“Yumi Skelim Wanpela Skripsa Wantaim Narapela Skripsa”
WANPELA man i painim liklik nius long plua bilong wanpela tren i go long New York City. Nius i tok, ‘Yumi man i no gat wanpela spirit i stap oltaim.’ Dispela man, em wanpela pasto, em i tingting long dispela tok na em i kirap ritim nius. Em i kirap nogut long en, long wanem, em i bin bilip strong long dispela bilip olsem man i gat wanpela spirit i no save dai. Long dispela taim em i no save husat i bin raitim dispela nius. Tasol em i pilim olsem dispela tok em i tru na i stret wantaim Baibel, na ol tok bilong nius inap tru long em i ken skelim na stadi gut long en.
Nem bilong pasto em George Storrs. Dispela samting i bin kamap long 1837, em yia Charles Darwin i bin kamapim sampela tingting long buk bilong em na dispela i as bilong stori bilong evolusen em i bin kamapim bihain. Long dispela taim planti manmeri i save tingim yet ol samting bilong lotu na ol i bilip long God. Planti i bin ritim Baibel na ol i litimapim tok bilong en olsem samting yumi mas bihainim.
Bihain Storrs i kisim save olsem Henry Grew bilong Philadelphia, Pennsylvania, i bin raitim dispela liklik nius. Grew i bin holim strong wanpela stiatok olsem, “Baibel yet . . . inap kamapim insait bilong ol tok bilong en.” Grew wantaim ol lain bilong em i bin stadi long Baibel bambai ol i ken bihainim tok bilong en long i stap na wok bilong ol. Stadi ol i mekim i kamapim klia sampela gutpela tok i tru bilong Baibel.
Ol tok Grew i raitim i kirapim tingting bilong Storrs na em i wok long skelim gut ol tok Baibel i mekim long spirit bilong man i no save dai, na em i toktok wantaim ol wanlain pasto long en. Storrs i stadi strong inap 5-pela yia na nau em i tingting pinis long autim ol tok i tru bilong Baibel em i bin lainim. Pastaim em i redim wanpela tok bilong mekim long lotu long wanpela Sande long 1842. Tasol em i ting em i mas mekim sampela tok moa bilong kamapim klia olgeta samting bilong dispela tok i tru bilong Baibel. Em i mekim 6-pela bikpela tok long dispela bilip olsem man i gat wanpela spirit i no save dai, na em i prinim dispela 6-pela tok em i kolim Six Sermons. Storrs i skelim ol skripsa wantaim ol narapela skripsa bambai em i ken kamapim long ples klia ol gutpela tok i tru i stap hait insait long ol bilip giaman bilong Kristendom i bagarapim nem bilong God.
Yu Ting Baibel i Tok Man i Gat Spirit i No Save Dai?
Baibel i tok olsem lain bilong Jisas em God i bin makim, ol i save kisim laip bilong i stap oltaim na i no inap i dai, olsem pe bilong ol i bin i stap gut long God. (1 Korin 15:50-56) Storrs i tingting, sapos ol i kisim dispela kain laip olsem pe bilong i stap gut long God, orait ol man nogut i no gat wanpela spirit i no inap i dai. Em i no tingting nabaut long dispela, nogat. Em i go long Baibel. Em i skelim Matyu 10:28, i tok: “Yupela i no ken pret long ol man i save kilim i dai bodi, tasol ol i no inap kilim spirit bilong yupela. Nogat. Yupela i mas pret long God tasol. Em inap bagarapim spirit na bodi tu long hel.” Olsem na samting ol i kolim “spirit” long dispela Baibel em inap bagarap olgeta. Na em i kamapim tok bilong Esekiel 18:4 i tok: “Man i mekim sin, dispela man tasol i mas i dai.” Taim em i skelim ol narapela narapela skripsa bilong Baibel, tok i tru bilong en i kamap ples klia. Storrs i tok: “Sapos tingting bilong mi long dispela bilip i stret, orait planti skripsa bilong Baibel i no bin klia tumas long dispela bilip bilong planti man, nau ol i kamap ples klia na i gutpela tru, na i gat as bilong en, na i gat strong.”
