Kisim Amamas Long Wok Mama

LONG nau, planti meri long olgeta hap i save mekim wok mani. Long ol kantri i gat planti wok bisnis, namba bilong ol meri i mekim wok mani i klostu wankain olsem ol man. Long ol kantri i no gat planti wok bisnis, planti meri i save wok hat tru inap planti aua long ol gaden bilong helpim famili long kaikai samting.

Tingting bilong planti meri i bruk, olsem ol i mas mekim wok mani bilong helpim famili, na tu, ol i gat laik long stap long haus na lukautim famili na haus bilong ol. Ol meri i mekim wok mani ol i kisim mani bilong baim kaikai, klos, na haus, na tu, ol i kukim kaikai, wasim ol klos, na klinim haus.

Na tu, ol mama Kristen i wok long skulim ol pikinini long kisim pasin bilong pas gut wantaim God. Cristina, wanpela mama i gat tupela yangpela pikinini meri, em i tok: “Mekim tupela wok wantaim, olsem mekim wok mani na lukautim famili, em i hatwok, na moa yet sapos yu gat ol liklik pikinini. Em i hatwok long tingim gut ol pikinini long olgeta samting yumi mas tingim ol long en.”

Wanem samting i kirapim ol mama long mekim wok mani? Ol i gat wanem hatwok? Na mama i mas mekim wok mani bilong i stap belgut na amamas?

As na Planti Mama i Mekim Wok Mani

Planti mama i mas mekim wok mani fultaim. Sampela i no gat poroman marit bilong helpim ol long kisim mani bilong lukautim famili. Sampela marit i kisim save olsem wok mani bilong wanpela tasol i no inap long lukautim famili long ol samting ol i mas i gat.

Tru, i no olgeta mama i mekim wok mani fultaim long wanem ol i mas mekim. Planti mama i wok mani bilong pilim olsem ol i samting tru. Ating sampela i mekim wok mani bambai ol i gat mani bilong ol yet o ol i ken baim planti gutpela samting. Planti i save gut long mekim wok na ol i amamas long en.

Planti meri i mekim wok mani na dispela i narapela as na sampela mama i ting ol tu i mas mekim wok mani. Maski planti manmeri i save olsem ol mama i mekim wok mani, planti taim ol i pilim presa na ol i taiet, tasol taim ol i no mekim wok mani, planti manmeri i kisim tingting kranki long ol o tok bilas long ol. Wanpela meri i tok: “I hatwok long tokim ol narapela long as na yu ‘mekim wok long haus tasol.’ Long toktok o long pasin bilong wokim pes, sampela man i kamapim olsem ol i ting yu westim laip bilong yu.” Rebeca, wanpela mama i gat wanpela pikinini meri i gat tupela krismas, em i tok: “Tru, ol manmeri yumi stap namel long ol, ol i ting ol meri i mas lukautim ol pikinini bilong ol, tasol mi pilim olsem ol i tingim ol mama i no mekim wok mani olsem ol i samting nating.”

Tingting Kranki o Nogat?

Long sampela hap, ol nius na TV samting i kamapim olsem wanpela “gutpela meri” em i hap meri tru long wok em i laik mekim​—em i kisim planti mani long en, bilas gut tru, na em i bilip tru long em yet. Taim em i kam bek long haus, em i gat strong long stretim ol hevi bilong ol pikinini bilong em, ol popaia bilong man bilong em, na ol hevi bilong famili. Tasol yumi ken save olsem i no gat planti meri ol inap mekim olsem.

Long laip tru tru, planti wok mani ol meri i save mekim i no gutpela tumas na ol i no kisim planti mani long en. Planti mama i mekim wok mani ol i bel hevi, long wanem, wok mani ol i mekim i no inap tru long save na laik bilong ol. Buk Social Psychology i tok: “Maski ol man na meri i stap wankain long planti samting, planti man i save mekim ol wok mani we ol i kisim gutpela pe moa na ol i gat bikpela namba moa, winim ol meri. Olsem na ol meri em ol i ting ol i samting tru sapos ol i gat wok mani, dispela tingting bilong ol i no inap helpim ol long i stap amamas.” Nius El País bilong Spen i tok: “Yumi kisim save olsem ol presa bilong laip i mekim na planti meri moa i save bel hevi, winim ol man inap 3-pela taim, long wanem, planti meri i mekim tupela wok​—ol i mekim wok mani na mekim wok long haus.”

