March

Hikwalaho ka leswi vamakwavo va Yefta a va ri ni mavondzo ni leswi a va n’wi venga, va n’wi sindzise leswaku a suka endhawini leyi a yi ri ya yena. (Vaav. 11:1-3) Loko vakulu va le tikweni ra yena va n’wi kombela leswaku a va pfuna, u nambe a va pfuna. (Vaav. 11:4-11) Ku lwela vito ra Yehovha ni vanhu va yena a ku ri nchumu wa nkoka swinene ku tlula ndlela leyi Yefta a titwa ha yona. A a tiyimisele ku tshama a tshembekile eka Yehovha leswi endleke leswaku yena ni vanhu van’wana va kuma mikateko. (Hev. 11:32, 33) Xana hi ta dyondza swo karhi eka xikombiso xa Yefta? Xana hi ta endla yini loko vamakwerhu va hi heta matimba kumbe loko hi vona va nga hi khomi kahle? A hi fanelanga hi pfumelela ku twisiwa ku vava ku hi sivela ku tirhela Yehovha. Hi nga tshiki ku ya eminhlanganweni kumbe ku heta nkarhi ni vamakwerhu. Loko hi ri karhi hi tekelela xikombiso xa Yefta, hi ta swi kota ku pfumelela ku kongomisiwa hi milawu ya Xikwembu hi hlula swiphiqo ni ku ya emahlweni hi endla leswinene.—Rhom. 12:20, 21; Kol. 3:13. w16.04 1:7, 9, 10

Hi fanele hi tiyisela ku ya fikela emakumu, ku nga ri swa xinkarhana. Ehleketa hi xikepe lexi nga eku mbombomeleni. Leswaku vakhandziyi va pona, va fanele va hlambela ku ya fika eribuweni. Munhu loyi a helaka matimba loko a ha sungula ku hlambela u ta nwela. Ni munhu loyi a helaka matimba loko ku sale katsongo leswaku a fika eribuweni na yena u ta nwela. Loko hi lava ku hanya emisaveni leyintshwa, hi fanele hi ya emahlweni hi tiyisela. A hi yeni emahlweni hi va ni langutelo leri fanaka ni ra muapostola Pawulo, loyi a nga te: “A hi tshiki.” (2 Kor. 4:16) Ku fana na Pawulo, ha tiyiseka hilaha ku heleleke leswaku Yehovha u ta hi pfuna loko hi tiyisela ku ya fika emakumu. Eka Varhoma 8:37-39, Pawulo u tsale a ku: “Hi hlula hi ku helela hikwalaho ka loyi a hi rhandzeke. Hikuva ndza kholwa leswaku rifu ni vutomi ni tintsumi ni tihulumendhe ni swilo leswi nga laha sweswi ni swilo leswi taka ni vaungameri ni vutlakuki ni vuenti ni xivumbiwa xihi ni xihi xin’wana a swi nge swi koti ku hi hambanisa ni rirhandzu ra Xikwembu leri nga eka Kreste Yesu Hosi ya hina.” w16.04 2:17, 18

Kombela vutlhari eka Yehovha leswaku u kota ku xiya xiyimo lexi nga ha ku tikelaka ku ka u nga katseki eka tipolitiki ni le ka tinyimpi. Nakambe n’wi kombele leswaku a ku pfuna u endla leswinene eka xiyimo xexo. U nga ha pfaleriwa kumbe u xupuriwa hi tindlela tin’wana hikwalaho ka leswi u tshembekaka eka Yehovha. Loko swi ri tano, khongelela ku va ni xivindzi leswaku u kota ku hlamusela van’wana leswaku ha yini u nga katseki eka tipolitiki ni le ka tinyimpi. U nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta ku pfuna u tiyisela. (Mint. 4:27-31) Yehovha u hi nyike Bibele leswaku yi hi tiyisa. Anakanyisisa hi tindzimana leti nga ta ku pfuna leswaku u tshembeka. Ringeta ku nhlokohata tindzimana teto, hikuva ti ta ku pfuna loko se swi nga ha koteki ku va ni Bibele. Bibele yi nga tlhela yi ku pfuna leswaku u ya u tshemba Xikwembu hi leswi xi swi vulaka hi vumundzuku. Hi fanele hi va ni ntshembo lowu leswaku hi tiyisela nxaniso. (Rhom. 8:25) Hlawula tindzimana leti hlamuselaka swilo leswi u languteleke ku tiphina ha swona emisaveni leyintshwa naswona u tivona u ri eka yona. w16.04 4:14, 15

Vafundhisi a va chumayeli hi Mfumo wa Xikwembu. Loko va vulavula hi Mfumo, vo tala va vona va vula leswaku i nchumu lowu nga le mbilwini ya munhu. (Luka 17:21) A va va dyondzisi vanhu leswaku Mfumo wa Xikwembu i mfumo wa le tilweni lowu hosi ya wona ku nga Yesu. Ku ri na sweswo va vulavula ngopfu hi Yesu hi nkarhi wa Khisimusi kumbe wa Paseka. A va va byeli vanhu leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa swiphiqo swa vanhu naswona ku nga ri khale wu ta herisa vubihi hinkwabyo laha misaveni. (Nhlav. 19:11-21) Swi le rivaleni leswaku varhangeri va vukhongeri a va swi tivi leswi Yesu a nga ta swi endla tanihi Hosi ya Mfumo wa Xikwembu. Naswona a va swi twisisi leswaku ha yini va fanele va chumayela. Ntirho wo chumayela a wu fanelanga wu chumayela hi xikongomelo xo endla mali kumbe ku aka miako ya manyunyu. Kutani ntirho lowu a wu fanelanga wu endliwa bindzu. (2 Kor. 2:17) Lava endlaka ntirho lowu a va fanelanga va wu endla hi xikongomelo xo lava ku vuyeriwa.—Mint. 20:33-35. w16.05 2:7, 8

