April

Loko vanhu va nga kombisi ripfumelo eka gandzelo ra Yesu, Xikwembu xi va teka va ri valala va xona. Hikwalaho hi ni vutihlamuleri byo va byela leswaku swi nga koteka leswaku va va vanghana va Xikwembu. Muapostola Yohane u tsale a ku: “Un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka N’wana u ni vutomi lebyi nga heriki; loyi a nga yingisiki N’wana a nge byi kumi vutomi, naswona vukarhi bya Xikwembu byi tshama eka yena.” (Yoh. 3:36) Ha tsaka ku tiva leswaku gandzelo ra Kreste ri endla swi koteka leswaku hi va vanghana va Xikwembu. (2 Kor. 5:18-20) Hi dyondzisa vanhu ntiyiso wa le Bibelenini ku va pfuna leswaku va va ni vuxaka lebyikulu na Yehovha. Lexi i xiphemu xa nkoka eku chumayeleni ka hina. w16.07 4:8-10

Exikhongelweni xakwe xa xikombiso, Yesu u rhange hi ku vula leswaku vito ra Xikwembu ri kwetsimisiwa. Tanihi leswi Yehovha a kwetsimaka ni milawu yakwe ya kwetsima. Hambiswiritano, le ntangeni wa Edeni, Sathana u sole mfanelo ya Xikwembu yo va xi vekela vanhu milawu. Hi ku hembela Yehovha, Sathana u thyakise vito Rakwe ro kwetsima. (Gen. 3:1-5) Yesu a a ri rhandza swinene vito ra Yehovha. (Yoh. 17:25, 26)U endle hinkwaswo leswi a nga swi kotaka leswaku a ri vangamisa. (Ps. 40:8-10) Loko a ri laha misaveni, hambileswi a hetisekile Yesu u swi kombisile leswaku swa koteka ku hanya hi ku landza milawu ya Yehovha hi ku tshembeka. Hi ku tshama a tshembekile, Yesu u kombise leswaku munhu loyi a hetisekeke a nga swi kota ku hanya hi milawu ya Xikwembu yo lulama. w17.02 2:2-4

Yesu Kreste i “Xinyimpfana xa Xikwembu lexi susaka xidyoho xa misava.” (Yoh. 1:29) Bibele yi hi byela leswaku u tlakuke ngopfu ku tlula munhu un’wana ni un’wana loyi a nga hosi kumbe loyi a tshameke a va hosi. Loko yi hlamusela yi ri: “Hosi ya lava nga tihosi ni Mufumi wa lava nga vafumi, loyi ku nga yena ntsena la nga fiki, la tshamaka eku vonakaleni loku nga tshinelelekiki, loyi ku nga riki na munhu ni un’we la n’wi voneke kumbe la nga n’wi vonaka.” (1 Tim. 6:14-16) Hi yihi hosi leyi tshameke yi tinyiketela ku fela malandza ya yona hikwalaho ka swidyoho swa wona? Xana u titwa u susumeteleka ku dzunisa swin’we ni tintsumi ta magidigidi hi ku vula u ku: “Xinyimpfana lexi a xi tlhaviwile xi faneriwa hi ku amukela matimba ni rifuwo ni vutlhari ni ntamu ni ku xiximiwa ni ku vangama ni ku dzuneka.” (Nhlav. 5:12) Swa hi boha ku kombisa Yehovha na Kreste xichavo. Leswaku hi kuma vutomi lebyi nga heriki swi titshege hi ku endla tano.—Ps. 2:11, 12; Yoh. 5:23 w17.03 1:3, 4

Ndlela leyi Yehovha a khomeke vanhu Vakwe ha yona yi n’wi dyondzise milawu yakwe ya leswinene ni leswo biha. (Vaav. 11:12-27) Yefta u tirhise vutivi byebyo evuton’wini byakwe loko a endla swiboho. A tiva ndlela leyi Yehovha a titwa ha yona hi ku hlundzuka ni ku rihisela ni leswaku Yehovha u lava leswaku vanhu va Yena va rhandzana. Ku engetela kwalaho, Nawu wu n’wi dyondzise ndlela leyi a faneleke a va khoma ha yona van’wana, hambi ku ri lava a va n’wi venga. (Eks. 23:5; Lev. 19:17, 18) Xikombiso xa Yosefa xi nga ha va xi pfune Yefta. A nga ha va a dyondze hi ndlela leyi Yosefa a kombeke vamakwavo vakwe musa ha yona hambileswi a va n’wi venga. (Gen. 37:4; 45:4, 5) Ku anakanyisisa hi xikombiso lexi swi nga ha va swi pfune Yefta ku tikhoma hi ndlela leyi tsakisaka Yehovha. Leswi vamakwavo va Yefta va n’wi endleke swona swi n’wi twise ku vava swinene kambe sweswo a swi n’wi tshikisanga ku tirhela Yehovha ni vanhu Vakwe.—Vaav. 11:1-3. w16.04 1:8, 9

