Sunem—Pasin Sori na Pait i Stap Long En
TAUN Sunem i bin stap long hap saut bilong Galili, long hap is bilong ples daun bilong Jesril. Ol manmeri bilong dispela liklik taun i bin lukim tupela bikpela pait i bin kamap bipo na Baibel i stori long en, tasol dispela taun i gat nem tu, long wanem, tupela meri i bin mekim pasin sori ol i bin kamap long en.
Long baksait bilong Sunem i gat wanpela liklik maunten ol man i ting em maunten More, na long hapsait bilong ples daun maunten Gilboa i stap long en, em i longwe long maunten More inap olsem 8-pela kilomita. Hap graun namel long dispela tupela maunten i gat planti wara na graun i gat gutpela gris—graun i kamapim planti gutpela kaikai na i no gat planti narapela ples olsem long Israel.
Long dispela gutpela graun long hap bilong Sunem wanpela gutpela stori tru i bin kamap, em stori bilong man i laikim tru meri—em Song Bilong Solomon. Dispela singsing i stori long wanpela naispela meri i amamas moa long maritim wanpela wasman bilong sipsip—em i no laik maritim King Solomon na kamap wanpela meri bilong em. Solomon i mekim wok long olgeta gutpela tingting na save bilong em na olgeta mani kago bilong em bambai em i ken grisim meri long givim bel long em. Planti taim em i litimapim nem bilong em na em i tok: “Husat tru i lukluk i kam long mi? Pes bilong en i olsem san i laik kamap na i lait olsem biksan, na pes bilong en i klia tru olsem lait bilong mun.” Na Solomon i tok promis olsem em bai givim planti gutpela bilas gol long em.—Solomon 1:11; 6:10.
Bilong em i ken pilim gutpela sindaun bilong king, Solomon i kisim em i go wantaim em long Jerusalem, ol i go long ol naispela karis bilong king na 60 strongpela soldia i go wantaim ol. (Solomon 3:6-11) King i putim em long bikpela haus bilong em, em gutpela haus tru. Taim kwin bilong kantri Seba i bin lukim dispela haus “em i kirap nogut tru na em i no gat tok.”—1 King 10:4, 5.
Tasol dispela yangpela meri i stap gut long yangpela man bilong lukautim ol sipsip. Em i tok: “Pren bilong mi i stap namel long ol arapela man olsem wanpela diwai i gat gutpela kaikai i stap namel long ol arapela diwai long bus.” (Solomon 2:3) Larim Solomon i amamas long ol 1,000 gaden wain bilong em. Wanpela gaden wain—wantaim man em i laikim tumas—em inap long em. I no gat wanpela samting inap bagarapim pasin bilong em long laikim tumas yangpela man bilong em.—Solomon 8:11, 12.
Narapela naispela meri i bin stap long Sunem. Yumi no save long skin bilong em, i gutpela o nogat, tasol bel bilong em i naispela tru. Baibel i tok em i bin “hatwok”—o em i bin mekim planti samting—bambai profet Elisa i gat kaikai na ples slip long olgeta taim.—2 King 4:8-13.
Long tingting yumi inap lukim Elisa i raun na skin bilong em i les na em i amamas long kam bek long liklik rum antap long rup, em dispela meri wantaim man bilong em i bin redim bilong em. Ating planti taim em i kam long dispela haus, long wanem, em i autim tok inap 60 yia. I gat wanem as na dispela meri bilong Sunem i strong long Elisa i mas i stap long haus bilong ol long olgeta taim em i save kam long dispela hap? Em i bin pilim tru gutpela wok Elisa i mekim. Dispela profet em i man bilong pasin daun na em i no tingim laik bilong em yet, em i bin stap olsem maus bilong bel bilong lain bilong Israel—em i bin tokim ol king, na ol pris, na ol man nating long tingim wok bilong Jehova ol i mas mekim.
Yumi save dispela meri Sunem em wanpela bilong ol manmeri em Jisas i bin tingim taim em i tok: “Sapos wanpela man i ting, ‘Mi laik helpim profet,’ na em i kisim wanpela profet i kam long haus na i lukautim em, orait God bai i givim dispela man ol wankain gutpela samting olsem ol profet i save kisim.” (Matyu 10:41) Jehova i bin givim gutpela pe tru long dispela meri i bin stap aninit long em. Maski em i no bin karim pikinini inap planti yia, em i karim wanpela pikinini man. Na sampela yia bihain taim hangre i bagarapim kantri inap 7-pela yia, God i bin helpim em long dispela taim tu. Dispela stori i soim yumi olsem long olgeta taim Papa bilong yumi long heven em i save tingim ol gutpela pasin yumi mekim long ol wokboi bilong em.—2 King 4:13-37; 8:1-6; Hibru 6:10.
