Xiphiqo Xo Sungula—Njhekanjhekisano eHhubyeni Leyi Tlakukeke
FEBRUARY 26, 2002, a ku ri siku leri a ri vekeriwe njhekanjhekisano emahlweni ka Muavanyi-nkulu William Rehnquist ni vaavanyisi van’wana va nhungu eHubyeni leyi Tlakukeke. Mhaka leyi a yi karhata Timbhoni ta Yehovha yi andlariwe hi ntlawa wa magqweta ya mune.
Gqweta leri a ri rhangele magqweta ya Timbhoni ri sungule mhaka leyi hi xingheniso lexi a xi koka nyingiso: “Nkarhi i awara 11:00 hi Mugqivela nimixo eMutini wa Stratton. [Hiloko ri gongondza kanharhu etafuleni ra xivulavuri.] ‘Ri xile. Hikwalaho ka leswi swa ha ku endlekaka, ndzi endle matshalatshala yo hlawuleka leswaku ndzi ku endzela ndzi ta ku byela leswi timhaka letinene leti Muprofeta Esaya a vulavuleke ha tona. Lawa i mahungu lamanene lama Kreste Yesu a vulavuleke ha wona, mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu.’”
U ye emahlweni a ku: “EMutini wa Stratton, i nandzu ku famba hi yindlu ni yindlu u hundzisa rungula rero loko u nga rhanganga u kuma papila ra mpfumelelo eka vafumi.”
‘Xana A Mi Kombeli Mali?’
Muavanyisi Stephen G. Breyer u vutise Timbhoni xivutiso lexi landzelaka hi ku kongoma. U vutise a ku: “Xana i ntiyiso leswaku vanhu va n’wina a va kombeli mali, hambi ku ri swimalana, ni [leswaku] a va xavisi Tibibele, a va xavisi nchumu, leswi va swi vulaka ntsena hi leswi, ‘Ndzi lava ku vulavula na wena hi vukhongeri’?”
Gqweta ra Timbhoni ri hlamule ri ku: “Muchaviseki, swi tiviwa kahle leswi ti swi endlaka, eMutini wa Stratton, Timbhoni ta Yehovha a ti si tshama ti kombela mali. Etindhawini tin’wana, swi tiviwa kahle leswaku minkarhi yin’wana ti nga ha boxa mhaka ya munyikelo wa ku tirhandzela. . . . A hi fambi hi kombela nseketelo wa timali. Hi lava ntsena ku vulavula ni vanhu hi Bibele.”
Xana Mpfumelelo Wa Hulumendhe Wa Laveka?
Muavanyisi Antonin Scalia u tlakuse xivutiso lexi xa vutlhari: “Xana a wu boheki ku ya eka meyara u ya kombela mpfumelelo wa ku vulavula ni muakelani wa wena hi nchumu wo karhi lowu tsakisaka?” Gqweta ra Timbhoni ri hlamule ri ku: “A hi voni leswaku Huvo leyi, yi fanele yi pfumelela nawu wa Hulumendhe lowu koxaka leswaku muaka-tiko a kuma layisense ya ku vulavula ni muaka-tiko-kulobye ekaya rakwe.”
Ku Cinca Ka Mabulo, Ku Cinca Ka Langutelo
Sweswi a ku ri nkarhi wa leswaku Muti lowu wu andlala mhaka ya wona. Gqweta leri a ri yima ni nawu wa le Stratton, ri te: “Stratton yi veke nawu lowu leswaku vaaki va yona va nga kavanyetiwi, hi hala tlhelo yi lava ku hunguta vugevenga. Nawu lowu wu koxa ntsena leswaku munhu a tsarisa kutani a famba a khome papila ra mpfumelelo loko a nghena-nghena emitini.”
Muavanyisi Scalia u vhele a nghena exivindzini xa mhaka leyi: “Xana wu kona nandzu lowu u wu tsundzukaka lowu hi tshameke hi wu tamela [eHubyeni leyi Tlakukeke] lowu a wu khumba mhaka leyi, naswona a wu khumba ku nghena emitini u nga kombeli mali, u nga xavisi nchumu, kambe hi xikombiso, u ku, ‘Ndzi lava ku vulavula hi Yesu Kreste,’ kumbe ‘Ndzi lava ku vulavula hi ku sirhelela mbango?’ Xana hi tshame hi tamela nandzu wo tano?”
Muavanyisi Scalia u ye emahlweni a ku: “A ndzi si tshama ndzi twa hi milandzu yo tano emalembeni lama tlulaka 20 lama hundzeke.” Kutani Muaavanyisi-nkulu Rehnquist u hlamule hi ndlela yo tlanga a ku: “Phela wena u wa tolo.” Sweswo swi endle leswaku vanhu lava a va ri ehubyeni va hleka. Muavanyisi Scalia u ye emahlweni ni yinhla yakwe: “Ndza sungula ku yi twa mhaka yo tani.”