Minkarhi hinkwayo vanhu va Yehovha va swi langutela hi mahlongati ku hlangana swin’we. Hi xikombiso, Vakreste vo sungula a va swi langutela hi mahlongati ku hlangana swin’we leswaku va gandzela Yehovha ni ku dyondza ha yena. Handle ko kanakana na wena u swi langutela hi mahlongati ku ya eminhlanganweni. Kambe ku fana ni vamakwerhu emisaveni hinkwayo, swi nga ha ku tikela ku ya eminhlanganweni minkarhi hinkwayo. Kumbexana u tirha tiawara to tala kumbe u ni swo tala swo swi endla kumbe u tshama u lo lee! Loko hi yi teka yi ri ya nkoka minhlangano swi ta hi pfuna leswaku hi hlula swiphiqo leswi kutani hi va kona eminhlanganweni nkarhi ni nkarhi. Vamakwerhu van’wana a va swi koti ku ya eminhlanganweni minkarhi yin’wana hikwalaho ka swiyimo leswi va nga kotiki ku swi lawula. Hi xikombiso, swi nga ha endleka va vabya swinene. Vakulu va nga pfuna vamakwerhu lava leswaku va yingisela minhlangano, kumbexana hi ku yi yingisela hi ku tirhisa riqingho kumbe ku va rhekhodela yona. w16.04 3:3

Ku kambisisa swikombiso swa malandza yo tshembeka ya Yehovha swi nga hi nyika vutlhari ni xivindzi xo tiyisela. Anakanya hi Xadraka, Mixaka na Abedinigo lava aleke ku gandzela xifaniso lexi a xi fanekisela mfumo wa Babilona. (Dan. 3:16-18) Rungula leri ra le Bibeleni ri pfuna Timbhoni to tala namuntlha leswaku ti va ni xivindzi ni ku ala ku gandzela mijeko ya le matikweni ya laha ti tshamaka kona. Yesu a nga katsekanga eka tipolitiki kumbe eka timhaka tin’wana leti endlaka leswaku ku nga vi na vun’we. A a swi tiva leswaku xikombiso xakwe a xi ta pfuna vadyondzisiwa vakwe. U te: “Tiyani timbilu!” Vamakwerhu evandlheni ra n’wina va nga ku pfuna leswaku u nga katseki eka tipolitiki ni le tinyimpini. Nakambe, loko swirho swa vandlha swi tiva xiyimo xa wena, swi nga ku pfuna. Swi kombele leswaku swi ku katsa eswikhongelweni swa swona. Kambe na hina hi fanele hi seketela vamakwerhu ni ku va khongelela.—Mat. 7:12. w16.04 4:16, 18

Xana Timbhoni ta Yehovha ti hlengeleta minyikelo eTiholweni ta tona ta Mfumo kumbe etinhlengeletanweni? Doo! Ntirho wa tona wu seketeriwa hi minyikelo ya ku tirhandzela. (2 Kor. 9:7) N’wexemu, Timbhoni ta Yehovha ti tirhe tiawara ta kwalomu ka tibiliyoni timbirhi entirhweni wo chumayela mahungu lamanene naswona ti fambise tidyondzo ta Bibele to tlula kaye wa timiliyoni n’hweti ni n’hweti. A ti hakeriwi kambe ti tsakile hileswi ti tirhisaka mali ya tona leswaku ti endla ntirho lowu. Mukambisisi un’wana u vule leswi hi ntirho wa Timbhoni ta Yehovha: “Xikongomelonkulu xa tona i ku chumayela ni ku dyondzisa.” U tlhele a vula leswaku Timbhoni ta Yehovha a ti na vafundhisi. Kutani leswi hi nga endliki ntirho wo chumayela hi xikongomelo xo kuma mali, hi xihi xikongomelo xa hina? Hi endla ntirho lowu hi ku tirhandzela ni hileswi hi rhandzaka Yehovha ni vanhu vakwe. Langutelo leri hi nga na rona ri hetisisa vuprofeta lebyi nga eka ndzimana ya namuntlha. w16.05 2:9

