A Ndzi Rhandza Vuyimbeleri, Vutomi Ni Bibele

Hi ku vula ka Boris N. Gulashevsky

Hi tihlo ra mianakanyo vona wanuna wa malembe ya kwalomu ka 60, loyi a hlaseriweke hi vuvabyi bya mbilu kambirhi. A a xiririka mihloti loko a ri karhi a khensa Xikwembu hikuva xi n’wi pfumelele leswaku a xi tiva. A swi ri tano eka malembe ya 11 lama hundzeke.

NDZI velekiwe hi 1930 eximutanini xa Tsibulev le Ukraine emugangeni wa Cherkassy. Hi 1937, hi nkarhi wa mfumo wa Stalin wa ntshikilelo, tata wa mina u khomiwile, a voniwa nandzu wo va “nala wa Mfumo.” Hi tekeriwe yindlu naswona vo tala lava a va hi toloverile va sungule ku hi papalata. Endzhaku ka karhinyana vo tala va vona va khomiwile. Eminkarhini yoleyo vanhu a a va vengana, va xengana ni ku chavana.

Endzhaku ka tinh’weti timbirhi Tatana a khomiwile, ku tswariwe makwavo wa mina wa xisati Lena. Mhani, Lena, buti wa mina Nikolai na mina hi hete vuxika bya nkarhi wolowo hi tshama exiyindlwanini lexi nga riki na mafasitere hambi ku ri xitofu. Endzhaku ka sweswo hi rhurhele endlwini ya kokwa wa mina wa xinuna. Mina na Nikolai a hi khathalela yindlu, a hi tiyiseka leswaku tihunyi ti kona ni ku lunghisa leswi onhakeke. A a ndzi rhandza ntirho wa mavoko. A a ndzi endla tintangu ni ku endla ntirho wo vatla. Naswona a ndzi rhandza vuyimbeleri, kutani ndzi ti endlele xitiringo hi pulanga kutani ndzi dyondza ku xi chaya. Hi ku famba ka nkarhi ndzi dyondze ku chaya katara.

Loko ndza ha ri ntsongo ndzi khuvuriwile eKerekeni ya Khatoliki. Kambe leswi a ndzi nga ti twisisi tidyondzo ta kereke mavonelo ya leswaku Xikwembu a xi kona a ma vonaka ma twala eka mina. Endzhaku ka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava ndzi joyine nhlangano wa Komsomol (Nhlangano wa vantshwa wa Vukhomunisi) naswona minkarhi yin’wana mina na swirho swin’wana swa nhlangano a hi phikizana hi lava ku kombisana leswaku Xikwembu a xi kona.

Loko Ndzi Fa Matihlo

Endzhaku ka ku va Jarimani ri hlasele Soviet Union hi 1941 hi nyimpi ya misava ya vumbirhi, nyimpi ya kona a yi lweriwa laha a hi tshama kona. Hi March 16, 1944, ndzi vavisiwile loko ku hoxiwa tibomo kutani ndzi fa matihlo. Ndzi khomiwe hi gome ndzi tivona ndzi ri xikangalafula naswona miri wa mina a wu ri ni switlhavi.

Loko nyimpi yi ya ematlhelo ya le vupela-dyambu naswona Majarimani ma ri karhi ma tlhentlhisiwa, ndzi sungule ku ti olola entangeni ndzi yingisela swinyanyana leswi a swi tibela miloti. Manana hi ku ndzi twela vusiwana u ndzi nyike byala bya vodka leswaku ndzi nwa naswona vanhu va ndhawu yoleyo a va ndzi rhamba loko va ri ni swinkhubyana laha a ndzi fika ndzi va hungasa hi vuyimbeleri. A a ndzi dzaha naswona a ndzi nghene hi nhloko ebyaleni ndzi tirhula maxangu. Hi ku hatlisa ndzi swi vonile leswaku a swi nge ndzi pfuni nchumu.

