Watchtower LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE
Watchtower
LAYIBURARI YA LE KA WEB SITE
Xitsonga
  • BIBELE
  • MIKANDZIYISO
  • TINHLENGELETANO TA VANDHLA
  • nwt Marka 1:1-16:8
  • Marka

A ku na vhidiyo.

Hi khomele, ku ve ni xiphiqo loko hi tlanga vhidiyo leyi.

  • Marka
  • Bibele—Matsalwa Yo Kwetsima Ya Misava Leyintshwa
Bibele—Matsalwa Yo Kwetsima Ya Misava Leyintshwa
Marka

MAHUNGU LAMANENE HI KU YA HI MARKA

1 Ku sungula ka mahungu lamanene mayelana na Yesu Kreste, N’wana wa Xikwembu: 2 Hilaha swi tsariweke hakona hi muprofeta Esaya a ku: “(Vonani! Ndzi rhuma nandza wa mina emahlweni ka wena,* loyi a nga ta ku lunghisela ndlela.)+ 3 Rito ra loyi a huwelelaka emananga ri ri: ‘Lunghisani ndlela ya Yehovha!* Basisani tindlela takwe.’”+ 4 Yohane Mukhuvuri a a ri emananga, a chumayela vanhu leswaku va hundzuka va khuvuriwa leswaku va ta rivaleriwa swidyoho.+ 5 Vanhu hinkwavo lava tshamaka eYudiya ni le Yerusalema a va ya eka yena, a a va khuvula eNambyeni wa Yordani, va vula swidyoho swa vona va nga fihli nchumu.+ 6 Yohane a a ambala swiambalo leswi endliweke hi voya bya kamela a tlhela a boha bandhi leri endliweke hi dzovo,+ a a dya tinjiya ni vulombe bya le nhoveni.+ 7 A a chumayela a ku: “Loyi a taka endzhaku ka mina wa ndzi tlula hi matimba, a ndzi faneleki ku korhama ndzi tshunxa tintambhu ta maphaxani yakwe.+ 8 Ndzi mi khuvula hi mati kambe yena u ta mi khuvula hi moya lowo kwetsima.”+

9 Siku rin’wana, Yesu u tile a huma hi le Nazareta wa Galeliya kutani Yohane a n’wi khuvula eYordani.+ 10 Hi ku hatlisa loko a huma ematini, u vone matilo ma pfuleka kutani moya lowo kwetsima wu xikela ehenhla ka yena ku fana ni tuva.+ 11 Hiloko ku twala rito ri huma ematilweni ri ku: “U N’wana wa mina loyi ndzi n’wi rhandzaka; ndzi ku amukerile.”+

12 Hi nkarhi wolowo moya wa Xikwembu wu n’wi yisa emananga. 13 Kutani a tshama emananga masiku ya 40, a ri karhi a ringiwa hi Sathana.+ A a tshama ni swiharhi, kambe tintsumi a ti n’wi tirhela.+

14 Endzhaku ka loko Yohane a khomiwile, Yesu a ya eGaleliya+ a ya chumayela mahungu lamanene ya Xikwembu+ 15 a ku: “Nkarhi lowu ku profetiweke ha wona wu fikile naswona Mfumo wa Xikwembu wu tshinele. Hundzukani+ mi va ni ripfumelo eka mahungu lamanene.”

16 Loko a ri karhi a famba etlhelo ka Lwandle ra Galeliya, a vona Simoni ni makwavo Andriya+ va ri karhi va hoxa tinete ta vona elwandle,+ hikuva a va ri vaphasi va tihlampfi.+ 17 Yesu a ku eka vona: “Ndzi landzeleni, ndzi ta mi endla vaphasi va vanhu.”+ 18 Hiloko va hatla va siya tinete ta vona va n’wi landzela.+ 19 Loko a ya emahlweninyana, a vona Yakobo n’wana wa Zebediya na Yohane makwavo, va ri exikepeni va ri karhi va lunghisa tinete ta vona,+ 20 hiloko a va vitana. Kutani va siya tata wa vona Zebediya exikepeni ni vatirhi vakwe, va n’wi landzela. 21 Hiloko va ya eKapernawume.

Loko ku sungula Savata, Yesu a nghena esinagogeni a sungula ku dyondzisa.+ 22 Kutani va hlamarisiwa hi madyondziselo yakwe, hikuva leswi a a va dyondzisa swona a swi huma eka Xikwembu, a a nga dyondzisi ku fana ni vatsari.+ 23 Hi nkarhi wolowo a ku ri ni wanuna loyi a a ri ni moya lowu nga basangiki esinagogeni ya vona, hiloko a huwelela a ku: 24 “Hi ku dyohele yini, wena Yesu wa le Nazareta?+ Xana u tele ku ta hi lovisa? Ndzi ku tiva kahle, u Mukwetsimi wa Xikwembu.”+ 25 Kambe Yesu a wu tshinya, a ku: “Miyela u huma eka yena!” 26 Kutani loko moya lowu nga basangiki wu n’wi rhurhumerisile wu tlhela wu huwelela hi rito leri tlakukeke, wu huma eka wanuna yoloye. 27 Vanhu hinkwavo va hlamala ngopfu lerova va sungula ku vulavula va ri voxe, va ku: “Ndlela leyi a dyondzisaka ha yona ya hlamarisa! A hi si tshama hi swi vona leswi. U ni matimba yo hlongola hambi ku ri mimoya leyi nga basangiki, naswona ya n’wi yingisa.” 28 Xisweswo ndhuma ya yena yi hangalaka hi ku hatlisa etindhawini hinkwato etikweni hinkwaro ra Galeliya.

29 Hiloko va huma esinagogeni va ya ekaya ka Simoni na Andriya va ri na Yakobo na Yohane.+ 30 Mana wa nsati wa Simoni+ a a etlele a karhatiwa hi ku hisa ka miri, hiloko va byela Yesu leswaku wa vabya. 31 Yesu a ya eka yena a fika a n’wi khoma hi voko a n’wi pfuxa. Hiloko a hola, kutani a sungula ku va lunghisela swakudya.

32 Loko ri perile, vanhu va n’wi tisela vanhu hinkwavo lava vabyaka ni lava nga ni madimona;+ 33 naswona vanhu hinkwavo va le mutini va hlengeletana enyangweni ya yindlu. 34 Kutani a hanyisa vanhu vo tala lava a va khomiwe hi mavabyi yo hambanahambana,+ a tlhela a hlongola madimona yo tala, kambe a a nga ma pfumeleli madimona leswaku ma vulavula, hikuva a ma n’wi tiva leswaku i Kreste.*

35 U pfuke nimpundzu swinene a humela ehandle ka ha ri ni munyama, a ya endhawini leyi nga riki na vanhu a ya khongela.+ 36 Kambe Simoni ni lava a va ri na yena va famba va n’wi lava 37 ivi va n’wi kuma, kutani va ku eka yena: “Vanhu hinkwavo va lavana na wena.” 38 Kambe a va hlamula a ku: “A hi yeni kun’wana, emadorobeni lama nga kusuhi, leswaku na kona ndzi ta chumayela, hikuva ndzi tele sweswo.”+ 39 Hiloko a famba a ya chumayela emasinagogeni ya vona etikweni hinkwaro ra Galeliya, a hlongola ni madimona.+

40 Kutani ku ta munhu loyi a nga ni nhlokonho eka yena, a fika a khinsama a n’wi kombela, a ku: “Loko u swi lava, u nga ndzi basisa.”*+ 41 Hiloko a n’wi twela vusiwana, a tshambuluta voko rakwe a n’wi khumba a ku eka yena: “Ndza swi lava! Basisiwa.”+ 42 Hiloko nhlokonho yi nyamalala, a hola hi nkarhi wolowo. 43 Loko munhu yoloye a nga si famba, Yesu a n’wi lerisa 44 a ku: “U nga byeli munhu mhaka leyi, kambe famba u ya tikombisa eka muprista kutani u nyikela swilo swa ku basisiwa ka wena leswi Muxe a swi leriseke,+ leswaku byi va vumbhoni eka vaprista.”+ 45 Kambe loko munhu loyi a suka a sungula ku byela vanhu hi mhaka leyi, hinkwako laha a ya kona, lerova Yesu a nga ha swi koti ku nghena emutini, kambe a a tshama ehandle ka muti laha ku nga riki na vanhu. Hambiswiritano, a va hamba va ya eka yena va huma etindhawini to hambanahambana.+

2 Hambiswiritano, endzhaku ka masiku ma nga ri mangani a tlhelela eKapernawume, kutani vanhu va swi twa leswaku u le kaya.+ 2 Hiloko ku ta vanhu vo tala swinene lerova ku nga ha vi na ndhawu, hambi ku ri enyangweni, kutani a sungula ku va byela mahungu lamanene.+ 3 Kutani va n’wi tisela munhu loyi a omeke swirho a tlakuriwe hi vavanuna va mune.+ 4 Kambe leswi a va nga ta kota ku n’wi fikisa eka Yesu hikwalaho ka ntshungu, va hahlule lwangu ra laha Yesu a ri kona, va ehlisa sangu leri munhu loyi a omeke swirho a a etlele eka rona. 5 Loko Yesu a vona ripfumelo ra vona,+ a byela munhu loyi a omeke swirho a ku: “N’wananga, swidyoho swa wena swi rivaleriwile.”+ 6 A ku tshame vatsari van’wana kwalaho naswona a va tivutisa etimbilwini ta vona va ku:+ 7 “Hikwalaho ka yini munhu loyi a vulavula hi ndlela leyi? U rhukana Xikwembu. A nga kona la nga rivalelaka swidyoho handle ka Xikwembu.”+ 8 Kambe hi ku hatlisa Yesu a swi xiya leswi a va swi ehleketa etimbilwini ta vona, hiloko a ku eka vona: “Hikwalaho ka yini mi ehleketa swilo swo tano etimbilwini ta n’wina?+ 9 I yini lexi olovaka, xana i ku byela munhu loyi a omeke swirho u ku, ‘Swidyoho swa wena swi rivaleriwile,’ kumbe i ku vula u ku, ‘Pfuka u teka sangu ra wena u famba’? 10 Kambe ku endlela leswaku mi swi tiva leswaku N’wana wa munhu+ u ni matimba yo rivalela swidyoho emisaveni—”+ a byela munhu loyi a omeke swirho a ku: 11 “Ndzi ri eka wena, Pfuka, teka sangu ra wena u muka.” 12 Hiloko a pfuka, a teka sangu rakwe a famba va n’wi langutile. Vanhu hinkwavo va hlamala, kutani va dzunisa Xikwembu va ku: “A hi si tshama hi vona nchumu wo fana ni lowu.”+

13 Siku rin’wana Yesu a tlhela a ya etlhelo ka lwandle, hiloko ntshungu hinkwawo wu ta eka yena, kutani a sungula ku wu dyondzisa. 14 Loko a ri karhi a famba, a vona Levhi n’wana wa Alfiya a tshame ehofisini ya xibalo, hiloko a ku eka yena: “Vana mulandzeri wa mina.” Hiloko a suka a yima a n’wi landzela.+ 15 Endzhakunyana, loko Yesu a ha ri eku dyeni endlwini ya Levhi, valuvisi* vo tala ni vadyohi a va ri karhi va dya na yena ni vadyondzisiwa vakwe hikuva vo tala va vona a va sungule ku n’wi landzela.+ 16 Kambe loko vatsari va Vafarisi va vona leswaku u dya ni vadyohi ni valuvisi,* va ku eka vadyondzisiwa vakwe: “Hikwalaho ka yini a dya ni valuvisi* ni vadyohi?” 17 Loko Yesu a twa sweswo, a ku eka vona: “Vanhu lava hanyeke kahle a va lavi dokodela,* kambe u laviwa hi lava vabyaka. Ndzi tele ku ta vitana vadyohi, ku nga ri vanhu lava lulameke.”+

18 Vadyondzisiwa va Yohane ni Vafarisi a va titsona swakudya. Hiloko va ta eka yena va ku: “Hikwalaho ka yini vadyondzisiwa va Yohane ni vadyondzisiwa va Vafarisi va titsona swakudya, kambe vadyondzisiwa va wena va nga titsoni swakudya?”+ 19 Yesu a va hlamula a ku: “Xana vanghana va muteki+ va na xivangelo xa ku titsona swakudya loko muteki a ha ri na vona? A va nge titsoni swakudya loko muteki a ha ri na vona. 20 Kambe nkarhi wa ta lowu muteki a nga ta va a nga ha ri kona,*+ kutani hi kona va nga ta titsona swakudya hi siku rero. 21 A nga kona munhu loyi a rhungelelaka xilapana lexintshwa eka xiambalo xa khale. Loko o endla tano, xilapana lexintshwa xi ta endla leswaku xiambalo xa khale xi nyanya ku handzuka.+ 22 Nakambe, a nga kona munhu loyi a chelaka vhinyo leyintshwa emaguleni ya khale. Loko o yi chela, vhinyo yi ta boxa magula wolawo yi halaka kutani magula ma onhaka. Kambe vhinyo leyintshwa yi cheriwa emaguleni lamantshwa.”

23 Kuteloko a ri karhi a tsemakanya masimu ya koroni hi Savata, vadyondzisiwa vakwe va sungula ku tshova koroni va dya va ri karhi va famba.+ 24 Vafarisi va ku eka yena: “Hikwalaho ka yini vadyondzisiwa va wena va endla swilo leswi nawu wu nga pfumeliki leswaku swi endliwa hi Savata?” 25 Kambe a va hlamula a ku: “Xana a mi si tshama mi hlaya leswi Davhida a swi endleke loko a khomiwe hi ndlala ni vavanuna lava a a ri na vona?+ 26 Xana a mi hlayanga mhaka ya muprista lonkulu Abiyatara,+ mayelana ni ndlela leyi Davhida ni vavanuna lava a a ri na vona va ngheneke ha yona endlwini ya Xikwembu kutani va dya swinkwa swa magandzelo,* leswi a ku nga ri na munhu loyi a pfumeleriweke ku swi dya handle ka vaprista ntsena?”+ 27 Kutani Yesu a ku eka vona: “Savata yi endleriwe munhu,+ a hi munhu a nga endleriwa Savata. 28 Hikwalaho N’wana wa munhu i Hosi ya Savata.”+

3 Yesu a tlhela a nghena esinagogeni, naswona kwalaho a ku ri ni wanuna loyi a a lamale voko.+ 2 Vafarisi a va n’wi veke tihlo ku vona loko a ta n’wi hanyisa hi siku ra Savata, leswaku va ta n’wi hehla. 3 Hiloko a byela munhu loyi a lamaleke voko a ku: “Tana u ta yima laha xikarhi.” 4 Endzhaku ka sweswo a ku eka vona: “Xana swa pfumeleriwa ku endla leswinene kumbe swo biha hi Savata, ku ponisa vutomi kumbe ku dlaya?”+ Kambe va miyela va nga n’wi hlamuli. 5 Hiloko a va languta a siringekile, a ri ni gome swinene hikwalaho ka leswi a va ri ni timbilu to biha,+ kutani a byela wanuna yoloye a ku: “Ololoxa voko ra wena.” Hiloko a ri ololoxa, kutani ri hola. 6 Kutani Vafarisi va huma va ya n’wi bohela kungu ni ntlawa lowu seketelaka Heroda,+ leswaku va ta n’wi dlaya.

