Vutilawuri

Nhlamuselo: I xiyimo lexi munhu a nga riki ehansi ka van’wana, kumbe lexi a tibyelaka leswaku a nga le hansi ka van’wana, a nga kongomisiwi hi vona kumbe ku kuceteriwa hi vona. Leswi va nyikiweke vuswikoti byo tihlawulela, vanhu hi ntumbuluko va navela ntshunxeko wo karhi. Hambi swi ri tano, loko ku navela loku ku hundzeletiwa, ku pfuxa ku nga yingisi, kumbe ku xandzuka.

Loko vanhu va bakanya mimpimanyeto ya Bibele, xana va wu kuma ntshunxeko hakunene?

Rhom. 6:16, 23: “Xana a mi tivi leswaku, loko mi tinyiketa ku tirhela un’wana ni ku n’wi yingisa, mi mahlonga ya loyi mi n’wi yingisaka xana?—hambi mahlonga ya ku dyoha loku yisaka eku feni, hambi mahlonga ya ku yingisa loku yisaka eku lulameni. . . . Ku dyoha ka hakela, hakelo ya kona i rifu, kambe nyiko leyi nyikiwaka ntsena, leyi humaka eka Xikwembu, i vutomi lebyi nga heriki, ha Kriste Yesu Hosi ya hina.”

Gal. 6:7-9: “Mi nga tshuki mi tixisa: Xikwembu a xi vungunyiwi; xin’wana ni xin’wana lexi munhu a xi byalaka, ú ta tshovela xona; loyi a byalaka swo tsakisa ntumbuluko wa yena wa nyama, ú ta tshovela leswo bola leswi humaka eka ntumbuluko wa yena wolowo; kambe loyi a byalaka swo tsakisa Moya, ú ta tshovela leswi humaka eka Moya, byi nga vutomi lebyi nga heriki. Loko hi ri karhi hi endla leswinene, hi nga karhaleni.”

Ku tikhoma hi tlhelo ra rimbewu: “Loyi a oswaka ú dyohela miri wa yena.” (1 Kor. 6:18) “L’a oŝanaka ni wansati o heleriwe hi ku anakanya, . . . o lov̌isa moya wa yena.” (Swiv. 6:32) (Malunghana ni vusodoma, vona Varhoma 1:24-27.) (Ku hlangana ka rimbewu loku thyakeke ku nga twakala ku tsakisa, swa nkarhinyana. Kambe ku vanga mavabyi lama nyenyetsaka, ku tika loku nga lavekiki, ku susa khwiri, mavondzo, ripfalo leri karhatekeke, ku karhateka emoyeni, ni ku nga tsakeriwi hi Xikwembu, lexi ntshembo wa hina wa vutomi bya nkarhi lowu taka wu titshegeke ha xona.)

Ku rhandza swilo leswi vonakaka: “Lava navelaka rifuwo, va wela endzingweni, emintlhan’wini ya ku navela leswo tala leswi nga pfuniki nchumu, ku nga ku navela loku ku dlayisaka vanhu, ni ku va peta ekhombyeni ni le ku loveni. Hikuva ku rhandza ngopfu mali i rimitsu ra leswo biha hinkwaswo; hi yo mhaka ya ku navela mali ngopfu leyi yi nga hambukisa van’wana, va tshika vupfumeri, kutani timbilu ta vona ti ngheniwa hi mivilelo leyo tala.” (1 Tim. 6:9, 10) “Ndzi ta tibyela ndzi ku: ‘Munhu wo kateka, u ni swilo leswo tala, leswi hlengeleteriweke malembe layo tala; wisa, u dya, u nwa, u tsaka.’ Kambe Xikwembu xi ku ka yena: ‘Wee xihunguki! Hi vusiku byebyi, u ta tekeriwa moya wa wena; kutani leswi u swi lunghiseke swi ta va swa mani xana?’ Yesu a heta hi ku vula a ku: ‘Swi tano ni ka loyi a tihlengeletelaka xuma, a nga fuweri Xikwembu.’” (Lk. 12:19-21) (Rifuwo ra leswi vonakaka a ri wu tisi ntsako lowu nga heriki. Matshalatshala ya ku kuma rifuwo hakanyingi ma vanga leswaku mindyangu yi pfumala ntsako, ku tsana ka rihanyo, ku tsana hi tlhelo ra moya.)