Rot Em Ol Man Marit i Ken Helpim Meri

Wanpela mama Kristen i mekim wok mani o nogat, em samting em yet i mas makim. Tasol sapos em i marit, em na man bilong em i mas skelim gut ol samting pastaim na tingim gut olgeta samting inap kamap, na nau ol i mas makim samting ol bai mekim.​​—Sindaun 14:15.

Olsem wanem sapos tupela marit i ting pe bilong wanpela i no inap, olsem na tupela wantaim i mas mekim wok mani fultaim? Sapos olsem, man marit i gat gutpela tingting em bai tingim gut tok bilong Baibel olsem: “Yupela ol maritman, yupela i mas bihainim gutpela tingting na sindaun gut wantaim ol meri bilong yupela. Bodi bilong ol meri i no strong tumas, olsem na yupela i mas mekim gutpela pasin long ol. Yupela i mas save olsem, ol meri tu bai i kisim laip bilong i stap oltaim.” (1 Pita 3:7) Man marit i soim olsem em i tingim gut meri bilong em sapos em i tingim olsem skin na bel bilong meri i no strong tumas. Taim em inap, em bai helpim meri bilong em long ol wok bilong haus. Olsem Jisas i bin mekim, long pasin daun man marit bai amamas long mekim ol wok nating, em bai i no abrusim ol dispela wok na ting ol i no wok bilong wanpela man. (Jon 13:​12-​15) Em bai tingim dispela wok olsem rot bilong soim em i laikim tru meri bilong em, em meri i save wok strong. Meri bai amamas tru long helpim bilong man.​—Efesus 5:​25, 28, 29.

Tru tumas, sapos tupela marit wantaim i mas mekim wok mani, ol i mas wok gut wantaim long haus. Dispela i kamap ples klia long wanpela ripot bilong nius ABC bilong Spen. Nius i toktok long wanpela wok painimaut bilong lain Institute of Family Matters, na stori i tok planti marit long Spen i save katim marit, long wanem, “ol manmeri i no save tingim moa lotu na stretpela pasin,” tasol tu, i gat tupela narapela samting i mekim na planti marit i save katim marit bilong ol​—“planti meri i save mekim wok mani na ol man i no save helpim ol meri long wok bilong haus.”

Bikpela Wok Bilong Mama Kristen

Jehova i bin givim wok long ol papa long go pas long skulim ol pikinini bilong ol, tasol ol mama Kristen i save olsem ol tu i gat bikpela wok​—na moa yet long taim ol pikinini i liklik. (Sindaun 1:8; Efesus 6:4) Jehova i toktok long ol mama na ol papa taim em i tokim ol Israel long skulim ol pikinini long Lo bilong em. Em i save olsem bilong mekim dispela wok ol i mas lusim bikpela hap taim na ol i no ken les, na moa yet long taim ol pikinini i yangpela yet. Olsem na God i bin tokim ol papamama long ol i mas skulim ol pikinini bilong ol taim ol i stap long haus, wokabaut long rot, wok, na malolo.​​—Lo 6:​4-7.

Tok Bilong God i kamapim klia bikpela na gutpela wok bilong ol mama taim em i tok long ol pikinini: “No ken sakim lo bilong mama bilong yu.” (Sindaun 6:​20, NW) Paslain long meri marit i kamapim sampela lo em ol pikinini i mas bihainim, em bai toktok wantaim man bilong em long dispela samting. Tasol olsem dispela skripsa i kamapim, i stret ol mama i kamapim sampela lo. Na ol pikinini em ol i tingim tru ol lo bilong lotu na stretpela pasin em mama i aninit long God i skulim ol long en, ol bai kisim gutpela samting tru long en. (Sindaun 6:​21, 22) Teresa, wanpela mama i gat tupela yangpela pikinini man, em i kamapim as na em i no laik mekim wok mani. Em i tok: “Pasin bilong skulim ol pikinini bilong mi long lotuim God em i nambawan bikpela wok mi gat. Mi laik mekim gut tru dispela wok.”