7 Kambe Yesu a suka ni vadyondzisiwa vakwe va ya elwandle, a landzeriwa hi ntshungu lowukulu wa vanhu lava humaka eGaleliya ni le Yudiya.+ 8 Ku te ni mitshungu yin’wana leyi tweke hi ta mitirho yo hlamarisa leyi a a yi endla, yi huma eYerusalema, eIdumiya, entsungeni wa Yordani ni le tindhawini leti nga ekusuhi ni le Tiri na Sidoni. 9 Hiloko a byela vadyondzisiwa vakwe leswaku va n’wi tisela xikepe lexitsongo lexi a nga ta xi tirhisa leswaku ntshungu wu nga n’wi manyeteli. 10 Leswi a a hanyise vo tala, hinkwavo lava a va ri ni mavabyi lama nga ni khombo a va n’wi rhendzela leswaku va ta n’wi khumba.+ 11 Hambi ku ri madimona,+ loko ma n’wi vona, a ma tiwisela emahlweni ka yena ma huwelela ma ku: “U N’wana wa Xikwembu.”+ 12 Kambe u ma lerise ko tala leswaku ma nga byeli vanhu leswaku hi yena mani.+

13 A khandziya ntshava kutani a vitana van’wana va vadyondzisiwa va yena,+ hiloko va n’wi landzela.+ 14 Kutani a hlawula vavanuna va 12, lava a va vitana vaapostola, lava a va ta famba na yena naswona a a ta va rhuma leswaku va ya chumayela. 15 A tlhela a va nyika matimba yo hlongola madimona.+

16 Vavanuna va 12+ lava a va hlawuleke a ku ri Simoni loyi a nga n’wi thya Petro,+ 17 Yakobo n’wana wa Zebediya ni makwavo Yohane (lava u va thye Bowanergesi, leswi vulaka “Vana Lava Fanaka Ni Ku Dzindza Ka Tilo”),+ 18 Andriya, Filipi, Bartolomi, Matewu, Tomasi, Yakobo n’wana wa Alfiya, Tadiya, Simoni loyi a a tiviwa hi ku gingiriteka 19 na Yudasi Iskariyota, loyi hi ku famba ka nkarhi a nga n’wi xavisa.

Hiloko Yesu a nghena endlwini, 20 ku tlhela ku ta ntshungu, lerova yena ni vadyondzisiwa vakwe va nga vi na nkarhi wo dya swakudya. 21 Kambe loko maxaka yakwe ma twa mhaka leyi, ma ya leswaku ma ya n’wi khoma, hikuva a ma ku: “Wa penga.”+ 22 Ni vatsari lava humaka eYerusalema a va ku: “U na Belzebule,* naswona u hlongola madimona hi hosi ya madimona.”+ 23 Hiloko a va vitana a vulavula na vona hi ku tirhisa swifaniso a ku: “Xana Sathana a nga hlongola Sathana ke? 24 Loko mfumo wu avanile, wu ta wa;+ 25 naswona loko ndyangu wu avanile, a wu nge tiyi. 26 Loko Sathana a hlongola madimona yakwe, mfumo wakwe a wu nge tiyi, wu ta wa. 27 Kahlekahle, loko munhu a lava ku nghena endlwini ya wanuna wa matimba a yiva nhundzu yakwe, u fanele a sungula hi ku n’wi boha. Kutani hi kona a nga tekaka leswi nga endlwini yakwe. 28 Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, vanhu va ta rivaleriwa swidyoho swa vona hinkwaswo, ku nga khathariseki swidyoho leswi va swi endlaka ni mavulavulelo ya vona ya nhlambha. 29 Kambe loyi a sandzaka moya lowo kwetsima a nge pfuki a rivaleriwile,+ u ta va ni nandzu hilaha ku nga heriki.”+ 30 U vule sweswo hikuva a va ku: “U ni moya lowu nga basangiki.”+

31 Ku fike mana wakwe ni vamakwavo,+ kutani va rhuma munhu leswaku a ya n’wi vitana, vona va yima ehandle.+ 32 Leswi a ku ri ni ntshungu lowu a wu tshamile wu n’wi rhendzela, hiloko va ku eka yena: “Mana wa wena ni vamakwenu va ku lava hala handle.”+ 33 Kambe a va hlamula a ku: “I mani mana wa mina ni vamakwerhu?” 34 Hiloko a languta lava tshameke va n’wi rhendzela, a ku: “Vonani, mana wa mina ni vamakwerhu hi lava!+ 35 Loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu, hi yena a nga makwerhu wa xinuna ni wa xisati ni manana eka mina.”+

4 A tlhela a sungula ku dyondzisa etlhelo ka lwandle, kutani ntshungu lowukulu wu ta eka yena. Hiloko a khandziya xikepe a tshama eka xona, kambe ntshungu hinkwawo wu yima etlhelo ka lwandle.+ 2 Kutani a sungula ku wu dyondzisa swilo swo tala hi ku tirhisa swifaniso,+ loko a ri karhi a wu dyondzisa a wu byela a ku:+ 3 “Yingisani! Muhaxi u humile a ya haxa mbewu.+ 4 Loko a ri karhi a haxa, mbewu yin’wana yi wela etlhelo ka ndlela, kutani yi dyiwa hi swinyenyana. 5 Yin’wana yi wela emaribyeni laha a ku nga ri na misava yo tala, kutani yi hatla yi mila hikuva misava ya kona a yi nga entanga.+ 6 Kambe loko dyambu ri tlhava, swimilana swi tshwa swi tlhela swi vuna hikwalaho ka ku pfumala timitsu. 7 Mbewu yin’wana yi wela exikarhi ka mitwa, kutani mitwa yi yi phasaphasa, ivi yi nga tswali mihandzu.+ 8 Kambe yin’wana yi wela emisaveni leyinene, kutani yi mila yi tlhela yi kula, yi sungula ku tswala mihandzu, yi tswala 30, 60 na 100 ku tlula leswi a swi byariwile.”+ 9 Yesu a tlhela a ku: “Loyi a nga ni tindleve ta ku yingisa, a a yingise.”+

10 Endzhaku ka loko ntshungu wu fambile, vadyondzisiwa vakwe va 12 ni lava a va ri na vona va sungula ku n’wi vutisa mayelana ni swifaniso.+ 11 Hiloko a ku eka vona: “N’wina mi nyikiwe ku twisisa xihundla xo kwetsima+ xa Mfumo wa Xikwembu kambe vona ndzi va dyondzisa hi swifaniso,+ 12 hikuva hambiloko va languta, a va voni nchumu, hambiloko va yingisela a va wu kumi mongo wa mhaka; naswona a va nge hundzuki leswaku va ta rivaleriwa.”+ 13 Yesu a tlhela a ku: “Loko mi nga xi twisisi xifaniso lexi, xana mi ta swi twisisa njhani swifaniso leswin’wana hinkwaswo?

14 “Muhaxi u haxa rito.+ 15 Vanhu lava va fana ni mbewu leyi haxiweke etlhelo ka ndlela; loko va heta ku twa rito, Sathana wa ta+ kutani a teka rito leri haxiweke etimbilwini ta vona.+ 16 Kasi van’wana va fana ni mbewu leyi haxiweke emaribyeni; loko va twa rito, va ri amukela hi ntsako.+ 17 Hambiswiritano a va na timitsu, kambe va ya emahlweni swa nkarhinyana; kutani loko va xanisiwa hikwalaho ka rito, va tshika. 18 Nakambe ku ni mbewu yin’wana leyi haxiweke exikarhi ka mitwa. Hi lava tweke rito,+ 19 kambe ku vilela+ hi swa misava leyi ni rifuwo leri kanganyisaka vo tala+ ni ku navela+ swilo swo hambanahambana swi kavanyeta rito, ri nga tswali mihandzu. 20 Leyo hetelela, leyi haxiweke emisaveni leyinene, hi lava va yingisaka rito ivi va ri amukela kahle kutani va tswala mihandzu ya 30, 60, na 100 ku tlula leswi byariweke.”+

21 A tlhela a ku eka vona: “Xana rivoni ri vekiwa ehansi ka basikiti* kumbe ehansi ka mubedo? Kambe ri vekiwa ehenhla ka xo tlhandleka rivoni.+ 22 Hikuva a ku na nchumu lowu fihliweke lowu nga ta ka wu nga paluxiwi; a ku na nchumu lowu tumbetiweke lowu nga ta ka wu nga humeli erivaleni.+ 23 Loyi a nga ni tindleve ta ku yingisa, a a yingise.”+

24 A tlhela a ku: “Rhiyani ndleve eka leswi mi swi twaka.+ Mpimo lowu mi pimaka ha wona na n’wina mi ta pimeriwa ha wona naswona mi ta engeteleriwa swo tala. 25 Hikuva loyi a nga ni swo karhi u ta nyikiwa swo tala,+ kambe loyi a nga riki na nchumu, u ta tekeriwa ni leswi a nga na swona.”+

26 A tlhela a ku: “Hi ndlela yoleyo Mfumo wa Xikwembu wu fana ni loko munhu a haxa mbewu emisaveni. 27 A etlela nivusiku a pfuka nimixo, kutani mbewu yi mila yi tlhela yi kula kambe a nga swi tivi leswaku yi mila njhani. 28 Misava yi kurisa mbewu hakatsongotsongo, ku sungula rihlanga, ku landzela xichocho, kutani xichocho xi va ni tindzoho. 29 Kutani loko koroni yi wupfile, a yi tshovela, hikuva nkarhi wo tshovela wu fikile.”

30 A tlhela a ku: “Xana Mfumo wa Xikwembu hi nga wu fanisa na yini, kumbe hi nga wu hlamusela njhani? 31 Wu fana ni ndzoho ya sinapi leyi loko yi byariwa a yi ri yitsongo swinene ku tlula timbewu hinkwato emisaveni.+ 32 Kambe loko yi byariwile, yi kula yi tlula swimilana hinkwaswo kutani yi humesa marhavi lamakulu, lerova swinyenyana swi kuma ndhawu yo tshama endzhutini wa kona.”

33 A a tshamela ku va dyondzisa rito hi ku tirhisa swifaniso+ swo tano swo tala, ntsena loko va ha kota ku n’wi yingisa. 34 Kahlekahle, a a nga vulavuli na vona handle ko tirhisa swifaniso, kambe a a hlamusela vadyondzisiwa vakwe swilo hinkwaswo loko va ri voxe.+

35 Hi siku rero nimadyambu, a ku eka vona: “A hi tluleleni eribuweni lerin’wana ra lwandle.”+ 36 Kutani loko va mukise ntshungu, va famba na yena hi xikepe naswona a ku ri ni swikepe swin’wana.+ 37 Kutani ku va ni xidzedze elwandle, lerova xikepe xi biwa hi magandlati, naswona a xi ri kusuhi ni ku mbombomela.+ 38 Kambe a a ri encileni wa xikepe, a etlele ehenhla ka xikhigelo. Hiloko va n’wi pfuxa va ku eka yena: “Mudyondzisi, xana a wu swi voni leswaku ha lova?” 39 Hiloko a pfuka a tshinya moya, kutani a byela lwandle a ku: “Miyela, u ku whii!”+ Kutani moya wu hunguteka, hiloko ku va ni ku rhula lokukulu. 40 Kutani a ku eka vona: “Hikwalaho ka yini mi chava? Xana a mi na ripfumelo?” 41 Hiloko va sungula ku chava swinene, kutani va vulavula va ri voxe va ku: “Kahlekahle i mani munhu loyi? Hambi ku ri moya ni lwandle swa n’wi yingisa.”+

5 Kutani va fika eka tlhelo lerin’wana ra lwandle etikweni ra Vagerasa.+ 2 Loko Yesu a chika exikepeni a hlanganisiwa hi wanuna loyi a nga ni moya lowu nga basangiki a huma exikarhi ka masirha. 3 Wanuna loyi a a tshama emasirheni, naswona a ku nga si tshama ku va ni munhu loyi a kotaka ku n’wi boha swi tiya hambi ku ri hi nketana. 4 A a tala ku bohiwa hi tinsimbhi ni tinketana, kambe a a ti tsema; a ku nga ri na munhu loyi a a kota ku n’wi khoma. 5 A a hamba a huwelela vusiku ni nhlikanhi a ri emasirheni ni le tintshaveni, a titsemelela hi maribye. 6 Kambe loko a vona Yesu a ha ri ekule, a tsutsuma a fika a khinsama emahlweni ka yena.+ 7 Kutani a huwelela a ku: “Xana ndzi ku dyohele yini wena Yesu, N’wana wa Xikwembu Lexi Nge Henhlahenhla? Ndza ku hlambanyisa hi Xikwembu leswaku u nga ndzi xanisi.”+ 8 Hikuva Yesu a a ri karhi a byela moya lowu nga basangiki a ku: “Huma eka munhu loyi, wena moya lowu nga basangiki.”+ 9 Kambe Yesu a wu vutisa a ku: “Hi wena mani?” Kutani wu ku: “Vito ra mina ndzi Vandla, hikuva hi tele.” 10 A wu n’wi kombela ko tala leswaku a nga hlongoli mimoya etikweni.+

11 A ku ri ni ntlhambi lowukulu wa tinguluve+ lowu a wu ri eku dyeni entshaveni.+ 12 Mimoya yi n’wi kombela, yi ku: “Hi rhumele etingulubyeni hi ya nghena eka tona.” 13 Kutani a yi pfumelela. Hiloko mimoya yi huma yi ya nghena etingulubyeni kutani ntlhambi wolowo wu tsutsuma wu ya wela elwandle, kwalomu ka tinguluve ta 2 000, ti nwela elwandle. 14 Kambe varisi va tona va tsutsuma va ya vika emutini ni le ndhawini leyi nga le kusuhi ni muti wolowo, kutani vanhu va ta va ta vona leswi endlekeke.+ 15 Loko va fika eka Yesu va vona munhu loyi a a ri ni madimona a tshame kwalaho, loyi a a ri ni vandla, a ambarile naswona a hanye kahle emianakanyweni, hiloko va sungula ku chava. 16 Nakambe lava swi voneke va va rungulela leswi endlekeke eka munhu loyi a a ri ni madimona ni le ka tinguluve. 17 Hiloko va sungula ku kombela Yesu leswaku a suka emugangeni wa vona.+

18 Loko Yesu a ri karhi a khandziya xikepe, munhu loyi a a ri ni madimona a kombela ku famba na yena.+ 19 Kambe a nga n’wi pfumelelanga, u te: “Muka u ya emaxakeni ya wena, u ya ma rungulela swilo hinkwaswo leswi Yehovha* a ku endleleke swona ni tintswalo leti a ku kombeke tona.” 20 Hiloko wanuna loyi a famba a sungula ku byela vanhu eDekapolisi* swilo hinkwaswo leswi Yesu a n’wi endleleke swona, kutani vanhu va hlamala.

21 Loko Yesu a tlhelela eka tlhelo lerin’wana hi xikepe, a hlanganisiwa hi ntshungu, a ha ri elwandle.+ 22 Un’wana wa tindhuna ta sinagoga, loyi vito rakwe ku nga Yayiro, a ta, loko a vona Yesu, a khinsama emilengeni yakwe.+ 23 A n’wi kombela ko tala a ku: “Xinhwanyatana xa mina xa vabya swinene.* Ndzi kombela u ta, u ta xi tlhandleka mavoko+ leswaku xi ta hola, xi hanya.” 24 Hiloko Yesu a famba na yena, a landzeriwa hi ntshungu lowukulu, wu ri karhi wu n’wi manyetela.

25 A ku ri ni wansati loyi a a ri ni malembe ya 12+ a khomiwe hi vuvabyi byo khuluka ngati.+ 26 U twisiwe ku vava hi madokodela* yo tala, a tirhisa ni xuma xakwe hinkwaxo, kambe a nga pfunekanga, ku ri na sweswo, vuvabyi byi ye byi nyanya. 27 Loko wansati loyi a twa timhaka ta Yesu, a nyandlamela hi le ndzhaku exikarhi ka ntshungu, a fika a khumba xiambalo xa Yesu,+ 28 hikuva a hamba a tibyela a ku: “Loko ndzo khumba xiambalo xakwe, ndzi ta hola.”+ 29 Hiloko a n’wi khumba, ngati yi yima yi nga ha humi, kutani a swi twa leswaku u horisiwile eka vuvabyi byakwe lebyi nga ni khombo.