Tupela Bikpela Pait
Tru yumi save tingim Sunem olsem asples bilong dispela tupela meri i bin stap gut long God, tasol i gat 2-pela bikpela pait tu i kamap long dispela taun na i senisim tru ol samting i bin painim lain Israel. Klostu long Sunem i gat gutpela ples tru bilong mekim pait—em ples daun namel long maunten More na maunten Gilboa. Long taim bilong ol man i bin raitim Baibel, long olgeta taim ol kepten bilong ami i bin kem long ol hap i gat planti wara long en, na sampela liklik maunten bambai ol i ken hait long en, na sapos inap, ol i laikim wanpela maunten samting bambai ol i ken lukim ples daun i drai na i gat planti hap spes bilong stiaim ami, ol hos, na ol wilka. Sunem na Gilboa i gat ol dispela samting bilong helpim ol ami long mekim pait.
Long taim bilong ol hetman, wanpela ami i gat 135,000 soldia bilong Midian, na Amalek, na bilong sampela narapela lain ol i kem long ples daun arere long maunten More. Ol kamel bilong ol i olsem “wesan bilong nambis.” (Hetman 7:12) Long narapela hapsait bilong ples daun, long arere bilong hul wara Harot long as bilong maunten Gilboa, Hetman Gideon wantaim lain Israel i wokim kem bilong ol, ol inap 32,000 soldia tasol.
Long ol de paslain long wanpela pait, narapela lain birua i laik bagarapim bel bilong narapela lain birua. Ol bikpela lain soldia i singaut na tok bilas long narapela lain, na ol kamel bilong pait, na ol wilka, na ol hos, inap pretim tru ol soldia bilong Israel. Ating ol Midian—ol i kem pinis taim ol Israel i wokim yet kem bilong ol—ol i narapela kain samting tru bilong pretim ol Israel. Taim Gideon i askim ol soldia, “Wanem man i pret”? inap 22,000 man bilong ami bilong em ol i kirap na lusim hap bilong pait.—Hetman 7:1-3.
Nau inap 10,000 soldia bilong lain Israel i lukluk i go long ol 135,000 soldia bilong lain birua, na liklik taim bihain Jehova i daunim namba bilong ol i go 300 tasol. Dispela liklik lain soldia i bihainim pasin bilong ol Israel na ol i bruk long 3-pela lain. Taim tudak i kamap pinis, ol i go na sanap long ples bilong ol na ol i banisim kem bilong ol birua long 3-pela hap. Orait Gideon i tok, na ol 300 man i brukim ol sospen graun em ol i bin haitim ol hap mambu i gat lait insait long en, na ol i putim ol lait i go antap na singaut, “Bainat bilong Bikpela na bilong Gideon.” Ol i winim biugel i go i go. Na long ples i tudak, ol soldia i kirap nogut na ol i ting inap 300 lain soldia i laik bagarapim ol. Jehova i mekim na ol birua i longlong nabaut na narapela i wok long bagarapim narapela, na “olgeta ami bilong Midian i pret na ol i singaut na ranawe.”—Hetman 7:15-22; 8:10.
Namba 2 pait i bin kamap klostu long Sunem long taim bilong King Sol. Baibel i tok “ami bilong Filistia i go long hap not na wokim kem klostu long taun Sunem. Na Sol i bungim ol soldia bilong Israel na ol i go wokim kem long maunten Gilboa,” wankain olsem ami bilong Gideon i bin mekim sampela yia i go pinis. Tasol Sol i no olsem Gideon—Sol i no bilip tumas long Jehova, olsem na em i go lukim wanpela wailis bilong ol spirit long Endor. Taim em i lukim kem bilong ol Filistia “em i pret nogut tru.” Orait taim pait i kamap, ol Israel i ranawe na kisim bikpela bagarap. Sol tupela Jonatan ol i dai.—1 Samuel 28:4-7; 31:1-6.
Em nau, pasin sori na pait i bin stap long Sunem, na pasin bilong bilip long Jehova na bilip long ol spirit nogut. Long dispela ples daun, tupela meri i no bin lusim pasin bilong laikim tru narapela na mekim gut long man, na tupela bikman Israel i mekim ol bikpela pait. Ol 4-pela stori i soim yumi olsem em i bikpela samting long bilip na wet long Jehova, long olgeta taim em i save givim gutpela pe long ol man i mekim wok bilong em.
[Piksa long pes 31]
Nau ples Sulam i stap long hap bipo Sunem i bin stap long en, na long baksait em maunten More
[Kredit Lain]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.