Xana I Swinene?
Muavanyisi Anthony M. Kennedy u tlakuse xivutiso lexi hi ku kongoma: “Xana u vona onge i swinene leswaku ndzi fanele ndzi ya kombela mpfumelelo eka Hulumendhe ndzi nga si rhelela hi xitarata, lexi ku nga riki na munhu loyi ndzi n’wi tivaka eka xona, [kutani] ndzi ku, ndzi lava ku vulavula na wena hikwalaho ka ku landziwa ka thyaka hikuva ndzi karhatekile hileswi endliwaka hi Mfumo, kumbe swin’wana swo fana ni sweswo. Xana ndzi fanele ndzi kombela eka Hulumendhe ndzi nga si endla tano?” U engetele hi ku vula a ku, “Swa hlamarisa.”
Kutani Muavanyisi Sandra Day O’Connor u hlanganyerile ebulwini rero, hi ku vutisa a ku: “Ku vuriwa yini hi lava hlanganyelaka enkhubyeni wa Halloween? Xana va fanele va kuma papila ra mpfumelelo?” Muavanyisi O’Connor na Muavanyisi Scalia, na vona va ye emahlweni ni bulo rero. Muavanyisi O’Connor u pfuxe mhaka yin’wana: “Ku vuriwa yini hi ku kombela komici ya chukele eka muakelani wa wena? Xana ndzi fanele ndzi kuma papila ra mpfumelelo wa ku ya kombela komici ya chukele eka muakelani wa mina?”
Xana Timbhoni Ti Famba Ti Kombela Leswaku Va Ti Vhotela?
Muavanyisi David H. Souter u vutisile: “Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti katsiwa? Xana ti lava ku vhoteriwa, ku seketeriwa, xana ta xavisa, ta tsendzeleka kumbe ku endla bindzu ro karhi? A ti kona kwalaho, a swi tano ke?” Gqweta ra Muti ri tshahe nawu lowu hi vuenti kutani ri tlhela ri vula leswaku huvo leyitsongo yi hlamusele leswaku Timbhoni ta Yehovha ti lava ku seketeriwa. Kwalaho, Muavanyisi Souter u hlamule a ku: “Kutani, swi vula leswaku nhlamuselo ya wena ya vanhu lava lavaka ku seketeriwa yi aname ngopfu, loko u katsa ni Timbhoni ta Yehovha.”
Kutani Muavanyisi Breyer u tshahe nhlamuselo ya xihlamusela-marito ya lava va lavaka ku seketeriwa ku kombisa leswaku a ri ti katsi Timbhoni. U engeterile: “Eka xivilelo xa n’wina, a ndzi xi kumanga xivangelo lexi kombisaka leswaku ha yini vanhu lava [Timbhoni ta Yehovha] lava va nga laviki mali, lava nga xavisiki hambi ku ri ku lava ku seketeriwa, va faneleke va ya eka masipala va ya tsarisa. Hi xihi xikongomelo xa masipala?”
“Lunghelo” Ra Mbulavurisano
Kutani gqweta ra Muti ri vule leswaku “xikongomelo xa masipala i ku endla leswaku vaaki va nga karhatiwi.” Ri tlhele ri vula leswaku i ku sirhelela vaaki leswaku va nga dyeleriwi ni ku hlaseriwa hi makhamba. Muavanyisi Scalia u tshahe nawu wolowo ku kombisa leswaku meyara yi nga ha lava vuxokoxoko lebyi engetelekeke eka munhu la tsarisaka swin’we ni xikongomelo xakwe leswaku “a hlamusela kahle mpfumelelo lowu a wu lavaka.” U engetele hi ku kongoma a ku: “A ndzi xi voni xivangelo xa leswaku munhu a nyikiwa lunghelo ra ku sala-sala vaaki endzhaku—a ndzi swi twisisi.”
Muavanyisi Scalia u kandziyise mhaka yakwe hi marito lawa: “Xana swi fanerile leswaku munhu un’wana ni un’wana a ya kombela mpfumelelo eka masipala [a] nga si endzela muakelani wakwe? Xana xivangelo lexi nga nyawuriki xa vugevenga xi ringene lerova munhu u fanele a ya kombela mpfumelelo a nga si endzela muakelani wakwe? Entiyisweni a swi tano ni katsongo.”
Xana Vaaki Va Sirheleriwa?