30 Hiloko Yesu a hatla a swi twa leswaku ku ni matimba+ lama nga huma eka yena, kutani a hundzuluka a vutisa ntshungu a ku: “I mani loyi a nga khumba xiambalo xa mina?”+ 31 Kambe vadyondzisiwa vakwe va ku: “Wa swi vona leswaku ntshungu wu le ku ku manyeteleni, kambe u ri, ‘I mani loyi a nga ndzi khumba?’” 32 Hambiswiritano, a rhalarhala ku vona loyi a nga n’wi khumba. 33 Wansati loyi, hi ku tiva leswi endlekeke eka yena, hiloko a ya eka Yesu a chuhile a tlhela a rhurhumela, a fika a khinsama emahlweni ka yena a n’wi byela ntiyiso hinkwawo. 34 Yesu a ku eka yena: “N’wananga, ripfumelo ra wena ri ku hanyisile. Famba hi ku rhula,+ u hanya eka vuvabyi bya wena lebyi nga ni khombo.”+

35 Loko a ha vulavula, ku fika vavanuna lava humaka ekaya ka ndhuna ya sinagoga, va ku: “N’wana wa wena u file! U nga ha n’wi karhati Mudyondzisi.”+ 36 Kambe loko Yesu a twa leswi a va swi vula a byela ndhuna ya sinagoga a ku: “U nga chavi, vana ni ripfumelo.”+ 37 A nga pfumelanga ku heleketiwa hi munhu handle ka Petro, Yakobo ni makwavo Yohane.+

38 Va fika endlwini ya ndhuna ya sinagoga, hiloko a vona hasahasa ya lava a va ri eku rileni va kalakala.+ 39 Loko a nghenile endlwini, a ku: “Hikwalaho ka yini mi rila mi tlhela mi vanga hasahasa? N’wana loyi a nga fanga kambe u lo etlela.”+ 40 Hiloko va sungula ku n’wi hleka. Kambe endzhaku ka loko a va humesele ehandle hinkwavo, a teka tata wa n’wana ni mana wakwe ni vadyondzisiwa lava a va ri na yena, kutani a nghena laha n’wana a nga kona. 41 A khoma voko ra n’wana, a ku: “Thalitha kumi,” leswi, loko swi hundzuluxeriwa, swi vulaka leswaku: “Nhwanyana, ndzi ri eka wena, pfuka!”+ 42 Kutani nhwanyana a pfuka a sungula ku famba. (A a ri ni malembe ya 12.) Hiloko vatswari vakwe va tsaka swinene. 43 Kambe a va lerisa hi ku phindhaphindha leswaku va nga byeli munhu mhaka leyi,+ kutani a va byela leswaku va nyika n’wana swakudya.

6 Hiloko a suka kwalaho a ya etikweni ra rikwavo+ ni vadyondzisiwa vakwe. 2 Hi siku ra Savata, a sungula ku dyondzisa esinagogeni, kutani vo tala lava a va n’wi yingiserile va hlamala va ku: “Xana munhu loyi u swi kume kwihi swilo leswi?+ I mani loyi a n’wi nyikeke vutlhari lebyi ni matimba yo endla masingita lawa?+ 3 Xana loyi a hi muvatli,+ n’wana wa Mariya+ naswona vamakwavo a hi Yakobo,+ Yosefa, Yudasi na Simoni ke?+ Vamakwavo vakwe va xisati va na hina kwala.” Hiloko va sungula ku khunguvanyeka hikwalaho ka leswi Yesu a a swi vula ni ku swi endla. 4 Kambe Yesu a ku eka vona: “Muprofeta wa xiximiwa, handle ka le tikweni ra rikwavo ni le maxakeni yakwe ni le ndyangwini wa ka vona.”+ 5 Kutani a hanyisa vanhu va nga ri vangani hi ku va tlhandleka mavoko. A ku na singita rin’wana leri a ri endleke kwalaho. 6 U hlamarisiwe hi leswi a va nga ri na ripfumelo. A famba a rhendzeleka ni swimitana, a ri karhi a dyondzisa.+

7 Kutani a vitana vadyondzisiwa vakwe va 12, a sungula ku va rhuma hi vambirhimbirhi,+ a va nyika matimba yo hlula madimona.+ 8 A tlhela a va lerisa leswaku va nga rhwali nchumu handle ka nhonga ntsena; va nga teki xinkwa, nkwama wa swakudya kumbe mali*+ 9 kambe va ambala maphaxani naswona va nga teki swiambalo swo cinca. 10 A tlhela a ku: “Emutini lowu mi nga ta nghena eka wona, tshamani kona kukondza mi suka endhawini yoleyo.+ 11 Laha va nga ta ka va nga mi amukeli kumbe ku mi yingisa, loko mi huma phumunhani ritshuri emilengeni ya n’wina leswaku byi va vumbhoni eka vona.”+ 12 Hiloko va famba va ya chumayela vanhu leswaku va hundzuka,+ 13 va hlongola madimona yo tala+ naswona vanhu vo tala lava vabyaka va va tota mafurha, va va hanyisa.

14 Kutani Hosi Heroda a twa hi ta mitirho ya Yesu, hikuva vanhu a va vulavula hi yena, va ku: “Yohane Mukhuvuri u pfuxiwile eku feni, hi yona mhaka leyi a endlaka masingita.”+ 15 Kambe van’wana a va ku: “I Eliya.” Van’wanyana va ku: “Hi wun’wana wa vaprofeta va khale.”+ 16 Kambe loko Heroda a swi twa, a ku: “I Yohane loyi ndzi nga n’wi tsema nhloko, u pfuxiwile.” 17 Phela Heroda a a rhume vanhu leswaku va ya khoma Yohane va n’wi pfalela ekhotsweni hikwalaho ka leswi Heroda a tekeke Herodiya nsati wa Filipi makwavo, a n’wi endla nsati wakwe.+ 18 Yohane a a tshamela ku byela Heroda a ku: “A swi pfumeleriwi leswaku u teka nsati wa makwenu.”+ 19 Herodiya a a n’wi khome hi mbilu naswona a a lava ku n’wi dlaya, kambe a a nga ri na ndlela yo n’wi dlaya. 20 Heroda a a xixima Yohane hi leswi a a swi tiva leswaku a a ri wanuna wo lulama loyi a gandzelaka Xikwembu,+ kutani a a n’wi sirhelela. A a rhandza ku n’wi yingisa loko a vulavula, hikwalaho a a nga swi tivi leswaku a nga endla yini hi yena.

21 Kambe siku rin’wana Herodiya u kume nkarhi lowunene loko Heroda a endla nkhuvo wa siku rakwe ra ku velekiwa,+ a endlela tindhuna takwe, tindhuna ta nyimpi ni vavanuna lava dumeke eGaleliya.+ 22 Kutani n’wana wa Herodiya wa nhwanyana a nghena enkhubyeni a cina a tsakisa Heroda ni lava a ri eku dyeni na vona. Hiloko hosi yi ku eka yena: “Kombela xin’wana ni xin’wana lexi u xi lavaka, ndzi ta ku nyika xona.” 23 A hlambanya a ku: “Xin’wana ni xin’wana lexi u nga ta xi kombela, ndzi ta ku nyika xona, hambi hafu ya mfumo wa mina.” 24 Hiloko a ya vutisa mana wakwe a ku: “Xana ndzi nga kombela yini?” Mana wakwe a ku: “Nhloko ya Yohane Mukhuvuri.” 25 Kutani a hatla a ya byela hosi, a ku: “Ndzi lava u ndzi nyika nhloko ya Yohane Mukhuvuri yi ri enkambaneni sweswi.”+ 26 Hambileswi mhaka leyi yi nga yi tsakisangiki hosi, kambe a yi nga lavi ku bakanya xikombelo xakwe, hikwalaho ka leswi hosi yi hlambanyeke ni hikwalaho ka vaendzi va yona. 27 Hiloko hosi yi rhumela murindzi yi n’wi lerisa leswaku a ya tsema Yohane nhloko a vuya na yona. Kutani a ya ekhotsweni a fika a tsema Yohane nhloko 28 kutani a yi tisa yi ri enkambaneni, a yi nyika nhwanyana yoloye, yena a yi nyika mana wakwe. 29 Loko vadyondzisiwa vakwe va twa mhaka leyi, va ta va ta teka ntsumbu wakwe va ya wu lahla esirheni.

30 Vaapostola va Yesu va ya eka yena va fika va n’wi vikela swilo hinkwaswo leswi va swi endleke ni ku swi dyondzisa.+ 31 Hiloko a ku: “Tanani, a hi yeni endhawini leyi nga riki na vanhu, leswaku mi ta ya wisanyana.”+ Hikuva a ku ri ni vanhu vo tala lava a va ta va tlhela va famba, lerova a va pfumala ni nkarhinyana wo dya. 32 Kutani va famba hi xikepe va ya laha ku nga riki na vanhu.+ 33 Kambe vanhu va va vona loko va ri karhi va famba naswona vo tala va swi twa, hiloko va huma emitini va tsutsuma, va va rhangela ku fika. 34 Loko a chika exikepeni, a vona ntshungu lowukulu, kutani a wu twela vusiwana,+ hikuva a wu fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi.+ Hiloko a sungula ku wu dyondzisa swilo swo tala.+

35 Kambe leswi dyambu se a ri rhengile, vadyondzisiwa vakwe va ya eka yena va ku: “Hi le kule ni miti naswona se ri perile.+ 36 Va byele leswaku va ya etindhawini ta le kusuhi ni le swimitanini va ya tixavela swakudya.”+ 37 Yesu a va hlamula a ku: “N’wina va nyikeni swakudya.” Va n’wi hlamula va ku: “Xana hi fanele hi ya xava swinkwa hi tidenari* ta 200, hi nyika vanhu va dya?”+ 38 Yesu a ku eka vona: “Mi ni swinkwa swingani? Fambani mi ya languta!” Hiloko va ya languta kutani va ku: “I ntlhanu ni tihlampfi timbirhi.”+ 39 Hiloko a lerisa vanhu hinkwavo leswaku va tshama hi mitlawa ebyanyini.+ 40 Kutani va tshama hi mitlawa ya 100 na 50. 41 A teka swinkwa swa ntlhanu ni tihlampfi timbirhi, a languta etilweni kutani a khongela.+ A phema swinkwa a sungula ku nyika vadyondzisiwa vakwe leswaku va nyika vanhu, kutani a teka tihlampfi timbirhi a va avela hinkwavo. 42 Hinkwavo va dya va xurha, 43 kutani va hlengeleta leswi nga sala, swi tata tibasikiti ta 12, ku nga hlayiwi tihlampfi.+ 44 Lava dyeke swinkwa a ku ri vavanuna va 5 000.

45 Kutani a byela vadyondzisiwa vakwe leswaku va hatla va khandziya xikepe va pfa va ya eribuweni lerin’wana ra lwandle va hundza hi le kusuhi ni le Betsayida, loko yena a ri karhi a byela ntshungu leswaku wu tlhela.+ 46 Loko a heta ku lelana ni vanhu, a ya entshaveni a ya khongela.+ 47 Nimadyambu, xikepe a xi ri exikarhi ka lwandle, kambe yena a a ri swakwe entshaveni.+ 48 Loko a vona swi va tikela ku fambisa xikepe hileswi a ku ba moya lowukulu, a ya eka vona hi nkarhi wa matakuxa* a ri karhi a famba ehenhla ka lwandle; kambe a endla onge wa va hundza. 49 Loko va n’wi vona a ri karhi a famba ehenhla ka lwandle, va ku: “I yini lexi taka?” Kutani va huwelela. 50 Hikuva hinkwavo va n’wi vonile naswona a va chuhile. Kambe hi nkarhi wolowo, a ku eka vona: “Mi nga chavi, hi mina.”+ 51 Hiloko a nghena exikepeni lexi a va ri eka xona, kutani moya wu hunguteka. Hinkwavo va hlamala swinene, 52 hikuva a va nga yi twisisanga nhlamuselo ya singita ra swinkwa, a va nga twisisi nchumu.

53 Loko va fika eribuweni lerin’wana, eGenesareta va fika va boha xikepe.+ 54 Kambe loko va ha ku xika exikepeni, vanhu va vona Yesu. 55 Hiloko va tsutsuma va ya tivisa vanhu va le ndhawini yoleyo, kutani va sungula ku rhwala lava vabyaka va va yisa eka Yesu. 56 Hinkwako laha a ya kona, eswimitanini kumbe emitini, a va veka lava vabyaka etimakete, va kombela ntsena ku khumba makumu ya xiambalo xakwe.+ Kutani hinkwavo lava xi khumbaka va hola.

7 Hiloko Vafarisi ni vatsari lava humaka eYerusalema va fika va hlengeletana laha Yesu a a ri kona.+ 2 Va vona van’wana va vadyondzisiwa vakwe va dya swakudya va nga hlambanga mavoko.* 3 (Hikuva Vafarisi ni Vayuda hinkwavo a va nga dyi va nga hlambanga mavoko ku fika eswikokolweni, a va endla tano hi ku landza ndhavuko wa vakokwa wa vona 4 naswona loko va vuya hi le ku xaveni, a va nga dyi va nga si hlamba. Ku ni mindhavuko yin’wana yo tala leyi a va yi namarhela, yo fana ni ku peta swibya swa koporo, swinwelo ni makhuwana ematini.)+ 5 Hiloko Vafarisi lava ni vatsari va n’wi vutisa va ku: “Hikwalaho ka yini vadyondzisiwa va wena va nga wu landzeli ndhavuko wa vakokwana, va dya swakudya va nga hlambanga mavoko?”+ 6 A va hlamula a ku: “Vakanganyisi ndzin’wina, Esaya a a profeta hi n’wina hilaha swi tsariweke hakona, ‘Vanhu lava va ndzi xixima hi nomu ntsena, kambe a swi humi embilwini.+ 7 A swi pfuni nchumu ku va va ndzi gandzela, hikuva leswi va swi dyondzisaka i milawu ya vanhu.’+ 8 Mi tshika milawu ya Xikwembu, mi landzelela mindhavuko ya vanhu.”+

9 A tlhela a ku: “Mi endla mano yo tlula milawu ya Xikwembu leswaku mi ta landzela mindhavuko ya n’wina.+ 10 Hi xikombiso, Muxe u te: ‘Xixima tata wa wena ni mana wa wena,’+ naswona, ‘Loyi a rhukanaka tata wakwe kumbe mana wakwe a dlayiwe.’+ 11 Kambe n’wina mi ri, ‘Loko munhu a byela tata wakwe kumbe mana wakwe a ku: “Leswi ndzi nga na swona leswi a ndzi fanele ndzi ku pfuna hi swona, i korbani, (leswi vulaka, nyiko leyi nyikeriweke eka Xikwembu),”’ 12 a ma ha n’wi pfumeleli ku endlela tata wakwe kumbe mana wakwe swo karhi.+ 13 Hikwalaho mi endla rito ra Xikwembu ri nga pfuni nchumu hi ndhavuko wa n’wina lowu mi wu dyondzisaka van’wana.+ Mi endla swilo swo tala swo fana ni leswi.”+ 14 Hiloko a tlhela a vitana ntshungu a wu byela a ku: “Ndzi yingiseni hinkwenu, mi ndzi twisisa kahle.+ 15 Munhu a nga thyakisiwi hi leswi nghenaka enon’wini wakwe; kambe u thyakisiwa hi leswi humaka embilwini yakwe.”+ 16* ——

17 Kuteloko a nghene endlwini leyi nga ekule ni ntshungu, vadyondzisiwa vakwe va n’wi vutisa nhlamuselo ya xifaniso lexi.+ 18 Kutani Yesu a ku eka vona: “Xana na n’wina a mi swi twisisi ku fana na vona? Xana a mi swi tivi leswaku munhu a nga thyakisiwi hi leswi nghenaka enon’wini wakwe, 19 hikuva a swi ngheni embilwini yakwe, kambe swi nghena ekhwirini kutani swi humela ehandle?” Kahlekahle a a vula leswaku swakudya hinkwaswo swi basile. 20 A tlhela a ku: “Munhu u thyakisiwa hi leswi humaka embilwini yakwe.+ 21 Hikuva embilwini ya munhu+ ku huma mianakanyo yo biha: ku tikhoma ko biha hi swa masangu,* vukhamba, ku dlaya, 22 vuoswi, makwanga, mitirho yo biha, vuxisi, manyala,* ku navela,* xisandzu, ku titlakusa ni ku nga anakanyeli. 23 Swilo leswi hinkwaswo swo homboloka swi huma embilwini ya munhu naswona swa n’wi thyakisa.”

