Yeni Bir Yatağın Vakti Geldi mi?
Rahat bir pozisyon bulma çabasıyla yatakta dönüp durarak, sık sık rahatsız geceler geçiriyor ve sabahları bir tarafınız tutulmuş olarak ağrılarla uyanıyor musunuz? Eğer böyleyse, sorun yatağınız olabilir.
BU EŞYA, dostunuz ya da düşmanınız olabilir. Yatakların kullanıldığı bir ülkede yaşıyorsanız, muhtemelen yaşamınızın üçte birini onun üzerinde geçiriyorsunuz; fakat yatağınızın ömrü sonsuz değildir. Şimdiki yatağınız iyi durumda mı?
Yeni Bir Yatağa İhtiyacınız Var mı?
Normal olarak bir yatak yaklaşık on yıl dayanır. Şişman bir kişi bir yatağı daha çabuk kullanılamaz hale getirebilir. Yaşlandıkça ihtiyaçlarınızın ve tercihlerinizin değişeceğini de unutmayın. Yeni bir yatağa ihtiyacınız olup olmadığına karar vermek için kendinize şu soruları sorun: “Tutulmuş bir boyunla veya sırt ağrısıyla uyanıyor muyum? Yatağım çok mu küçük? Yayları, girinti ve çıkıntıları hissediyor muyum? Hareket ettiğimde gıcırtılar duyuyor muyum? Ben ve eşim, istemeyerek birbirimize doğru yuvarlanıyor muyuz? Yatağın altı düz mü, yoksa bel mi veriyor? Yatağın ayakları ve tekerlekleri yıpranmış mı?” Bu sorulara vereceğiniz yanıtlar yeni bir yatak almanın vaktinin gelip gelmediğini saptamanıza yardım edebilir.
İyi Bir Yatak Nasıl Olur?
İyi bir yatak, ihtiyaçlarınıza ve tercihlerinize uygun olarak size rahatlık ve destek sağlar. Yatakların çoğu, bir şilte ve onu taşıyan bir karyoladan oluşur; ancak rahatlığınızı sağlayan kilit etken şiltedir. Yatak birkaç kısımdan oluşur. Herşeyi bir arada tutan kılıf veya yüz ilk başta gelir. Sonra bunu izleyen vatka katları, rahat etmenizi sağlar ve vücut nemini alır. Destek ve sağlamlık sağlayan üçüncü kısım, genellikle tavlanmış çelik halkalar veya yaylar içerir. İç desteğin çeşitli şekilleri vardır; ancak genel kural şudur: Ne kadar çok yay varsa ve kullanılan teller ne kadar kalınsa, destek o kadar iyidir. Günlerimizde yaygın olan bir seçenek de poliüretan veya lateks yataklardır; bunlar yaylı yataklardan daha hafiftir.
Bununla birlikte, iyi bir yatak sadece uygun bir kasada, yani genellikle kullanılmak üzere tasarlandığı kasada işe yarar. Kanepe yatak türü, genellikle yatak ve yatağın konulacağı kasayla birlikte takım olarak satılır. Kasanın derin kenarlı, kutu benzeri tabanı büyük bir amortisör gibi iş görürken, yatağın havalanmasını ve böylece, yatağın ömrünün dikkate değer ölçüde uzamasını mümkün kılar. Diğer bir seçenek ise karyoladır. Karyolanın genellikle çubuklardan oluşan bir tabanı vardır ve altı açık olduğundan, yatağın havalanması için elverişlidir. Yaylanan çubuklar daha esnek olurken, sert çubuklar sağlam bir taban sağlarlar.
Doğru Yatağı Seçmek
Bir yatak satın alırken neyi aklınızda tutmalısınız? İkinci el yatak başka insanların terini ve derilerinden dökülen hücreleri emmiş olacaktır; ayrıca allerjik reaksiyonlar, astım ya da egzamanın başlamasına yol açabilen toz akarlarıyla dolu olabilir. Aynı zamanda, sağlık ya da güvenlik standartlarına da uymayabilir.