Bibele yi hi byela leswaku hi fanele hi papalata vuhungasi byin’wana ni byin’wana lebyi nga endlaka hi ehleketa kumbe hi navela ku endla swilo leswi thyakeke. Naswona loko hi swi twisisa kahle leswi Yehovha a swi rhandzaka ni leswi a swi vengaka, swi ta hi olovela ku hlawula tibuku, tifilimi kumbe mintlangu leyi hi nga ta ti hungasa ha yona. A swi nge kali swi lava leswaku hi vutisa van’wana leswi hi faneleke hi swi endla. Loko hi fanele hi endla xiboho, hakanyingi ku ni tindlela to tala leti hi nga hlawulaka eka tona leti nga tsakisaka Yehovha. Kambe loko hi fanele hi endla xiboho xa nkoka swinene, swi nga va swinene ku kombela nkulu kumbe makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati la nga ni ntokoto leswaku a hi nyika switsundzuxo. (Tito 2:3-5; Yak. 5:13-15) Kambe a hi fanelanga hi kombela munhu yoloye leswaku a hi endlela xiboho. Ku ri na sweswo, hi fanele hi ehleketisisa hi leswi hi swi tivaka ku suka eBibeleni kutani hi tiendlela xiboho. (Hev. 5:14) Muapostola Pawulo u te: “Un’wana ni un’wana u ta rhwala ndzhwalo wakwe.”—Gal. 6:5. w16.05 3:15, 16

Yehovha a nga teki vanhu hi ndlela leyi hi va tekaka ha yona. Ku ri na sweswo, u kambisisa mbilu kutani a vona leswi ha un’we wa hina a nga swona. (1 Sam. 16:7b) Yehovha u kombise leswi loko a vumba vandlha ra Vukreste. U hlawule vanhu vo tala leswaku va va ni vuxaka na yena ni N’wana wakwe lava van’wana va vona va nga ha tekiwaka va nga faneleki. (Yoh. 6:44) Hi xikombiso, un’wana wa vanhu volavo a ku ri Mufarisi loyi a vuriwaka Sawulo. Kambe Yehovha u kambisise mbilu ya Sawulo naswona a nga n’wi vonanga a ri vumba lebyi nga pfuniki nchumu. (Swiv. 17:3) Ku ri na sweswo, Yehovha u vone leswaku Sawulo a nga vumbiwa a va “xibya lexi hlawuriweke” ivi a chumayela “matiko swin’we ni le ka tihosi ni le ka vana va Israyele.” (Mint. 9:15) Yehovha u tlhele a hlawula van’wana lava nga ta vumbiwa leswaku va “tirhiseriwa leswi xiximekaka,” ku katsa ni khale ka swilovekelo, vanhu lava tikhomaka hi ndlela yo biha ni makhamba. (Rhom. 9:21; 1 Kor. 6:9-11) Loko va ri karhi va dyondza Matsalwa, va tiyise ripfumelo ra vona eka Yehovha ni ku n’wi pfumelela leswaku a va vumba. w16.06 1:4

Leswaku xi hi pfuna hi tshama hi ri vumba byo olova, Xikwembu xi hi nyike Rito ra xona, minhlangano ya Vukreste ni nsimu. Loko hi hlaya Bibele ni ku anakanyisisa ha yona siku ni siku, sweswo swi ta hi pfuna leswaku hi va vumba byo olova emavokweni ya Yehovha ni ku n’wi pfumelela leswaku a hi vumba. Yehovha u lerise tihosi ta le Israyele leswaku ti tsala Nawu wa Xikwembu ni ku wu hlaya siku ni siku. (Det. 17:18, 19) Vaapostola a va swi tiva leswaku ku hlaya ni ku anakanyisisa hi Matsalwa a swi ta va pfuna ngopfu loko va chumayela. Va tirhise Matsalwa yo karhi ya Xiheveru minkarhi yo tala eMatsalweni ya vona naswona loko va chumayela vanhu, va va khutaze ku tirhisa Matsalwa. (Mint. 17:11) Hilaha ku fanaka, na hina ha swi vona leswaku i swa nkoka ku hlaya Rito ra Xikwembu siku ni siku ni ku anakanyisisa ha rona. (1 Tim. 4:15) Ku endla leswi swa hi pfuna leswaku hi titsongahata naswona Yehovha u ta kota ku hi vumba. w16.06 2:10