24 A suka kwalaho a ya emugangeni wa Tiri na Sidoni.+ A fika a nghena endlwini naswona a a nga lavi leswaku vanhu va swi tiva, kambe va swi tivile. 25 Loko a fika kwalaho, ku te wansati loyi a nga twa hi ta Yesu, loyi xinhwanyatana xakwe a xi ri ni moya lowu nga basangiki, a fika a khinsama emilengeni yakwe.+ 26 Wansati loyi a a ri Mugriki, la humaka emutini wa Fenikiya lowu nga le Siriya; kutani a n’wi kombela hi ku phindhaphindha leswaku a hlongola dimona eka n’wana wakwe. 27 Kambe Yesu a ku eka yena: “Tshika vana va rhanga va xurha, hikuva a hi swinene ku teka xinkwa xa vana u xi hoxela swimbyanyana.”+ 28 Kambe wansati a hlamula a ku: “U tiyisile hosi yanga, kambe swimbyanyana leswi nga ehansi ka tafula swi dya mahlanhla ya vana.” 29 Yesu a ku eka yena: “Hikwalaho ka leswi u vuleke sweswo, famba; dimona ri humile eka n’wana wa wena.”+ 30 Hiloko wansati a muka, kutani a kuma n’wana a etlele emubedweni dimona ri humile.+

31 Loko Yesu a vuya hi le mugangeni wa Tiri u hundze hi le Sidoni a ya eLwandle ra Galeliya a tsemakanya hi le mugangeni wa Dekapolisi.*+ 32 Hiloko va n’wi tisela munhu loyi a feke tindleve naswona a nga swi kotiki ku vulavula kahle,+ kutani va n’wi kombela leswaku a n’wi tlhandleka mavoko. 33 Hiloko a n’wi susa exikarhi ka ntshungu a ya na yena etlhelo. Kutani Yesu a nghenisa tintiho etindleveni ta munhu loyi, endzhaku ko tshwutelela, a khumba ririmi rakwe.+ 34 Hiloko a languta ehenhla etilweni, ivi a hefemulela ehenhla a ku: “Efata,” leswi vulaka leswaku, “Pfuleka.” 35 Hiloko a sungula ku twa+ ni ku vulavula kahle. 36 Kutani Yesu a va lerisa leswaku va nga byeli munhu,+ kambe loko a va lerisa hi ku phindhaphindha, a va ya va nyanya ku byela van’wana.+ 37 Hakunene, va hlamale ngopfu+ kutani va ku: “Swilo hinkwaswo u swi endle kahle. U kota ni ku endla leswaku lava feke tindleve va twa ni timbheveve ti vulavula.”+

8 Emasikwini wolawo, ku tlhele ku va ni ntshungu lowukulu lowu a wu nga ri na swakudya. Hiloko a vitana vadyondzisiwa vakwe a ku: 2 “Ntshungu lowu ndzi wu twela vusiwana,+ hikuva wu ni masiku manharhu wu tshame na mina naswona a wu na swakudya.+ 3 Loko ndzo wu tlherisa wu ri ni ndlala, wu ta wa endleleni naswona van’wana eka wona va huma ekule swinene.” 4 Kambe vadyondzisiwa vakwe va n’wi hlamula va ku: “Hi ta swi kuma kwihi swinkwa swo xurhisa vanhu lava kwala nhoveni?” 5 A va vutisa a ku: “Mi ni swinkwa swingani?” Va ku: “Swa nkombo.”+ 6 Hiloko a byela ntshungu leswaku wu tshama ehansi. Kutani a teka swinkwa swa nkombo, a khongela, a swi phemelela a sungula ku nyika vadyondzisiwa vakwe leswaku va swi nyika ntshungu, kutani va endla tano.+ 7 Nakambe a va ri ni tihlampfinyana ti nga ri tingani, loko a khongerile, a va byela leswaku na tona va ti nyika ntshungu. 8 Hiloko va dya va xurha kutani va hlengeleta leswi saleke, ku tala tibasikiti letikulu ta nkombo.+ 9 A ku ri ni vavanuna va 4 000. Kutani a va byela leswaku va muka.

10 Yesu a hatla a khandziya xikepe ni vadyondzisiwa vakwe kutani va ya emugangeni wa Dalmanuta.+ 11 Hiloko Vafarisi va ta, va sungula ku kanetana na yena, va n’wi ringa hi ku n’wi sindzisa leswaku a va endlela singita leri humaka etilweni.+ 12 Kutani a karhateka swinene embilwini, a ku: “Hikwalaho ka yini vanhu lava va lava singita?+ Ndzi mi byela ntiyiso, a ku na singita leri nga ta voniwa hi vanhu lava.”+ 13 Hiloko a va siya a khandziya xikepe a ya eka tlhelo lerin’wana ra lwandle.

14 Hambiswiritano, vadyondzisiwa va rivala ku teka swinkwa kambe a va ri ni xinkwa xin’we ntsena exikepeni.+ 15 Kutani a va lemukisa a ku: “Tshamani mi pfule mahlo naswona tivoneleni eka comela xa Vafarisi ni comela xa Heroda.”+ 16 Hiloko va sungula ku holova hi leswi a va nga ri na swinkwa. 17 Loko a twa sweswo Yesu a ku: “Hikwalaho ka yini mi holova hi leswi mi nga riki na swinkwa? Xana a mi si vona ni ku twisisa nhlamuselo ya kona? Xana swa ha mi tikela ku swi twisisa? 18 ‘Mi ni matihlo kambe a mi voni; mi ni tindleve kambe a mi twi.’ Xana a mi tsundzuki 19 loko ndzi phamela vavanuna va 5 000 hi swinkwa swa ntlhanu,+ xana mi hlengelete tibasikiti tingani ta leswi swi nga sala?” Va n’wi hlamula va ku: “Ta 12.”+ 20 “Loko ndzi phamela vavanuna va 4 000 hi swinkwa swa nkombo, i tibasikiti tingani letikulu leti mi nga ti tata hi leswi nga sala?” Va n’wi hlamula va ku: “Ta nkombo.”+ 21 Hiloko a ku eka vona: “Xana ni sweswi a mi si wu kuma mongo wa mhaka?”

22 Kutani va fika eBetsayida. Hiloko vanhu va n’wi tisela munhu loyi a feke mahlo, va n’wi kombela leswaku a n’wi hanyisa.+ 23 Yesu a khoma wanuna loyi a feke mahlo hi voko a huma na yena emutini. Endzhaku ka loko a n’wi tote marha ematihlweni,+ a n’wi tlhandleka mavoko kutani a n’wi vutisa a ku: “U vona yini?” 24 Wanuna loyi a languta ivi a ku: “Ndzi vona vanhu, kambe va fana ni mirhi leyi fambafambaka.” 25 A tlhela a n’wi khumba mahlo, hiloko a sungula ku vona kahle. A vona swilo hinkwaswo hi ku hetiseka. 26 Kutani a n’wi byela leswaku a muka, a ku: “U nga ngheni emutini.”

27 Hiloko Yesu ni vadyondzisiwa vakwe va famba va ya emugangeni lowu vuriwaka Khezariya wa Filipi, naswona loko va ri endleleni a sungula ku va vutisa, a ku: “Xana vanhu va ri hi mina mani?”+ 28 Va n’wi hlamula va ku: “Van’wana va ri hi wena Yohane Mukhuvuri,+ van’wana va ri hi wena Eliya,+ kasi van’wanyana va ri u un’wana wa vaprofeta.” 29 Kutani a va vutisa a ku: “Kambe n’wina mi ri hi mina mani?” Petro a n’wi hlamula a ku: “Hi wena Kreste.”+ 30 Hiloko a va lerisa leswaku va nga byeli munhu leswaku hi yena mani.+ 31 Nakambe, a sungula ku va byela leswaku N’wana wa munhu u fanele a xanisiwa swinene ni ku vengiwa hi vakulukumba, vaprista lavakulu ni vatsari, a dlayiwa+ kutani a pfuka hi siku ra vunharhu.+ 32 Hakunene a a vula marito lawa a nga chavi nchumu. Kambe Petro a ya na yena etlhelo kutani a sungula ku n’wi tshinya.+ 33 A hundzuluka, a languta vadyondzisiwa vakwe kutani a tshinya Petro, a ku: “Yana endzhaku ka mina Sathana, hikuva u ehleketa ku fana ni vanhu ku nga ri Xikwembu.”+

34 Hiloko Yesu a vitana ntshungu swin’we ni vadyondzisiwa vakwe, a ku: “Loyi a lavaka ku ndzi landzela, a a titshike kutani a rhwala mhandzi yakwe ya nxaniso* a ndzi landzela nkarhi hinkwawo.+ 35 Hikuva loyi a lavaka ku ponisa vutomi byakwe u ta lahlekeriwa hi byona, kambe loyi a lahlekeriwaka hi vutomi byakwe hikwalaho ka mina ni hikwalaho ka mahungu lamanene u ta tlhela a byi kuma.+ 36 Xana swi pfuna yini ku va munhu a kuma swilo swa misava leyi hinkwaswo kambe a lahlekeriwa hi vutomi byakwe?+ 37 Xana munhu a nga byi xava hi yini vutomi byakwe?+ 38 Hikuva loyi a khomiwaka hi tingana hikwalaho ka mina ni leswi ndzi swi vulaka eka xitukulwana lexi, lexi nga tshembekiki ni lexi hombolokeke, N’wana wa munhu na yena u ta khomiwa hi tingana+ ha yena loko a ta hi ku vangama ka Tata wakwe a ri ni tintsumi to kwetsima.”+

9 Yesu a tlhela a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, ku ni van’wana lava yimeke laha lava nga ta ka va nga fi va nga si vona Mfumo wa Xikwembu wu ri eku fumeni.”+ 2 Endzhaku ka masiku ya tsevu, Yesu a teka Petro, Yakobo na Yohane va khandziya ntshava leyi tlakukeke. Hiloko a hundzuriwa emahlweni ka vona;+ 3 swiambalo swakwe swa le handle swi sungula ku vangama, swi basa swi ku paa, ku tlula leswi muhlantswi wa swiambalo a nga swi basisisaka xiswona. 4 Ku tlhela ku humelela Eliya na Muxe va ri karhi va vulavula na Yesu. 5 Kutani Petro a byela Yesu a ku: “Rabi, swa tsakisa ku va laha. Hi pfumelele hi dzima mitsonga* yinharhu, wun’we wu va wa wena, wun’wana wu va wa Muxe, wun’wanyana wu va wa Eliya.” 6 Kahlekahle, a a nga swi tivi leswaku u ta ku yini hikuva a va chuhe ngopfu. 7 Hiloko ku humelela papa ri va funengeta, kutani ku twala rito+ ri huma epapeni ri ku: “Loyi i N’wananga, loyi ndzi n’wi rhandzaka.+ N’wi yingiseni.”+ 8 Loko va languta ematlhelo, va vona Yesu ntsena.

9 Loko va ri karhi va rhelela entshaveni, a va lerisa leswaku va nga byeli munhu leswi va swi voneke,+ ku fikela loko N’wana wa munhu a pfuxiwa eku feni.+ 10 Va swi tekele enhlokweni leswi a swi vuleke,* kambe va bula va ri voxe hi leswaku a a vula yini loko a ku u ta pfuxiwa eku feni. 11 Kutani va sungula ku n’wi vutisa, va ku: “Hikwalaho ka yini vatsari va vula leswaku ku fanele ku rhanga ku ta+ Eliya?”+ 12 A va hlamula a ku: “Eliya u ta rhanga a fika a lunghisa swilo hinkwaswo;+ kambe hikwalaho ka yini ku tsariwile mayelana ni N’wana wa munhu leswaku u ta xanisiwa+ swinene ni ku hlekuriwa?+ 13 Kambe ndzi ri eka n’wina, kahlekahle Eliya+ se u tile naswona va n’wi xanisile, hilaha swi tsariweke hakona mayelana na yena.”+

14 Loko va tshinela eka vadyondzisiwa lavan’wana, va vona ntshungu lowukulu wu va rhendzerile, vatsari va ri karhi va holova na vona.+ 15 Kambe loko ntshungu wu n’wi vona, wu hlamala kutani wu tsutsuma wu n’wi hlanganisa wu n’wi xeweta. 16 Yesu a wu vutisa a ku: “I yini lexi mi holovisaka?” 17 Munhu un’wana exikarhi ka ntshungu a ku: “Mudyondzisi, ndzi tise n’wana wa mina eka wena hikuva u ni dimona leri n’wi endlaka mbheveve.+ 18 Loko ri n’wi nghena ri n’wi lahlela ehansi, a tlhutlha khuvi, a luma ni matino, a heleriwa hi matimba. Ndzi kombele vadyondzisiwa va wena leswaku va ri hlongola kambe va tsandzekile.” 19 Hiloko a va hlamula a ku: “N’wina xitukulwana lexi nga riki na ripfumelo,+ xana ndzi fanele ndzi mi tiyiselela ku fikela rini? Ndzi ta mi lehisela mbilu ku fikela rini? N’wi tiseni haleni.”+ 20 Kutani va n’wi yisa. Kambe loko dimona ri vona Yesu ri sungula ku hlasela jaha rolero, ri wela ehansi ri vumbuluka ri ri karhi ri tlhutlha khuvi. 21 Yesu a vutisa tata wakwe a ku: “Swi n’wi sungule rini?” A ku: “Ku sukela loko a ha ri ntsongo, 22 mikarhi yin’wana a ri n’wi hoxa endzilweni ni le matini leswaku ri n’wi dlaya. Kambe loko u swi kota ku hi pfuna, hi twele vusiwana u hi pfuna.” 23 Yesu a ku eka yena: “U tiyisile loko u ku, ‘Loko u swi kota’! Hikuva swilo hinkwaswo swa koteka eka loyi a nga ni ripfumelo.”+ 24 Hiloko tata wa n’wana a hlamula a ku: “Ndzi ni ripfumelo! Ndzi pfune ndzi va ni ripfumelo leri tiyeke!”+

25 Loko Yesu a vona leswaku ntshungu a wu tsutsumela eka vona, hiloko a tshinya moya lowu nga basangiki a ku: “Wena moya lowu nga basangiki lowu endlaka leswaku n’wana loyi a nga swi koti ku vulavula ni ku twa, ndza ku lerisa leswaku u huma eka yena naswona u nga ha tlheli u nghena eka yena.”+ 26 Hiloko moya lowu wu endla leswaku n’wana loyi a huwelela a tlhela a rhurhumela, ivi wu huma, kutani n’wana a vonaka onge u file, lerova vo tala a va ku: “U file!” 27 Kambe Yesu a n’wi khoma hi voko a n’wi pfuxa, kutani a pfuka. 28 Loko va nghene endlwini va ri voxe, vadyondzisiwa vakwe va n’wi vutisa va ku: “Hikwalaho ka yini hi tsandzekile ku wu hlongola?”+ 29 A ku eka vona: “Muxaka lowu wu nga huma ntsena hi xikhongelo.”

