Wanem Rot Tru Bilong Pinisim Pasin Bilong Bel Nogut Long Man Bilong Narapela Lain?
LONG Spen wanpela referi i stopim wanpela soka gem. Bilong wanem? Bikos planti manmeri i lukim dispela gem ol i bikmaus na mekim tok nogut long wanpela pilaia bilong Kamarun na pilaia i tok em bai lusim gem. Long Rasia pasin bilong paitim ol man bilong Afrika, Esia, na Latin Amerika i kamap planti; long 2004, namba bilong ol man i mekim nogut long ol man bilong narapela ples i go antap inap 55 pesen, na kain pasin olsem i bin kamap 394 taim long 2005. Long wanpela wok painimaut ol i mekim long Briten, 33 pesen bilong ol man bilong Esia na ol blakskin i bin tok ol i ting ol bos i tingim kala bilong skin na ol i rausim ol long wok. Ol dispela stori i makim samting i wok long kamap long olgeta hap.
I gat kain kain pasin bilong bel nogut long man bilong narapela lain—sampela i mekim ol tok i daunim na bagarapim bel bilong narapela na sampela gavman i laik kilim i dai olgeta man bilong wanpela lain.a Wanem as na wanpela lain i no laikim narapela lain? Hau bai yumi abrusim dispela pasin? I stret long ting olsem bihain olgeta famili bilong graun bai pas gut wantaim na bel isi i stap? Baibel i kamapim sampela gutpela tok long ol dispela samting.
Pasin Bilong Daunim na Heitim Narapela
Baibel i tok: “Stat long taim ol manmeri i yangpela yet ol i save tingting long mekim ol pasin nogut.” (Stat 8:21) Olsem na sampela i kisim amamas taim ol i daunim ol narapela. Baibel i tok moa olsem: “Ol man nogut i save daunim planti manmeri, na ol dispela manmeri i krai nogut tru. Tasol i no gat man bilong helpim ol. Na gavman tu i no helpim ol. Long wanem, strong bilong gavman i helpim ol man nogut tasol.”—Saveman 4:1.
Na tu, Baibel i soim olsem dispela pasin bilong heitim wanpela lain em i wanpela pasin i bin stap long bipo tu. Olsem: Winim 3,700 yia i go pinis wanpela king bilong Isip i bin singautim man Hibru Jekop wantaim bikpela famili bilong em long kam sindaun long Isip. Tasol bihain, narapela king i kirap pret long dispela bikpela lain bilong narapela ples. Olsem na Baibel i tok: “King i tokim ol manmeri bilong en olsem, ‘Ol Israel i gat planti manmeri na strong bilong ol i winim strong bilong yumi. . . . Olsem na yumi mas painim wanpela rot bilong pasim ol bai ol i no ken kamap planti tumas.’ Olsem na ol Isip i givim wok long ol bosman bilong hatim ol Israel long wok bai ol i mekim ol Israel i wok hat tru.” (Kisim Bek 1:9-11) Na tu, ol Isip i tok taim ol meri Hibru i karim ol pikinini man ol i mas kilim ol i dai.—Kisim Bek 1:15, 16.
Wanem As Bilong Dispela Pasin?
Ol lotu i no bin helpim tumas long daunim pasin bilong bel nogut long man bilong narapela lain. Tru, sampela man i bin wok strong long daunim dispela pasin, tasol planti taim ol lotu i bin sapotim ol man i daunim narapela lain. Dispela i bin kamap long Amerika taim ol i bin daunim na kontrolim ol blakskin long rot bilong ol lo na long rot bilong hangamapim ol. Na i go inap long 1967 i gat ol lo i tambuim ol blakskin na waitskin long marit. Wankain samting i bin kamap long Saut Afrika taim gavman apatet i bosim kantri. Long dispela taim liklik lain waitskin i kamapim ol lo i lukautim bikpela namba ol i holim, na ol tu i gat lo long waitskin na blakskin i no ken marit. Long tupela kantri wantaim sampela bilong ol man i sapotim pasin bilong daunim narapela lain em ol man bilong tingim tru lotu.