Loko timinete ta rona ta 20 ti hela, gqweta ra Muti ri tlherisele tintambu eka gqweta-nkulu ra hulumendhe ya le Ohio. Ri vule leswaku nawu lowu wu sirhelele vaaki eka vanhu lava nga tiviwiki, “kunene, munhu loyi ndzi nga n’wi rhambangiki, [loyi] a nghenaka ekaya ra mina . . . ndzi vona leswaku vanhu lava tshamaka emugangeni lowu va ni mfanelo ya ku vula va ku, ‘Swa hi karhata leswi mi swi endlaka.’”
Kutani Muavanyisi Scalia u te: “Phela vanhu lava amukelaka Timbhoni ta Yehovha, u kuma va ri ni xivundza, va swi tsakela ku bula ni munhu un’wana hi mhaka hambi yi ri yihi, kambe vanhu lava [Timbhoni ta Yehovha] va sindzisiwa leswaku va ya tsarisa eka meyara leswaku va kuma lunghelo ra ku endzela vaakelani va vona.”
“Nsivelo Lowunene”
Loko va ha bula, Muavanyisi Scalia u pfuxe mhaka ya nkoka loko a ku: “Hinkwerhu ha pfumela leswaku tindhawu leti sirhelelekeke swinene emisaveni hi leti ti nga ehansi ka mfumo lowu tshikilelaka. A ti na vugevenga lebyikulu. Yinhla hi leyi, ku tsona vanhu ntshunxeko, hi mpimo wo karhi, i vugevenga, naswona munhu u ta va a tsoniwe ntshunxeko wolowo loko a boheka ku kuma mpfumelelo wo endzela emutini wun’wana.” Kutani gqweta-nkulu ri vule leswaku wolowo i “nsivelo lowunene.” Muavanyisi Scalia u hlamule hi ku vula leswaku nsivelo lowu a wu ri wunene lerova “a hi kumi ni masipala ni wun’we la tshameke a veka nawu wo tano. Ndzi vona onge a hi wunene.”
Emakumu, loko gqweta-nkulu ri tshikileriwe hi muavanyisi un’wana, ri boheke ku pfumela ri ku: “Ndza kanakana leswaku u nga yirisa ku endzela emutini un’wana kumbe ku ya gongondza eka muakelani.” Hiloko ri gimeta mhaka ya rona hi ndlela yoleyo.
Hi nkarhi wa njhekanjhekisano, gqweta ra Timbhoni ri kombise leswaku a yi kona ndlela yo kuma leswaku munhu la kombelaka mpfumelelo u ta va a ya endla yini hakunene. “Ndzi nga ha ya eka masipala ndzi fika ndzi ku, ‘Hi mina [swimanya-manyani],’ kutani ndzi kuma mpfumelelo kutani ndzi famba hi yindlu ni yindlu.” U tlhela a vula leswaku meyara yi ni matimba ya ku tsona munhu mpfumelelo loko a vula leswaku a hi xirho xa vandla ro karhi. U te: “Ha kholwa leswaku mi ni matimba ya ku endla xiboho hi mhaka leyi,” u tlhele a engetela: “Hi xichavo ndzi ringanyeta leswaku ntirho wa hina [Timbhoni ta Yehovha] wu fanele wu sekeriwa eka Mpfuxeto wo Sungula wa Nawu.”
Endzhakunyana ka leswi, Muavanyisi-nkulu Rehnquist u pfale bulo leri hi ku vula a ku: “Mhaka leyi yi hundziseriwe [eka Huvo leyi Tlakukeke].” Bulo leri hinkwaro ri hete nkarhi lowu tlulaka awara. Ku kombisa leswaku awara yoleyo a yi ri ya nkoka ku fikela kwihi, swi ta kombisiwa hi xiboho lexi tsariweke ehansi lexi tivisiweke hi June.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 6]
Muavanyisi-nkulu Rehnquist
Muavanyisi Breyer
Muavanyisi Scalia
[Swihlovo Swa Kona]
Rehnquist: Collection, The Supreme Court Historical Society/Dane Penland; Breyer: Collection, The Supreme Court Historical Society/Richard Strauss; Scalia: Collection, The Supreme Court Historical Society/Joseph Lavenburg
[Swifaniso leswi nga eka tluka 7]
Muavanyisi Kennedy
Muavanyisi O’Connor
Muavanyisi Souter
[Swihlovo Swa Kona]
Kennedy: Collection, The Supreme Court Historical Society/Robin Reid; O’Connor: Collection, The Supreme Court Historical Society/Richard Strauss; Souter: Collection, The Supreme Court Historical Society/Joseph Bailey
[Xifaniso lexi nga eka tluka 8]
Endzeni ka huvo
[Xihlovo Xa Kona]
Xifaniso hi Franz Jantzen, Collection of the Supreme Court of the United States