Pasin Lotu Bilong Ol Juda Long Waswas—Yu Ting Baptais i Kamap Long Dispela Rot?
JON BILONG BAPTAIS, em i bin autim tok olsem “ol manmeri i mas tanim bel na kisim baptais.” Jisas tu i tokim lain bilong em long ol i mas kamapim ol disaipel na baptaisim ol.—Mak 1:4; Matyu 28:19.
Baibel i makim olsem, bilong kisim baptais Kristen, man i mas i go insait tru long wara. Buk Jesus and His World i tok: “Yumi inap lukim wankain pasin long planti lotu bilong bipo na bilong nau, na long planti kantri na planti lain.” Buk i tok “as bilong baptais Kristen . . . i stap long lotu Juda.” Tasol yu ting tok bilong dispela buk i stret?
Ples Waswas Bilong Ol Juda
Ol saveman bilong painim ol samting bilong bipo ol i digim graun klostu long Pletfom Bilong Tempel long Jerusalem na ol i painim olsem 100 ples waswas bilong lotu ol i bin i stap long yia 100 B.C.E. i go 100 C.E. Long wanpela haus lotu Juda bilong 200 yia samting bihain long Krais i gat wanpela rait i stori olsem ol i bin putim ol dispela ples waswas bilong “ol man i kam raun i ken mekim wok long en.” Ol i painim pinis sampela ples waswas moa long hap bilong Jerusalem em ol maniman na famili bilong ol pris i bin sindaun long en; klostu olgeta haus i gat ples waswas long pasin bilong lotu.
Ol dispela ples waswas i olsem traipela dis ol i bin katim long ston o ol i wokim hul long graun na lainim ol brik o ston insait long hul. Ol i putim graun malumalum antap long ol dispela brik na bai wara i no ken lus. Braitpela bilong ol i klostu 2-pela mita na longpela inap 3-pela mita samting. I gat ol baret bilong bringim wara bilong ren i kam long ol dispela ples waswas. Wara i daun inap olsem 1.2 mita, olsem na taim man i brukim skru dispela wara bai karamapim em olgeta. I gat ol step bilong go daun long wara, na sampela taim i gat sotpela banis namel long ol step na i brukim step i kamap olsem tupela hap. Ol i ting taim man i no klin yet long ol samting bilong lotu, em i save go daun long wanpela sait, na taim em i waswas pinis na kamap klin em i bihainim narapela sait bilong ol step na kam antap, nogut em i kisim hap doti i stap long narapela sait bilong ol step.
Ol Juda i bin mekim wok long ol dispela ples waswas bilong kamap klin long ol samting bilong lotu. Wanem ol samting i insait long dispela?
Lo na Pasin Tumbuna
Lo Bilong Moses i tok strong long lain bilong God i mas i stap klin long ol samting bilong spirit na bilong skin. Ol Israel i kamap doti long kain kain rot na ol i mas waswas na wasim klos bilong ol bambai ol i ken kamap klin long ai bilong God.—Wok Pris 11:28; 14:1-9; 15:1-31; Lo 23:10, 11.
God Jehova i klin na holi olgeta. Olsem na taim ol pris na Livai i laik i go klostu long alta, pastaim ol i mas wasim hanlek bilong ol na bai ol i no ken i dai.—Kisim Bek 30:17-21.
Ol saveman i ting, i kam inap long taim bilong ol aposel, ol samting ol pris i mas mekim bilong kamap klin long pasin bilong lotu, ol bikman bilong lotu Juda i putim tu ol dispela lo long ol man i no bilong lain Livai. Ol lain Esin na Farisi, planti taim ol i save waswas bilong kamap klin long ol samting bilong lotu. Wanpela buk i stori long taim bilong Jisas olsem: “Ol Juda i mas waswas bilong kamap klin long ol samting bilong lotu na bai ol inap i go insait long Pletfom Bilong Tempel, o mekim ofa, o bilong kisim gutpela helpim long ofa bilong pris, o ol kain samting olsem.” Sampela tok bilong Buk Talmut i tok, ol lain bilong waswas i mas i go insait tru long wara.
Jisas i krosim ol Farisi, long wanem, ol i strong long ol man i mas waswas bilong kamap klin long ol samting bilong lotu. I luk olsem ol i bin mekim “ol kain kain pasin bilong mekim ol manmeri i kamap klin,” olsem kain kain baptais, na ol i “wasim ol kap na sospen na dis na bet.” Jisas i tok ol Farisi i kalapim ol lo bilong God na putim ol lo bilong ol yet long ol man. (Hibru 9:10; Mak 7:1-9; Wok Pris 11:32, 33; Luk 11:38-42) I no gat wanpela hap bilong Lo Bilong Moses i tok long man i mas go insait olgeta long wara.
Yu ting pasin bilong ol Juda long waswas bilong kamap klin long ol samting bilong lotu em i as bilong baptais Kristen? Nogat!
Waswas Bilong Lotu na Baptais Kristen
Ol Juda i bin mekim ol samting bilong kamap klin long ol samting bilong lotu. Tasol ol Juda i no save long dispela kain baptais Jon i bin givim long ol man. Jon i bin kisim nem olsem Jon Bilong Baptais, na dispela i makim olsem baptais em i bin givim long ol man i narapela kain. Ol hetman bilong lotu Juda i salim wanpela lain i go askim Jon: “Watpo yu save givim baptais long ol manmeri?”—Jon 1:25.
Lo Bilong Moses i tok sapos man i kamap doti em i mas waswas bilong kamap klin gen, na em i mas mekim olsem long olgeta taim em i kamap doti. Tasol baptais bilong Jon na bilong ol Kristen bihain long em, i no olsem. Baptais bilong Jon i bilong makim olsem man i tanim bel na lusim pinis pasin na wokabaut bilong em bilong bipo. Baptais bilong ol Kristen i makim olsem man i dediket long God. Ol Kristen i mekim wanpela taim tasol, i no planti taim.
Dispela kain waswas em ol i bin mekim long haus bilong ol pris Juda na long ol ples waswas klostu long Pletfom Bilong Tempel, long skin tasol i olsem baptais Kristen. Tasol as bilong dispela tupela baptais i narapela narapela kain olgeta. Buk The Anchor Bible Dictionary i tok: “Planti saveman i wanbel long tok, Jon [Bilong Baptais] i no bin kisim wanpela kain pasin bilong baptais long ol lain em i stap namel long ol,” olsem lotu Juda. Na yumi ken tok olsem tu long baptais ol i mekim insait long kongrigesen Kristen.
Baptais Kristen i olsem “promis [yumi] i mekim long God long [yumi] bai i stap klin long ai bilong en.” (1 Pita 3:21) Em i makim olsem man i dediketim em yet long Jehova bilong mekim wok bilong Em olsem wanpela disaipel bilong Pikinini bilong Em. Pasin bilong go insait tru long wara em i mak stret bilong man i dediket long God. Taim man i go insait olgeta long wara, dispela i makim olsem em i lusim pinis, olsem dai, long olpela wokabaut bilong em. Orait taim em i lusim wara na kam antap, dispela i makim olsem em i kamap laip gen bilong mekim laik bilong God.
God Jehova i save givim klinpela bel long ol manmeri i dediket long em na kisim baptais. Olsem na aposel Pita inap tokim ol wanbilip: “God i save kisim bek yupela long . . . baptais.” Tasol pasin bilong ol Juda long waswas bilong kamap klin long ol samting bilong lotu, em i no inap mekim olsem.