A hi nge u tsakela swiambalo swa muxaka wo karhi, kambe wa swi tiva leswaku van’wana evandlheni va nga ha khunguvanyeka loko wo swi ambala. A ku kona eBibeleni laha ku vulavuriwaka hi muxaka wolowo wa swiambalo. Kutani u nga yi tiva njhani ndlela leyi Yehovha a anakanyaka ha yona? Bibele yi ri: “Vavasati va [fanele va] tisasekisa hi swiambalo leswi langutekaka, hi xichavo ni mianakanyo yo hluteka, ku nga ri hi tindlela to horha misisi ni nsuku kumbe tiperela kumbe swiambalo leswi durhaka ngopfu, kambe hi ndlela leyi fanelaka vavasati lava vulaka leswaku va chava Xikwembu.” (1 Tim. 2:9, 10) I ntiyiso leswaku malandza hinkwawo ya Yehovha, ku katsa ni vavanuna va nga dyondza swo karhi eka marito lawa. Loko hi ambala hi ndlela leyi xiximekaka, hi anakanyela ndlela leyi van’wana va nga ta titwa ha yona hikwalaho ka swiambalo leswi hi swi hlawulaka. Leswi hi rhandzaka vamakwerhu, hi papalata ku va hlundzukisa kumbe ku va khunguvanyisa.—1 Kor. 10:23; w16.05 3:14

Loko Adamu a xandzukela Muvumbi wakwe, a nga ha vanga n’wana wa Xikwembu. Kambe vatukulu vo tala va Adamu va hlawule Yehovha tanihi Mufumi wa vona. (Hev. 12:1) Hi ku yingisa Muvumbi wa vona, va kombise leswaku va lava a va Tatana ni Muvumbi wa vona ku nga ri Sathana. (Yoh. 8:44) Ku tshembeka ka vona eka Xikwembu ku hi tsundzuxa marito ya ndzimana ya namuntlha. Hilaha ku fanaka, namuntlha vagandzeri va Yehovha va ntiyiso va tikarhatela ku titsongahata ni ku yingisa. Va swi teka ku ri lunghelo lerikulu ku va Yehovha a ri Tata wa vona naswona va lava leswaku a va Muvumbi wa vona. Xana hi lava ku fana ni vumba byo olova lebyi Xikwembu xi nga vumbaka xibya xa risima hi byona? Xana hi teka vamakwerhu tanihi lava nga eku vumbiweni hi Xikwembu? w16.06 1:2, 3

Misava leyintshwa yi le kusuhi swinene ni ku fika naswona ripfumelo ra hina ri le ku ringiweni. Kutani hi fanele hi kambisisa ripfumelo ra hina. Hi nga tiyiseka njhani leswaku hi ni ripfumelo leri tiyeke? Hi nga kambisisa marito ya Yesu eka Matewu 6:33. Tivutise: ‘Xana tipakani ni swiboho swa mina swi kombisa leswaku ndza ma tshemba hakunene marito ya Yesu? Xana ndza xwa eminhlanganweni kumbe ensin’wini leswaku ndzi endla mali yo tala? Ndzi ta endla yini loko ntirho wa mina wu lava leswaku ndzi heta nkarhi wo tala ni matimba ya mina ndzi ri karhi ndzi tirha? Xana ndzi ta pfumelela misava leyi yi ndzi vumba kumbexana hambi ku ri ku ndzi tshikisa ku tirhela Yehovha?’ Loko hi nga endli leswi Bibele yi swi vulaka hi vanghana vo biha, hi vanhu lava susiweke evandlheni kumbe hi vuhungasi, timbilu ta hina ti nga nonon’hwa. U fanele u endla yini loko leswi swi sungula ku humelela eka wena? U fanele u kambisisa ripfumelo ra wena hi ku hatlisa! U nga tixisi naswona tirhisa Rito ra Xikwembu nkarhi ni nkarhi ku lulamisa ndlela leyi u anakanyaka ha yona. w16.06 2:8, 9

Emisaveni hinkwayo, ku ni nhlengeletano leyi vumbiwaka hi vanhu lava rhandzaka Yehovha ni lava lavaka ku n’wi tirhela. Vanhu lava i Timbhoni ta Yehovha. Hambileswi va endlaka swihoxo, Yehovha wa va kongomisa hi ku tirhisa moya lowo kwetsima. Hi 1914, a ku ri ni vanhu vatsongo lava gandzelaka Yehovha. Kambe Yehovha u katekise ntirho wo chumayela. Hikwalaho ka sweswo, vanhu va timiliyoni va dyondze ntiyiso naswona va ve Timbhoni takwe. Yehovha u hlamusele ku andza loku, loku hlamarisaka hilaha ndzimana ya namuntlha yi vulaka hakona naswona u ye emahlweni a ku: “Mina Yehovha, ndzi ta swi hatlisisa hi nkarhi wa swona.” Namuntlha swi lo dlaa, leswaku vuprofeta lebyi byi hetisekile. Vanhu va Yehovha va fana ni tiko lerikulu. Entiyisweni, ku ni matiko yo tala emisaveni hinkwayo lama nga ni vaaki vatsongo loko ma ringanisiwa ni nhlayo ya vanhu va Yehovha. w16.06 4:1, 2