Tasol Baibel i kamapim as tru na wanpela lain i bel nogut long narapela lain. Baibel i kamapim as na narapela lain i laik daunim narapela lain. Em i tok: “Man i no mekim pasin laikim em i no kisim save long God, long wanem, God em i pasin laikim. Sapos wanpela man i tok: ‘Mi laikim God,’ tasol em i heitim brata bilong em, em i man bilong giaman. Long wanem, man i no laikim brata bilong em, em i bin lukim, em i no inap laikim God em i no bin lukim.” (1 Jon 4:8, 20, NW) Dispela tok i kamapim stret as na wanpela lain i laik daunim narapela lain. Ol manmeri i save bihainim dispela pasin—maski ol i tok ol i gat lotu o nogat—bikos ol i no save long God na ol i no laikim Em.
Save Long God—As Bilong Pasin Wanbel
Olsem wanem pasin bilong save long God na laikim em i kamapim pasin wanbel namel long ol manmeri bilong narapela narapela lain? Baibel i kamapim wanem save i pasim ol manmeri long mekim nogut long ol manmeri bilong narapela lain? Baibel i tok Jehova em i Papa bilong olgeta lain man, em i tok: “Yumi gat wanpela God tasol, em God Papa. Em i as bilong olgeta samting.” (1 Korin 8:6) Em i tok moa olsem: “Long wanpela tumbuna tasol em i bin mekim olgeta lain manmeri i kamap.” (Aposel 17:26) Olsem na olgeta man i olsem brata brata.
Olgeta lain man i ken amamas long ol i bin kisim laip long God, tasol i gat as na olgeta i ken bel hevi long tumbuna bilong ol. Pol, man bilong raitim hap bilong Baibel, i tok: “Wanpela man i bin mekim sin, na long dispela pasin sin i kamap long graun.” Olsem na “olgeta man i bin mekim sin, na olgeta i no inap i stap olsem piksa i soim biknem na strong bilong God.” (Rom 3:23, NW; 5:12) Jehova em i God bilong wokim kain kain samting—i no gat tupela animal, o man, o ensel i wankain stret. Na em i no mekim samting we wanpela lain i ken kisim tingting olsem ol i winim ol narapela lain. Dispela tingting olsem wanpela lain i winim ol narapela lain i pait wantaim ol tok i stap long Baibel. Tru tumas, save yumi kisim long God i save strongim pasin wanbel namel long olgeta lain.
God i Tingim Olgeta Lain
Sampela i ting nogut God yet i kirapim ol man long daunim ol man bilong narapela lain taim em i makim lain Israel olsem lain bilong em na em i skulim ol long stap longwe long ol narapela lain. (Kisim Bek 34:12) Long wanpela taim, God i bin makim lain Israel olsem lain bilong em, long wanem, em i tingim strongpela bilip bilong tumbuna bilong ol, em Abraham. God yet i bin bosim lain Israel bilong bipo, na em i makim ol king bilong ol na givim ol lo long ol. Taim lain Israel i daun long wok bos bilong God, ol pipel bilong ol narapela hap inap luksave long ol samting i kamap taim God i bosim ol man, na ol i skelim dispela wantaim ol samting i kamap taim ol man i bosim ol yet. Na tu, Jehova i bin skulim lain Israel long i mas i gat wanpela sakrifais bilong helpim ol man long pas gut gen wantaim God. So ol samting Jehova i bin mekim long lain Israel i bin helpim olgeta lain pipel. Dispela i stret wantaim tok em i mekim long Abraham: “Long rot bilong pikinini bilong yu olgeta lain bilong graun bai kisim blesing, long wanem, yu bin bihainim tok bilong mi.”—Stat 22:18, NW.
