Bölüm 28
Dinleyicilerle İlişki ve Notların Kullanılışı
1. Dinleyicilerle ilişki kurmanın önemini ve bunda notların kullanılışının oynadığı rolü anlat.
1 Dinleyicilerle iyi bir ilişki kurmak öğretim işinde büyük bir yardımcıdır. Bu, onların saygısını kazanmanı ve onlara daha etkili bir şekilde öğretmeni mümkün kılar. Kendileriyle kurduğun ilişki sayesinde, konuşmacı olarak, gösterecekleri her tepkiyi hemen hissedebilecek derecede onlara yakınlaşmalısın. Notlarını kullanma biçimin, dinleyicilerle kurduğun ilişkide belirleyici bir rol oynar. Uzun notlar bir engel olabilir; fakat koşullar, onların olağandan daha uzun olmasını gerektirse bile, ustalıkla kullandığın takdirde, rahatsızlık vermez. Hünerli bir konuşmacı dinleyicilerle ilişkisini kaybetmemek için, notlarına çok fazla ya da uygunsuz vakitlerde bakmaz. Konuşmalar İçin Nasihat fişinde buna “dinleyicilerle ilişki, notların kullanılışı” olarak dikkat çekilmiştir.
2-5. Dinleyicilerle nasıl etkili bir şekilde ilişki kurabilirsin?
2 Dinleyicilere bakarak ilişki kurmak. Dinleyicilere bakmak, onlarla gözler aracılığıyla ilişki kurmak demektir. Sadece bir gruba değil, bireylere bakmak anlamına gelir. Yüz ifadelerini görmek ve buna göre tepki göstermek anlamını taşır.
3 Dinleyicilere bakmak, sadece başını kimseyi atlamamak üzere bir yandan öbür yana ritmik bir şekilde hareket ettirmek anlamına gelmez. Dinleyicilerden birine bak ve ona hitaben bir iki cümle söyle. Hiç kimseyi sıkacak kadar uzun bakma ve dikkatini tüm dinleyiciler arasından sadece birkaç kişi üzerinde toplama. Her dinleyiciye bu şekilde bak ve bir başkasına geçmeden önce ona gerçekten hitap et ve tepkisini gör. Notlarını konuşmacı için konulan kürsü üstüne koy veya elinde ya da Mukaddes Kitabının içinde tut, şöyle ki bir göz hareketiyle onlara çabukça bakabilesin. Eğer notlarını görmek üzere başını çok fazla hareket ettirmen gerekirse, dinleyicilerle kurduğun ilişki zayıflayacaktır.
4 Nasihat eden, sadece notlarını ne kadar sık kullandığını değil, onlara ne zaman baktığını da gözleyecektir. Konuşmanın zirvesine ulaşırken notlarına bakarsan, dinleyicilerinin tepkisini göremeyeceksin. Notlarına durmadan bakarsan, onlarla tüm ilişkini kaybedeceksin. Bu genellikle sinirli bir alışkanlığın veya konuşma vermek üzere yetersiz hazırlığın bir belirtisidir.
5 Tecrübeli konuşmacıların da tüm bir konuşmayı metinden okuma şeklinde vermelerinin gerekli olduğu zamanlar vardır. Bu, tabii, dinleyicilerle kurdukları ilişkiyi sınırlamaktadır. Bununla beraber yaptıkları iyi bir hazırlığın sonucu olarak malzemeyi iyi biliyorlarsa, kaldıkları yeri kaybetmeden dinleyicilerine ara sıra bakabilirler. Bu, onları daha anlamlı bir şekilde okumaya teşvik edecektir.
6-9. Dinleyicilerle ilişki kurmanın başka bir yolunu ve içine düşülmemesi gereken tuzakları belirt.
6 Dinleyicilere doğrudan doğruya hitap ederek ilişki kurmak. Bu nokta dinleyicilere bakmak kadar önemlidir. Dinleyicilere hitap ederken kullandığın sözlerle ilgilidir.
7 Bir kimseyle özel olarak konuşursan, ona “sen” “senin” veya “biz”, “bizim” sözleriyle dolaysız olarak hitap edersin. Durum uygunsa, daha büyük bir dinleyici grubuna da aynı şekilde hitap edebilirsin. Konuşmanı bir ya da iki kişiyle yaptığın bir sohbet gibi görmeye çalış. Sanki onlar seninle konuşuyorlarmış gibi, onları, kendilerine karşılık verebilecek kadar dikkatle gözle. Bu şekilde, konuşma tarzına kişisel bir nitelik kazandıracaksın.
8 Bir kaç uyarıcı söz: Dinleyicilerle çok senli benli olma tehlikesini önle. Tarla hizmetinde bir kimse ile veya iki kişiyle ciddi şekilde sohbet ederken çok samimi olmaktan kaçındığın gibi, kürsüde de samimilikte aşırılığa kaçmana gerek yoktur. Bununla beraber aynı derecede doğrudan doğruya konuşabilirsin, hatta konuşmalısın.
9 Başka bir tehlike: Şahıs zamirleri kullanmakta sağgörülü davranmalısın ve dinleyicilere uygunsuz hitaplarda bulunmamalısın. Örneğin, cürüm hakkında konuşurken dinleyicilerini üstü kapalı şekilde suçlu çıkaran bir hitap şekli kullanmamalısın. Ya da Tanrısal Hizmet ibadetinde tarla faaliyetini ele alırken, daima “sizler” yerine “biz” zamirini kullanarak konuşmaya kendini de katabilirsin. Bu düşünceli davranış, doğabilecek herhangi sakıncalı bir durumu kolayca önleyebilir.