Yesu a a nga kanakani leswaku loko Tata wakwe a khathalela tinyenyana, u ta tlhela a khathalela ni vanhu. (1 Pet. 5:6, 7) Leswi tinyenyana ti gingiritekaka na hina hi fanele hi tirha hi matimba. Hi fanele hi tirha leswaku hi byala kumbe hi kuma mali yo xava swakudya. Yehovha u ta katekisa matshalatshala ya hina. Naswona loko hi nga ri na mali leyi eneleke yo xava swakudya, u ta hi khathalela. Hi xikombiso, van’wana va nga hi nyika leswi va nga na swona. Nakambe Yehovha u nyika tinyenyana ndhawu yo tshama eka yona. U ti nyike vuswikoti byo aka xisaka, ni ku tlhela a endla swilo leswi tinyenyana ti nga swi tirhisaka leswaku ti aka swisaka. Hilaha ku fanaka Yehovha a nga hi pfuna leswaku hi kuma ndhawu leyi faneleke yo tshama eka yona swin’we ni mindyangu ya hina. Loko a vula marito ya ndzimana ya namuntlha, kumbexana Yesu a anakanya hi ndlela leyi a ta nyikela vutomi byakwe ha yona ku nga ri khale hikwalaho ka vanhu. (Ringanisa na Luka 12:6, 7.) I ntiyiso leswaku Yesu a nga felanga tinyenyana kumbe swiharhi. U fele hina leswaku hi ta hanya hilaha ku nga heriki.—Mat. 20:28. w16.07 1:11-13

Ha yini hi dyoha hi tlhela hi fa? Bibele yi vula leswaku “hi xivi xa munhu un’we rifu ri ve hosi.” Kutani leswi hi nga vatukulu va Adamu, a hi hetisekangi naswona ha fa. (Rhom. 5:12, 14, 17) Hambiswiritano, hi nga hlawula ku nga fumiwi kumbe ku lawuriwa hi xidyoho. Njhani? Loko hi kombisa ripfumelo eka gandzelo ra nkutsulo ra Kreste, ha vuyeriwa eka musa lowu nga faneriwiki wa Yehovha (Rhom. 5:20, 21) Hambileswi ha ha riki vadyohi, a hi fanelanga hi pfumelela xidyoho xi hi lawula. Kutani loko hi dyohile hi fanele hi kombela Yehovha leswaku a hi rivalela. Hi nga vuyeriwa njhani eka musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu? Pawulo u te: “Musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu . . . wu hi letela leswaku hi hambana ni ku nga xiximi Xikwembu ni ku navela ka misava, ni ku hanya hi mianakanyo yo hluteka ni ku lulama ni ku tinyiketela loku nga ni vukwembu exikarhi ka mafambiselo lawa ya swilo ya sweswi.”—Tito 2:11, 12. w16.07 3:5, 6

Vukati byo sungula byi onhakile loko Adamu na Evha va hlawula ku nga yingisi Yehovha. Sathana Diyavulosi, “nyoka ya khale,” u kanganyise Evha ni ku n’wi endla a tshemba leswaku loko o dya muhandzu wa “murhi wa ku tiva leswinene ni leswo biha” u ta tlhariha naswona u ta kota ku tiendlela swiboho. Evha a nga byi xiximanga vunhloko bya nuna wa yena hi ku endla xiboho handle ko vulavurisana na yena ku sungula. Nakambe ematshan’weni yo va Adamu a yingisa Xikwembu, u dye muhandzu lowu a nyikiweke wona hi Evha. (Nhlav. 12:9; Gen. 2:9, 16, 17; 3:1-6) Loko Xikwembu xi va vutisa, Adamu u sole nsati wakwe. Evha yena u sole nyoka leswi yi n’wi kanganyiseke. (Gen. 3:12, 13) Adamu na Evha va tiyimelerile hikwalaho ka leswi va nga yingisangiki naswona Yehovha u gweve vaxandzuki volavo. Xikombiso xa vona i xilemukiso eka hina! Leswaku vukati byi humelela, vatekani va fanele va yingisa Yehovha ni ku tihlamulela hikwalaho ka swiendlo swa vona. w16.08 1:1, 4, 5