30 Va suka kwalaho va kongoma eGaleliya, kambe a a nga lavi leswaku vanhu va swi tiva. 31 Hikuva a a dyondzisa a tlhela a byela vadyondzisiwa vakwe a ku: “N’wana wa munhu u ta xavisiwa a tlhela a dlayiwa,+ kambe hambiloko a dlayiwile, u ta pfuka hi siku ra vunharhu.”+ 32 Hambiswiritano, a va nga swi twisisi leswi a a swi vula naswona a va chava ku n’wi vutisa.

33 Hiloko va fika eKapernawume. Loko va nghene endlwini, a va vutisa a ku: “A mi holovisa hi yini endleleni?”+ 34 A va n’wi hlamulanga, hikuva a va phikizana hi mhaka ya leswaku i mani lonkulu eka vona. 35 Hiloko a tshama ehansi kutani a vitana lava 12 a ku eka vona: “Loko munhu a lava ku va wo sungula, u fanele a titsongahata eka hinkwavo a tlhela a va tirhela.”+ 36 Kutani a teka n’wana a n’wi yimisa exikarhi ka vona; a n’wi angarha, a ku eka vona: 37 “Loyi a amukelaka n’wana+ wo fana ni loyi hikwalaho ka vito ra mina, wa ndzi amukela na mina; naswona loyi a ndzi amukelaka, a nga amukeli mina ntsena, kambe u amukela ni Loyi a ndzi rhumeke.”+

38 Yohane a ku eka yena: “Mudyondzisi, hi vone munhu un’wana a hlongola madimona hi vito ra wena naswona hi ringete ku n’wi tshikisa, hikuva a a nga fambi na hina.”+ 39 Kambe Yesu a ku: “Mi nga n’wi siveli, hikuva a nga kona loyi a nga endlaka masingita hi vito ra mina kambe hi ku hatlisa a tlhela a ndzi rhukana. 40 Hikuva loyi a nga hi kanetiki u yima na hina.+ 41 Loyi a mi nyikaka mati leswaku mi nwa hileswi mi nga valandzeri va Kreste,+ ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, u ta katekisiwa.+ 42 Kambe loyi a khunguvanyisaka un’wana wa lava lavatsongo lava nga ni ripfumelo eka mina, nxupulo wakwe wu ta va wukulu lerova swi nga antswa loko o boheleriwa ribye lerikulu ro sila* enhan’wini, kutani a hoxiwa elwandle.+

43 “Loko voko ra wena ri ku dyohisa,* ri tseme. Swa antswa u kuma vutomi u lamarile ku ri ni ku nghena eGehena,* endzilweni lowu nga ta ka wu nga timiwi u ri ni mavoko mambirhi.+ 44* —— 45 Loko nenge wa wena wu ku dyohisa,* wu tseme. Swa antswa u kuma vutomi u ri karhi u khwita ku ri ni ku hoxiwa eGehena*+ u ri ni milenge yimbirhi. 46* —— 47 Loko tihlo ra wena ri ku dyohisa,* ri cukumete.+ Swa antswa u nghena eMfun’weni wa Xikwembu u ri ni tihlo rin’we ku ri ni ku hoxiwa eGehena*+ u ri ni matihlo mambirhi, 48 laha swivungu swa kona swi nga fiki ni ndzilo wa kona wu nga timiwiki.+

49 “Ndzilo wu fanele wu chuluriwa ehenhla ka vanhu vo fana ni lava, ku fana ni loko munhu a chulula munyu.+ 50 Munyu i wunene, kambe loko munyu wu heleriwa hi matimba, xana mi ta wu lunga hi yini ke?+ Lungani ku fana ni munyu+ mi hanyisana hi ku rhula.”+

10 Loko a suka kwalaho a ya endzilakaneni wa Yudiya entsungeni wa Yordani, mintshungu yi tlhela yi hlengeletana emahlweni ka yena. Kutani a sungula ku yi dyondzisa hilaha a a tolovele ku endla hakona.+ 2 Hiloko Vafarisi va ta eka yena hi xikongomelo xo n’wi ringa, va n’wi vutisa loko swi pfumeleriwa leswaku wanuna a tshika nsati wakwe.+ 3 A va hlamula a ku: “Muxe u mi dyondzise yini?” 4 Va ku: “Muxe u vule leswaku wansati a nga tsaleriwa papila ra ku n’wi hlongola ni ku n’wi tshika.”+ 5 Kambe Yesu a ku eka vona: “Muxe u mi tsalele nawu+ lowu hikwalaho ka ku nonon’hwa ka timbilu ta n’wina.+ 6 Hambiswiritano, eku sunguleni ka ntumbuluko, ‘Xi endle wanuna ni wansati.+ 7 Hikwalaho ka sweswo, wanuna u ta siya tata wakwe ni mana wakwe+ 8 naswona lavambirhi va ta va nyama yin’we,’+ a va ha ri vambirhi kambe i nyama yin’we. 9 Hikwalaho, leswi Xikwembu xi swi paneke swin’we, ku nga tshuki ku va ni munhu la swi hambanisaka.”+ 10 Nakambe loko va ri endlwini, vadyondzisiwa vakwe va sungule ku n’wi vutisa mayelana ni mhaka leyi. 11 Yesu a va hlamula a ku: “Loyi a tshikaka nsati wakwe a teka un’wana wa oswa+ naswona u dyohela nsati wakwe, 12 nakambe loko wansati a tshika nuna wakwe, a tekiwa hi wanuna un’wana, wa oswa.”+

13 Kutani vanhu va sungula ku n’wi tisela vana leswaku a va khumba,* kambe vadyondzisiwa va holovela vanhu volavo.+ 14 Loko Yesu a vona leswi, a hlundzuka a ku eka vona: “Tshikani vana va ta eka mina; mi nga va siveli, hikuva Mfumo wa Xikwembu i wa lava fanaka na vona.+ 15 Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, loyi a nga wu amukeliki Mfumo wa Xikwembu ku fana ni n’wana a nge ngheni eka wona.”+ 16 Hiloko a tlakula vana, a va katekisa hi ku va tlhandleka mavoko.+

17 Loko a ri karhi a famba, ku ta wanuna un’wana hi ku tsutsuma a fika a khinsama emahlweni ka yena a n’wi vutisa a ku: “Mudyondzisi Lonene, ndzi fanele ndzi endla yini leswaku ndzi kuma vutomi lebyi nga heriki?”+ 18 Yesu a ku: “Hikwalaho ka yini u ndzi vula lonene? A ku na munhu lonene handle ka Xikwembu.+ 19 Wa yi tiva milawu leyi nge: ‘U nga tshuki u dlaya,+ u nga tshuki u oswa,+ u nga tshuki u yiva,+ u nga tshuki u nyikela vumbhoni bya mavunwa,+ u nga tshuki u dyelela van’wana,+ xixima tata wa wena ni mana wa wena.’”+ 20 Wanuna loyi a ku: “Mudyondzisi, milawu leyi hinkwayo ndzi yi yingisile ku sukela loko ndza ha ri muntshwa.” 21 Yesu a n’wi languta ivi a n’wi rhandza hiloko a ku eka yena, “Ku ni nchumu wun’we lowu saleke: Famba u ya xavisa swilo leswi u nga na swona u nyika swisiwana mali ya kona, kutani u ta va ni xuma etilweni; ivi u ta u va mulandzeri wa mina.”+ 22 Kambe loko a twa marito wolawo, a karhateka, hiloko a suka a famba a ri ni gome hikuva a a ri ni swilo swo tala.+

23 Endzhaku ko langutisa ematlhelo, Yesu a byela vadyondzisiwa vakwe a ku: “Swi ta va tikela swinene lava nga ni mali ku nghena eMfun’weni wa Xikwembu!”+ 24 Kambe vadyondzisiwa va hlamarisiwa hi marito yakwe. Yesu a tlhela a ku: “Vana vanga, swa tika ku nghena eMfun’weni wa Xikwembu! 25 Swi olova ngopfu ku va kamela yi hundza embhoveni wa neleta ku ri ni ku va munhu la fuweke a nghena eMfun’weni wa Xikwembu.”+ 26 Hiloko va tlhela va hlamala ngopfu kutani va n’wi vutisa* va ku: “Xana u kona loyi a nga ta pona?”+ 27 Yesu a va langutisa, kutani a ku eka vona: “Eka vanhu a swi koteki, kambe a swi tano eka Xikwembu, hikuva a xi tsandziwi hi nchumu.”+ 28 Petro a ku eka yena: “Waswivo! Hi siye swilo hinkwaswo hi ku landzela.”+ 29 Yesu a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, a nga kona loyi a siyeke yindlu kumbe vamakwavo va xinuna kumbe vamakwavo va xisati kumbe manana kumbe tatana kumbe vana kumbe masimu hikwalaho ka mina ni hikwalaho ka mahungu lamanene+ 30 loyi a nga ta ka a nga kumi leswi phindhiweke ka 100 sweswi, tiyindlu, vamakwavo va xinuna, vamakwavo va xisati, vamanana, vana ni masimu, swin’we ni ku xanisiwa,+ kutani enkarhini lowu taka a kuma vutomi lebyi nga heriki. 31 Kambe vo tala lava nga vo sungula va ta va vo hetelela kasi lavo hetelela va ta va vo sungula.”+

32 Loko va ri endleleni yo ya eYerusalema, Yesu a a rhange emahlweni ka vona, hiloko va hlamala, kambe lava a va n’wi landzela va sungula ku chava. Kutani a tlhela a teka lava 12 a ya na vona etlhelo a va byela leswi nga ta n’wi humelela, a ku:+ 33 “Maswivo! Hi ya eYerusalema naswona N’wana wa munhu u ta nyiketiwa eka vaprista lavakulu ni vatsari. Va ta n’wi gweva rifu, va n’wi nyiketa eka vanhu vamatiko, 34 va ta tlanga hi yena, va n’wi tshwutela, va n’wi ba va tlhela va n’wi dlaya, kambe u ta pfuka hi siku ra vunharhu.”+

35 Yakobo na Yohane, vana va Zebediya,+ va ya eka Yesu va ku: “Mudyondzisi, hi lava leswaku u hi endlela xin’wana ni xin’wana lexi hi nga ta ku kombela xona.”+ 36 A ku: “Mi lava ndzi mi endlela yini?” 37 Va n’wi hlamula va ku: “Hi pfumelele leswaku eku vangameni ka wena, un’we a tshama evokweni ra wena ra xinene kasi lowun’wana eka lera ximatsi.”+ 38 Kambe Yesu a ku eka vona: “A mi swi tivi leswi mi swi kombelaka. Xana mi nga swi kota ku nwa eka xinwelo lexi ndzi nga ta nwa eka xona kumbe ku khuvuriwa hi nkhuvulo lowu ndzi khuvuriwaka ha wona?”+ 39 Va ku eka yena: “Hi nga swi kota.” Kutani Yesu a ku eka vona: “Xinwelo lexi ndzi xi nwaka mi ta xi nwa ni nkhuvulo lowu ndzi khuvuriwaka ha wona mi ta khuvuriwa ha wona.+ 40 Kambe loko ku ri mhaka ya ku tshama evokweni ra mina ra xinene kumbe ra ximatsi a hi mina ndzi nga mi nyikaka swona, kambe i swa lava lunghiseriweke swona.”

41 Loko lavan’wana va khume va twa mhaka leyi, va hlundzukela Yakobo na Yohane.+ 42 Kambe Yesu a va vitana, a ku eka vona: “Ma swi tiva leswaku tihosi ta matiko ta ma tikisela naswona vafumi va wona va fuma hi voko ra nsimbhi.+ 43 A swi fanelanga swi va tano exikarhi ka n’wina; kambe loyi a lavaka ku va lonkulu eka n’wina u fanele a mi tirhela+ 44 naswona loyi a lavaka ku va wo sungula exikarhi ka n’wina u fanele a va nandza wa n’wina hinkwenu. 45 Hikuva hambi ku ri N’wana wa munhu a nga telanga ku tirheriwa, kambe u tele ku tirhela van’wana+ ni ku nyikela vutomi byakwe leswaku byi va nkutsulo wa lavo tala.”+

46 Hiloko va fika eYeriko. Kambe loko Yesu ni vadyondzisiwa vakwe ni ntshungu va ri karhi va huma eYeriko, Bartimiya (n’wana wa Timiya), loyi a a fe matihlo, a a tshame etlhelo ka ndlela a ri karhi a kombela.+ 47 Loko a twa leswaku a ku ri Yesu wa le Nazareta, a sungula ku huwelela a ku: “Yesu N’wana wa Davhida,+ ndzi twele vusiwana!”+ 48 Hiloko vo tala va sungula ku n’wi holovela va n’wi byela leswaku a miyela, kambe a ya emahlweni a huwelela swinene a ku: “N’wana wa Davhida, ndzi twele vusiwana!” 49 Kutani Yesu a yima a ku: “N’wi vitaneni.” Hiloko va vitana wanuna loyi a feke matihlo, va ku eka yena: “U nga chavi! Suka u yima; wa ku vitana.” 50 Hiloko a lahla xiambalo xakwe, a tlula a ya eka Yesu. 51 Yesu a ku eka yena: “U lava ndzi ku endlela yini?” Wanuna loyi a feke matihlo a n’wi hlamula a ku: “Raboni,* endla leswaku ndzi tlhela ndzi vona.” 52 Yesu a ku eka yena: “Famba. Ripfumelo ra wena ri ku hanyisile.”+ Kutani a sungula ku vona hi nkarhi wolowo,+ hiloko a n’wi landzela.

11 Loko va ri ekusuhi ni le Yerusalema, va fike eNtshaveni ya Mitlhwari eximutanini xa Betefage ni xa Betaniya,+ hiloko a rhuma vadyondzisiwa+ vakwe vambirhi 2 a va byela a ku: “Yanani eximutanini lexi mi langutaneke na xona, kutani loko mi nghena, mi ta kuma ximbhongolwana lexi nga si tshamaka xi gadiwa xi tsimbiwile. Xi tshunxeni mi vuya na xona. 3 Loko un’wana a mi vutisa a ku, ‘Mi xi yisa kwihi?’ mi n’wi hlamula mi ku, ‘Hosi ya xi lava, yi ta tlhela yi xi vuyisa.’” 4 Hiloko va famba kutani va kuma ximbhongolwana xi tsimbiwile emahlweni ka nyangwa ya yindlu leyi nga ekusuhi ni ndlela, va xi tshunxa.+ 5 Kambe van’wana lava a va yime kwalaho va ku eka vona: “Mi xi tshunxela yini ximbhongolwana xexo?” 6 Hiloko va va byela leswi Yesu a swi vuleke, kutani va va tshika va famba.

