Langutelo Ra Bibele

Xana Vakreste Va Fanele Ku Va Vakaneti Va Tinyimpi?

“Tikereke ti fanele ku kanetana ni tinyimpi tanihi laha a ti endla hakona eka lembe-xidzana ro sungula ra Vukreste.”—Hubert Butler, mutsari wa le Ireland.

ENDZHAKU ka loko a endzele eYugoslavia loko ku hundze Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava, Hubert Butler hi xivindzi u tsale marito lama nga laha henhla eka xitsalwana lexi tsariweke hi 1947, kambe a xi kandziyisiwanga ku kondza ku fika n’wexemu! U hlamarisiwe hi ndlela leyi “Kereke ya Vukreste hi nkarhi wa nyimpi yi hlanganyeleke ha yona eka swiendlakalo leswi chavisaka swa vugevenga ni ndlela leyi a yi hambuke hi ku helela edyondzweni ya Kreste.”

Butler a a nga chavi ku vulavula hi xivindzi malunghana ni mavuthu yo homboloka kumbe mintlawa yo karhi. Loko a endla leswi, hi ntolovelo a nga seketeriwi hi munhu. U tiphofule handle ko chava loko a xiyisise mukhuva wa tikereke ni langutelo ra xivindzi ra Timbhoni ta Yehovha leti hlamuseriweke eka The Irish Times tanihi “ntlawa wa vukhongeri lowu handle ko kanakana wu pfumalaka nandzu ni xisandzu, lowu nga katsekiki eka tipolitiki ku tlula hinkwayo.” Eka xitsalwana xa yena lexi nge, “Xiviko Malunghana Na Yugoslavia,” Butler u tsale leswaku Timbhoni leti “al[eke] vukanganyisi hinkwabyo lebyi varhangeri va swa tipolitiki ni va vukhongeri va yimelelaka nyimpi ha byona,” ti tengisiwile hi valawuri va Yugoslavia hikwalaho ka ku ala ka tona ku joyina vuthu ra nyimpi.

Hambiswiritano, ku vula leswaku Timbhoni ta Yehovha i vakaneti va tinyimpi, xana swi lulamile hi ku ya hi Matsalwa? Leswaku ku vekiwa mhaka leyi erivaleni, swi titshege hi leswi xiga lexi nge “vakaneti va nyimpi” xi vulaka swona. Butler u tirhise xiga lexi ku bumabumela Timbhoni hikwalaho ka xivindzi eku aleni ni le ku xanisiweni ka tona hikwalaho ko ala ku khoma matlhari enyimpini. Hambiswiritano, lexi vavisaka vanhu vo tala lava nyanyuriwaka hi nyimpi va languta mukaneti wa nyimpi tanihi “toya kumbe muxengi loyi [a] lavaka ku balekela vutihlamuleri bya yena etikweni ra rikwavo.” Xana langutelo leri ri lulamile?

Ku Fularhela Nyimpi Kumbe Madzolonga

Webster’s Ninth New Collegiate Dictionary yi vula leswaku mukaneti wa tinyimpi i munhu loyi “madzolonga a nga ma laviki nikatsongo naswona u endla swo karhi ku lwisana na wona, [ngopfu-ngopfu] nyimpi.” Yi hlamusela “ku kanetana ni tinyimpi” ku ri “ku fularhela nyimpi kumbe madzolonga yi ri ndlela yo lulamisa timholovo; [hi ku kongoma]: ku ala ku khoma matlhari hikwalaho ka swivangelo swa mahanyelo kumbe swa vukhongeri.” Xana tinhlamuselo leti ti nga tirha eka vapfumeri va vandlha ro sungula ra Vukreste hi ndlela yihi?

Va ‘arile ku khoma matlhari hikwalaho ka swivangelo swa mahanyelo ni swa vukhongeri’ naswona va papalate hinkwawo ‘madzolonga ni nyimpi.’ Ha yini? Hikuva a va swi tiva leswaku Yesu u vule leswaku vadyondzisiwa va yena a hi va “misava” ni leswaku “hinkwavo lava tirhisaka mabanga, va ta dlawa hi mabanga.” (Yohane 15:19; Matewu 26:52) Ebukwini leyi nge The Early Church and the World, n’wamatimu un’wana u hi byela leswaku “ku fikela loko ku fuma Marcus Aurelius, kwalomu ka [161-180 C.E.], ku hava Mukreste loyi a va socha endzhaku ka loko a khuvuriwile.” Ebukwini leyi nge The New World’s Foundations in the Old, n’wamatimu un’wana u ri: “Vakreste vo sungula a va anakanya leswaku ku lwa swi hoxile, naswona a va nga joyini vuthu hambiloko Mfumo wu lava masocha.”

