Langutelo Ra Bibele

Xana Vun’we Bya Vukreste Byi Pfumelela Mikhuva Yo Hambana-hambana?

VUN’WE evandlheni ra Vukreste i bya nkoka. Ku hambana ka tidyondzo ta xisekelo ku nga vanga timholovo to chavisa, ku avana kun’we ni vulala. (Mintirho 23:6-10) Bibele yi vula leswaku “Xikwembu a hi Xikwembu xa mpfilumpfilu, kambe i xa ku rhula.” (1 Vakorinto 14:33) Hikwalaho, Vakreste va tsundzuxiwa leswaku va vulavula hi ku twanana ni leswaku va hlangana emianakanyweni yin’we ni le ndleleni yin’we ya ku ehleketa.—1 Vakorinto 1:10.

Xana marito lawa ni matsalwa lama fanaka ya Bibele ma vula leswaku Vakreste va fanele va fana hi ku helela eka swilo hinkwaswo? (Yohane 17:20-23; Vagalatiya 3:28) Xana Vukreste bya ntiyiso lebyi hlamuseriweke eBibeleni, a byi pfumelelani ni vumunhu bya vanhu byo hambana-hambana? Xana Vakreste hinkwavo va languteriwa ku va lava fanaka hi ku helela?

Un’wana Ni Un’wana Wa Hina U Kokiwa Hi Vumunhu Bya Xikwembu

Vanhu van’wana hi timbilu ta vona hinkwato va anakanya leswaku Bibele i xin’wana xa switirho leswi endleriweke ku lawula mintshungu ya vanhu. I ntiyiso, yi tirhisiwe hi ndlela yo biha hi mimpambukwa yin’wana. Hambiswiritano, Yesu a a ri ni langutelo leri hambaneke malunghana ni Matsalwa ni le ka Mutsari wa wona wa le Tilweni. U vule leswaku Xikwembu xi rhandza xin’wana ni xin’wana xa swivumbiwa swa xona.

Eka Yohane 6:44, Yesu u hlamuserile: “Ku hava munhu la nga taka eka mina handle ka loko Tatana, loyi a ndzi rhumeke, a n’wi koka.” Riendli leri tirhisiweke laha, a ri vuli swona leswaku Xikwembu xi koka vanhu hi ku va sindzisa. Ematshan’weni ya sweswo, hi ndlela ya musa, Xikwembu xa hi koka hi ku navela ka hina loku sukaka embilwini. Tanihi laha xidyondzi xin’wana xa Bibele xi swi vekaka hakona, ku ni ‘nsusumeto lowu humaka eka Xikwembu lowu susumetelaka mianakanyo leswaku yi kholwa.’ Muvumbi a nga languti ndyangu wa vanhu tanihi lowu nga ni vumunhu lebyi fanaka. U languta munhu un’wana ni un’wana naswona hi musa u tikokela vanhu lava nga ni timbilu letinene.—Pisalema 11:5; Swivuriso 21:2; Mintirho 13:48.

Xiya ndlela leyi muapostola Pawulo a a pfumelelana ni swiyimo ha yona. A a swi xiya swilaveko leswikulu swa vanhu naswona a swi xiya leswaku langutelo ro karhi ri nga ha va ri tolovelekile eka vanhu va rixaka kumbe vanhu va mindhavuko yo karhi. Kutani a pfumelelana ni swiyimo hi ndlela leyi faneleke. U tsarile: “Eka Vayuda ndzi tiendle Muyuda, leswaku ndzi ta koka Vayuda . . . Eka lava tsaneke ndzi ve loyi a tsaneke, leswaku ndzi ta koka lava tsaneke. Ndzi ve swilo hinkwaswo eka vanhu va mixaka hinkwayo, leswaku ndzi ponisa van’wana hi tindlela hinkwato.”—1 Vakorinto 9:20-22.

Swi le rivaleni leswaku Pawulo a a nga languti vanhu hi ndlela leyi fanaka kumbe ku va khoma hilaha ku fanaka. U va nyike xikhutazo lexi: “Marito ya n’wina a ma ve ni nsovo nkarhi hinkwawo, ma lungiwe hi munyu, leswaku mi tiva ndlela leyi mi faneleke ku hlamula un’wana ni un’wana ha yona.” (Vakolosa 4:6) Ina, Pawulo ni Vakreste van’wana a va fanele va xiya ni ku xixima ku hlawuleka ka munhu un’wana ni un’wana, leswaku va ta kota ku n’wi pfuna.