**********
10, 11. Bir anahattı kullanmayı öğrenmeye bizi teşvik eden ne olmalıdır?
10 Anahattın kullanılışı. Yeni konuşmacıların pek azı, konuşmalarına anahat kullanarak başlar. Onlar genellikle tüm konuşmayı önceden kaleme alırlar ve onu ya okurlar ya ezberden söylerler. Nasihat eden, başlangıçta bunu görmezlikten gelecek, fakat Konuşmalar İçin Nasihat fişinde “Anahattın kullanılışı” noktasına gelince, seni notlardan konuşmaya teşvik edecektir. Bunu başarırsan, umumi bir konuşmacı olmak üzere büyük bir adım attığını göreceksin.
11 Okuma bilmeyen çocuk ve yetişkinler bile zihinde belirli düşüncelerin doğmasını sağlayan resimler kullanarak konuşmalar verirler. Sen de basit bir anahatla konuşmanı hazırlayabilirsin ve Tanrısal Hizmet Programında gösterilen Sohbet Konularını örnek alabilirsin. Tarla hizmetinde bir metin olmadan konuşmaya alışmışsındır. Konuşma Yeteneğini Geliştirme programında da bunu kolayca yapabilirsin; tabii, bunu yapmak üzere kararlı olman şarttır.
12, 13. Bir anahattın nasıl hazırlanabileceğine dair birkaç öneride bulun.
12 Bu nokta üzerinde çalışmak, hem hazırlık yaparken hem de konuşma verirken bir metne bağlı kalmaman için sana yardım amacını güttüğünden, konuşmanı ezberleme. Ezberlemek, bu bölümün amacına aykırıdır.
13 Ayetleri kullanırken kendine şunlara benzer sorular sorabilirsin: Nasıl? Kim? Ne zaman? Nerede? Ondan sonra bu soruları, malzemene uygunsa notlarının bir kısmı olarak kullan. Konuşma verirken bir ayet oku, kendine veya yerindeyse ev sahibine bu soruları sor ve onları cevaplandır. Mesele bu kadar basittir.
14, 15. Hangi etkenler cesaretimizi kırmamalıdır?
14 Yeni başlayanlar sık sık bir şeyi unutacaklarından kaygılanırlar. Fakat konuşmanı mantıklı bir şekilde geliştirmişsen, hiç kimse senin bir düşünceyi atladığının farkına varmaz. Ne de olsa bu evrede malzemenin ele alınışı en önemli nokta değildir. Şimdi anahattan konuşmayı öğrenmek senin için daha önemlidir.
15 Tabii böyle konuşurken daha önce öğrendiğin birçok niteliği unuttuğunu hissetmen mümkündür. Telaşlanma. Bunlar yine aklına gelecektir. Metne sahip olmadan konuşmayı bir kere öğrenirsen, bunlarda kendini daha yeterli bulacaksın.
16, 17. Notları hazırlarken neyi hatırlamalıyız?
16 Konuşma Yeteneğini Geliştirme programında verilen konuşmalar için kullanılan notlar hakkkında birkaç söz: Bunlar fikirleri, sözcük sözcük aktarmak değil, akla getirmek üzere kullanılmalıdır. Notlar kısa olmalı, ayrıca düzgün, düzenli ve okunaklı olmalıdır. Durum olarak bir tekrar ziyaret seçtiysen, notların belki Mukaddes Kitabında olmalı ve hiç göze çarpmamalıdır. Kürsüden konuşursan, konuşmacılar için konulan kürsüden faydalanabileceğini biliyorsun; notlar o zaman bir sorun yaratmaz. Bununla beraber hangi durumda konuşacağın hakkında emin değilsen, önceden bunu göz önüne alarak hazırlan.
17 Sana yardımcı olabilecek başka bir şey, notlarının üstüne temayı yazmandır. Ana noktaları da hemen fark edebilmelisin. Tümünü büyük harflerle yazmayı veya altlarını çizmeyi dene.
18, 19. Anahat kullanmayı nasıl deneyebiliriz?
18 Konuşmanı verirken çok az not kullanman, yeterince hazırlık yapmayabileceğin anlamına gelmez. İlk başta konuşmayı bütün ayrıntılarıyla hazırla ve istediğin kadar geniş bir anahat yap. Ondan sonra çok daha kısa ikinci bir anahat yap. Bu, konuşmanı verirken kullanacağın anahattır.
19 Şimdi iki anahattı önüne koy ve kısaltılmış anahatta bakarak ilk ana nokta üzerinde söyleyebileceğin bütün şeyleri söyle. Ondan sonra daha ayrıntılı anahatta bir göz at ve neler unuttuğunu sapta. Devamen kısaltılmış anahattaki ikinci ana noktaya geç ve aynını yap. Zamanla daha kısa anahatta öylesine alışacaksın ki, sadece yazdığın birkaç kısa nota bakmakla daha ayrıntılı anahatta bulunan her şeyi hatırlayabileceksin. Alıştırma ve tecrübe yoluyla, notlara bağlı olmadan konuşmanın yararlarını takdir etmeye başlayacaksın ve sadece mutlaka gerekirse bir metin kullanacaksın. Konuştuğun zaman daha rahat olacaksın ve dinleyicilerin seni daha büyük saygıyla dinleyeceklerdir.