Loko mhani-ntsongo, loyi a nga mudyondzisi, a twe hi ta xikolo xa mabofu, u khutaze Manana leswaku a ndzi yisa exikolweni xexo. Hi 1946 ndzi sungule ku nghena xikolo lexi sweswi xi vuriwaka Kam’yanets’-Podil’s’kyy, laha ndzi sunguleke ku dyondza hi ku hiseka. Ndzi dyondze ku hlaya ni ku thayipa hi ndlela ya lavo-fe-mahlo. Ndzi tlhele ndzi ya emahlweni ni tidyondzo ta mina ta vuyimbeleri, ndzi heta tiawara to tala ndzi ri karhi ndzi nhlokohata ku tlanga kositina. Xandla xa nhloko ya xikolo hi ku vona ku tiyimisela ka mina xi ndzi pfumelele leswaku ndzi tirhisa kositina ya xona. Ndzi tlhele ndzi dyondza ku tlanga piyano.

Ndyangu Wa Mina

Hi 1948 ndzi tekane ni un’wana wa vadyondzisi va mina exikolweni loyi a ndzi pfuneke hi tidyondzo ta mina. Nuna wa yena u file hi nkarhi wa nyimpi a n’wi siya ni vana vambirhi va xisati. Endzhaku ko heta xikolo ndzi rhurhele ekaya rakwe. Ndzi endle leswi ndzi nga swi ko taka ku va nuna lonene tlhelo tatana, a ndzi kota ku tihanyisa ni ndyangu wa mina hi ku yimbelela. Kutani hi 1952 hi ve ni n’wana wa mufana.

Ndzi endle malunghiselelo yo aka yindlu ya ndyangu wa hina, ndzi hirhe vanhu leswaku va ndzi endlela xisekelo xa yona ni khumbi kambe swo tala ndzi lo tiendlela. A ndzi kota ku endla nchumu wo karhi hi ku wu anakanya kutani ndzi mbambela kunene. A ndzi tamela pulanga hi mavoko kutani ndzi ri ringetela kutani ndzi ri ringeta ku ri vona hi mahlo ya mianakanyo. Endzhaku ka sweswo ndzi endla nchumu wo karhi hi rona, ku katsa ni switirhisiwa leswi vatliweke. Switirho swa nsimbi a ndzi swi xava kunene. Ndzi ake xitofu xa switina, ndzi endla nhundzu ya le ndlwini ni ku endla swilo swin’wana.

Ntlawa Lowu Baka Tinanga

Ndzi ye emahlweni ndzi dyondza vuyimbeleri kutani ndzi va xiyimbeleri xa ndhuma. Endzhaku ko va ndzi kota ku tlanga swichayachayana swo hambana-hambana, ndzi dyondze ku tlanga nanga. Ndzi tshame ndzi ya lunghisa nanga leyi endliweke hi musengele. Hi ku famba ka nkarhi ndzi ti endlele ya mina. Hi nkarhi wolowo, vatshila va ta vuyimbeleri a va nga ehleketi leswaku ku nga endliwa nanga leyi nga humesaka bezi tanihi leswi nanga leyikulu a yi ta humesa mpfumawulo wa rito leritsongo. Hi yona mhaka leyi a ku nga ri na khwayere ya va bi va tinanga.

Hambiswiritano, ndzi kote ku endla nanga leyi kotaka ku humesa mpfumawulo wa le hansi ni lowu dzikeke. Leswi vulaka leswaku nanga leyi nga ni bezi yi nga endliwa yi tlhela yi va ni mpfumawulo lowu lavekaka. Hi ku famba ka nkarhi ndzi endle tinanga to hambana-hambana leti tlangiwaka hi nkarhi wun’we.

Ndzi tshame ndzi hlela leswaku ku va ni vayimbeleri va okhestra ku tirhisiwa swichayachayana swa ndhavuko. Wun’wana wa mintlawa leyi ya okhestra a ku ri wa vayimbeleri lava nga voniki ntsena. Kutani hi 1960, ndzi hlele leswaku ku va ni okhestra leyi tlangiwaka hi tinanga—a ku ri yo sungula eSoviet Union naswona ndza tshemba a swi ri tano emisaveni hinkwayo.