Ku langutela swilo leswi nga riki swa xiviri swi nga endla leswaku ku va ni swiphiqo exikarhi ka vatekani. Loko leswi vatekani va swi languteleke evukatini swi nga endleki, va nga ha titwa va nga enerisekanga, va kanganyisiwile ni ku hlundzuka. Ku hambana ka ndlela leyi va kurisiweke ha yona ni ndlela leyi va titwaka ha yona swi nga ha vanga swiphiqo, kumbe va nga ha holovisa hi mali, maxaka ni ku kurisa vana. Hambiswiritano, swa tsakisa ku vona vatekani vo tala lava nga Vakreste va kota ku tlhantlha swiphiqo swo hambanahambana hikuva va pfumela ku kongomisiwa hi Xikwembu. Loko ku ri ni swiphiqo leswikulu, vatekani lava nga Vakreste va fanele va kombela mpfuno eka vakulu. Vamakwerhu lava va ni ntokoto naswona va nga pfuna vatekani leswaku va tirhisa ndzayo leyi nga eRitweni ra Xikwembu evuton’wini bya vona. Leswaku va lulamisa swiphiqo vatekani va fanele va kombela moya lowo kwetsima eka Yehovha, leswaku wu va pfuna ku tirhisa milawu ya Bibele ni ku kombisa mihandzu ya moya wakwe.—Gal. 5:22, 23. w16.08 2:11-13

Yesu a a tshama a khomekile. Nilokoswiritano, a a tinyika nkarhi wo pfuna vanhu lava tsakeleke mahungu lamanene. Hi xikombiso, Yesu u dyondzise ntshungu, a tshame ebyatsweni. Eka xiendlakalo xexo, hi singita u endle leswaku Petro a phasa tinhlampfi to tala kutani a a n’wi byela marito ya ndzimana ya namuntlha. Ku ve ni vuyelo byihi hikwalaho ka marito ni swiendlo swa Yesu? Petro ni lava a ri na vona va ‘tshike hinkwaswo, va landzela Yesu.’ (Luka 5:1-11) Nikodema, xirho xa huvo ya Sanedri, u lave ku tiva swo tala malunghana ni leswi Yesu a a swi dyondzisa, kambe a a chava leswaku vanhu va ta ku yini loko a vulavula na Yesu erivaleni. Yesu a a pfumelelana ni swiyimo naswona a a tinyika nkarhi wo va ni vanhu van’wana; u hlangane na Nikodema nivusiku—ku nga ri na vanhu van’wana. (Yoh. 3:1, 2) N’wana wa Xikwembu a a tinyika nkarhi wo tiyisa ripfumelo ra van’wana. Xana na hina a hi fanelanga hi hisekela ku tlhelela eka vanhu lava hi va tshembiseke leswaku hi ta vuya eka vona ni ku fambisa tidyondzo ta Bibele ni vanhu lava tsakelaka? w16.08 4:10, 11

Ku titsongahata ka hina swi katsa ku tikambisisa hi vukheta hi vona loko ndlela leyi hi ambalaka ha yona yi fambisana ni ku tenga ni ku kwetsima ka Yehovha, hikuva hi titshege hi yena hilaha ku heleleke leswaku a hi kongomisa. Nakambe, ku titsongahata swi katsa ku kombisa van’wana leswaku hi xixima ndlela leyi va titwaka ha yona ni vonelo ra vona. Kutani, ha ‘titsongahata loko hi famba ni Xikwembu xa hina’ hi ku hanya hi ku pfumelelana ni milawu ya xona leyi tlakukeke ni ku xixima mapfalo ya van’wana. Ndlela leyi hi ambalaka ha yona a yi fanelanga yi endla leswaku vanhu va ehleketa leswaku a hi vagandzeri va Yehovha. Vamakwerhu ni vanhu lava nga riki Timbhoni va fanele va swi vona kahle leswaku hi fanelekela kahle ku yimela Xikwembu xa hina lexi lulameke. Xi ni milawu leyi tlakukeke, naswona hi tikarhatela ku hanya hi ku pfumelelana na yona hi tsakile. Ku bumabumeriwa vamakwerhu lava maambalelo ya vona ni ku tikhoma ka vona swi kokaka vanhu va timbilu letinene leswaku va yingisa rungula ra le Bibeleni leri ponisaka vutomi ni ku yisa ku dzuneka eka Yehovha hi ntsako. w16.09 3:18-20

Yakobe a a tiyimisele ku hlula ni ku kombisa leswaku a nge tshiki ku lwa kukondza a hlula! (Gen. 32:24-26) Naswona u katekisiwile hikwalaho ka ku tiyisela kakwe. U kume vito leri ngo n’wi be ra Israyele, (leri vulaka “La Lweke [Muphikeleri] Ni Xikwembu”). Yakobe u kume mikateko yo tala leyi na hina hi yi lavaka ku nga ku tsakeriwa ni ku katekisiwa hi Yehovha. Rahele nsati wa Yakobe, a a swi langutele hi mahlongati ku vona ndlela leyi Yehovha a nga ta xi hetisisa ha yona xitshembiso lexi a tshembise nuna wakwe. Kambe a nga ri na vana. Enkarhini wakwe xiyimo xexo a ku ri ndzhukano lowukulu. Rahele u swi kotise ku yini ku ya emahlweni a lwisana ni xiyimo lexi hetaka matimba ni lexi a nga kotiki ku xi lawula? A nga heleriwanga hi ntshembo. Ku ri na sweswo, u ye emahlweni a khongela hi mbilu hinkwayo. Yehovha u twe xikhongelo xa Rahele lexi humaka embilwini naswona hi ku famba ka nkarhi u n’wi katekise hi vana.—Gen. 30:8, 20-24. w16.09 2:6, 7

