Olsem Wanem? Tok Bilong Ol Saveman i Wok Gut?
LONG nau, ol papamama husat inap mekim wok long Intenet, ol inap painim planti tok—winim 26 milion—bilong helpim ol long mekim bikpela long ol pikinini bilong ol. Em planti tok tru na sapos yu kirap ritim taim pikinini bilong yu i bebi yet, orait taim em i bikpela pinis bai yu no pinis yet long ritim ol dispela tok.
Bipo, taim i no gat Intenet na ol dokta bilong ol pikinini, ol papamama i kisim we ol tok bilong helpim ol long mekim bikpela long ol pikinini bilong ol? Ol i save kisim helpim long famili bilong ol. Ol mama, papa, anti, na ankol ol i save redi long givim gutpela tok bilong helpim ol papamama, givim mani long ol, na lukautim ol pikinini. Tasol long planti kantri, planti tausen man i lusim ples na i go long ol taun na dispela i mekim na nau ol famili i no pas gut moa. Planti taim ol mama na papa yet i mas mekim bikpela long ol pikinini.
Dispela i mekim na nau bisnis bilong ol lain long helpim papamama long mekim bikpela long ol pikinini i go bikpela tru. Narapela samting, em bilip bilong ol man long saiens. Long 1890 samting, planti manmeri long Amerika i bilip olsem saiens tasol inap long mekim laip bilong ol man i kamap gutpela. Dispela i mekim na ol i ting olsem saiens inap helpim tu ol papamama long mekim bikpela long ol pikinini. Olsem na long 1899, taim wanpela lain (American National Congress of Mothers) i tokaut olsem “ol papamama i no mekim gut wok bilong ol,” wantu ol saveman i kirap tok olsem ol inap helpim ol papamama. Ol i tok olsem ol inap long helpim ol mama na papa husat i hatwok long mekim bikpela long ol pikinini bilong ol.
Kisim Tok Long Ol Buk
Tasol wanem samting i bin kamap long wok bilong ol dispela saveman? Yu ting ol papamama long nau ol i no wari tumas na ol i gat save inap long mekim bikpela long pikinini bilong ol, winim long bipo? Long wanpela wok painimaut ol i mekim long Briten ol i kisim save olsem dispela i no tru. Dispela ripot i soim olsem inap 35 pesen bilong ol papamama em ol i gat ol liklik pikinini ol i wok yet long painim tok em ol i ken bilipim. Sampela narapela i ting olsem ol i mas bihainim tingting bilong ol yet.
Long buk Raising America: Experts, Parents, and a Century of Advice About Children, Ann Hulbert i skelim ol buk bilong bipo em ol i stori long pasin bilong mekim bikpela long ol pikinini. Ann Hulbert, em tu i gat tupela pikinini, em i tokaut olsem tok bilong wan wan saveman tasol i gutpela long bihainim. I luk olsem ol tok ol i kamapim em long ol samting i bin painim ol yet na saiens i no as bilong en. I gat planti tok ol saveman i kamapim, planti bilong ol dispela tok i no stret wantaim, na i kranki stret, na sampela taim i narapela kain tru.
Olsem na dispela i mekim wanem long ol papamama long nau? Planti papamama long nau ol i paul winim long bipo, long wanem, nau i gat planti tok na tingting bilong ol saveman, na planti tok bilong ol saveman i pait wantaim. Tasol i no olgeta papamama i pilim olsem i no gat samting bilong helpim ol. Planti papamama long olgeta hap ol i wok long kisim gutpela helpim long wanpela buk bilong bipo, dispela buk i kamapim gutpela tok ol i ken bilip tru long en, olsem stori i kam bihain long dispela bai kamapim.