7 Hiloko va vuya ni ximbhongolwana+ eka Yesu, va kapeka swiambalo swa vona ehenhla ka xona, kutani a xi gada.+ 8 Van’wana va andlala swiambalo swa vona endleleni, kasi van’wana a va tsema switluka emasin’wini.+ 9 Lava a va rhangile ni lava a va ta hi le ndzhaku a va hambeta va huwelela va ku: “Ha khongela, n’wi ponise!+ U katekile loyi a taka hi vito ra Yehovha!*+ 10 Wu katekile Mfumo lowu taka wa tata wa hina Davhida!+ Ha khongela, n’wi ponise, wena loyi a nga le matilweni!” 11 Hiloko a nghena eYerusalema kutani a ya etempeleni, a fika a languta hinkwaswo leswi nga kwalaho, kambe leswi se a ri phumerile a ya eBetaniya ni lava 12.+

12 Hi siku leri landzelaka, loko va suka eBetaniya, Yesu a khomiwa hi ndlala.+ 13 Hiloko a vona nkuwa lowu nga ni matluka a ha ri ekulenyana, kutani a ya eka wona ku ya vona loko kumbexana a ta kuma makuwa. Kambe loko a fika u kume matluka ntsena, hikuva a ku nga ri nkarhi wa makuwa. 14 A ku eka wona: “Ku nga ha tshuki ku va ni loyi a dyaka mihandzu eka wena.”+ Vadyondzisiwa vakwe a va n’wi yingiserile.

15 Hiloko va fika eYerusalema. A nghena etempeleni a sungula ku hlongola lava xavisaka ni lava xavaka etempeleni, a wisetela matafula ya vacinci va mali ni switulu swa lava xavisaka matuva,+ 16 a nga pfumelelanga munhu ku tsemakanya tempele a khome swo karhi. 17 Hiloko a va dyondzisa a ku: “Xana a ku tsariwanga leswaku, ‘Yindlu ya mina yi ta vuriwa yindlu ya xikhongelo ya matiko hinkwawo’?+ Kambe n’wina mi yi endle bako ra swigevenga.”+ 18 Vaprista lavakulu ni vatsari va swi twa, kutani va sungula ku lava ndlela yo n’wi dlaya;+ hikuva a va n’wi chava naswona ntshungu hinkwawo a wu tsakisiwa hi madyondziselo yakwe.+

19 Loko ri pela, va huma emutini. 20 Loko va hundza hi siku leri landzelaka nimixo, va vone nkuwa wu omile ku sukela etimitswini.+ 21 Petro a tsundzuka leswi Yesu a swi vuleke, kutani a ku: “Rabi, languta, nkuwa lowu u nga wu rhukana wu omile.”+ 22 Yesu a va hlamula a ku: “Vanani ni ripfumelo eka Xikwembu. 23 Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, loyi a nga byelaka ntshava leyi a ku, ‘Suka u ya tihoxa elwandle,’ a tlhela a nga kanakani embilwini yakwe kambe a ri ni ripfumelo ra leswaku leswi a swi vulaka swi ta humelela, hakunene swi ta endleka.+ 24 Hi yona mhaka leyi ndzi nge, swilo hinkwaswo leswi mi swi khongelelaka ni ku swi kombela, vanani ni ripfumelo ra leswaku se mi swi kumile, kutani mi ta nyikiwa swona.+ 25 Loko mi yima leswaku mi khongela, rivalelani van’wana swihoxo swa vona, leswaku Tata wa n’wina loyi a nga le matilweni na yena a ta mi rivalela swidyoho swa n’wina.”+ 26* ——

27 Hiloko va tlhelela eYerusalema. Loko a ri karhi a famba etempeleni, vaprista lavakulu, vatsari ni vakulukumba va ta eka yena 28 kutani va ku eka yena: “U swi endla hi matimba ya mani swilo leswi? Kumbe i mani loyi a ku nyikeke matimba lawa?”+ 29 Yesu a va hlamula a ku: “Na mina ndzi ta mi vutisa xivutiso xin’we. Loko mo ndzi hlamula, ndzi ta mi byela leswaku ndzi endla swilo leswi hi matimba ya mani. 30 Xana nkhuvulo wa Yohane+ a wu huma etilweni kumbe a wu huma eka vanhu? Ndzi hlamuleni.”+ 31 Hiloko va sungula ku vulavula va ri voxe, va ku: “Loko hi ku, ‘A wu huma etilweni,’ u ta ku, ‘Kutani, hikwalaho ka yini mi nga n’wi tshembanga?’ 32 Kambe xana hi nga ku, ‘A wu huma eka vanhu’?” A va chava ntshungu, hikuva hinkwawo a wu tshemba leswaku Yohane a a ri muprofeta.+ 33 Kutani va hlamula Yesu va ku: “A hi swi tivi.” Yesu a ku eka vona: “Na mina a ndzi nge mi byeli leswaku ndzi endla swilo leswi hi matimba ya mani.”

12 Hiloko a sungula ku va dyondzisa hi ku tirhisa swifaniso a ku: “A ku ri ni munhu loyi a nga rima nsimu ya madiriva,+ kutani a yi biyela a endla ni ndhawu yo kamela madiriva, a aka ni xihondzo;+ kutani a endla ntwanano ni varimi van’wana leswaku va yi hlayisa, yena a endzela etikweni ra le kule.+ 2 Hi nkarhi wo tshovela, a rhuma nandza wakwe eka varimi leswaku a landza yin’wana ya mihandzu leyi khiweke ensin’wini ya madiriva. 3 Kambe va khoma nandza yoloye va n’wi ba, va n’wi tlherisa a nga ri na nchumu. 4 A tlhela a rhuma nandza un’wana eka vona, na yena va n’wi ba nhloko va tlhela va n’wi rhukana.+ 5 Kutani a tlhela a rhuma nandza un’wana, na yena va n’wi dlaya, a rhuma ni man’wana yo tala man’wana ma biwa, man’wanyana ma dlayiwa. 6 Hiloko n’wini wa nsimu a rhuma n’wana wakwe loyi a n’wi rhandzaka.+ A hetelela hi ku rhuma yena a ku, ‘Va ta n’wi xixima n’wananga.’ 7 Kambe varimi volavo va byelana va ku, ‘Hi loyi mudyandzhaka.+ A hi n’wi dlayeni, hi ta teka nsimu.’* 8 Hiloko va n’wi khoma va n’wi dlaya, va n’wi cukumetela ehandle ka nsimu ya madiriva.+ 9 Xana n’wini wa nsimu ya madiriva u ta endla yini? U ta fika a dlaya varimi volavo, kutani nsimu a yi nyika van’wana.+ 10 Xana a mi si tshama mi hlaya tsalwa leri nge: ‘Ribye leri vaaki va nga ri nyenya, hi rona ri veke ribye ra nkoka swinene?*+ 11 Ri huma eka Yehovha,* naswona ra hi hlamarisa’?”+

12 Vakaneti vakwe a va lava ku n’wi khoma, kambe a va chava ntshungu, hikuva a va swi tiva leswaku a a vula vona hi xifaniso lexi. Hiloko va n’wi tshika va famba.+

13 Endzhaku va rhuma Vafarisi van’wana va ri ni ntlawa lowu seketelaka Heroda hi xikongomelo xo n’wi phasa hi leswi a nga ta swi vula.+ 14 Loko va fika va n’wi vutisa va ku: “Mudyondzisi, ha swi tiva leswaku u ni ntiyiso naswona a wu xaveleli munhu hikuva a wu yi hi nghohe kambe u dyondzisa ndlela ya Xikwembu hi ntiyiso. Xana swa pfumeleriwa ku hakela xibalo eka Khezari kumbe a swi pfumeleriwi? 15 Xana hi fanele hi hakela kumbe a hi fanelanga hi hakela?” Leswi a a lemuka vukanganyisi bya vona, u te: “Hikwalaho ka yini mi ndzi ringa? Ndzi tiseleni denari* ndzi yi vona.” 16 Va yi tisa, kutani a ku eka vona: “Xana xifaniso ni marito lawa i swa mani?” Va ku eka yena: “I swa Khezari.” 17 Yesu a ku: “Tlheriselani swilo swa Khezari eka Khezari,+ kambe swa Xikwembu eka Xikwembu.”+ Hiloko va hlamala.

18 Kutani Vasaduki lava vulaka leswaku vafi a va nge pfuxiwi,+ va ta eka yena va fika va n’wi vutisa va ku:+ 19 “Mudyondzisi, Muxe u hi tsalele leswaku loko makwavo wa un’wana a fa a nga ri na n’wana naswona a siya nsati, makwavo wakwe u fanele a teka nsati loyi, a velekela mufi vana.+ 20 A ku ri ni vamakwavo va nkombo. Lowo sungula a teka nsati, kambe a fa a nga ri na vana. 21 Kutani wa vumbirhi a n’wi teka, kambe na yena a fa a nga ri na vana, swi ve tano ni le ka wa vunharhu. 22 Hinkwavo ka vona va nkombo a va vanga na vana. Eku heteleleni wansati na yena a fa. 23 Loko vafi va pfuxiwa, u ta va nsati wa mani? Hikuva hinkwavo va n’wi tekile a va nsati wa vona.” 24 Yesu a va hlamula a ku: “Lexi endlaka mi hoxisa hi leswi mi nga ma tiviki Matsalwa hambi ku ri matimba ya Xikwembu.+ 25 Hikuva loko vafi va pfuxiwa, vavanuna a va nge he teki ni vavasati a va nge he tekiwi, kambe va ta fana ni tintsumi ta le tilweni.+ 26 Kambe loko swi ta eka vafi ni ku pfuxiwa ka vona, xana a mi hlayanga hi mhaka ya Muxe ya xihlahla xa mitwa, leswaku Xikwembu xi vulavule na yena xi ku: ‘Hi mina Xikwembu xa Abrahama, Xikwembu xa Isaka ni Xikwembu xa Yakobo’?+ 27 A hi Xikwembu xa lava feke, kambe i xa lava hanyaka. Mi hoxise ngopfu.”+

28 Un’wana wa vatsari loyi a a ri kwalaho naswona a tweke leswi a ku vulavuriwa ha swona ni nhlamulo leyinene ya Yesu, a n’wi vutisa a ku: “Hi wihi nawu lowu nga wa nkoka swinene?”+ 29 Yesu a hlamula a ku: “Wo sungula hi lowu nge, ‘Yingisa, wena Israyele, Yehovha* Xikwembu xa hina i Yehovha* un’we, 30 naswona u fanele u rhandza Yehovha* Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo, hi vutomi bya wena hinkwabyo, hi mianakanyo ya wena hinkwayo ni hi matimba ya wena hinkwawo.’+ 31 Wa vumbirhi hi lowu nge, ‘U fanele u rhandza warikwenu hi ndlela leyi u tirhandzaka ha yona.’+ A wu kona nawu lowu tlulaka milawu leyimbirhi.” 32 Mutsari a ku: “Mudyondzisi, u vulavule ntiyiso, ‘I Un’we naswona a ku na un’wana handle ka yena’;+ 33 nakambe ku n’wi rhandza hi mbilu hinkwayo, hi mianakanyo* hinkwayo, hi matimba hinkwawo ni ku rhandza warikwenu hi ndlela leyi u tirhandzaka ha yona, i swa nkoka swinene ku tlula magandzelo.”+ 34 Loko Yesu a xiya leswaku u hlamule hi vutlhari, a ku: “A wu le kule ni Mfumo wa Xikwembu.” A ka ha vanga na un’wana loyi a nga va ni xivindzi xo n’wi vutisa.+

35 Hambiswiritano, loko Yesu a ri karhi a dyondzisa etempeleni, a vutisa a ku: “Swi tisa ku yini leswaku vatsari va vula leswaku Kreste i n’wana wa Davhida?+ 36 Hi ku kongomisiwa hi moya lowo kwetsima+ Davhida u te, ‘Yehovha* a ku eka Hosi ya mina: “Tshama evokweni ra mina ra xinene ku fikela loko ndzi veka valala va wena ehansi ka mikondzo ya wena.”’+ 37 Leswi Davhida a n’wi vitanaka Hosi, xana i n’wana wa yena hi ndlela yihi?”+

Ntshungu lowu a wu ri kwalaho a wu tsakisiwa hi leswi a wu swi twa. 38 Loko a ri karhi a dyondzisa a tlhela a ku: “Tivoneleni eka vatsari lava rhandzaka ku famba va ambale swiambalo swo leha ni ku lava ku xewetiwa etimakete+ 39 ni switulu swa le mahlweni emasinagogeni ni tindhawu leti hlawulekeke hi nkarhi wa swakudya swa nimadyambu.+ 40 Va tekela tinoni tiyindlu ta tona naswona va rhandza ku endla swikhongelo swo leha leswaku va ta voniwa hi vanhu. Va ta xupuriwa hi ndlela yo vava swinene.”

41 Hiloko a tshama ehansi laha a kota ku vona mabokisi+ ya mali, a languta ndlela leyi ntshungu a wu hoxa mali ha yona emabokisini, naswona vanhu vo tala lava fuweke a va hoxa mali yo tala ya nsimbhi.+ 42 Kutani ku ta noni leyi nga xisiwana yi fika yi hoxa tisente timbirhi.*+ 43 Hiloko a vitana vadyondzisiwa vakwe kutani a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, noni leyi, leyi nga xisiwana yi nyikele ku tlula hinkwavo lava hoxeke mali emabokisini.+ 44 Hikuva hinkwavo va nyikele hi leswi va swi pambuleke eka leswi va taleleke, kambe yona yi nyikele hinkwaswo leswi a yi ri na swona, leswi a yi ta tihanyisa ha swona.”+

13 Loko a ri karhi a huma etempeleni, un’wana wa vadyondzisiwa vakwe a ku: “Mudyondzisi, vona ku saseka ka maribye lawa ni miako ya tempele!”+ 2 Kambe Yesu a ku: “Xana wa yi vona miako leyi leyikulu? A ku nge sali ribye ehenhla ka ribye rin’wana ma ta hirimuxiwa hinkwawo.”+

3 Kuteloko a tshame eNtshaveni ya Mitlhwari a langutane ni tempele, Petro, Yakobo, Yohane na Andriya va n’wi vutisa va ri voxe va ku: 4 “Hi byele, xana swilo leswi swi ta endleka rini naswona xi ta va xihi xikombiso xa nkarhi lowu swilo leswi hinkwaswo swi nga ta hela ha wona?”+ 5 Kutani Yesu a va hlamula a ku: “Tivoneleni leswaku ku nga vi na munhu loyi a mi hambukisaka.+ 6 Vo tala va ta ta hi vito ra mina, va ku, ‘Hi mina Kreste’ naswona va ta hambukisa vo tala. 7 Ku tlula kwalaho, loko mi twa hi ta tinyimpi ni swiviko swa tinyimpi, mi nga chavi; swilo leswi swi fanele swi endleka, kambe makumu ma ta va ma nga si fika.+

8 “Hikuva matiko ma ta hlaselana ni mifumo yi ta hlaselana;+ ku ta va ni ku tsekatseka ka misava etindhawini to hambanahambana; naswona ku ta va ni ku kayivela ka swakudya.+ Swilo leswi i ku sungula ka maxangu.+

9 “Tivoneleni, vanhu va ta mi yisa etihubyeni+ naswona mi ta biwa emasinagogeni+ mi tlhela mi tengisiwa emahlweni ka tindhuna ni tihosi hikwalaho ka mina leswaku byi va vumbhoni eka vona.+ 10 Nakambe, ku fanele ku rhanga ku chumayeriwa mahungu lamanene emisaveni hinkwayo.+ 11 Loko va mi khoma va mi yisa ehubyeni, mi nga vileli hi leswi mi nga ta swi vula; kambe leswi mi nga ta tivisiwa swona hi nkarhi wolowo, vulani swona, hikuva a hi n’wina mi vulavulaka kambe ku vulavula moya lowo kwetsima.+ 12 Ku tlula kwalaho, makwavo u ta nyiketa makwavo leswaku a dlayiwa, tatana a nyiketa n’wana, kasi vana va ta pfukela vatswari va endla leswaku va dlayiwa.+ 13 Mi ta vengiwa hi vanhu hinkwavo hikwalaho ka vito ra mina.+ Kambe loyi a tiyiseleke* ku ya fika emakumu+ u ta ponisiwa.+

14 “Hambiswiritano, loko mi vona nchumu lowu nyenyetsaka lowu onhetelaka,+ wu yime laha wu nga fanelangiki wu yima kona (muhlayi a a twisise), kutani lava nga eYudiya a va balekele etintshaveni.+ 15 Loyi a nga ehenhla ka yindlu a nga xiki kumbe a nghena endlwini a humesa swo karhi; 16 naswona loyi a nga emasin’wini a nga tlheleli ekaya a ya teka xiambalo xakwe. 17 Khombo eka vavasati lava tikeke ni lava nga ta va va mamisa hi nkarhi wolowo!+ 18 Tshamani mi ri karhi mi khongelela leswaku nkarhi wolowo wu nga vi hi xixika; 19 hikuva masiku wolawo ma ta va masiku ya nhlomulo+ lowu nga si tshamaka wu va kona hi mpfhuka Xikwembu xi tumbuluxa swilo hinkwaswo ku fikela hi nkarhi wolowo, naswona a wu nge he tlheli wu va kona.+ 20 Kahlekahle, loko Yehovha* a a nga ma hungutanga masiku wolawo, a ku nga ta pona munhu. Kambe masiku wolawo u ma hungutile hikwalaho ka vahlawuriwa lava a va hlawuleke.+

21 “Kutani, loko un’wana a ku eka n’wina, ‘Vonani! Hi loyi Kreste,’ kumbe ‘Vonani! Hi luya,’ mi nga n’wi tshembi.+ 22 Hikuva ku ta va ni lava nga ta hemba va tivula Kreste ni vaprofeta va mavunwa+ naswona va ta endla masingita ni swihlamariso leswaku va hambukisa vahlawuriwa loko swi koteka. 23 Tivoneleni,+ hikuva ndzi mi byele swilo leswi hinkwaswo swi nga si endleka.