I swa nkoka leswaku u kombisa vana va wena ndlela leyi milawu ya Bibele yi nga ya nkoka ha yona. (Ps. 1:1-3) Ku ni tindlela to tala to endla sweswo. Hi xikombiso, u nga ha byela vana wa wena leswaku va tianakanya va ya eku tshameni exihlaleni xa le kule swinene naswona va fanele va hlawula nhlayo yo karhi ya vanhu lava nga ta tshama na vona. Kutani va vutise u ku: “Hi tihi timfanelo leti n’wina swin’we ni vanhu hinkwavo lava mi va hlawuleke mi faneleke mi va na tona leswaku mi tshama hi ku rhula ni ku twanana?” U nga ha tlhela u burisana na vona hi milawu ya vutlhari leyi kumekaka eka Vagalatiya 5:19-23. Dyondzo yoleyo yi nga va dyondzisa swilo swimbirhi swa nkoka. Xo sungula, milawu ya Xikwembu yi endla leswaku ku va ni ku rhula ni ntwanano. Xa vumbirhi, Yehovha wa hi lunghiselela sweswi hi ku hi dyondzisa, leswaku hi ta kota ku hanya emisaveni leyintshwa. (Esa. 54:13; Yoh. 17:3) U nga ha tlhela u va komba mintokoto ya ndlela leyi vamakwerhu va pfunekeke ha yona hi ku tirhisa Bibele eka minkandziyiso ya hina. U nga ha tirhisa ntlhandlamano wa swihloko leswi nge “Bibele Yi Hundzula Vutomi Bya Vanhu” leswi kumekaka eka Xihondzo xo Rindza. w16.09 5:13, 14

Hambileswi hi nga ha vaka hi khomeke swinene, hinkwerhu ka hina hi fanele hi va ni nkarhi wo endla dyondzo ya munhu hi yexe swin’we ni vugandzeri bya ndyangu. (Efe. 5:15) Hambiswiritano, a hi fanelanga hi hlaya hi xikongomelo xo heta matluka yo karhi kumbe ku lunghiselela leswaku hi ta kota ku hlamula eminhlanganweni. Kambe hi lava ku tiyiseka leswaku hi pfumelela Rito ra Xikwembu ri fikelela timbilu ta hina ni ku tiyisa ripfumelo ra hina. Loko hi dyondza a hi fanelanga hi anakanyisisa ntsena hi ndlela leyi hi nga pfunaka van’wana ha yona kambe hi fanele hi anakanyisisa ni hi ndlela leyi hi nga pfunekaka ha yona. (Filp. 1:9, 10) Hi fanele hi tsundzuka leswaku ku lunghiselela ku ya ensin’wini, minhlangano kumbe nkulumo a swi enelanga. Hi xikombiso, hambileswi musweki a faneleke a ringa swakudya a nga si swi phamela, a nge hanyi hi swakudya leswi a swi ringeke ntsena. Loko a lava ku tshama a ri ni rihanyo lerinene u fanele a dya. Hilaha ku fanaka, loko hi lava ku tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha hi fanele hi dyondza Bibele nkarhi ni nkarhi. w16.10 2:10, 11

Eka Vaheveru 11:1 Bibele yi boxa nhlamuselo ya ripfumelo. Ripfumelo ri katsa swilo swimbirhi leswi hi nga swi voniki: (1) “Ku langutela loku tiyisekisiweke”—leswi swi nga ha katsa swilo leswi nga ta endleka enkarhini lowu taka swo tanihi ku herisiwa ka vubihi ni ku ta ka misava leyintshwa. (2) “Leswi nga swa xiviri hambiloko swi nga voniwi.” Emhakeni leyi, rito ra Xigriki leri hundzuluxeriwe ri va “vumbhoni lebyi tiyeke” ri vula “vumbhoni lebyi khorwisaka” bya ntiyiso lowu nga voniwiki, byo tanihi ku va kona ka Yehovha Xikwembu, Yesu Kreste, tintsumi ni swilo hinkwaswo leswi endlekaka eMfun’weni wa le tilweni. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi ni ripfumelo eka swilo leswi nga voniwiki leswi Rito ra Xikwembu ri swi vuleke? Hi nga swi kombisa hi leswi hi swi vulaka ni swiendlo swa hina. Kutani handle ka swilo leswi hi ta va hi nga ri na ripfumelo leri tiyeke. w16.10 4:6

Yehovha na Yesu va swi vona leswi hi swi endlaka leswaku hi seketela Mfumo hambiloko hi nga koti ku endla swo tala hikwalaho ka swiyimo. (Luka 21:1-4; 2 Kor. 8:12) Hi xikombiso, vamakwerhu van’wana lava dyuhaleke va tikarhatela ku va kona eminhlanganweni ni ku hlamula swin’we ni ku ya ensin’wini nkarhi ni nkarhi. Xana a hi fanelanga hi va bumabumela ni ku va khutaza? Lava nkarhi lowunene wo khutaza van’wana. Loko hi vona van’wana va endla leswinene hi fanele hi va bumabumela. Xiya leswi endlekeke loko Pawulo na Barnaba va ri e-Antiyoka le Pisidiya. Mulanguteri wa sinagoga u va byele leswi: “Vavanuna, vamakwerhu, loko mi ri ni rito ro karhi ro khutaza vanhu, ri vuleni.” Pawulo u va khutazile. (Mint. 13:13-16, 42-44) Loko hi ri ni marito lama khutazaka hi fanele hi ma vula. Hi ta swi xiya leswaku loko hi tshamela ku khutaza van’wana na vona va ta hi khutaza.—Luka 6:38. w16.11 1:3, 15, 16