Tasol olsem wanem long ol skripsa olsem Jut 7? Em i tok: “Bipo ol man bilong Sodom wantaim Gomora na ol taun i stap klostu long ol, ol i bin mekim pasin wankain olsem ol dispela ensel. Ol i bihainim ol pasin nogut na ol i mekim ol narakain pasin pamuk i nogut tru. Olsem na God i mekim save long ol long paia i stap oltaim.” Taim sampela man i ritim dispela tok, ol inap ting, ol manmeri i bin dai long Sodom na Gomora ol i kisim pen long bikpela paia inap oltaim oltaim. Orait Storrs i tok: “Yumi skelim wanpela skripsa wantaim narapela skripsa.” Nau em i kamapim tok bilong 2 Pita 2:5, 6, i tok: “Em i no larim ol. Nogat. Em i mekim bikpela tait i kamap long ol, na ol i lus. Na God i lukautim [Noa] . . . God i bin tok long Sodom wantaim Gomora tu i mas bagarap. Na God i kukim dispela tupela bikpela taun long paia, na sit bilong paia tasol i stap. . . . Olsem na bihain, ol man i givim baksait long God, ol i ken tingim dispela samting i bin kamap long Sodom na Gomora, na ol bai i save long samting i mas kamap long ol tu.” Yes, Sodom na Gomora i kamap olsem sit bilong paia na i bagarap olgeta wantaim lain bilong ol inap oltaim oltaim.
Storrs i tok: “Pita i kamapim klia tok bilong Jut. Taim yumi skelim tupela skripsa wantaim, ol i soim yumi klia tru olsem God i nolaik tru long pasin bilong ol man i bin mekim rong. . . . Strafe God i bin givim long ol lain bilong Sodom na Gomora i olsem mak, o tok lukaut, ‘i stap oltaim’ bilong olgeta man, i go inap long las de bilong dispela graun.” Olsem na Jut i tok olsem, samting dispela paia i bin mekim long Sodom na Gomora, em i bilong i stap oltaim oltaim. Dispela i no senisim tok i tru olsem taim man i dai em i save dai olgeta na em i no gat wanpela spirit i stap oltaim.
Storrs i no painim ol skripsa i helpim tingting bilong em na sakim ol narapela skripsa, nogat. Em i skelim ol tok i stap klostu long wanpela ves, na em i tingim ol tok na tingting em Baibel i kamapim. Sapos i luk olsem wanpela skripsa i pait wantaim ol narapela skripsa, Storrs i skelim ol narapela tok bilong Baibel bilong painim as tru bilong dispela.
Russell i Stadi Long Baibel
I gat wanpela yangpela man i bin wok wantaim George Storrs, na em i wok long kamapim wanpela Baibel stadi grup long Pittsburgh, Pennsylvania. Nem bilong em Charles Taze Russell. Wanpela bilong ol stori pastaim Russell i bin raitim na i kamapim ol tok bilong Baibel, ol i bin prinim long 1876 long nius Bible Examiner, na Storrs i redim bilong prinim. Russell i tokaut olsem sampela sumatin bilong Baibel paslain long em ol i bin stiaim tingting bilong em. Em i edita bilong nius Zion’s Watch Tower, na em i amamas long gutpela helpim Storrs i bin givim long em, long tok na long ol pas em i raitim.
Taim C. T. Russell i gat 18 krismas, em i kamapim wanpela Baibel stadi klas na em i kirapim wanpela pasin bilong stadi long Baibel. A. H. Macmillan, em wanpela sumatin bilong Baibel i wok wantaim Russell, em i stori long dispela pasin bilong stadi, olsem: “Wanpela i kamapim wanpela askim. Ol i skelim na toktok long en. Ol i lukim olgeta skripsa i toktok long dispela samting na bihain, taim ol i lukim olsem tok bilong ol dispela skripsa i stret wantaim, ol i tokaut long tingting ol i bin kisim long en na nau ol i raitim long buk samting.”
Russell i bilip tru olsem Baibel i mas kamapim long ples klia wanpela bikpela tok i stret wantaim ol narapela tok bilong en, na i stret wantaim pasin bilong God, em Man i bin kamapim Baibel. Sapos i gat wanpela tok bilong Baibel i olsem i hatwok long kisimgut, Russell i ting yumi mas skelim ol narapela hap bilong Baibel na larim ol dispela skripsa i kamapim klia insait bilong tok.
Dispela Pasin i Stap Long Baibel
Tasol Russell, Storrs, na Grew tu, ol i no namba wan man bilong larim Baibel yet i kamapim insait bilong ol tok bilong en. Man bilong kamapim lotu Kristen, em Jisas Krais, em i bin mekim olsem. Em i bin kamapim sampela skripsa bilong kamapim insait tru bilong wanpela ves. Olsem: Taim ol Farisi i toktok planti long ol disaipel i bin kisim wit long gaden long de Sabat, Jisas i kamapim stori bilong 1 Samuel 21:6 bilong soim ol long olsem wanem ol i mas bihainim lo bilong Sabat. Ol bikman bilong lotu i save long stori bilong Devit wantaim lain bilong em ol i kaikai bret tambu. Orait nau Jisas i stori long wanpela hap bilong Lo i tok ol pris bilong lain Aron tasol i ken kaikai bret tambu. (Kisim Bek 29:32, 33; Wok Pris 24:9) Tasol ol i tokim Devit long kisim bret na kaikai. Bilong pinisim tok bilong em, Jisas i kolim wanpela tok bilong Buk Hosea: “Sapos yupela i bin save gut long as bilong dispela tok i stap long buk bilong God, ‘Mi no laikim ol ofa nating yupela i save mekim. Mi laikim tumas bai yupela i mekim gutpela pasin long ol arapela,’ orait bai yupela i no inap putim hevi long ol man i no gat asua.” (Matyu 12:1-8) Em i gutpela pasin tru long skelim ol skripsa wantaim ol narapela skripsa bilong kisim stretpela save long wanpela tok bilong Baibel!
