Ol Yangpela—Larim Papamama i Helpim Yu Long Lukautim Bel Bilong Yu!
YU TING wanem samting i hatwok tru long wanpela kepten bilong sip? Em pasin bilong brukim biksolwara na no ken bagarap? Ating nogat, a? Planti taim ol sip i save bagarap long taim ol i stap klostu long nambis, i no long taim ol i stap long biksolwara. Pasin bilong kisim sip i go sua long bris inap hatwok moa long wok bilong pailot long kisim balus i go daun long ples balus. Bilong wanem i olsem?
Bilong kepten i ken sua gut long bris, pastaim em i mas abrusim olgeta samting inap bagarapim sip long dispela pasis em i laik sua long en. Em i mas tingim ol tait insait long wara na stiaim gut sip bambai em i no bam wantaim narapela sip. Na tu, em i mas abrusim ol rip na ol hap wesan i hip i stap long wanpela hap namel long solwara, o ol olpela sip i bagarap pinis na i hait insait long wara. Na sapos i namba wan taim em i kam sua long dispela pasis, em i hatwok moa.
Bilong winim ol dispela hevi, wanpela kepten i gat savetingting em bai askim wanpela man i save gut tru long dispela pasis; man hia ol i kolim pailot. Dispela pailot bai kam long sip na sanap klostu long kepten na givim ol tok bilong stiaim em. Tupela wantaim bai skelim gut olgeta hevi na stiaim sip long liklik pasis i go long bris.
Gutpela save bilong pailot i makim ol gutpela helpim ol yangpela Kristen i ken kisim taim ol i makim rot ol i laik bihainim bilong abrusim ol hevi long i stap bilong ol. Dispela helpim em wanem samting? Bilong wanem ol yangpela i mas i gat dispela helpim?
Orait, yumi ken stori moa long tok piksa bilong sip. Sapos yu wanpela yangpela, yu olsem wanpela kepten bilong sip, long wanem, yu yet i mas makim rot yu laik wokabaut long en. Na papamama bilong yu i save mekim wok olsem wanpela pailot bilong sip taim ol i wok long stiaim yu na bai yu inap abrusim ol hevi i kamap long laip bilong yu. Tasol taim yu yangpela, ating bai yu pilim olsem i hatwok long kisim ol tok papamama i givim long yu. Bilong wanem i olsem?
Planti taim as bilong dispela em bel bilong man. Bel bilong yu inap kirapim yu long laikim ol samting i tambu o yu laik sakim olgeta samting i luk olsem em i pasim yu long i stap fri. Baibel i tok: “Stat long taim ol manmeri i yangpela yet ol [“bel bilong ol,” NW ] i save tingting long mekim ol pasin nogut.” (Stat 8:21) Jehova i kamapim ples klia olsem yu bai gat hatwok. Em i givim tok lukaut olsem: “Bel bilong olgeta man i save tingting oltaim long mekim pasin giaman. Tingting bilong man em i nogut tru.” (Jeremaia 17:9) Ol yangpela inap holim ol laik nogut, na bel inap giamanim ol long ting olsem ol i gat bikpela save winim papamama bilong ol, maski papamama i gat bikpela save moa. Tasol i gat as na yu mas kisim helpim long papamama bilong yu long taim yu mekim ol samting bilong stiaim laip bilong yu long taim ol hevi bilong yangpela i painim yu.
Bilong Wanem Yu Mas Bihainim Tok Bilong Papamama Bilong Yu?
Nambawan bikpela samting, Jehova, em As bilong famili, em i tokim yu olsem yu mas harim ol tok papamama i givim long yu bilong stiaim yu. (Efesus 3:15) God i bin makim papamama bilong yu long lukautim yu, olsem na em i givim tok kaunsel long yu olsem: “Yupela pikinini, yupela i mas bihainim tok bilong papamama bilong yupela. Yupela olgeta i pas wantaim Bikpela, na dispela pasin em i stretpela pasin bilong yupela i mekim.” (Efesus 6:1-3; Song 78:5) Maski yu winim pinis 13 i go 19 krismas samting, papamama i gat wok yet long givim tok long yu bilong stiaim yu, na yu gat wok long bihainim tok bilong ol. Taim aposel Pol i tok ol pikinini i mas harim tok bilong papamama, em i mekim wok long wanpela tok Grik em inap makim ol pikinini i gat kain kain krismas. Long Matyu 23:37, Jisas i toktok long ol manmeri bilong Jerusalem olsem “ol pikinini” bilong en, maski planti bilong ol i bikpela pinis.