Xikongomelo Xo Sungula Xa Xikwembu

Ku xiximiwa loku ka munhu ku hambeta ku va kona endzhaku ka loko munhu wa kona a va xiphemu xa vandlha ra Vukreste. Vanhu va Xikwembu a va cinci va va ni vumunhu lebyi fanaka hi ku helela kumbe ku hundzula vumunhu bya vona leswaku va tsakisa lava va nga ni vutihlamuleri. Ematshan’weni ya sweswo, va ni vumunhu byo hambana-hambana naswona va ni vuswikoti, mikhuva ni mianakanyo leyi hambaneke. Vumunhu bya un’wana ni un’wana a byi tekiwi tanihi nchumu lowu nyenyetsaka kumbe lowu phirhaka. I xiphemu xa xikongomelo xo sungula xa Xikwembu.

Hikwalaho, emisaveni leyintshwa leyi tshembisiweke lavo lulama, hi ku ya hi Bibele, vanhu lava hetisekeke va ta va ni vumunhu byo hambana-hambana. (2 Petro 3:13) Ehansi ka nhloko-mhaka leyi nge “Ku Hetiseka,” nsonga-vutivi wa Bibele, Insight on the Scriptures,a hilaha ku faneleke yi vula marito lawa: “Hambiswiritano, ku hetiseka a ku vuli swona leswaku mikhuva yo hambana-hambana yi ta herisiwa, tanihi laha vanhu van’wana va anakanyaka hakona. Ndyangu wa swiharhi lowu nga mbhandzu wa ‘ntirho lowu hetisekeke’ wa Yehovha (Gen[esa] 1:20-24; Det[eronoma] 32:4), wu ni swiharhi swo hambana-hambana.”

Insight ya engetela: “Ku hetiseka ka pulanete ya Misava, hilaha ku fanaka a ku lwisani ni ku hambana-hambana, ku cinca kumbe ku nga fani ka swilo; ku amukela swilo swo olova ni leswi rharhanganeke, leswi nga sasekisiwangiki ni leswi khavisiweke, swo dzunga ni leswi tsokombelaka, swo tsindziyela ni swo olova, rivala leri nga ni byanyi ni makhwati, tintshava ni minkova. Ku ni vuxongi bya masungulo ya ximun’wana, ku hisa ka ximumu ni xibakabaka xa kona lexi nga riki na mapapa, vuxongi bya swiluva swa xixikana, ku saseka loku kokaka rinoko ka gamboko leyi ya ha ku naka. (Gen[esa] 8:22) Xisweswo vanhu lava hetisekeke a va nge vi ni vumunhu, titalenta ni vuswikoti lebyi fanaka.”

Ku Anakanyela Van’wana

Hambiswiritano, Vukreste bya ntiyiso a byi pfumelelani ni ku tekela van’wana ehansi hikwalaho ka vutianakanyi. Muapostola Pawulo a xiyaxiya xiphemu xin’wana ni xin’wana xa vutomi ni swiendlo swakwe leswaku a papalata ku khunguvanyisa van’wana. Epapileni ra yena leri yaka evandlheni ra le Korinto, u te: “A hi nyiki xivangelo ni xin’we xa ku khunguvanyeka hi ndlela hambi yi ri yihi, leswaku vutirheli bya hina byi nga kumiwi byi ri ni xihoxo.” (2 Vakorinto 6:3) Minkarhi yin’wana, hi fanele hi lawula ku navela ka hina ivi hi rhangisa swilaveko swa van’wana ematshan’weni ya ku navela ka hina. Hi xikombiso, Pawulo u tsalele Vakreste va le Rhoma: “I swinene leswaku u nga yi dyi nyama ni leswaku u nga yi nwi vhinyo kumbe ku endla xihi ni xihi lexi makwenu a khunguvanyekaka ha xona.”—Varhoma 14:21.

Hilaha ku fanaka ni namuntlha, munhu a nga ha hlawula ku papalata ku nwa leswi nga ni xihoko loko ku ri ni loyi a nga ni xiphiqo xa ku lawula ndlela leyi a nwaka ha yona. (1 Vakorinto 10:23, 24) Leswi swa endliwa ku nga ri hi ku lava ku tsakisa munhu un’wana, kambe tanihi xiendlo lexinene xa musa ni rirhandzu. “Hambi a ri Kreste a nga titsakisanga.” Yesu a a ri munhu, kambe a nga kalanga a sindzisa leswaku ku rhangisiwa ku navela ka yena ku nga khathariseki leswaku ku ta vaviseka mintlhaveko ya van’wana.—Varhoma 15:3.