Lain bilong Jisas i bin bihainim pasin bilong skelim sampela hap bilong Baibel bilong kisimgut insait bilong wanpela ves. Taim aposel Pol i skulim ol man long Tesalonaika, “em i toktok wantaim ol long ol tok i stap long buk bilong God . . . na i tokim ol olsem, ‘Dispela man God i makim bilong kisim bek ol manmeri bilong en, em i mas karim pen na i dai, na bihain em i mas kirap bek.’ ” (Aposel 17:2, 3) Na long ol pas holi spirit i bin kirapim em long raitim, Pol i larim Baibel yet i kamapim insait bilong ol tok bilong en. Olsem: Taim em i raitim pas long ol Hibru, em i kamapim ol narapela narapela skripsa bilong kamapim klia olsem Lo em i piksa bilong ol gutpela samting i laik kamap bihain.—Hibru 10:1-18.
Em nau, ol sumatin bilong Baibel em ol i bin i stap olsem wan handet yia samting i go pinis, ol i bin kamapim bek dispela pasin bilong ol Kristen bilong pastaim. Na nius Wastaua i wok yet long mekim dispela pasin bilong skelim ol skripsa wantaim ol narapela skripsa. (2 Tesalonaika 2:15) Ol Witnes Bilong Jehova i save bihainim dispela pasin taim ol i skelim ol tok bilong wanpela skripsa.
Skelim Ol Tok i Stap Klostu
Taim yumi ritim Baibel, olsem wanem yumi ken bihainim gutpela pasin bilong Jisas na ol gutpela disaipel bilong em? Namba wan, em yumi mas lukim ol tok i stap klostu long ves yumi skelim. Olsem wanem ol dispela tok i stap klostu ol inap helpim yumi long kisimgut insait bilong en? Tingim tok bilong Jisas long Matyu 16:28: “Mi tok tru long yupela, sampela man i sanap hia bai ol i no i dai yet, na bai ol i lukim Pikinini Bilong Man i kam olsem king.” Sampela inap ting truim bilong dispela tok i no bin kamap, long wanem, olgeta disaipel bilong Jisas em ol i bin i stap taim em i mekim dispela tok, ol i dai paslain long taim Kingdom Bilong God i kamap long heven. Buk The Interpreter’s Bible i tok long dispela ves olsem: “Truim bilong dispela ves i no bin kamap, na bihain ol Kristen i mas tokaut olsem em i wanpela tok piksa tasol.”
Tasol ol tok i stap klostu long dispela ves, na ol wankain tok i stap long Buk Mak na Luk, ol i helpim yumi long kisimgut insait tru bilong dispela ves. Matyu i mekim wanem tok bihain stret long dispela ves? Em i tok: “6-pela de i go pinis, orait Jisas i kisim Pita na Jems wantaim brata bilong en Jon, na em i bringim ol i go long wanpela maunten i antap moa. Na ol tasol i stap. Na taim ol i lukluk i stap, bodi bilong Jisas i senis na i kamap narakain.” (Matyu 17:1, 2) Mak na Luk wantaim i bungim tok bilong Jisas long Kingdom wantaim stori bilong taim bodi bilong Jisas i senis na i kamap narakain. (Mak 9:1-8; Luk 9:27-36) Taim Jisas i kamap narakain na em i kamap long ai bilong 3-pela aposel na ol i lukim bikpela glori bilong em, em i soim olsem bihain em bai kam olsem King long Kingdom. Pita i soim olsem dispela mining bilong skripsa i stret taim em i toktok long “strong bilong Bikpela bilong yumi Jisas Krais, na long em bai i kam bek gen,” na em i bungim dispela tok wantaim stori bilong taim em i bin lukim bodi bilong Jisas i kamap narakain.—2 Pita 1:16-18.
Yu Larim Baibel Yet i Kamapim Insait Bilong En?