Ku nwa swakunwa swa xihoko ku tlula mpimo: “Makhombo i ya mani šana? ‘Yoo! mina!’ i ŝa mani? Timholovo i ta mani? Mikosi i ya mani? V̌untŝaka i bya mani? I ya mani mahlo yo tŝhuka? I ŝa la’v̌a tolov̌elaka ku nwa. La’v̌a huwelaka vinyo le’yi pfanganeke. Makumu ya yona ma kotisa nyoka le’yi lumaka, yi tlhav̌a kukota mhiri.” (Swiv. 23:29, 30, 32) (Ku nwa ku nga ha rhanga hi ku tikomba onge ku pfuna munhu leswaku a rivala swiphiqo swakwe, kambe a ku swi lulamisi. Loko a hanyanya, u kuma swiphiqo sweswo swa ha ri kona, hakanyingi ku va ku engeteleke swin’wana. Loko swakunwa swa xihoko swi tirhisiwa ku tlula mpimo, swi onha xindzhuti xa munhu, rihanyo rakwe, vutomi byakwe bya ndyangu, vuxaka byakwe ni Xikwembu.)

Ku tirhisa swidzidzirisi hi ndlela yo biha: Vona matluka 251-7, ehansi ka “Swidzidzirisi.”

Vanghana vo biha: Loko vanghana va wena vo ku byela leswaku va yi tiva ndlela yo kuma mali yo tala handle ko tikarhata, xana a wu ta fambisana na vona? “U nga ṭhuki u famba hi tindlela ta v̌ona, u hambukisa nenge wa wena e mitileni ya v̌ona. Hikuv̌a milenge ya v̌ona yi ṭuṭumela ku biheni, v̌a hatlisa ku halata ngati.” (Swiv. 1:10-19) Loko munhu a nga ri mugandzeri wa Yehovha, kambe a tikomba a lulamile, xana u nga n’wi teka tanihi munghana lonene? Xikeme a a ri n’wana wa ndhuna ya Mukanana, naswona Bibele yi vula leswaku a a ri “wanuna lo’nkulu e ndlwini hikwayo ya tata wa yena,” kambe a “khoma [Dina], a etlela na yena, a ṅwi onha.” (Gen. 34:1, 2, 19) Xana leswi van’wana va nga tshukaka va nga wu tshembi ntiyiso lowu u wu dyondzeke eRitweni ra Xikwembu, swi nga cinca swo karhi eka wena? “Mi nga pfumeli ku xisiwa: ‘Vanghana lavo biha, va borisa mikhuva leyinene.’” (1 Kor. 15:33) Xana Yehovha a nga titwa njhani loko u hlawula lava va nga n’wi rhandziki va va vanghana va wena? Eka hosi ya Yuda leyi endleke sweswo, muvulavuleri wa Yehovha u te: “Hikwalaho ka ŝona, Yehova o ku karihele.”—2 Tikr. 19:1, 2.

I mani loyi a khutazeke vanhu leswaku va ntshunxeka ku tiendlela swiboho handle ko anakanya hi swileriso swa Xikwembu?

Gen. 3:1-5: “E nyoka [leyi a yi tirhisiwa tanihi muvulavuleri wa Sathana; vona Nhlavutelo 12:9] . . . yi ku ka wansati: Kunene Šikwembu ši te: Mi nga ṭhuki mi dya muri ni wuṅwe wa ntanga! Kambe wansati a ku ka nyoka: Hi nga dya mihanḍu ya miri ya ntanga; ntsena loko yi ri mihanḍu ya muri lo’wu nge šikari ka ntanga, Šikwembu ši te: Mi nga ka mi nga dyi, ni ku khumba, mi nga yi khumbi, leŝaku mi nga ti fa. Kutani nyoka yi ku ka wansati: Loko ku ri ku fa, mi nga ka mi nga fi; kambe Šikwembu ši tiv̌a leŝaku siku mi nga ta dya, mahlo ya ṅwina ma ta pfuleka, mi ta kotisa Šikwembu, mi tiv̌a ŝo saseka ni ŝo biha.”