Na tu, God i givim gutpela wok long ol Juda, ol i kisim ol rait holi bilong God na Mesaia i kamap insait long lain bilong ol. Tasol dispela samting tu em bilong helpim olgeta lain pipel. Ol Skripsa Hibru em God i givim long ol Juda i stori long wanpela gutpela taim we olgeta lain man bai kisim ol gutpela blesing: ‘Na bai ol i tok, “Kam, yumi go antap long maunten Saion, em maunten bilong Bikpela. Yumi go long haus bilong God bilong Israel, bilong em i ken skulim yumi long ol pasin em i laik yumi mekim . . . ” Na olgeta lain manmeri bai i no pait moa, na bai ol i no skul moa long pait. Na olgeta man wan wan bai i sindaun gut klostu long gaden wain na diwai fik bilong ol, na i no gat wanpela man bai i mekim ol i pret.’—Maika 4:2-4.
Tru, Jisas Krais i bin autim tok long ol Juda, tasol em i bin tok tu olsem: “Bai ol i autim dispela gutnius bilong kingdom bilong God long olgeta hap bilong graun, bai olgeta lain manmeri i ken harim, na bihain tasol bai las de i kamap.” (Matyu 24:14) I no gat wanpela lain bai lus long harim gutnius. Olsem na Jehova i makim gutpela piksa ol narapela i ken bihainim long pasin bilong mekim stretpela pasin long olgeta lain. “God i save mekim wankain pasin long olgeta manmeri, maski ol i bilong wanem lain. Long olgeta lain em i save laikim ol manmeri i aninit long em na i mekim stretpela pasin.”—Aposel 10:34, 35.
Ol lo God i bin givim long lain Israel bilong bipo i soim olsem em i save tingim olgeta lain. Lukim tok Lo i mekim long pasin ol Israel i mas mekim long ol man bilong ol narapela lain em ol i sindaun wantaim ol Israel, Lo i tok: “Yupela i mas mekim gutpela pasin long ol, olsem yupela i save mekim long ol wanlain bilong yupela, ol Israel. Na yupela i mas laikim ol tru, olsem yupela i save laikim yupela yet. Yupela i bin i stap long Isip bipo, olsem na yupela i save long pasin bilong man i lusim as ples na i stap long narapela kantri.” (Wok Pris 19:34) Planti lo bilong God i skulim ol Israel long mekim gut long ol man bilong narapela lain i kam sindaun long graun bilong ol. Olsem na taim Boas, wanpela tumbuna papa bilong Jisas, i lukim wanpela rabismeri bilong narapela ples i wok long bungim bali ol man bilong katim i lusim i stap, em i bihainim pasin em i bin lainim long God na em i tokim ol wokman bilong em long lusim planti bali bilong rabismeri i ken bungim.—Rut 2:1, 10, 16.
Jisas i Skulim Ol Man Long Mekim Gut Long Narapela
Jisas i bin kamapim save bilong God moa yet, winim ol narapela man. Em i skulim ol disaipel bilong em long pasin bilong mekim gut long ol manmeri bilong narapela lain. Wanpela taim em i kirap na toktok wantaim wanpela meri Samaria. Dispela meri i kirap nogut, long wanem, planti Juda i save heitim lain Samaria. Jisas i helpim dispela meri long kliagut long ol samting em i mas mekim bilong kisim laip oltaim.—Jon 4:7-14.
Na tu, Jisas i skulim yumi long pasin yumi mas mekim long ol man bilong narapela lain taim em i kamapim stori bilong wanpela gutpela man Samaria. Dispela man i lukim wanpela man Juda i slip i stap long rot, em ol stilman i bin paitim em nogut tru. Man Samaria inap ting: ‘Wai na mi mas helpim dispela Judaman? Ol Juda i save heitim lain bilong mi.’ Tasol Jisas i soim olsem dispela man Samaria i gat narapela tingting long ol man bilong narapela lain. Maski ol narapela man i bin lukim na abrusim dispela man i kisim bagarap, man Samaria i bel “sori tru” long em na givim bikpela helpim long em. Bilong pinisim dispela stori Jisas i tok ol man i laik bai God i ken orait long ol, ol i mas go mekim wankain pasin tasol.—Luk 10:30-37.