Ku Kuma Tidyondzo Ni Ku Kanakana

Hi 1960 ndzi kombele mulunghisi un’wana wa swichayachayana leswaku a ndzi lunghisela katara ya mina, hi loko a sungula ku vulavula na mina hi ta vukhongeri. Tanihi ntolovelo, ndzi njhekanjhekisane na yena, ndzi vula leswaku a ku na Xikwembu. U ringanyete leswaku ndzi yingisa leswi a swi hlayaka eBibeleni. Tanihi leswi a ndzi nga si tshama ndzi hlaya Bibele, ndzi fikelele makumu ya leswaku ndzi yingisa.

Ndzi khumbiwe ngopfu hi rungula ra Yakobo loyi a tirha hi matimba leswaku a wundla ndyangu wa yena. Ku twa leswi endliweke hi vamakwerhu va Yosefa, va n’wi xavisela evuhlongeni ni miringo leyi a langutaneke na yona, ni ndlela leyi hi ku famba ka nkarhi a rivaleleke vamakwavo, swi ndzi endle leswaku ndzi rila. (Genesa dzima 37, 39-45) Ndzi rhandze ni Nawu-nsinya lowu tirhaka malunghana ni ndlela leyi hi faneleke hi khoma van’wana hi laha hi lavaka ku khomiwa hakona. (Matewu 7:12) Kutani ndzi sungule ku tolovelana ni Bibele kutani ndzi sungula ku yi rhandza.

Ndzi sungule ku ya ekerekeni ya Baptist ni munghana wa mina hi loko va ndzi nyika “Testamente Leyintshwa” ya lavo-fe-mahlo kutani ndzi sungule ku yi hlaya hi vukheta. Hambiswiritano, ndzi vone ku hambana eka leswi a yi swi vula ni tidyondzo ta kereke ya Baptist. Hi xikombiso, Bibele yi kombisa leswaku Xikwembu na Yesu i vanhu vambirhi lava hambaneke naswona Xikwembu i xikulu eka Yesu. (Matewu 3:16, 17; Yohane 14:28; Mintirho 2:32) Hambiswiritano, kereke ya Baptist yi sindzisa leswaku Xikwembu na Yesu va ringana naswona i xiphemu xa Vunharhu-un’we. Ndzi hlaye “Testamente Leyintshwa” minkarhi yo tala, naswona a ndzi tiyiseka leswaku dyondzo leyi a yi kona eBibeleni.

Eka vuhundzuluxeri bya Bibele lebyi a hi ri na byona, a ku ri ni rito leri nge “tihele.” Ndzi ringete ku vona tihele leti dyondzisiwaka hi kereke ya Baptist hi tihlo ra mianakanyo—ku nga ndhawu leyi vanhu va xanisiwaka hilaha ku nga heriki hi ndzilo. Sweswo swi ndzi chavise ngopfu! Bibele yi vula leswaku Xikwembu i rirhandzu, kutani a ndzi lorhi leswaku xi nga endla ndhawu yo tano. (1 Yohane 4:8) Loko nkarhi wu ri karhi wu famba, a ndzi nga dyi byi rhelela hi ku anakanya hi tihele xikan’we ni tidyondzo tin’wana ta Baptist.

Ku Cinca Lokukulu

Hi 1968 vana va xisati lava nsati wa mina a teke na vona evukatini na vona se a va tekiwile naswona va ri ni vana va vona. Hi nkarhi wolowo mina ni nkatanga hi sungule ku holova. Loko ndzi ehleketa hi nkarhi wolowo, ndza tisola leswaku a hi kalanga hi nga kombisana rirhandzu ni ku lehiselana mbilu. Hi thalanile naswona vukati byi mbirhi lebyi landzeleke na byona byi hele hi ndlela yoleyo.

