Ta Rivala
Doroba ra New York ra ha ku humesa nawu lowu sivelaka vanhu ku dzaha eribuweni ra lwandle, etiphakeni ni le tindhawini ta mabindzu. Vanhu lava tlulaka nawu lowu va ta rihisiwa R400. Va veki va nawu lowu va tshemba leswaku ku va vanhu va rihisiwa swi ta endla leswaku nawu lowu wu landzeriwa.—THE WALL STREET JOURNAL, U.S.A.
“Le Indiya vavasati lava mativula ya vona ku nga vanhwanyana va susa makhwiri loko va kuma leswaku n’wana wa vona wa vumbirhi na yena i nhwanyana naswona nhlayo ya vona yi andzile.” Eka mindyangu leyi mativula ya yona ku nga vanhwanyana, nhlayo ya vanhwanyana lava velekiweke ni vafana va 1 000 yi suke eka 906 hi 1990 yi ya eka 836 hi 2005.—THE LANCET, BRITAIN.
Vandla ra Rihanyo ra Misava Hinkwayo ri vule leswaku swilo swin’wana swa elektroniki swo vulavurisana ni vanhu leswi nga tirhisiki tintambu, swo tanihi tiselfoni swi nga ha vangela vanhu mfukuzana.—INTERNATIONAL AGENCY FOR RESEARCH ON CANCER, FRANCE.
Nhlangano wa Matiko se wu wu kumile murhi wo tshungula vuvabyi lebyi khomaka swifuwo lebyi vuriwaka cattle plague. Lebyi i “vuvabyi byo sungula bya swifuwo lebyi herisiweke hi matshalatshala ya vanhu . . . naswona i vuvabyi bya vumbirhi lebyi herisiweke endzhaku ka vuvabyi bya mpondzo lebyi a byi karhata vanhu.”FOOD AND AGRICULTURE ORGANIZATION OF THE UNITED NATIONS, ITALY.
Buku Ya Le New York
Phepha-hungu ra New York Times a ri ri ni nhloko-mhaka leyi nge, “A Legal Manual for an Apocalyptic New York.” Ri vulavula hi buku leyi nga enawini leyi pfunaka vaavanyisi ni magqweta leswaku va hlamula swivutiso swo tika loko ko tshuka ku va ni “nhlaselo wun’wana wa matherorisi, ku thyakisiwa ka swiaki swa nyutliya, tikhemikhali kumbe vuvabyi lebyi tlulelaka.” Buku leyi, leyi humesiweke hi tihuvo ta le Xifundzheni xa New York ni hi nhlangano wa magqweta lama yimelaka vanhu eka tihuvo leti tlakukeke yi ni xikombo lexi nga pfunaka vaavanyisi ni magqweta hi ku hatlisa leswaku va kuma milawu leyi fambisanaka ni ku hambanisiwa ka vanhu lava vabyaka, ku rhurhisiwa ka vanhu endhawini leyi nga ni khombo, ku secha handle ka mpfumelelo, ku dlayiwa ka swiharhi leswi nga ni vuvabyi lebyi tlulelaka ni ku yirisiwa ka milawu.
Swikhigelo Swa Khale
Art Tucker, mutivi wa ta rihanyo eXibedlhele xa St. Barts, le London u vule leswaku swifunengeto leswi baseke swa swikhigelo swi nga ha va “swi funengete swilo swin’wana leswi nyangatsaka.” Phepha-hungu ra The Times ra le London leri humeseke ndzavisiso lowu ri kombise leswaku endzhaku ko va munhu a xi tirhise malembe mambirhi, kotara ya ntiko wa xikhigelo wu vangiwa hi “switsongwatsongwana leswi feke ni leswi hanyaka, vulongo bya swona, swikhumba swa swona ni tibaktheriya.” Switsongwatsongwana ni switsotswana swin’wana swi hanya kahle loko swi ri endzeni ka swikhigelo. I yini leswi u nga swi endlaka? Phepha-hungu ra The Times ri ri: “Switsotswana . . . swa fa loko swi hisa hi dyambu, leswi vulaka leswaku mukhuva wa tolweni wo veka matirasi edyambyini wa pfuna.” Swisibi a swi swi dlayi switsotswana, kambe ku hlantswa swikhigelo hi mati lama hisaka tidigri ta 60 swa swi dlaya.