Yeni bir yatak almaya çıkmadan önce, ücret, sağlıkla ilgili etkenler veya yatağın boyutları gibi önceliklerinizi tespit etmeniz tavsiye ediliyor. Bu konuda iyi bir isim yapmış mağazaları gezmek üzere bol vakit ayırmaya çalışın ve her çeşit yatak hakkında mümkün olduğunca çok bilgi alın. Çoğu kez fiyatları yüksek olduğundan, bir karar vermekte acele etmeyin.
Yorgunsanız doğru seçimi yapmak daha zor gelebilir. Rahat giysiler giyin. Bir yatağı denemekten çekinmeyin. Palto ve ayakkabılarınızı çıkarın; her yatakta birkaç dakika yatın. Çeşitli uyku pozisyonlarını denerken omuzlarınıza, kalçalarınıza ve belinize verdiği desteğe özellikle dikkat edin.—Aşağıdaki çerçeveye bakın.
Yatağınızın Bakımı
Yatağınıza özenle bakmanız kesinlikle onun ömrünü uzatacaktır. Satış elemanlarına önerilerini sorun ve üreticinin bakımla ilgili talimatlarını okumak için zaman ayırın. Yeni yatağınızı eve getirdiğinizde polietilen ambalajını mümkün olduğunca kısa sürede çıkarın. Bu şekilde, rutubet, küf ve çürümeye neden olabilen buharlaşmayı önleyebilirsiniz. Şimdi birkaç öneri daha görelim:
● Yeni yaylı yatağınızı ilk birkaç ay, haftada bir veya iki haftada bir; ve daha sonra üç ayda bir olmak üzere sağdan sola çevirerek ve alt üst ederek konumunu değiştirin. Bu, yatağın içini dolduran malzemenin yerleşmesine yardım edecek ve yatağın her yerinin eşit şekilde yıpranmasını sağlayacaktır. Sırtınızla ilgili bir sorununuz varsa, bir lateks yatak almayı düşünün; çünkü böyle bir yatağı devamlı çevirmek gerekmeyebilir.
● Yatağınızı asla kıvırmayın, sarmayın veya ezmeyin. Kumaşına zarar vermemek için, tutulacak yerlerini sadece yatağı yerleştirirken kullanın, tüm ağırlığı onlara vermeyin.
● Her sabah yatağınızı, havalanması için ve vücut neminin buharlaşıp uçması için en az 20 dakika açık bırakın.
● Yıkanabilir koruyucu bir kılıf kullanarak yatağınızı temiz tutun. Hav ve tozları ortadan kaldırmak için hem yatağı hem de yatağın kasasını elektrik süpürgesiyle muntazaman temizleyin. Ayrıca lekeleri ve döküntüleri de yumuşak sabun ve soğuk suyla hemen silin.
● Her zaman yatağın kenarında aynı yerde oturmamaya çalışın. Çocuklarınızın veya başka birinin yatağın üzerinde zıplamasına izin vermeyin.
Yatağınız, yalnız parasal bir yatırım değildir. Bundan daha da fazlası, yaşamınızın üçte biriyle ilgili bir yatırımdır ve bunun, yaşamınızın diğer üçte ikilik kısmı üzerinde de göze çarpar bir etkisi olabilir. Size destek olacak dostunuzu akıllıca seçer ve ona bakarsanız, o da size iyi bakacaktır.
[Sayfa 22’deki çerçeve]
Hangi Yatak Size Uygun?
Rahatlık ve destek. Bir yatağın size uygun olması için tahta gibi sert olması gerekmez. Gerçekten de, çok sert bir yatağın sırt sorunlarınızı artırabileceği düşünülür. Vücudunuzun nasıl daha rahat ettiğini anlatmasına izin verin. Sırtüstü yatın. Sırtınızdaki boşluğu tam uygun şekilde doldurması için elinizi oraya koyabilir ve kolayca dönebilirseniz, yatak aşağı yukarı size uygun sertlikte demektir. Destekleyici bir yatak yan yattığınızda omurganızın düz bir hat halinde kalmasını sağlamalıdır. Şişman bir insanın daha sert bir yatağa ihtiyacı olacaktır.