Mawaku lunghelo leri hi nga na rona ro va xiphemu xa nhlengeletano ya Yehovha! Leswi hi tivaka leswi Xikwembu xi swi languteleke eka hina swin’we ni milawu ya xona hi ni vutihlamuleri byo xi tsakisaka ni ku seketela vuhosi bya xona. Hambileswi vanhu vo tala va rhandzaka ku endla swilo swo biha kambe hina hi fanele hi ‘venga leswo biha,’ ku fana na Yehovha. (Ps. 97:10) A hi fanelanga hi fana ni vanhu lava nge “leswinene swi bihile nileswaku leswo biha i swinene.” (Esa. 5:20) Leswi hi lavaka ku tsakisa Xikwembu, hi fanele hi lwela ku tshama hi basile emirini, emahanyelweni ni ku tshama hi ri ni vuxaka lebyinene na xona. (1 Kor. 6:9-11) Ha n’wi rhandza Yehovha ni ku titshega ha yena naswona hi kombisa ku tshembeka eka yena hi ku hlawula ku hanya hi milawu yakwe leyi nga le Bibeleni. Nakambe hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi hanya hi milawu leyi loko hi ri ekaya, evandlheni, entirhweni, exikolweni ni kun’wana ni kun’wana laha hi nga kona. w16.11 3:13

Swichudeni swa Bibele a swi tshembekile. Kambe exikarhi ka 1914 na 1919 a swi nga ri na langutelo leri a ri fambisana ni Matsalwa malunghana ni ku xixima mifumo ya misava. Kutani, minkarhi yin’wana a swi seketela tinyimpi. Hi xikombiso, loko presidente wa United States a vule leswaku siku ra May 30, 1918, ku ta va siku leri va nga ta khongelela ku rhula, Xihondzo xo Rindza xi vule leswaku Swichudeni swa Bibele swi fanele swi endla hilaha ku fanaka. Swichudeni swin’wana swi humese mali leswaku swi seketela nyimpi naswona swin’wana swi ye ni le nyimpini. Hambiswiritano, a hi fanelanga hi anakanya leswaku Swichudeni swa Bibele a swi ri evuhlongeni bya Babilona Lonkulu hikwalaho ka leswi a swi fanele swi lulamisiwa eka ndlela leyi a swi twisisa Matsalwa ha yona. Ku ri na sweswo, a swi swi twisisa leswaku a swi fanele swi tihambanisa ni vukhongeri bya mavunwa naswona hi nkarhi wa Nyimpi yo Sungula ya Misava, se a swi ri ekusuhi ni ku huma hi ku helela eka Babilona Lonkulu.—Luka 12:47, 48. w16.11 5:9

U nga ha tivutisa leswaku ha yini Pawulo a kombetela eka Vakreste lava totiweke loko a vulavula hi khombo ro hanya “hi ku pfumelelana ni nyama.” Xana Vakreste lava nga vanghana va Xikwembu ni lava rhandzekaka eka xona va nga va ekhombyeni leri? Lexi twisaka ku vava, Mukreste un’wana ni un’wana a nga sungula ku hanya hi ku navela ka nyama. Hi xikombiso, Pawulo u tsale leswaku van’wana exikarhi ka vamakwerhu va le Rhoma a va ri mahlonga “ya makhwiri ya vona vini,” ku nga ha va ku ri ku rhandza swakudya, ku nwa, timhaka ta masangu kumbe swilo swin’wana. Van’wana a va ‘kanganyisa timbilu ta lava nga riki na ntokoto.’ (Rhom. 16:17, 18; Filp. 3:18, 19; Yudha 4, 8, 12) Nakambe anakanya hi makwerhu wa le Korinto loyi a a “teke nsati wa tata wakwe.” (1 Kor. 5:1) Kutani swa twisiseka leswaku ha yini Xikwembu xi tirhise Pawulo ku tsundzuxa Vakreste emhakeni yo ‘anakanya hi swilo swa nyama.’ (Rhom. 8:5, 6) Ndzayo leyi ya tirha ninamuntlha. w16.12 2:5, 8, 9

Ku phofulela munhu loyi u n’wi tshembaka ta le mbilu ya wena swi nga ku pfuna leswaku u kota ku hlula ku vilela. Munghana wa wena wa vukati, munghana wa wena lonkulu kumbe nkulu evandlheni a nga ku thova mbilu. Ku phofula ta le mbilwini swi nga ku pfuna leswaku u twisisa ni ku langutana ni swiphiqo swa wena. Bibele yi ri: “Makungu ma pfilunganyeka laha ku nga riki na ku kanerisana ka le xihundleni, kambe laha ku nga ni vatsundzuxi vo tala swilo swa humelela.” (Swiv. 15:22) Nakambe Yehovha u tirhisa minhlangano ya Vukreste ya vhiki ni vhiki ku hi pfuna leswaku hi hlula ku vilela. Eka yona u kota ku burisana ni vamakwerhu lava khathalaka hi wena naswona va lavaka ku khutaza van’wana. (Hev. 10:24, 25) Loko u ‘khutaziwa’ swi ta ku tiyisa naswona swi ta ku olovela ku hlula ku vilela.—Rhom. 1:12. w16.12 3:17, 18