Ntirho wa Vakreste a ku ri ku chumayela mahungu lamanene. (Matewu 24:14; 28:19, 20) A va swi twisisa leswaku a va lerisiwanga hi Xikwembu ku lwisana ni valala va xona enyimpini, ku tirha tanihi vaavanyisi va Xikwembu hi ndlela yo fanekisela. (Matewu 5:9; Varhoma 12:17-21) Hilaha Butler a vuleke hakona, ku nghenelela etinyimpini ta matiko a swi endleka ntsena loko lava va tivulaka Vakreste va ‘hambuka hi ku helela edyondzweni ya Kreste.’ Kutani vafundhisi a va katekisa mavuthu ni ku khongelela ku hlula, hakanyingi a va swi endla ematlhelweni ha mambirhi lama lwaka. (Ringanisa Yohane 17:16; 18:36.) Hi xikombiso, eka malembe xidzana lama hundzeke, Maprotestente ni Makhatoliki ma lwe tinyimpi to tala leti halateke ngati, leti vangeke “makhombo lama [weleke] Yuropa Vupela-dyambu, matlhelo hinkwawo a ma tivula switirho swa vukarhi bya Xikwembu,” ku tsale Kenneth Clark ebukwini ya yena leyi nge Civilisation. Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, ya McClintock na Strong, yi vula leswaku marito lama vuriweke yo yimelela muxaka lowu wa nyimpi “ma sunguriwe hi ku navela ku tsakisa valawuri, naswona swi le rivaleni leswaku ma lwisana ni tidyondzo ta khale ta Vukreste swin’we ni leswi Evhangeli hinkwayo yi vulaka swona.”—Yakobo 4:4.

Xana Va Fularhela Nyimpi Hi Ku Helela?

Kambe, xana ‘tidyondzo ta khale ta Vukreste ni leswi Evhangeli hinkwayo yi vulaka swona’ hakunene swa kanetana ni tinyimpi? Entiyisweni, xana Vakreste vo sungula va nga vuriwa vakaneti va tinyimpi hilaha swi hlamuseriweke hakona eku sunguleni? E-e! Ha yini swi nga ri tano? Xivangelo xin’wana hi leswaku a va yi xixima mfanelo ya Xikwembu ya ku lwa nyimpi. (Eksoda 14:13, 14; 15:1-4; Yoxuwa 10:14; Esaya 30:30-32) Handle ka sweswo, a va kalanga va lwisana ni mfanelo ya Xikwembu yo pfumelela Israyele wa khale leswaku a lwela xona enkarhini lowu tiko leri a ri tirha tanihi xitirho xa xona lexi nga xoxe emisaveni.—Pisalema 144:1; Mintirho 7:45; Vaheveru 11:32-34.

Xikwembu a xi na mfanelo ntsena kambe xi tlhela xi va ni vutihlamuleri lebyi sekeriweke eka vululami leswaku xi susa vanhu vo homboloka emisaveni. Vanhu vo tala lava endlaka leswo biha a va nge pfuki va angurile eka swikhutazo leswi Xikwembu xi swi endlaka hi ku lehisa mbilu leswaku va lulamisa tindlela ta vona. (Esaya 45:22; Matewu 7:13, 14) Ku tiyiselela ka Xikwembu vubihi ku hikiwile. (Esaya 61:2; Mintirho 17:30) Hikwalaho, Vakreste va swi xiya leswaku eku heteleleni Xikwembu xi ta tirhisa matimba ku susa vanhu lavo biha emisaveni. (2 Petro 3:9, 10) Hilaha Bibele yi vhumbaka hakona, leswi swi ta endleka “siku Hosi Yesu a humelelaka hi le tilweni, swin’we ni tintsumi ta yena ta matimba, emalangavini ya ndzilo. Xi ta ba lava va nga xi tiviki, va nga lava nga yingisiki Evhangeli ya Hosi ya hina Yesu.”—2 Vatesalonika 1:6-9.

Buku yo hetelela ya Bibele yi hlamusela nyimpi leyi tanihi “[nyimpi ya] siku le’rikulu ra Šikwembu ša matimba hikwawo,” kumbe Armagedoni. (Nhlavutelo 16:14, 16, BX, xiitaliki i xerhu.) Yi vula leswaku Yesu Kreste hi yena a nga ta rhangela eka yona, hikuva u “lwa hi ku lulama.” (Nhlavutelo 19:11, 14, 15, xiitaliki i xerhu.) Swa fanela leswi Yesu Kreste a vitaniwaka “Hosi ya ku rula.” (Esaya 9:6) Kambe a hi mukaneti wa tinyimpi. Ana se u lwe nyimpi etilweni leswaku a susa hinkwavo valala va Xikwembu lava xandzukeke. (Nhlavutelo 12:7-9) Ku nga ri khale u ta lwa nyimpi yin’wana leswaku a “herisa lava herisaka misava.” Hambiswiritano, valandzeri va yena emisaveni va nge vi na xandla eku avanyiseni loku ka Xikwembu.—Nhlavutelo 11:17, 18.

Vakreste va ntiyiso va rhandza ku rhula. Va namarhela vukala-tlhelo hi ku helela etinyimpini ta misava, tipolitiki ni le madzolongeni ya tinxaka. Kambe, kahle-kahle, a hi vakaneti va tinyimpi. Ha yini? Hikuva va yi tsakela nyimpi ya Xikwembu leyi eku heteleleni yi nga ta lwela ku rhandza ka xona emisaveni—nyimpi leyi nga ta lulamisa mphikamakaneta leyikulu ya vuhosi bya misava hinkwayo ni ku susa valala hinkwavo va ku rhula hilaha ku nga heriki emisaveni.—Yeremiya 25:31-33; Daniyele 2:44; Matewu 6:9, 10.

[Picture Credit Line on page 16]

Christ Mocked/The Doré Bible Illustrations/Dover Publications, Inc.