Ol Mama i Mekim Gut Wok Bilong Ol

King Lemuel bilong Israel i kisim gutpela helpim long ol wok bilong mama bilong em. Ol ‘tok bilong givim gutpela tingting’ mama i bin givim long Lemuel i stap olsem hap bilong Baibel. (Sindaun 31:1; 2 Timoti 3:16) Tok bilong dispela mama long gutpela meri marit i mas mekim wanem ol pasin, dispela i helpim yet ol pikinini man long makim gutpela poroman marit. Na tok lukaut bilong em long pasin pamuk na dring planti i stret yet long nau, olsem ol i bin stret long taim ol i bin raitim ol dispela tok long pastaim tru.​​—Sindaun 31:​3-5, 10-​31.

Long taim bilong ol aposel, aposel Pol i litimapim gutpela wok wanpela mama i bin mekim bilong skulim pikinini man bilong em Timoti. Nem bilong dispela mama em Yunis. Man bilong em i no bin lotuim Jehova, tasol ating em i bin lotuim ol god bilong ol Grik, olsem na Yunis i mas skulim Timoti long bilip long “ol buk i gat tok bilong God.” Yunis i kirap skulim Timoti long Baibel long wanem taim? Baibel i tok, long taim em i bin stap “liklik pikinini yet”​—yumi ken tok, long taim Timoti i bebi. (2 Timoti 1:5; 3:​14, 15) Bilip na gutpela pasin bilong Yunis yet, na pasin bilong em long skulim Timoti, dispela i helpim Timoti long mekim wok misineri long bihain.​​—Filipai 2:​19-​22.

Baibel i stori tu long sampela mama em pasin bilong ol long mekim gut long sampela wokman bilong God i bin mekim na ol pikinini bilong ol i ken bung wantaim ol dispela man em ol i stap olsem gutpela piksa. Olsem: Planti taim wanpela meri Sunem i kisim profet Elisa i kam long haus bilong em. Bihain Elisa i bin kirapim bek pikinini bilong em. (2 King 4:​8-​10, 32-​37) Tingim tu pasin bilong Maria, em mama bilong Mak, man bilong raitim Baibel. I luk olsem em i bin givim haus bilong em long Jerusalem olsem ples bilong mekim ol miting long taim bilong ol aposel. (Aposel 12:12) Yumi ken save olsem Mak i kisim ol gutpela samting long rot bilong bung wantaim ol aposel na ol narapela Kristen em planti taim ol i bin kam long haus bilong em.

Tru tumas, Jehova i pilim tru wok bilong ol gutpela meri em ol i skulim ol pikinini bilong ol long ol stiatok bilong Em. Em i laikim tru ol dispela meri, long wanem, ol i stap gut long em na wok strong long helpim famili bilong ol long tingim ol samting bilong lotu.​—2 Samuel 22:26; Sindaun 14:1.

Makim Nambawan Gutpela Wok

Olsem ol dispela stori bilong Baibel i kamapim, pasin bilong lukautim gut famili long ol samting bilong skin, lotu, na bel, dispela i kamapim gutpela samting tru. Tasol em i hatwok long mekim olsem. Planti taim wok bilong mama long haus i hatwok moa, winim hatwok bilong wanpela wok mani i gat namba.