Olsem wanem sapos yu no inap kisimgut tok bilong wanpela skripsa, maski yu bin skelim ol tok i stap klostu long en? Bilong helpim yu, yu ken skelim ol skripsa wantaim ol narapela skripsa na ol tingting yu kisim long tok bilong Baibel olgeta. Wanpela gutpela samting bilong helpim yu i stap long Baibel New World Translation of the Holy Scriptures, nau ol i wokim long 57 tok ples—olsem Baibel olgeta o sampela hap bilong Baibel. Dispela gutpela helpim em wanpela longpela blok i stap long namel bilong ol pes na i gat ol skripsa bilong Baibel yumi inap skelim. I gat olsem 125,000 ves olsem i stap long Baibel New World Translation of the Holy Scriptures—With References. Long “Tok i Go Pas,” dispela Baibel i tok: “Sapos yumi skelim gut ol skripsa ol i makim long namel bilong pes na ol tok i stap daunbilo, bai yumi lukim olsem tok bilong olgeta 66 buk bilong Baibel i stret wantaim, na dispela i kamapim klia olsem ol dispela buk i wanpela buk tasol, em spirit bilong God yet i bin kamapim ol tok bilong en.”
Orait nau yumi ken lukim olsem wanem pasin bilong mekim wok long ol dispela skripsa namel long pes em inap helpim yumi long kisimgut tok bilong wanpela skripsa. Tingim stori bilong Abram, o Abraham. Na tingim dispela askim: Husat i go pas long taim Abram wantaim lain bilong em i lusim Ur? Stat 11:31 i tok: “Tera i kisim ol lain bilong en, na ol i lusim taun Ur long hap bilong Kaldia na ol i go olsem long graun Kenan. Nem bilong ol lain i go wantaim Tera i olsem, Abram, pikinini bilong em yet, na Sarai, meri bilong Abram, na Lot . . . Dispela lain i go inap long taun Haran na ol i stap long dispela taun.” Sapos yumi ritim nating dispela tok, bai yumi ting papa bilong Abram, em Tera, i go pas. Tasol long Baibel New World Translation i gat 11-pela skripsa bilong dispela ves ol i stap namel long pes. Laspela skripsa em Aposel 7:2, we yumi ken ritim tok Stiven i givim long ol Juda: “Taim tumbuna bilong yumi Abraham i stap long graun bilong Mesopotemia na i no i go yet long taun Haran, God bilong heven, em God i gat bikpela strong, em i kamap long Abraham. Na God i tokim em olsem, ‘Yu lusim graun bilong yu na ol brata bilong yu, na yu go long wanpela graun bai mi soim yu long en.’ ” (Aposel 7:2, 3) Yu ting Stiven i popaia na i tingim taim Abram i bin lusim Haran? Nogat, long wanem, dispela tok em i hap bilong Baibel em spirit bilong God yet i bin kirapim ol man long raitim.—Stat 12:1-3.
Orait, bilong wanem Stat 11:31 i tok “Tera i kisim . . . Abram, pikinini bilong em yet” na ol narapela long famili na ol i lusim Ur? Tera i stap het bilong famili. Em i orait long i go wantaim Abram, olsem na Baibel i tok em i kisim lain bilong em i go long Haran. Em nau, taim yumi skelim tupela skripsa wantaim, yumi inap save long samting tru i bin kamap. Long pasin daun Abram i kirapim papa long lusim taun Ur, olsem God i tokim em long mekim.
Taim yumi ritim Baibel, yumi mas tingim ol tok i stap klostu na ol tingting yumi kisim long Baibel olgeta. Baibel i givim tok long ol Kristen olsem: “Mipela i no bin kisim spirit bilong dispela graun. Nogat. Mipela i kisim Spirit i kam long God, bai mipela i ken save long olgeta presen God i bin givim long mipela. Mipela i save tokaut long ol dispela presen. Tasol tok bilong mipela i no kam long save bilong man. Nogat. Holi Spirit yet i bin skulim mipela, na mipela i mekim dispela tok.” (1 Korin 2:11-13) Tru tumas, yumi mas singaut long Jehova i helpim yumi long kisimgut ol tok bilong em long Baibel na wok strong long larim ‘Holi Spirit yet i skulim yumi,’ olsem yumi mas skelim gut ol tok i stap klostu long ves na lukim ol narapela skripsa i helpim dispela ves. Em i gutpela tru sapos yumi wok long painim ol gutpela gutpela tok i tru long stadi yumi mekim long Tok Bilong God.
[Ol Piksa long pes 12]
Ol sumatin bilong Baibel long bipo, ol i bin larim narapela skripsa i kamapim klia narapela skripsa: George Storrs, Henry Grew, Charles Taze Russell, A. H. Macmillan
[Ol Kredit Lain]
Top: SIX SERMONS, by George Storrs (1855); second from top: Collection of The New-York Historical Society/69288
[Piksa long pes 15]
Aposel Pol i bin kamapim ol narapela skripsa bilong soim olsem tok bilong em i tru