Hi wihi moya lowu susumetaka munhu loko a honisa ku rhandza ka Xikwembu leswaku a enerisa ku navela ka yena?

Ef. 2:1-3: “Khale a mi file emoyeni hikwalaho ka swivi swa n’wina ni swidyoho swa n’wina. Eminkarhini yoleyo, a mi hanya eka swona loko ma ha landza mikhuva leyo biha ya misava leyi [leyi fumiwaka hi Sathana]. A mi ri ehansi ka ndhuna leyi fumaka mimoya ya le henhla empfhukeni, wu nga moya lowu tirhaka nasweswi exikarhi ka vanhu lava nga yingisiki Xikwembu. Na hina hinkwerhu khale a hi fana na vona, hi hanya hi ku navela ka ntumbuluko wa hina wa laha misaveni, hi endla hinkwaswo leswi tsakisaka miri ni miehleketo ya hina; kutani na hina, hi ku tumbuluka, a hi faneriwile hi vukari bya Xikwembu, ku fana ni vanhu van’wana.”

I mavonelo wahi ya vutianakanyi lawa swi nga swa nkoka leswaku lava vulaka leswaku va tirhela Xikwembu va ma papalata?

Swiv. 16:18: “Ku tikurisa ku rangela ku lov̌a, ku tiḍunisa ku rangela ku wa.”

Swiv. 5:12: “U ku: Šana nḍi arisile ku yini e ku layiwa? Mbilu ya mina yi sanḍele yini ku tshinyiwa?” (Mavonelo yo tano ma nga vangela munhu swiphiqo leswikulu, hi laha mongo wu kombisaka ha kona.)

Tinhl. 16:3: “Kutani v̌a hlengeletana v̌a renḍela Moše na Arone [lava Yehovha a a va tirhisa tanihi valanguteri va vanhu vakwe], v̌a ku ka v̌ona: Ŝi ringene, hikuv̌a nhlengeletano hikwayo yi kwetsimile, kutani Yehova o le šikari ka v̌ona! Šana mi tikurisela yini henhla ka nhlengeletano ya Yehova-ke?”

Yuda 16: “Lava i vanhu vo tshamela ku ngurangureka ni ku vilela, lava susumetiwaka hi ku navela ka vona loko biha, vanhu va manyunyu lava tikurisaka, lava xisaka van’wana hi ku va bumabumela, kasi va lava ku vuyeriwa.”

3 Yoh. 9: “Diyotrefo loyi a tiendlaka murhangeri, a nga nkhensi vufambisi bya hina.”

Swiv. 18:1: “Munhu l’a tihlawulaka e ka v̌aṅwana o lav̌a ku tiṭakisa ntsena, wa hlunamela hikwaŝo le’ŝi nga ni fanelo.”

Yak. 4:13-15: “Twanani ke, n’wina lava mi nge: ‘Namuntlha kumbe mundzuku hi ta ya emutini lowo karhi ni lowo karhi, hi ya pindzuka lembe hi ri karhi hi xava ni ku xavisa, hi endla bindzu kona!’ Kasi swa mundzuku a mi swi tivi! Vutomi bya n’wina i ncini ke? Hikuva mi hunguva leyi humelelaka nkarhinyana, kutani yi hangalaka. Ematshan’wini ya swona a mi fanele ku vula mi ku: ‘Loko Hosi yi swi rhandza, hi ta pfuka hi ya endla leswo karhi kumbe leswo karhi.’”

Loko ku navela ka munhu ka vutilawuri ku endla leswaku a tekelela misava leyi nga ehandle ka vandlha ra Vukreste, xana u va ehansi ka vulawuri bya mani? Naswona xana Xikwembu xi swi langutisisa ku yini leswi?

1 Yoh. 2:15; 5:19: “Mi nga rhandzeni misava, kumbe swilo leswi nge misaveni. Loko munhu a rhandza misava, rirhandzu ro rhandza Tatana a ri kona eka yena.” “Ha swi tiva leswaku hi va Xikwembu, ni leswaku misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya Lowo biha.”

Yak. 4:4: “Hikokwalaho, loyi a tinyiketaka eku rhandzeni ka swa misava, ú tiendla nala wa Xikwembu.”