24 “Kambe emasikwini wolawo, endzhaku ka nhlomulo wolowo, dyambu ri ta hundzuka ntima ni n’weti a wu nge he voningi,+ 25 tinyeleti ti ta wa hi le tilweni ni swilo leswi nga ematilweni swi ta tsekatsekisiwa. 26 Endzhaku ka sweswo va ta vona N’wana wa munhu+ a ta a ri emapapeni hi matimba lamakulu ni ku vangama.+ 27 Kutani u ta rhumela tintsumi ti ta hlengeleta vahlawuriwa va yena va huma ematlhelweni ya mune, ku suka emakun’wini ya misava ku ya emakun’wini ya matilo.+

28 “Kutani dyondzani eka xifaniso lexi xa nkuwa: Loko marhavi ya wona ma sungula ku hluka, ma swi tiva leswaku ximumu xi le kusuhi.+ 29 Hilaha ku fanaka, na n’wina loko mi vona swilo leswi swi endleka, swi tiveni leswaku u le kusuhi, u le tinyangweni.+ 30 Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, xitukulwana* lexi a xi nge fi xi hela swilo leswi hinkwaswo swi nga si endleka.+ 31 Tilo ni misava swi ta hundza+ kambe marito ya mina ma nga ka ma nga hundzi.+

32 “Mayelana ni siku ra kona kumbe nkarhi a ku na munhu loyi a swi tivaka, hambi ku ri tintsumi etilweni kumbe N’wana, kambe swi tiviwa hi Tatana.+ 33 Tshamani mi rindzile, tshamani mi xalamukile,+ hikuva a mi wu tivi nkarhi wa kona.+ 34 Swi fana ni munhu loyi a endzelaka etikweni ra le kule, a siya yindlu yakwe ni malandza yakwe+ a ma avela mitirho leyi ma faneleke ma sala ma yi endla, a tlhela a lerisa murindzi wa nyangwa leswaku a tshama a rindzile.+ 35 Hikwalaho tshamani mi rindzile, hikuva a mi swi tivi leswaku n’wini wa yindlu u ta rini,+ swi nga endleka a ta loko ri ya eku peleni kumbe exikarhi ka vusiku kumbe hi matakuxa* kumbe nimixo,+ 36 leswaku loko a fika hi xitshuketa, a nga mi kumi mi etlele.+ 37 Kambe leswi ndzi mi byelaka swona, ndzi swi byela hinkwavo: Tshamani mi rindzile.”+

14 A ku sele masiku mambirhi+ leswaku ku va ni Paseka+ ni Nkhuvo Wa Swinkwa Leswi Nga Riki Na Comela.+ Vaprista lavakulu ni vatsari a va lava ndlela ya vuxisi yo n’wi khoma leswaku va ta n’wi dlaya;+ 2 hikuva a va ku: “Hi nga n’wi khomi enkhubyeni; swi nga endleka vanhu va vanga hasahasa.”

3 Loko Yesu a ha ri eku dyeni eBetaniya endlwini ya Simoni loyi a nga tshama a va ni nhlokonho, ku te wansati loyi a a ri ni xikutsu xa alabasta xa mafurha yo durha ngopfu yo nun’hwela, lama endliweke hi narda ya xiviri. Hiloko a pfula xikutsu kutani a chela mafurha enhlokweni ya Yesu.+ 4 Loko van’wana va vona leswi, va hlundzuka hiloko va ku: “Hikwalaho ka yini mafurha lawa yo nun’hwela ma tlangisiwa? 5 Hikuva mafurha lawa yo nun’hwela a ma ta xavisiwa hi tidenari* to tlula 300 kutani ti nyikiwa swisiwana!” Leswi endliweke hi wansati loyi a swi va tsakisanga. 6 Kambe Yesu a ku: “Tshikani wansati loyi. Hikwalaho ka yini mi ringeta ku n’wi karhata? U ndzi endlele leswinene.+ 7 Hikuva swisiwana mi ta tshama mi ri na swona,+ naswona mi nga swi endlela leswinene hi nkarhi lowu mi wu lavaka, kambe a mi nge tshami mi ri na mina.+ 8 Wansati loyi u endle leswi a swi kotaka; u ndzi chele mafurha yo nun’hwela ku lulamisela miri wa mina ku lahliwa.+ 9 Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, laha mahungu lamanene ma nga ta chumayeriwa kona emisaveni hinkwayo,+ leswi wansati loyi a swi endleke swi ta vuriwa, u ta tsundzukiwa ha swona.”+

10 Kutani Yudasi Iskariyota un’wana wa lava 12, a ya eka vaprista lavakulu leswaku a ya n’wi xavisa eka vona.+ 11 Loko va twa sweswo, va tsaka naswona va n’wi tshembisa ku n’wi nyika mali ya silivhere.+ Hiloko a sungula ku lava ndlela yo n’wi xavisa.

12 Hi siku ro sungula ra Nkhuvo Wa Swinkwa Leswi Nga Riki Na Comela,+ leri hi ntolovelo a va endla gandzelo ra Paseka ha rona,+ vadyondzisiwa vakwe va ku eka yena: “U lava hi ya ku lunghisela kwihi laha u nga ta dyela kona Paseka?”+ 13 Hiloko a rhuma vadyondzisiwa vakwe vambirhi a ku: “Yanani emutini, kutani mi ta hlangana ni munhu a rhwale khuwana ra mati. N’wi landzeleni,+ 14 naswona laha a nga ta nghena kona, byelani n’wini wa yindlu mi ku, ‘Mudyondzisi u ri: “Ri kwihi kamara ra vaendzi leri ndzi nga ta dya Paseka ni vadyondzisiwa va mina eka rona?”’ 15 U ta mi komba kamara lerikulu ra le henhla, ri ri ni nhundzu hinkwayo leyi lavekaka. Hi lunghiseleleni Paseka kwalaho.” 16 Hiloko vadyondzisiwa va famba, va fika emutini va swi kuma swi ri hilaha a va byeleke hakona, kutani va lulumisa Paseka.

17 Nimadyambu, a ta ni lava 12.+ 18 Loko va ha tshame etafuleni va ri eku dyeni, Yesu a ku: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, un’wana wa n’wina loyi a dyaka na mina, u ta ndzi xavisa.”+ 19 Hiloko va sungula ku va ni gome, lerova un’wana ni un’wana wa vona a sungula ku vutisa a ku: “Xana hi mina?” 20 A va hlamula a ku: “I un’wana wa lava 12, loyi a nghenisaka voko na mina exibyeni.+ 21 Hikuva N’wana wa munhu u ta famba, hilaha swi tsariweke hakona mayelana na yena, kambe u ni khombo munhu loyi a xavisaka N’wana wa munhu!+ A swi ta antswa loko a nga velekiwanga.”+

22 Loko va ri karhi va dya, a teka xinkwa a khongela a xi phema a va nyika xona, kutani a ku: “Tekani; xinkwa lexi xi fanekisela miri wa mina.”+ 23 A tlhela a teka xinwelo, a khongela kutani a va nyika xona, hinkwavo ka vona va nwa hi xona.+ 24 A ku eka vona: “Vhinyo leyi yi fanekisela ‘ngati ya mina+ ya ntwanano,’+ leyi nga ta halatiwa leswaku ku vuyeriwa vanhu vo tala.+ 25 Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, a ndzi nge he nwi vhinyo ku fikela siku rero loko ndzi nwa vhinyo leyintshwa eMfun’weni wa Xikwembu.” 26 Endzhaku ko yimbelela tinsimu to dzunisa,* va suka va ya eNtshaveni ya Mitlhwari.+

27 Kutani Yesu a ku eka vona: “Hinkwenu ka n’wina mi ta khunguvanyeka, hikuva ku tsariwile: ‘Ndzi ta ba murisi,+ kutani tinyimpfu ti ta hangalaka.’+ 28 Kambe loko ndzi pfuxiwile, ndzi ta ya eGaleliya mi ta ndzi kuma kona.”+ 29 Kambe Petro a ku: “Hambiloko hinkwavo vo khunguvanyeka, mina a ndzi nge khunguvanyeki.”+ 30 Yesu a ku eka yena: “Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, vusiku bya namuntlha, loko nkuku wu nga si ringa kambirhi u ta va u ndzi landzule kanharhu.”+ 31 Kambe a tlhela a tiyisekisa a ku: “Loko swi fanerile leswaku ndzi fa na wena, a ndzi nge pfuki ndzi ku landzurile.” Vadyondzisiwa lavan’wana na vona va vula leswi fanaka.+

32 Hiloko va fika endhawini leyi vuriwaka Getsemani, kutani a byela vadyondzisiwa vakwe a ku: “Tshamani laha, ndza ha ya khongela.”+ 33 A teka Petro, Yakobo na Yohane a famba na vona,+ kutani a sungula ku khomiwa hi gome a karhateka swinene. 34 A ku eka vona: “Ndzi ni gome lerikulu,+ gome ra ku fa. Salani kwala, mi tshama mi rindzile.”+ 35 A ya emahlweninyana, a fika a khinsama a khongela a vula leswaku loko swi koteka, awara yoleyo yi hundza eka yena. 36 A ku: “Abba,* Tatana,+ swilo hinkwaswo swa koteka eka wena; susa xinwelo lexi eka mina. Kambe ku nga endleki ku rhandza ka mina, a ku endleke ku rhandza ka wena.”+ 37 A vuya, a va kuma va etlele kutani a byela Petro a ku: “Simoni, u etlele? Xana u tsandzeke ku tikhoma u nga etleli ku ringana awara yin’we?+ 38 Tshamani mi rindzile mi ya emahlweni mi khongela leswaku mi nga weli endzingweni.+ Mbilu ya swi lava kambe nyama yi tsanile.”+ 39 Hiloko a tlhela a ya khongela, a fika a vula marito lama fanaka.+ 40 Loko a tlhela a vuya a va kuma va etlele, hikuva matihlo ya vona a ma tika, hikwalaho a va nga swi tivi leswaku va ta n’wi hlamula va ku yini. 41 A tlhela a ta ra vunharhu kutani a ku eka vona: “Mi etlele, mi wisa hi nkarhi lowu wo tika swinene. Swi ringene! Nkarhi se wu fikile!+ Vonani! N’wana wa munhu u nyiketiwa eka vadyohi. 42 Pfukani, a hi fambeni. Vonani! Loyi a ndzi xavisaka se u le kusuhi.”+

43 Kuteloko a ha vulavula, Yudasi, un’wana wa lava 12 a fika a ri ni ntshungu wu khome mabanga ni tinhonga, a wu rhumiwe hi vaprista lavakulu, vatsari ni vakulukumba.+ 44 Yudasi a a va byele ndlela leyi a nga ta va komba Yesu ha yona, a ku: “Loyi ndzi nga ta n’wi tswontswa, hi yena; n’wi khomeni mi famba na yena a rindziwile.” 45 Hiloko a ya eka Yesu a n’wi tshinelela a ku: “Rabi,” kutani a n’wi tswontswa. 46 Hiloko va n’wi khoma va ya n’wi pfalela. 47 Kambe, un’wana wa lava a va yime kwalaho a hlomula banga a tsema ndleve ya nandza wa muprista lonkulu.+ 48 Yesu a ku eka vona: “Xana mi tele ku ta ndzi khoma mi ri ni mabanga ni tinhonga onge hi loko mi ya khoma xigevenga?+ 49 Siku ni siku a ndzi ri na n’wina etempeleni ndzi dyondzisa,+ kambe a mi ndzi khomanga. Nilokoswiritano, leswi swi fanele swi endleka leswaku ku ta hetiseka Matsalwa.”+

50 Kutani hinkwavo va baleka va n’wi siya.+ 51 Kambe jaha rin’wana leri a ri ambale xiambalo xa lapi ri n’wi landzelela, hiloko va ringeta ku ri khoma, 52 kambe ri chupula ri siya xiambalo xa rona ri tsutsuma ri nga ambalanga.*

53 Kutani va yisa Yesu eka muprista lonkulu,+ hiloko vaprista hinkwavo lavakulu ni vakulukumba ni vatsari va hlengeletana.+ 54 Kambe Petro a n’wi landzela a ri ekulenyana ku ya fika exivaveni* xa muprista lonkulu; a fika a tshama ni malandza lama langutelaka yindlu a orha ndzilo na wona.+ 55 Vaprista lavakulu ni swirho hinkwaswo swa Sanedri* a va lava vumbhoni byo hehla Yesu leswaku va ta n’wi dlaya, kambe a va byi kumanga.+ 56 Vo tala a va n’wi hehla hi vumbhoni bya mavunwa,+ kambe vumbhoni bya vona a byi kanetana. 57 A ku ri ni van’wana lava a va n’wi hehla hi vumbhoni bya mavunwa va ku: 58 “Hi n’wi twe a ku, ‘Ndzi ta hirimuxa tempele leyi, leyi akiweke hi mavoko, kutani ndzi aka yin’wana leyi nga akiwangiki hi mavoko hi masiku manharhu.’”+ 59 Hambiswiritano, vumbhoni bya vona a byi kanetana.