Tru, sapos wanpela mama i toktok pinis wantaim man bilong em na mama i tingting long lusim wok fultaim na mekim wok haptaim tasol, ating famili i no ken baim planti samting olsem bipo na ating sampela bai tok bilas long em, long wanem, ol i no kliagut long tingting bilong em. Tasol ol gutpela samting em i kisim inap winim tru ol samting em i lusim. Paqui i gat 3-pela pikinini na em i mas mekim wok haptaim. Em i tok: “Mi laik i stap taim ol pikinini i kam bek long skul bambai i gat wanpela ol i ken toktok wantaim.” Ol pikinini i kisim wanem gutpela samting long dispela? Em i tok: “Mi helpim ol long homwok bilong ol, na sapos sampela hevi i kamap, kwiktaim mi ken helpim ol. Hap taim mipela i stap wantaim long olgeta de i helpim mipela long toktok gut wantaim. Mi amamas tru long dispela hap taim mi stap wantaim ol pikinini bilong mi, olsem na mi tok nogat long wanpela wok fultaim ol i laik givim long mi.”

Planti mama Kristen i kisim save olsem sapos ol inap lusim sampela aua bilong wok mani bilong ol, famili olgeta i save kisim gutpela samting long en. Cristina, em pastaim yumi stori long em, em i tok: “Taim mi lusim wok mani, i olsem famili bilong mipela i no gat planti hevi olsem bipo. Mi gat taim long toktok wantaim ol pikinini bilong mi na long helpim man bilong mi long planti samting. Mi kirap amamas long skulim ol pikinini meri bilong mi, na long lukim olsem ol i lain long planti samting na wok long kamap strong.” Cristina i tingim gut wanpela bikpela samting. Em i tok: “Namba wan pikinini bilong mi i lain long wokabaut long wanpela ples bilong lukautim ol liklik pikinini, tasol mi bin skulim namba tu pikinini bilong mi long wokabaut long haus. Taim em i kirap wokabaut long namba wan taim, em i pundaun i kam stret long han bilong mi. Dispela i givim bikpela amamas long mi!”

Narapela samting ol famili i ken tingim em olsem: Sapos mama i lusim sampela aua bilong wok mani, ating famili i no lusim planti samting bilong skin olsem pastaim ol i ting. Cristina i tok: “Mani mipela i bin tromoi bilong baim ples bilong lukautim ol pikinini na bringim ol i go i kam i pinisim bikpela hap pe bilong mi. Taim mipela i bin skelim gut ol samting, mipela i kisim save olsem wok mani bilong mi i no bin bringim planti mani moa long famili bilong mipela.”

Taim ol i skelim pinis sindaun bilong ol, sampela marit i ting ol gutpela samting ol i kisim sapos meri i lukautim famili fultaim i winim tru sampela mani ol i lusim. Paul, poroman marit bilong Cristina, i tok: “Mi amamas tru long meri bilong mi i ken stap long haus na lukautim tupela yangpela pikinini bilong mipela. Mitupela wantaim i bin i gat bikpela hatwok moa taim meri bilong mi i bin mekim wok mani.” Dispela disisen i bin mekim wanem long tupela pikinini meri bilong ol? Paul i tok: “Ol i stap bel isi moa, na tu, dispela i banisim ol long planti samting nogut taim ol i liklik yet.” Bilong wanem dispela tupela marit i pilim olsem em i bikpela samting long ol i lusim bikpela hap taim wantaim tupela pikinini meri bilong ol? Paul i tok: “Mi bilip tru olsem, sapos mipela papamama i no stiaim bel na tingting bilong ol pikinini bilong mipela, sampela narapela bai mekim.”

Em nau, olgeta wan wan marit i mas skelim sindaun bilong ol yet, na ol narapela i no ken toktok planti long ol samting ol narapela i mekim. (Rom 14:4; 1 Tesalonaika 4:11) Tasol em i gutpela long tingim ol gutpela samting famili i kisim taim mama i no mekim wok mani fultaim. Teresa, pastaim yumi kamapim sampela tok bilong em, em i kamapim tingting bilong em long dispela samting, em i tok: “I no gat wanpela samting i mekim mi i amamas moa na i winim pasin bilong lukautim na skulim ol pikinini bilong mi.”​​—Song 127:3.

[Piksa long pes 31]

Ol mama Kristen i insait long bikpela wok bilong skulim ol pikinini bilong ol