Hi 1981, ndzi rhurhile le Kam’yanets’-Podil’s’kyy laha ndzi tshameke malembe ya 35 ndzi ya eYoshkar-Ola laha ku nga 600 wa tikhilomitara ku suka evuxeni bya Moscow. Kwalaho ndzi ye emahlweni ni ku tisungulela swintirhwana. Tiokhestra tin’wana ta mina a ti chayiwa hi vanhu va 45 lava tlangaka tinanga. Tinanga ta kona a ti hambana ku sukela eka 20 wa tisentimitara hi ku leha ti anama sentimitara yin’we kasi a ku ri ni leyi laleke timitara tinharhu yi anama 20 wa tisentimitara. Tikhonsati ta hina a ti haxiwa eka xiya-ni-moya ni le ka thelevhixini naswona a hi famba hi yimbelela tiko hinkwaro.

Eka khonsati ya 1986 leyi a ku hlangane mintlawa ya vayimbeleri ya tiko hinkwaro ra Soviet Union, ndzi kume xitifiketi ni mendlele hikwalaho ka leswi ndzi nga ni vuswikoti byo tlanga nanga. Endzhaku ka malembe yo hlaya ku kandziyisiwe filimi leyi nga ni nhloko mhaka leyi nge, Solo for Pipe, or the Fairy Tale of a Musician. Phepha-hungu ra Mariiskaya Pravda ri te: “Boris Nikolaievich Gulashevsky, loyi a kombisiwaka eka filimi leyi u kume xitifiketi xo hlawuleka hikwalaho ko va musunguri wo tlanga okhestra hi nanga ku nga yona ntsena laha Rhaxiya.”

Ku Lava Ntiyiso

Loko ndzi rhurhele le Yoshkar-Ola, ndzi tsarise ku tirhisa layiburari leyi nga ni rungula ro tala ra vanhu lavo fe mahlo. Hi loko ndzi sungula ku tolovelana ni tidyondzo ta Khatoliki, Pentekosta ni ta Methodist. Ndzi yile ni le minhlanganweni ya Kereke ya Orthodox. Leswi swi ndzi hlamariseke, ndzi kume leswaku va dyondzisa leswi fanaka ni leswi ndzi swi dyondzeke eKerekeni ya Baptist leswi ana se a ndzi swi tiva leswaku a swi sekeriwanga eBibeleni.

Muprista wa Orthodox, Alexander Men, u tsale leswaku Xikwembu xi ni vito ku nga Yahweh. U tlhele a vula leswaku Vayuda va tshame va va vagandzeri lava tengeke, laha hi ku famba ka nkarhi va thyakisiweke hi tidyondzo ta vuhedeni ni ku gandzela swikwembu swa hava. Leswi a swi tsaleke ndzi swi rhandzile lerova swi ndzi khutaze ku ya emahlweni ndzi lava ntiyiso.

Ku Tiyimisela Lokukulu

Eka ntlawa wa hina wa okhestra a ku ri ni muyimbeleri un’wana la vitaniwaka Liza, loyi a vona switsongo lerova a tekiwa tanihi loyi a nga voniki. Hi tekanile hi 1990 naswona na yena u tsakela timhaka ta moya. Hi lembe rero ndzi endzele Manana loyi a tshama na sesi wa mina Lena, le Baranovichi, eBelarus. Manana u ndzi kombele leswaku ndzi ya eKerekeni ya Khatoliki loko ndzi ri kwalaho, hi vuye hi dya Xilalelo. A ku ri hi nkarhi wa ku cinca ka mafumelo ya Soviet Union, mufundhisi a vulavula ngopfu hi ta politiki. Nakambe swi ndzi tiyisekisile leswaku leswi a hi swona leswi ndzi lavaka swona.

Hi 1994, ndzi hlaseriwe hi vuvabyi bya mbilu ka mbirhi naswona ndzi sungula ku vabya swinene. Hi lembe rero mana wa mina u file. Ku nga khathariseki leswi hinkwaswo, ndzi hambete ndzi hlaya Bibele ya mina. Se a ndzi hlaye “Testamente Leyintshwa” minkarhi ya 25, endzhaku ka sweswo a ndza ha tivi leswaku ndzi yi hlaye kangani. Kambe a ndzi hamba ndzi yi hlaya naswona ndzi ve ni swivutiso swo tala. Swi ve erivaleni eka mina leswaku ndzi nga ka ndzi nga wu kumi ntiyiso ndzi ri ndzexe.