Planti gutpela bilipman bilong bipo i bihainim yet tok bilong papamama bilong ol taim ol i bikpela pinis. Maski Jekop i bikpela man pinis, em i kliagut olsem em i mas bihainim tok bilong papa bilong em olsem em i no ken maritim wanpela meri i no lotuim Jehova. (Stat 28:1, 2) Yumi ken ting, Jekop i bin lukim tu olsem pasin bilong brata bilong em long maritim ol meri haiden bilong Kenan i bin givim bikpela hevi long papamama bilong em.—Stat 27:46.
God i givim wok long papamama Kristen bilong yu long stiaim yu, na tu, ol i nambawan gutpela lain bilong givim tok long yu. Dispela i olsem, long wanem, ol i save gut long yu na inap planti yia pinis ol i bin kamapim olsem ol i laikim yu tru na i no tingim ol yet. Olsem pailot bilong sip, papamama i gat save na ol i givim tok long yu. Bipo ol tu i gat ol “laik nogut i save kamap long bel bilong ol yangpela.” Na olsem trupela Kristen, ol yet i bin kisim save olsem em i gutpela samting tru long bihainim ol stiatok bilong Baibel.—2 Timoti 2:22.
Taim yu gat kain gutpela helpim olsem, bai yu inap abrusim ol bikpela hevi. Olsem: Tingim pasin bilong yu long pren wantaim wanpela yangpela man o yangpela meri. Olsem wanem papamama Kristen i ken stiaim yu long dispela samting?
Man i Laikim Meri o Meri i Laikim Man
Ol pailot i save tokim ol kepten bilong sip long ol i mas stap longwe long wesan i hip i stap long wanpela hap namel long solwara. Dispela wesan i no strong, tasol em inap bagarapim sip, long wanem, long olgeta taim ol dispela hip wesan i save senis senis. Olsem tasol papamama i laik yu mas i stap longwe long ol samting em inap pulim bel na tingting bilong yu. Olsem: Ol papamama i save ol filings bilong ol yangpela long laikim wanpela man o meri ol inap strong tru na i hatwok long save long en. Tasol taim ol dispela filings i kamap, ol inap givim hevi long yu.
Stori bilong Daina i soim yumi olsem hevi inap painim ol yangpela taim ol i go klostu tumas long wanpela samting em inap bagarapim ol. Ating Daina i laik save long ol samting na em i laik kisim ol amamas, na dispela i kirapim em long prenim ol meri Kenan em pasin bilong ol i no gutpela tumas. Pastaim ol samting i luk olsem em i bilong amamas tasol, tasol i no longtaim na bikpela hevi i kamap long en—wanpela man i “nambawan tru” long ai bilong ol narapela i reipim em.—Stat 34:1, 2, 19.
Kain hevi olsem i save kamap moa yet long taim bilong yumi we ol man i strong long tingim maritpasin samting. (Hosea 5:4) Planti yangpela i mekim olsem pasin bilong amamas wantaim wanpela man o meri i gutpela samting tru, winim ol narapela samting. Ating bel bilong yu i kirap taim yu ting olsem yu bai stap wanpis wantaim wanpela man o meri em yu save ting skin bilong em i gutpela. Tasol ol papamama i laikim tru pikinini ol bai traim long banisim yu long ol yangpela em ol i no save rispektim ol stiatok bilong God.
Laura i tokaut olsem laik bilong save long ol samting inap mekim na ol yangpela i no tingim ol hevi inap painim ol. Em i tok: “Taim ol gels long klas bilong mi i stori long mi olsem ol i bin danis i go inap long biknait wantaim sampela bois i naispela tru, ol i stori olsem ol i no inap lusim tingting long dispela gutpela samting ol i bin mekim. Mi luksave olsem planti taim ol i bilasim tumas tok bilong ol, tasol mi laik save yet long ol dispela samting na mi ting nogut mi lus long sampela gutpela amamas. Mi save i stret papamama i no larim mi i go long ol dispela kain ples, tasol mi pilim yet olsem dispela i traim mi.”
Ol sip i no gat brek, olsem na longpela taim i mas lus bilong stopim wanpela sip. Ol papamama i save olsem taim bel bilong pikinini i kirap pinis em i hatwok long stopim. Buk Sindaun i stori long wanpela man em bel bilong em i kirap pinis, em i olsem wanpela bulmakau ol i bringim i go long ples bilong kilim i dai. (Sindaun 7:21-23) Yu no laik dispela samting i kamap long yu, olsem bel bilong yu bai bagarap na yu bai bagarap long ol samting bilong spirit. Papamama bilong yu inap luksave taim bel bilong yu i wok long giamanim yu long dispela samting, na ol givim tok kaunsel long yu long dispela samting. Olsem wanem? Bai yu bihainim savetingting na harim tok bilong ol na abrusim ol hevi?—Sindaun 1:8; 27:12.