60 Hiloko muprista lonkulu a yima exikarhi ka vona, kutani a vutisa Yesu a ku: “U ri yini hi leswi va swi vulaka? Xana wa swi twa leswi va ku hehlaka ha swona?”+ 61 Kambe Yesu a nga n’wi hlamulanga.+ Muprista lonkulu a tlhela a n’wi vutisa a ku: “Xana hi wena Kreste N’wana wa Xikwembu lexi Kwetsimaka?” 62 Yesu a hlamula a ku: “Ina; mi ta vona N’wana wa munhu+ a tshame evokweni ra xinene+ ra Loyi a nga ni matimba hinkwawo naswona a ta hi mapapa ya le matilweni.”+ 63 Hiloko muprista lonkulu a handzula swiambalo swakwe a ku: “A ka ha laveki timbhoni.+ 64 Mi n’wi twile loko a rhukana Xikwembu. Xana mi ri yini?” Hinkwavo va vula leswaku u fanele a fa.+ 65 Kutani van’wana va sungula ku n’wi tshwutela+ va n’wi funengeta xikandza va tlhela va n’wi ba hi swibakela, va ku: “Profeta!” Vatirhi va le hubyeni va n’wi ba hi timpama ivi va n’wi teka.+

66 Loko Petro a ha tshame ehansi exivaveni, ku fika nandza un’wana wa xisati wa muprista lonkulu.+ 67 Loko a vona Petro a ri eku orheni ka ndzilo, a n’wi languta exikandzeni kutani a ku: “Na wena a wu ri na Yesu lowa le Nazareta.” 68 Kambe a kaneta a ku: “A ndzi n’wi tivi naswona a ndzi swi twisisi leswaku u vulavula hi yini,” kutani a huma a ya enyangweni. 69 Loko a ri enyangweni, a tlhela a voniwa hi nandza wa xisati kutani a byela lava a va yime ekusuhi na yena a ku: “Loyi i un’wana wa vona.” 70 Petro a tlhela a kaneta. Endzhaku ka nkarhinyana lava a va yime ekusuhi na Petro va ku: “Hakunene u wun’wana wa vona, hikuva entiyisweni u Mugaleliya.” 71 Kambe a sungula ku hlambanya ni ku tiyisekisa a ku: “A ndzi n’wi tivi munhu loyi mi vulavulaka ha yena.” 72 Hiloko nkuku wu ringa ra vumbirhi hi nkarhi wolowo,+ kutani Petro a tsundzuka marito lawa Yesu a n’wi byeleke wona lama nge: “Nkuku wu nga si ringa kambirhi, u ta ndzi landzula kanharhu.”+ Kutani a hela matimba, a sungula ku rila.

15 Loko ri ya eku xeni, vaprista lavakulu, vakulukumba ni vatsari, ku nga huvo hinkwayo ya Sanedri, va kanerisana kutani va boha Yesu va famba na yena va n’wi yisa eka Pilato.+ 2 Kutani Pilato a n’wi vutisa a ku: “Xana u Hosi ya Vayuda?”+ Yesu a ku: “Wena u swi vurile.”+ 3 Kambe vaprista lavakulu a va n’wi hehla hi swilo swo tala. 4 Pilato a tlhela a n’wi vutisa a ku: “Xana u ri yini hi leswi va swi vulaka?+ Xana wa swi twa swilo swo tala leswi va ku hehlaka ha swona?”+ 5 Kambe Yesu a nga n’wi hlamulanga, lerova Pilato a hlamala.+

6 Enkhubyeni wun’wana ni wun’wana, a a tolovele ku va tshunxela mubohiwa loyi va n’wi kombelaka.+ 7 Hi nkarhi wolowo a ku ri ni wanuna loyi a vuriwaka Barabasi loyi a a pfaleriwe ni ntlawa wa lava a va pfukela mfumo, naswona va dlaye vanhu hi nkarhi wolowo. 8 Kutani ntshungu wu ya eka Pilato wu ya kombela ku endleriwa leswi a a tala ku wu endlela swona. 9 Pilato a ku eka wona: “Xana mi lava leswaku ndzi mi tshunxela Hosi ya Vayuda?”+ 10 Hikuva Pilato a a swi xiya leswaku vaprista lavakulu a va n’wi tise eka yena hikwalaho ka mona.+ 11 Kambe vaprista lavakulu va kucetela ntshungu leswaku wu kombela ku tshunxeriwa Barabasi.+ 12 Pilato a tlhela a ku eka wona: “Ndzi endla yini hi loyi mi n’wi vitanaka Hosi ya Vayuda?”+ 13 Wu huwelela wu ku: “A a beleriwe emhandzini!”+ 14 Kambe Pilato a tlhela a ku eka wona: “Hikwalaho ka yini? U dyohe yini?” Kambe wu huwelela swinene wu ku: “A a beleriwe emhandzini!”+ 15 Kutani leswi Pilato a a lava ku tsakisa ntshungu, a wu tshunxela Barabasi; naswona endzhaku ko lerisa leswaku Yesu a biwa+ a wu nyika yena leswaku a dlayiwa emhandzini.+

16 Hiloko masocha ma n’wi teka ma n’wi yisa exivaveni,* ku nga emutini wa ndhunankulu, ma vitana masocha hinkwawo.+ 17 Ma n’wi ambexa xiambalo xa phephulu* ma tlhela ma luka harhi ya mitwa ma n’wi tlhandleka yona; 18 ma ku: “Xewani, wena Hosi ya Vayuda!”+ 19 Ma tlhela ma n’wi ba nhloko hi rihlanga, ma n’wi tshwutela kutani ma n’wi khinsamela. 20 Loko ma hetile ku n’wi hlekula, ma n’wi hluvula xiambalo xa phephulu,* ma n’wi ambexa swiambalo swakwe ma famba na yena leswaku a ya beleriwa emhandzini.+ 21 Ma tlhela ma sindzisa Simoni wa le Kirena tata wa Alekzanda na Rhufasi, loyi a tihundzela hi ndlela a huma emakaya, ku rhwala mhandzi yakwe ya nxaniso.*+

22 Hiloko ma n’wi tisa endhawini leyi vuriwaka Golgota, leri loko ri hundzuluxeriwa ri vulaka “Ndhawu ya Xipalapala.”+ 23 Ma ringete ku n’wi nyika vhinyo leyi pfanganisiweke ni xidzidziharisi xa mira,+ kambe a nga yi nwanga. 24 Kutani ma n’wi belela emhandzini ma avelana swiambalo swakwe swa le handle hi ku hoxa vuhlolotwana,* ku tiva leswi un’wana ni un’wana a a ta kuma swona.+ 25 A ku ri awara ya vunharhu* loko ma n’wi belela emhandzini. 26 A ku tsariwe nandzu wakwe, lowu nge: “Hosi ya Vayuda.”+ 27 Ku tlula kwalaho, va n’wi belela ni swigevenga swimbirhi, xin’wana exineneni xakwe kasi lexin’wana eximatsini xakwe.+ 28* —— 29 Kutani lava hundzaka hi ndlela a va hundza va n’wi vulavulela, va hlakahla tinhloko+ va ku: “Wena loyi a nga ta hirimuxa tempele a tlhela a yi aka hi masiku manharhu,+ 30 tiponise u xika emhandzini ya nxaniso.”* 31 Hilaha ku fanaka, vaprista lavakulu ni vatsari a va n’wi hlekula va ku: “U ponise van’wana kambe yena wa tsandzeka ku tiponisa!+ 32 Kreste Hosi ya Israyele a a xike emhandzini ya nxaniso* sweswi, leswaku hi ta vona hi tlhela hi kholwa.”+ Hambi ku ri lava beleriweke na yena a va n’wi rhukana.+

33 Hi awara ya vutsevu,* munyama wu funengeta tiko hinkwaro ku fikela hi awara ya vukaye.*+ 34 Kutani hi awara ya vukaye, Yesu a huwelela hi rito lerikulu, a ku: “Eli, Eli, lama sabaktani?” leswi loko swi hundzuluxeriwa swi vulaka leswaku: “Xikwembu xanga, Xikwembu xanga, u ndzi tshikele yini?”+ 35 Van’wana va lava a va yime ekusuhi, loko va n’wi twa a huwelela, va sungula ku vula va ku: “Twanani! U vitana Eliya.” 36 Hiloko un’wana a tsutsuma a peta xiponci eka vhinyo yo dzunga, a xi tlhoma erihlangeni, a n’wi nyika leswaku a nwa,+ a ku: “N’wi tshikeni! Hi ta vona loko Eliya a ta ta a ta n’wi hawula.” 37 Kambe Yesu a huwelela hi rito lerikulu kutani a fa.+ 38 Hiloko khetheni* leri nga etempeleni+ ri handzuka hi le xikarhi ku suka ehenhla ku ya ehansi.+ 39 Kutani loko ndhuna ya masocha leyi a yi yime ekusuhi na yena, yi vona leswi endlekeke loko a fa, yi ku: “Hakunene munhu loyi a a ri N’wana wa Xikwembu.”+

40 A ku ri ni vavasati lava a va langutile va ri ekule, exikarhi ka vona a ku ri na Mariya Magadala swin’we na Mariya mana wa Yakobo Lontsongo* na Yosi, swin’we na Salome+ 41 lava a va famba na yena va n’wi pfuna+ loko a ri eGaleliya, ni vavasati van’wana vo tala lava va yeke na yena eYerusalema.

42 Leswi se a ri ya eku peleni naswona a ku ri siku ro Lulamisela Savata, leyi a yi ta va hi siku leri landzelaka, 43 ku te Yosefa wa le Arimatiya loyi a a ri xirho xa Huvo lexi dumeke naswona a a rindzele Mfumo wa Xikwembu. A kanya mbilu a ya eka Pilato a ya kombela ntsumbu wa Yesu.+ 44 Kambe Pilato a a nga tiyiseki loko Yesu se a file, hiloko a vitana ndhuna ya masocha a yi vutisa loko se a file. 45 Loko ndhuna ya masocha yi n’wi tiyisekisile leswaku u file, u nyike Yosefa ntsumbu wa Yesu. 46 Endzhaku ka loko Yosefa a xave lapi ra ntsembyana wa xiyimo xa le henhla naswona a wu hawurile, a wu tsondzela hi rona kutani a wu veka esirheni+ leri a ri kovotle eribyeni; kutani a khunguluxa ribye a pfala nyangwa ya sirha.+ 47 Kambe Mariya Magadala na Mariya mana wa Yosi va ya emahlweni va languta laha a a lahliwe kona.+

16 Kuteloko Savata+ yi hundzile, Mariya Magadala, Mariya+ mana wa Yakobo na Salome va xava mirhi yo nun’hwela leswaku va ya tota ntsumbu wa Yesu.+ 2 Hi matakuxa hi siku ro sungula ra vhiki va ya esirheni va fika loko dyambu ri huma.+ 3 A va ri karhi va vilela va ku: “I mani loyi a nga ta hi khunguluxela ribye a ri susa enyangweni ya sirha?” 4 Kambe loko va languta, va kuma leswaku ribye ri khunguluxiwile, hambileswi a ri ri rikulu swinene.+ 5 Loko va nghena esirheni, va vona jaha ri tshame etlhelweni ra xinene, ri ambale xiambalo xo leha xo basa, kutani va hlamala. 6 Hiloko jaha ri ku: “Mi nga hlamali.+ Mi lava Yesu wa le Nazareta loyi a dlayiweke emhandzini. U pfuxiwile.+ A nga kona laha. Vonani, hi leyi ndhawu leyi a a vekiwe eka yona.+ 7 Fambani mi ya byela vadyondzisiwa vakwe swin’we na Petro mi ku, ‘Mi ta ya n’wi kuma eGaleliya.+ Mi ta n’wi vona kona hilaha a mi byeleke hakona.’”+ 8 Kuteloko va humile esirheni, va tsutsuma va ri karhi va rhurhumela hi ku chava naswona a va hlamarile swinene. A va byelanga munhu mhaka leyi hikuva a va chuhile.*+

Hi Xigriki, “emahlweni ka xikandza xa wena.”

Vona Xiengetelo A5.

Kumbexana “a ma n’wi tiva.”

Kumbe “u nga ndzi hanyisa.”

Ku nga lava tirhaka ku hakerisa xibalo.

Ku nga lava tirhaka ku hakerisa xibalo.

Ku nga lava tirhaka ku hakerisa xibalo.

Kumbe “n’anga.”

Hi Xigriki, “tekiwa.”

Ku nga swinkwa swo kwetsima.

Vito leri nyikiweke Sathana.

Kumbe “basikiti yo pima ha yona.”

Vona Xiengetelo A5.

Kumbe “eMugangeni Lowu Nga Ni Miti Ya Khume.”

Kumbe “xi le kusuhi ni ku fa.”

Kumbe “tin’anga.”

Hi Xigriki, “koporo.”

Vona Xiengetelo B14.

Ku sukela hi awara ya nharhu matakuxa ku ya eka awara ya tsevu nimixo.

Vafarisi ni Vayuda van’wana a va tala ku hlamba mavoko hi ku landza ndhavuko wa vona.

Vona Xiengetelo A3.

I vunyingi bya rito ra Xigriki por·nei′a. Vona Tinhlamuselo.

Kumbe “mahanyelo lama khomisaka tingana.” Hi Xigriki, a·sel′gei·a. Vona Tinhlamuselo.

Hi Xigriki, “tihlo leri navelaka.”

Kumbe “hi le Mugangeni Wa Miti Ya Khume.”

Vona Tinhlamuselo.

Kumbe “matende.”

Kumbexana “a va byelanga munhu mhaka leyi.”

Hi Xiheveru, “ribye ro sila leri rhendzelekisiwaka hi mbhongolo.”

Hi Xigriki, “khunguvanyisa.”

Vona Tinhlamuselo.

Vona Xiengetelo A3.

Hi Xigriki, “khunguvanyisa.”

Vona Tinhlamuselo.

Vona Xiengetelo A3.

Hi Xigriki, “khunguvanyisa.”

Vona Tinhlamuselo.

Ku nga ku va katekisa.

Kumbexana “va vutisana.”

Leswi vulaka “Mudyondzisi.”

Vona Xiengetelo A5.

Vona Xiengetelo A3.

Hi Xigriki, “ndzhaka.”

Hi Xigriki, “hi rona ri veke ra nkoka ekhonweni.”

Vona Xiengetelo A5.

Vona Xiengetelo B14.

Vona Xiengetelo A5.

Vona Xiengetelo A5.

Vona Xiengetelo A5.

Hi Xigriki, “ku twisisa.”

Vona Xiengetelo A5.

Hi Xigriki, “tilepton timbirhi, leti endlaka tikhwadrani.” Vona Xiengetelo B14.

Kumbe “tiyiselaka.”

Vona Xiengetelo A5.

Kumbe “rixaka.”

Hi Xigriki, “loko nkuku wu ringa.”

Vona Xiengetelo B14.

Kumbe “tipisalema.”

Rito ra Xiheveru kumbe ra Xiaramu leri vulaka “Tatana!”

Kumbe “ri ambale xirhangiso ntsena.”

Vona Tinhlamuselo.

Vona Tinhlamuselo.

Vona Tinhlamuselo.

Kumbe “xivunguvungu.”

Kumbe “xivunguvungu.”

Vona Tinhlamuselo.

Vona Tinhlamuselo.

Ku nga kwalomu ka 9:00 nimixo.

Vona Xiengetelo A3.

Vona Tinhlamuselo.

Vona Tinhlamuselo.

Ku nga kwalomu ka awara ya 12:00 ninhlikanhi.

Ku nga kwalomu ka awara ya 3:00 nindzhenga.

Khetheni leri a ri hambanisa Kamara Ro Kwetsima Ngopfu eka Kamara Ro Kwetsima.

Kumbe “Wo Koma.”

Ku ya hi tibuku ta khale leti nga ni rungula leri tshembekaka, Buku ya Marka yi hetelela hi marito lama kumekaka eka ndzimana 8. Vona Xiengetelo A3.

    Minkandziyiso Ya Xitsonga (1987-2025)
    Huma
    Nghena
    • Xitsonga
    • Rhumela
    • Leswi u swi tsakelaka
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Swipimelo Swo Tirhisa Website Leyi
    • Milawu Yo Sirhelela Rungula Ra Xihundla
    • Seta Swa Xihundla
    • JW.ORG
    • Nghena
    Rhumela