Ndzi Kota Ku Twisisa Kahle

Hi 1996, Timbhoni ta Yehovha ti hi endzerile le Yoshkar-Ola. A ndzi nga ti tshembi tanihi leswi maphepha-hungu ma tshameke ma vula leswaku i mpambukwa lowu nga ni khombo. Kambe ndzi tivutisile ndzi ku, ‘Xana ti ta ndzi endla yini xo biha?’ Xo sungula lexi ndzi ti vutiseke xona hi leswaku, ti ri yini hi dyondzo ya Vunharhu-un’we? Ti vule leswaku vito rero ni dyondzo yo tano a swi kona eBibeleni. A ndzi tsakile hikuva na mina a ndzi fikelele makumu lama fanaka.

Loko ndzi hlaya Eksoda 6:3 eBibeleni ya Xirhaxiya, laha ku kumekaka vito ra Xikwembu leri nge, Yehovha, ndzi xiririke mihloti hi tsako. Swi ndzi hlamarisile ku vona vuxisi bya vukhongeri hi ku fihlela vanhu vito leri. Naswona swi ndzi tsakisile ku vona leswaku Timbhoni ti vitaniwa hi vito ra Muvumbi naswona ti ri byela vanhu van’wana!—Esaya 43:10.

Ndzi vutise Timbhoni swivutiso swo tala. Hi xikombiso: “Hikwalaho ka yini Bibele yi vulavula hi tihele? Hikwalaho ka yini buku ya vafundhisi va le Rhaxiya yi ku misava yi ta hisiwa?” A ndzi ri ni swivutiso swo tala, kambe endzhaku ko kuma tinhlamulo to huma eBibeleni, ndzi swi vonile leswaku ndzi kume vukhongeri lebyi a ndzi byi lava malembe yo tala. Hi mihloti ya ntsako ndzi khinsame hi matsolo ndzi khensa Xikwembu.

Timbhoni hi ku hatlisa ti sungule ku famba na mina eminhlanganweni ya tona naswona ndzi tsakisiwe hi ku twa vanhu lava xalamukeke, va ri karhi va pfula Tibibele hi ku hatlisa loko xivulavuri xi ri karhi xi nyikela nkulumo. Loko xivulavuri xi vula tsalwa ra Bibele, vanhu a va pfula tsalwa ra kona eTibibeleni ta vona. A ndzi nga si tshama ndzi swi vona swo tano. Eka nhlangano wolowo Timbhoni ti yimbelele risimu leri sekeriweke eka Esaya 35:5 leri sungulaka hi marito lama nge: “Loko se mabofu ma vona.”

Ndzi tsakile ku va ni dyondzo ya Bibele ni Timbhoni leyi a ndzi va na yona ka mune hi vhiki. Endzhakunyana ndzi kote ku twisisa leswaku ha yini Xikwembu xi pfumelele maxangu ni tinyimpi nileswaku xi ta byi tlhantlha njhani vuyelo lebyi vangiwaka hi maxangu wolawo. A ndzi tsake ngopfu loko ndzi dyondza hi xitshembiso xa rirhandzu xa Xikwembu malunghana ni Mfumo wa xona, lowu hikwalaho ka wona vanhu lava yingisaka va nga ta tsakela vutomi lebyi nga heriki emisaveni ya paradeyisi. (Genesa 1:28; Esaya 65:17-25; Nhlavutelo 21:1-5) Ndzi ye ndzi voningeriwa swinene hi ntiyiso wa Bibele naswona hi November 16, 1997, ndzi khuvuriwile ndzi kombisa ku tinyiketela ka mina eka Xikwembu.