Na tu, yu mas i gat sapot bilong papamama bilong yu taim ol wanlain i laik pulim yu. Olsem wanem ol inap helpim yu?
Strong Bilong Ol Wanlain Long Pulim Yu
Strongpela tait inap subim sip long lusim rot em i mas bihainim. Bilong sakim dispela tait, ol i mas stiaim sip i go long narapela rot. Wankain tasol, strong bilong ol arapela yangpela long pulim yu inap mekim na yu lusim gutpela rot yu laik bihainim long ol samting bilong spirit; dispela inap kamap sapos yu no sakim strong bilong ol long pulim yu.
Stori bilong Daina i kamapim olsem “sapos man i poroman wantaim ol man i no gat gutpela tingting, orait trabel bai i painim em.” (Sindaun 13:20) Tingim, long Baibel dispela tok “man i no gat gutpela tingting” i makim man i no save long Jehova o man i no laik bihainim rot em i makim.
Tasol ating i no isi long sakim tingting o pasin bilong ol wanklas bilong yu. María José i tok: “Mi laik ol arapela yangpela i mas orait long mi. Mi no laik ol i ting mi narapela kain, olsem na mi traim long bihainim stret pasin bilong ol.” Ating yu no luksave long en, tasol ol wanlain inap senisim tingting na pasin bilong yu—wanem kain musik yu harim, ol klos yu werim, o pasin bilong yu long toktok. Ating yu amamas long i stap wantaim ol wankrismas bilong yu. Em laik bilong olgeta yangpela, tasol dispela inap mekim na ol inap pulim yu, na yu inap kisim bagarap long en.—Sindaun 1:10-16.
Caroline i tingim ol hevi i bin painim em sampela yia i go pinis. Em i tok: “Taim mi gat 13 krismas, planti gels i stap klostu long mi ol i gat boipren, na inap planti yia dispela i laik pulim mi long bihainim pasin bilong ol. Tasol mama bilong mi i helpim mi long winim dispela hevi. Inap planti aua em i bin putim yau long ol tok bilong mi, na skelim ol samting wantaim mi, na em i helpim mi long luksave olsem i gutpela long mi wet inap long taim mi bikpela moa na mi kisim wanpela boipren.”
Olsem mama bilong Caroline, ating papamama bilong yu i pilim olsem ol i mas givim tok lukaut long yu long strong bilong ol wanlain long pulim yu o papamama i pasim yu long mekim sampela samting o poromanim sampela yangpela. Nathan i tingim yet olsem sampela taim em i bin tok pait wantaim papamama long dispela samting. Em i tok: “Planti taim ol pren i singautim mi long go raun wantaim ol, tasol papamama i no laik mi go raun na bung wantaim planti yangpela o mi go long ol pati we planti yangpela i bung na i no gat bikpela man i lukautim ol. Long dispela taim mi no bin kliagut bilong wanem ol arapela papamama i larim tasol ol pikinini bilong ol, na papamama bilong mi nogat.”
Tasol bihain Nathan i kliagut long tingting bilong papamama bilong em. Em i tok: “Mi save dispela tok ‘pikinini i save mekim olkain longlong pasin’ i stret long mi. Planti taim dispela longlong pasin i save kamap ples klia taim ol mangi i save bung wantaim. Wanpela bai kirap mekim wanpela samting nogut, na narapela bai mekim i go moa, na namba tri mangi bai mekim nogut moa yet. I no longtaim na ol bai pulim ol arapela long bihainim pasin bilong ol. Ol yangpela em ol i save tok ol i lotuim Jehova ol tu inap pundaun long dispela.”—Sindaun 22:15.
Bel bilong Nathan na María José i bin pulim ol strong na ol i bin hatwok long bihainim tok bilong papamama bilong ol taim papamama i no larim ol long mekim ol samting ol pren bilong ol i bin tokim ol long mekim. Tasol ol i bihainim tok, na bihain ol i amamas ol i mekim olsem. Wanpela savetok i tok: “Mi laik skulim yu long toktok bilong ol man i gat gutpela tingting na save. Yu mas putim yau gut long dispela tok na tingting gut long en.”—Sindaun 22:17.