Hambiswiritano, xiphemu xin’wana lexi tsakisaka swinene xa Vukreste bya ntiyiso i ku xixima ka byona ntshunxeko ni ku navela ka munhu hi yexe, leswi nga lwisanikini ni nkongomiso wa Bibele. Byi dyondzisa leswaku Xikwembu xi hi endle hi ndlela yo hambana naswona yo hlawuleka. Eka 1 Vakorinto 2:11, ha hlaya: “I mani exikarhi ka vanhu loyi a tivaka swilo swa munhu loko wu nga ri moya wa munhu lowu nga endzeni ka yena?” Ha ringeta ku twisisa van’wana hilaha swi nga kotekaka hakona. Kambe ndzimana leyi yi kombisa leswaku ha un’we-un’we hi hlawuleke hi ndlela leyi twisisiwaka hi hina vini ni Muvumbi wa hina. Hi ni “munhu la nge xihundleni wa mbilu” loyi hi n’wi kombisaka hi ku ya hi leswi hi swi hlawulaka.—1 Petro 3:4.

Vun’we Ni Mikhuva Yo Hambana-hambana —Ku Ringanisela Lokunene

Muapostola Pawulo u veke xikombiso lexinene xa ku ringanisela ka Vukreste. Hambileswi a a ri ni lunghelo tanihi muapostola wa Kreste, a a ri ni vuxiyaxiya leswaku a nga rhwexi van’wana vonelo ra yena.

Hi xikombiso, Pawulo a a ri ni langutelo leri tiyeke malunghana ni mimpfuno ya ku nga ngheneli vukati emisaveni leyi yo homboloka. Yena hi yena a a nga si byi nghenela vukati enkarhini lowu a tsaleke swilo leswi ha wona: “Lava [nghenelaka vukati] va ta va ni nhlomulo enyameni ya vona,” ni “[noni ya] tsaka swinene loko [yi] tshamisa sweswo, hi ku ya hi mavonelo ya mina.” Leswi marito ya yena ma nga xiphemu xa Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke swi kombisa leswaku ku hava lexi hoxeke eka mavonelo ya yena. Hambiswiritano, u tlhele a vula leswi: “Hambiloko wo nghenela vukati, u ta va u nga endli xidyoho.”—1 Vakorinto 7:28, 40.

Swi le rivaleni leswaku vaapostola vo tala a va nghenele vukati, tanihi leswi Pawulo a vuleke marito lawa: “Hi ni mfanelo yo famba-famba ni makwerhu wa xisati, la nga [munghana wa vukati], hilaha vaapostola lavan’wana hinkwavo, ni vamakwavo va Hosi na Khefasi va endlaka hakona, a hi swona ke?” (1 Vakorinto 9:5) Vakreste a va swi tiva leswaku emhakeni leyi, va nga ha tiendlela swiboho leswi hambaneke ni swa Pawulo naswona a a ta hambeta a va xixima.

Vagandzeri va Xikwembu minkarhi hinkwayo a va pfumeleriwa ku phofula ripfumelo ra vona hi ku pfumelelana ni vumunhu bya vona byo hlawuleka. Entiyisweni, Xikwembu xi pfumelele hambi ku ri vatsari va Bibele leswaku va tirhisa matsalelo lawa va kotaka wona. Hi xikombiso, hambileswi Nehemiya a a titsongahata, loko a tsala mhaka ya yena u kombetele eka yena n’wini. (Nehemiya 5:6, 19) Hi hala tlhelo, hikwalaho ka ku titsongahata muapostola Yohane, nikan’we a nga kalanga a tirhisa vito ra yena eka Evhangeli ya yena naswona a swi talanga ku kuma laha a kombetelaka eka yena n’wini. Xikwembu xi amukele maendlelo hamambirhi naswona xi endle leswaku hinkwawo ma hlayisiwa eBibeleni.

Swikombiso leswi fanaka swa ku ringanisela ni ku anakanyela swa kumeka eMatsalweni hinkwawo. Swi le rivaleni leswaku vun’we bya Vukreste byi pfumelela mikhuva yo hambana-hambana. Kavula, ku hambana ka mindhavuko ni mianakanyo ku nga ha vanga ku avana loko timfanelo ta moya ti kayivela. (Varhoma 16:17, 18) Kambe loko hi ‘ambala rirhandzu, ku nga xiboho lexi hetisekeke xa vun’we,’ hi dyondza ku amukela ni ku tsakela ku hlawuleka ka vumunhu bya van’wana.—Vakolosa 3:14.

Bibele yi ri: “Hikokwalaho amukelanani, tanihi leswi Kreste na yena a hi amukeleke hi xikongomelo xo vangamisa Xikwembu.” (Varhoma 15:7) Hi ku pfuniwa hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu, Vakreste va nga ha fikelela ku ringanisela lokunene leswaku va hlayisa vun’we loko va ri karhi va tsakela vumunhu byo hambana-hambana evandlheni.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Blurb on page 14]

Muvumbi a nga languti ndyangu wa vanhu tanihi lowu nga ni vumunhu lebyi fanaka

[Blurb on page 15]

Ha un’we-un’we hi hlawuleke hi ndlela leyi twisisiwaka hi hina vini ni Muvumbi wa hina