Boyut. Size hareket serbestliği sağlayan bir yatağı seçin. Yatağı iki kişi paylaşacaksa, standart boyuttaki çift kişilik bir yatak üzerinde uyuyan iki yetişkinden her birinin, karyolasında yatan bir bebeğinki kadar yere sahip olduğunu unutmayın.
Birbirine uyan takımlar. Size rahatlık ve destek sağlaması için, mümkünse birbirine uyan, birlikte tasarlanmış bir yatak ve kasa satın alın. Eski bir kasa hem yeni yatağınıza zarar verebilir hem de garantisini etkileyebilir.
Fiyatı. Çoğu kez ne kadar öderseniz kalitesi de o kadardır; bu nedenle maddi gücünüzün yettiği en iyi kalite yatağı satın alın.
Yer. Yeriniz sınırlıysa bir gömme dolabın içine konabilen yataklardan düşünebilirsiniz. Başka bir seçenek futon denen Japon şiltesidir; bu, kabartılmış pamuk tabakalarından yapılmış, geceleri hemen yere serilerek açılabilen bir minderdir. Futonlar aynı zamanda açılır kapanır yataklar olarak da satılıyor.
Sağlık sorunları. Sıradan bir yatakta rahatsızsanız, ayarlanabilir bir yatak farklı uyuma pozisyonlarına olanak tanır. Bir su yatağı vücudun ağırlığını sabit şekilde dağıtır ve destek olur; ayrıca vücudun basınca maruz kalan noktalarının yol açtığı rahatsızlıkları çeken kişilere yardım edebilir.
Alerjisi olanlar. Toza veya yatağın içini dolduran doğal maddelere alerjiniz varsa, sentetik lifler veya lateks içeren bir yatak iyi bir seçim olabilir. Alerji yaratan etkenlerin, çubuklu kasası olan bir karyolada veya bir su yatağında kolayca birikmemesi de dikkate değer.
Yaşlılar. Yatağın kenarına oturduğunuzda ayak tabanınız zemine değebilsin. Sert kenarlı bir kasa bu pozisyondayken yataktan kalkmanızı veya yatmanızı daha da kolaylaştıracaktır.
[Sayfa 23’teki çerçeve]
Güvenlikle İlgili Öneriler
◼ Ateşe dayanıklı gecelikler veya pijamalar giyin.
◼ Yatak takımının ateş ve ısıtıcılardan iyice uzakta olmasını sağlayın.
◼ Elektrikli battaniyenin kumaşının yıpranıp yıpranmadığını, çok keskin kat izleri, yanık izi ve aşınmış elektrik kordonunun bulunup bulunmadığını anlamak için sık sık kontrol edin. Battaniyeyi ıslakken asla kullanmayın; ancak doğal yolla kurutun. Battaniyenin elektrik hattı açıkken yatağın üzerine ağır şeyler koymayın.
◼ Sıcak su torbasını kaynamış suyla doldurmayın; elektrikli battaniye ile sıcak su torbasını birlikte kullanmayın. Çocuk yatağa girmeden önce sıcak su torbasını kaldırın.
[Sayfa 23’teki şema]
(Ayrıntılı bilgi için lütfen yayına bakın)
Kılıf veya yüz
Derin dikişli baklava biçimli kapitone dikişi
Küçük kapitone dikişi
Düğme
Vatka katları
İç destek
Lateks
Aralıksız yaylar
Açık yaylar
Çukur yaylar
[Tanıtım notu]
Sleep Council’ın izniyle
[Sayfa 21’deki resim tanıtım notu]
Sleep Council’ın izniyle