Ku Gandzela Xikwembu Hi Vun’we

Endzhakunyana ko va ndzi khuvuriwile, Liza na yena u sungule ku dyondza Bibele. Ku nga khathariseki leswi a ome rihlanguti, u endle nhluvuko hi xihatla hi tlhelo ra moya naswona u khuvuriwe hi 1998. U boheke ku rhwariwa a yisiwa edan’wini ro khuvulela ka rona, kambe a tiyimisele ku tirhela Xikwembu hi mbilu hinkwayo. Hi qache muongori loyi a thova miri naswona Liza a endla vutiolori. Hi ku famba ka nkarhi ku oma ka yena swirho ku horile. Sweswi, u kota ku ya eka minhlangano hinkwayo a tlhela a ya ni le ntirhweni wa nsimu hambiloko yi ri ekule.

Nkarhi ni nkarhi loko ndzi ya eku chumayeleni ndzi khongelela ku va ni xivindzi. Endzhaku ko khongela ndzi teka nxongotelo wa mina ndzi ya exitichini xa bazi leri fambaka hi gezi. Loko ndzi twa swigingi, ndzi sungula bulo leri sekeriweke eBibeleni. Loko se ndzi khandziyile ndzi tshamela exikarhi, kutani ndzi sungula bulo leri sekeriweke eBibeleni ni vanhu naswona ndzi fambisa tibuku. Loko ndzi kuma munhu la tsakelaka ndzi teka nomboro ya riqingho ra yena kutani na yena a ndzi nyika ya yena.

Hi ku famba ka nkarhi ndzi kote ku bula ni mudyondzisi wa vuyimbeleri exibedlhele lexi pfunaka vanhu lava vabyeke nkarhi wo leha. U hlamarisiwe hi vutlhari lebyi kumekaka eBibeleni. Loko wanuna loyi a tlhelela ekaya u sungule ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. Exibedlhele xexo ndzi hlangane ni murhangeri un’wana wa fektri, loyi n’wana wa yena a nga voni. Ndzi n’wi byele hi ntshembo lowu ndzi nga na wona, hiloko a tsakela rungula leri a ndzi n’wi byela rona ra ntiyiso wa Bibele.

Ku sukela loko ndzi khuvuriwile, ndzi pfune vanhu va nhungu leswaku va va vachumayeri kulobye va Mfumo naswona se va dyondza Bibele ni vanhu vo tala. Yehovha u ya emahlweni a ndzi seketela swinene mina ni nsati wa mina hi ku tirhisa vamakwerhu va xinuna ni va xisati va Vakreste. Va hi hlayela kutani hi bula hi tibuku leti sekeriweke eBibeleni. Va tlhela va hi rhekhodela tinkulumo ta le ntsombanweni ni ta le vandlheni. Hinkwaswo leswi swi hi pfuna leswaku hi dzikisa ntiyiso wa Bibele etimbilwini ta hina ni ku rungulela van’wana ntiyiso wolowo. Xisweswo vandlha ri “ve mpfuno lowu tiyisaka” eka hina.—Vakolosa 4:11.

Ndzi hete malembe yo tala ndzi ri xiyimbeleri naswona sweswi ndzi tsakela ku yimbelela tinsimu ta Mfumo. Ndzi kota ku ti yimbelela hi nhloko tinsimu hinkwato ta buku ya Xirhaxiya leyi nge, Yimbelelelani Yehovha Swidzuniso. Ndzi tshemba leswaku i Yehovha la ndzi humeseke emisaveni leyi yo homboloka kutani a ndzi pfuna ndzi kuma ndlela yo huma emunyameni wa moya. Hi yona mhaka leyi ndzi veke ni ripfumelo leswaku siku rin’wana u ta ndzi ntshunxa eka vubofu bya mina.

[Xifaniso eka tluka 19]

Ndzi ri eku tlangeni ka nanga ya “C-major bass”

[Xifaniso eka tluka 20]

Ndzi ri eku tlangeni ka “accordion,” hi 1960

[Xifaniso eka tluka 20, 21]

Ntlawa lowu baka tinanga

[Xifaniso eka tluka 23]

Ndzi ri na Liza namuntlha