Givim Biknem Long Papamama
Sapos sip i no slip stret long solwara na i slip sait liklik em i hatwok long ranim, na sapos sip i slip sait tumas em inap kapsait. Yumi olgeta i sinman, olsem yumi no wokabaut stret, olsem na laik bilong tingim yumi yet tasol na ol samting i tambu em i save pulim yumi. Maski yumi olgeta i gat dispela hevi, ol yangpela inap kamap gutpela sapos ol i bihainim gut tok bilong papamama.
Olsem: Yumi save i gat liklik rot i go long laip na i gat bikpela rot i go long bagarap, tasol papamama inap helpim yu long sakim tingting kranki olsem i gat wanpela rot i stap namel. (Matyu 7:13, 14) Em i no stret long ting olsem yu inap mekim liklik tasol ol samting i no stret, na sapos yu mekim liklik tasol yu no brukim tru ol lo bilong God, i olsem yu “traim” tasol sin, tasol yu no mekim olgeta. Ol manmeri i traim long bihainim kain rot olsem ol i gat “tupela tingting”—olsem ol i laik bihainim ol lo bilong Jehova long sampela samting, tasol ol i laikim tu ol pasin bilong graun na olgeta samting bilong en—na i isi long ol i bagarap long ol samting bilong spirit. (1 King 18:21; 1 Jon 2:15) Bilong wanem i olsem? Long wanem, laik nogut i stap long skin bilong yumi.
Ol laik nogut bilong skin bilong yumi i kamap strong moa sapos yumi larim ol dispela laik i daunim yumi. Pasin bilong traim sin liklik tasol bai i no inapim ol laik nogut bilong “bel.” Bel bai i gat laik long mekim olgeta. (Jeremaia 17:9) Sapos yumi no stap strong long ol samting bilong spirit, isi isi ol samting bilong dispela graun bai pulim strong yumi. (Hibru 2:1) Ating yu no luksave olsem yu no stap strong long ol samting bilong spirit, tasol papamama Kristen bilong yu i luksave long dispela. Tru, ating ol i no inap lain hariap long wanpela kompiuta program olsem yu, tasol save bilong ol long ol samting bilong bel i winim tru save bilong yu. Na ol i laik helpim yu long “tingting gut long wokabaut bilong yu” na yu ken kisim laip oltaim.—Sindaun 23:19.
Yu no ken ting papamama bilong yu bai mekim stret olgeta samting taim ol i mas givim ol tok long yu long ol samting i hatwok, olsem long musik, amamas, na klos samting. Ating papamama bilong yu i no gat savetingting olsem Solomon o pasin isi olsem Jop. Olsem pailot bilong sip, ating sampela taim ol i popaia, long wanem, ol i strong tumas long lukautim yu. Tasol pasin bilong ol long stiaim yu inap helpim gut yu sapos yu “harim tok bilong papamama bilong yu na yu no . . . sakim tok bilong tupela.”—Sindaun 1:8, 9.
Ating sampela narapela yangpela ol i mekim tok nogut long papamama bilong ol. Tasol sapos papamama bilong yu i wok long bihainim ol tok bilong Baibel, long olgeta taim ol bai stap klostu long yu olsem wanpela pailot bilong sip, maski wanem hevi i painim yu. Olsem wanpela kepten bilong sip em pailot i gat save i givim tok long em, yu mas i gat papamama bilong yu long stiaim yu na long helpim yu long bihainim savetingting. Bai yu kisim gutpela pe tru long dispela.
“Pikinini, sapos yu bihainim gutpela tingting bai yu save long olgeta gutpela rot bilong wokabaut. . . . Bai yu kisim planti gutpela tingting na bai yu belgut long gutpela save bilong yu. Pasin bilong tingting gut bai i banisim yu na gutpela save bai i was long yu. Na bai yu no bihainim ol man i save mekim pasin nogut na i save mekim tok i no stret. Ol dispela man i save lusim stretpela rot na i wokabaut long rot i tudak. . . . Ol gutpela stretpela man bai i stap gut oltaim long graun bilong yumi.”—Sindaun 2:9-13, 21.
[Piksa long pes 22]
Pasin bilong ol arapela yangpela long pulim yu inap mekim na yu lusim gutpela rot long ol samting bilong spirit
[Piksa long pes 23]
Tingim stori bilong Daina
[Piksa long pes 24]
Olsem kepten bilong sip i save askim wanpela pailot i gat save long givim tok long em, i gutpela ol yangpela i askim papamama long stiaim ol
[Piksa Kredit Lain long pes 24]
Photo: www.comstock.com