Loko hi langutane ni swiphiqo swa rihanyo kumbe swiyimo swin’wana leswi hi tsandzekaka ku swi lawula, hi fanele hi lahlela ku vilela ka hina eka Yehovha hi tshemba leswaku u ta hi khathalela. (1 Pet. 5:6, 7) Nakambe hi fanele hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi vuyeriwa eminhlanganweni ni le ka malunghiselelo man’wana lama endleriweke ku hi dyondzisa. (Hev. 10:24, 25) Ku vuriwa yini hi vatswari vo tshembeka lava vana va vona va tshikeke ku tirhela Yehovha? Samuwele loyi a dyuharile a a nga ta va sindzisa vana vakwe leswaku va hanya hi milawu ya Yehovha leyi a va dyondziseke yona. (1 Sam. 8:1-3) A a fanele a swi tshikela Yehovha. Hambiswiritano, Samuwele u tshame a tshembekile ni ku tsakisa Yehovha, Tata wakwe wa le tilweni. (Swiv. 27:11) Namuntlha, Vakreste vo tala va langutana ni xiyimo lexi fanaka. Va tshemba leswaku Yehovha u tiyimisele ku amukela vadyohi lava tlhelelaka eka yena. (Luka 15:20) Hambiswiritano, vatswari volavo va endla leswi va nga swi kotaka leswaku va tshama va tshembekile eka Yehovha, va ri karhi va tshemba leswaku xikombiso lexinene lexi va xi vekelaka vana va vona xi ta va susumetela ku tlhelela eka Yehovha. w17.01 1:15, 16

Munhu loyi a titsongahata wa swi tiva leswi a kotaka ku swi endla, u pfumela swihoxo swakwe ni ku amukela swiringanyeto swa van’wana. Yehovha wa tsaka swinene loko hi titsongahata. Nakambe eBibeleni, ku titsongahata swi nga ha vula ku tiva leswi hi tsandzekaka ku swi endla. Ematsalweni ya Xigriki yo sungula, ku titsongahata swi kombetela eka ndlela leyi hi faneleke hi khoma van’wana ha yona. Hi nga swi vonisa ku yini loko se hi sungula ku tikukumuxa? Anakanya hi leswi landzelaka. Hi nga ha sungula ku tivona hi antswa ku tlula van’wana evandlheni kumbe hi tikukumuxa hikwalaho ka malunghelo lawa hi nga wona. (Rhom. 12:16) Hi nga ha endla nchumu wo karhi hi xikongomelo xo lava ku voniwa. (1 Tim. 2:9, 10) Nakambe hi nga ha sungula ku endlela van’wana swiboho hi nga swi xiyi leswaku se hi sungule ku tikukumuxa.—1 Kor. 4:6. w17.01 3:6-8

Enkarhini wa sweswinyana, ntirho lowu vanhu va Yehovha va wu endlaka wu ya emahlweni wu kula swinene. Loko hi endla mitirho leyintshwa ku va ni tindlela letintshwa to endla swilo naswona minkarhi yo tala tindlela leti ti fambisana ni ku cinca lokukulu ka thekinoloji. Vamakwerhu lava se va dyuhaleke swi nga ha va tikela ku fambisana ni ku cinca loku. (Luka 5:39) Handle xivangelo lexi, vantshwa va ha ri ni matimba lama eneleke ku tlula vamakwerhu lava dyuhaleke. Kutani vamakwerhu lava kuleke va nga kombisa leswaku va ni rirhandzu ni vutlhari loko va letela vantshwa ku endla mitirho leyi engetelekeke evandlheni. (Ps. 71:18) Vamakwerhu lava rhangelaka swi nga ha va tikela ku letela vamakwerhu lava ha riki vantshwa. Van’wana va chava leswaku va nga lahlekeriwa hi vutihlamuleri lebyi a va byi rhandza kumbe va vona onge vamakwerhu lava ha riki vantshwa a va nge swi koti ku endla swilo kahle. Van’wana va nga ha vona onge a va na wona nkarhi wo letela van’wana. Nakambe vantshwa a va fanelanga va hela mbilu loko va nga nyikiwi vutihlamuleri lebyi engetelekeke evandlheni. w17.01 5:3, 4

Yesu a a ri munhu la hetisekeke hilaha Adamu a ri hakona. (Yoh. 1:14.) Kambe ku hambana na Adamu, Yesu a a hanya hi ndlela leyi Yehovha a langutele leswaku munhu loyi a hetisekeke a hanya ha yona. Hambiloko a langutane ni miringo leyikulu, Yesu u tshame a tshembekile eka Xikwembu. U endle swilo hilaha Adamu a a fanele a endle ha kona—a hetisekile, a a tshembeka naswona a a yingisa Xikwembu. (1 Tim. 2:6) Yesu u ve nkutsulo lowu pfuleke ndlela leyi yisaka evuton’wini lebyi nga heriki eka vanhu “lavo tala”—vavanuna, vavasati ni vana. (Mat. 20:28) Hakunene nkutsulo wa Yesu i xilotlelo lexi hi kongomisaka eka ku hetiseka ka xikongomelo xa Xikwembu xa le ku sunguleni. (2 Kor. 1:19, 20) Nkutsulo wu nyika vanhu hinkwavo lavo tshembeka lunghelo ro kuma vutomi lebyi nga heriki. w17.02 1:15, 16