Aposel Pol i bin skulim ol man husat i laik bai God i ken amamas long ol long ol i mas senisim pasin bilong ol na bihainim pasin God i save mekim long ol man. Pol i tok: “Yupela i rausim pinis olgeta pasin bilong olpela bel, na yupela i kamap nupela man pinis. God i bin mekim yupela i kamap nupela man, na oltaim em i save givim planti gutpela save long yupela, na em i mekim yupela i kamap nupela na yupela i kamap wankain olsem em yet. Na yumi man i kamap nupela pinis, yumi olgeta i stap wankain tasol. Yumi no ken ting moa olsem yumi bilong lain Grik o bilong lain Juda, na yumi bin katim skin o yumi no bin katim skin . . . Yupela i mas givim bel bilong yupela long ol arapela manmeri. Dispela pasin i winim tru olgeta arapela pasin, na em i save mekim ol arapela gutpela pasin i kamap strong na i wok bung wantaim.”—Kolosi 3:9-14.
Yu Ting Save Bilong God Inap Senisim Man?
Yu ting taim man i save long God Jehova dispela i save senisim tru pasin em i mekim long ol man bilong narapela lain? Tingim stori bilong wanpela meri bilong Esia em i go sindaun long Kanada. Em i no amamas taim sampela man bilong dispela hap i daunim em. Em i bungim ol Witnes Bilong Jehova, na ol i kirap stadi long Baibel wantaim em. Bihain em i raitim pas long ol bilong tok tenkyu, em i tok: ‘Yupela ol gutpela waitskin na yupela i bin mekim gutpela pasin long mi. Taim mi luksave olsem yupela i narapela kain long ol arapela waitskin, mi laik save wai na i olsem. Mi tingting strong long dispela na mi kisim tingting olsem yupela i Witnes Bilong God. Tok bilong Baibel i mas as bilong pasin yupela i bihainim. Long ol miting bilong yupela mi lukim olsem ol waitskin, blakskin, braunskin, na Saina i bung wantaim, maski yupela i bilong kain kain kala skin, long bel i olsem yupela i bilong wanpela kala skin tasol, long wanem, yupela i stap brata brata. Nau mi save wanem samting i mekim na yupela i kamap gutpela manmeri olsem. Em God bilong yupela.’
Baibel i tok profet long wanpela taim we “olgeta samting long graun bai i save tru long Bikpela.” (Aisaia 11:9) Long nau yet, yumi lukim wanpela bikpela lain, em sampela milion, em “ol i bilong olgeta lain man na bilong olgeta kantri na bilong olgeta kain skin na bilong olgeta tok ples” na lotu i tru i mekim ol i wanbel. Dispela i truim tok profet bilong Baibel. (KTH 7:9) Ol i wet long lukim pasin bilong heitim narapela i pinis na olgeta man long graun bai laikim tru ol narapela. Klostu nau dispela bai truim laik bilong Jehova em i bin kamapim long Abraham olsem: “Mi bai mekim gut long olgeta lain manmeri bilong graun.”—Aposel 3:25.
[Futnot]
a Dispela tok “man bilong narapela lain” inap makim man i narapela kain, long wanem, kala bilong skin, lotu, tok ples, pasin, na kantri em i kam long en i narapela kain long ol narapela man.
[Piksa long pes 4, 5]
Lo Bilong God i lainim ol Israel long laikim ol man bilong narapela kantri em ol i sindaun wantaim ol
[Piksa long pes 5]
Yumi inap kisim wanem skul long stori bilong gutpela man Samaria?
[Ol Piksa long pes 6]
God i no mekim wanpela samting we wanpela lain i ken kisim tingting olsem ol i winim ol narapela lain