Ehleketa u ri karhi u teka riendzo. Loko u ri karhi u famba, u fanele u hundza hi le muhochweni wo leha swinene entshaveni. wa tivutisa loko u ta tlhela u vona ku vonakala. Vutomi byi nga fana ni riendzo rero. U nga ha langutana ni swiyimo swo tika swinene naswona u nga ha hela matimba hikwalaho ka swiphiqo swa wena. Hambi Yesu swi nga ha endleka a titwe hi ndlela yoleyo. Loko a ri karhi a xanisiwa emhandzini ya nxaniso, u khomisiwe tingana naswona a ri ku tweni ka ku vava swinene. Swi nga endleka lowu a ku ri nkarhi wo tika swinene evuton’wini byakwe! I yini lexi n’wi pfuneke ku tiyisela? (Hev. 12:3) Yesu u anakanyisise hi hakelo ya ku tiyisela ka yena, kasi xa nkoka swinene, hileswaku a a ta hoxa xandla eku kwetsimiseni ka vito ra Xikwembu ni ku seketela mfanelo ya xona yo fuma. A a swi tiva leswaku ndzingo wolowo i wa xinkarhana nileswaku hakelo yakwe ya le tilweni yi ta tshama hilaha ku nga heriki. Namuntlha, miringo leyi u langutanaka na yona yi nga ku heta matimba ni ku ku twisa ku vava, kambe tsundzuka leswaku i ya nkarhinyana. w16.04 2:10

Namuntlha vanhu vo tala a va biwi hi ripfalo loko va dyoha, kutani a va swi twisisi leswaku ha yini vanhu va lava nkutsulo. Va va va nga swi tivi leswaku xidyoho i yini, ndlela leyi xi hi khumbaka ha yona ni leswi hi swi lavaka leswaku hi ntshunxeka eka xona. Loko va sungula ku swi twisisa leswaku xidyoho i yini, vanhu va timbilu letinene va swi tlangela ku dyondza hi leswaku Yehovha u rhumele N’wana wakwe emisaveni leswaku a ta hi ntshunxa eka xidyoho ni rifu. Yehovha u endle tano hikwalaho ka leswi a nga ni rirhandzu lerikulu ni hi kwalaho ka musa wakwe lowu nga faneriwiki. (1 Yoh. 4:9, 10) Gandzelo ra nkutsulo ra Kreste i xikombiso lexikulu xa ndlela leyi Xikwembu xi hi rhandzaka ha yona ni ku kombisa vukulu bya musa wa xona lowu nga faneriwiki. Swa chavelela ku dyondza leswaku loko hi kombisa ripfumelo eka gandzelo ra Yesu, hi ta rivaleriwa swidyoho naswona hi ta va ni ripfalo leri baseke! (Hev. 9:14) Hakunene lawa i mahungu lamanene lawa hi faneleke hi ma byela van’wana! w16.07 4:6, 7

Yehovha u ri loko hi kombisa ripfumelo eka nkutsulo, swidyoho swa hina swi ta “hlanguriwa.” U ta hi rivalela swidyoho swa hina hinkwaswo. (Mint. 3:19-21.) Hilaha se hi swi voneke ha kona, Yehovha u xave malandza yakwe lama totiweke hi nkutsulo leswaku ma va vana vakwe. (Rhom. 8:15-17) Kasi hina hinkwerhu va “tinyimpfu tin’wana” swi fana ni loko Yehovha a hi nyike xitifiketi lexi kombisaka leswaku hi ta va vana vakwe lexi tsariweke vito ra hina. Loko se hi hetisekile naswona hi ponile eka ndzingo wo hetelela,Yehovha u ta tsaka swinene loko a sayina xitifiketi xolexo ni ku hi amukela leswaku hi va vana vakwe va laha misaveni. (Rhom. 8:20, 21; Nhlav. 20:7-9) Rirhandzu leri Yehovha a nga na rona eka vana vakwe i ra hilaha ku nga heriki. Mikateko leyi vaka kona hikwalaho ka nkutsulo i ya hilaha ku nga heriki. (Hev. 9:12) Nyiko leyi ya nkutsulo yi ta tshama yi ri ya risima. A ku na munhu kumbe nchumu wo karhi lowu nga ta hi tekela yona. w17.02 2:15, 16

Loko Yehovha a ku kokile leswaku u va ni vuxaka na yena a a swi tiva leswaku u ni swihoxo ni ku tsana ko karhi ni leswaku u ta ya emahlweni u endla swihoxo. Kambe nilokoswiritano Yehovha a a lava leswaku u va munghana wakwe. Yehovha wa hi rhandza swinene lerova u hi nyike nyiko ya risima. U rhumele N’wana wakwe emisaveni leswaku a ta nyikela hi vutomi byakwe tanihi nkutsulo wa swidyoho swa hina. (Yoh. 3:16) Loko hi endla xihoxo, hi nga kombela Yehovha leswaku a hi rivalela. Hikwalaho ka nkutsulo, hi nga tiyiseka leswaku u ta hi rivalela naswona ha ha ta va vanghana vakwe hi nga hambileswi hi nga hetisekangiki.—1 Tim. 1:15. w16.05 4:6, 7