Sweswinyana, malandza ya Yehovha ma kombisane rirhandzu leri hambiloko matiko ma lwa. Hi xikombiso, eka nyimpi ya vumbirhi ya misava, ku dlayiwe vanhu va kwalomu ka 55 wa timiliyoni. Kambe vanhu va Yehovha a va dlayanga munhu eka nyimpi yoleyo. (Mik. 4:1, 3) Leswi swi va pfunile leswaku va tshama va “basile engatini ya vanhu hinkwavo.” (Mint. 20:26) Vanhu va Xikwembu va ya emahlweni va andza hambileswi va nga ni nala loyi a nga ni matimba swinene, ku nga Sathana. I “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo.” (2 Kor. 4:4) Sathana u lawula tinhlengeletano ta tipolitiki ta misava leyi, ni vahaxi va mahungu naswona u tirhisa swilo leswi leswaku a sivela ntirho wo chumayela mahungu lamanene. Kambe a nge swi koti ku wu sivela ntirho lowu. Hambiswiritano, Sathana wa swi tiva leswaku u saleriwe hi nkarhi lowutsongo, kutani u ringeta hi tindlela hinkwato leswaku a hi tshikisa ku gandzela Yehovha.—Nhlav. 12:12. w16.06 4:3, 4

Yesu u tsundzuxe valandzeri vakwe hi ndlela leyi Yehovha a khathalelaka ntumbuluko wakwe ha yona. Yesu u tirhise xikombiso xa “makhon’wa ya nhova.” “Makhon’wa” ku nga ha va swiluva swo tanihi ti-gladiola, ti-hyacinth, ti-iris ni ti-tulip. Ku hava ni xin’we xa swiluva leswi lexi tirhungelaka timpahla. Kambe swi saseke ngopfu lerova Yesu u te “hambi ku ri Solomoni eku vangameni kakwe hinkwako a nga ambalanga ku fana [na swona]”! Anakanya hi leswi Yesu a swi vuleke endzhaku ka sweswo: “Loko Xikwembu xi xi ambexa hi ndlela yoleyo ximila xa nhova . . . , xana a xi nge mi ambexi ngopfu, n’wina mi nga ni ripfumelo leritsongo?” (Mat. 6:29, 30) I ntiyiso leswaku xi ta endla tano! Kambe vadyondzisiwa va Yesu a va lava ripfumelo leri engetelekeke. (Mat. 8:26; 14:31; 16:8; 17:20) A va fanele va tshemba leswaku Yehovha u lava ku va khathalela naswona a a ta endla tano. Ku vuriwa yini hi hina? Xana ha tshemba leswaku Yehovha u ta hi khathalela? w16.07 1:15, 16

Ku nga khathariseki miringo leyi hi langutanaka na yona, Yehovha a nga hi pfuna leswaku hi langutana na yona. (1 Pet. 1:6) Minkarhi hinkwayo Yehovha u ta hi komba musa wakwe lowu nga faneriwiki loko hi ri emiringweni. Hi kuma mikateko yo tala hikwalaho ka leswi Yehovha a kombisaka musa lowu nga faneriwiki hi tindlela to hambanahambana. Yin’wana ya mikateko ya kona i ku va hi rivaleriwa swidyoho swa hina. Hi nkhensa Yehovha leswi a hi kombaka musa wakwe lowu nga faneriwiki hi ku hi rivalela swidyoho swa hina. Kambe u endla tano ntsena loko hi hundzuka ni ku ya emahlweni hi lwisana ni ku navela ka hina ko biha. (1 Yoh. 1:8, 9) Pawulo u hlamusele ndlela leyi Yehovha a hi rivalelaka swidyoho swa hina ha yona. U te: ‘Xikwembu xi hi kutsule eka vulawuri bya munyama kutani xi hi hundzisela emfun’weni wa N’wana wa xona loyi xi n’wi rhandzaka, loyi ha yena hi kumaka ku ntshunxiwa hi nkutsulo, ku rivaleriwa ka swidyoho swa hina.’ (Kol. 1:13, 14) Ha ti tlangela swinene tintswalo ta Xikwembu lerova hi lava ku xi dzunisa. Nakambe leswi Yehovha a hi rivalelaka swidyoho swa hina, hi nga tlhela hi kuma mikateko yo tala. w16.07 3:7-9

Ku nga khathariseki leswi Sathana a swi endleke entangeni wa Edeni, eka vuprofeta byo sungula eBibeleni Yehovha u endle leswaku vanhu va va ni ntshembo swin’we ni vumundzuku. Yehovha a a ta rhuma ntsumi yin’wana eka tintsumi teto leswaku yi “pfotlosa” Diyavulosi ni ku endla leswaku vanhu lava yingisaka va tiphina hileswi vatekani vo sungula swi va lahlekeleke—ku nga ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni hilaha Yehovha a a lava hakona. (Yoh. 3:16) Ku xandzuka ka Adamu na Evha ku onhe vukati bya vona ni vukati hinkwabyo lebyi veke kona endzhaku. Hi xikombiso, Evha ni vavasati hinkwavo a va ta twa ku vava swinene loko va tikile ni loko va kuma vana. Vavasati a va ta lava ku rhandziwa swinene hi vanuna va vona, kambe vavanuna a va ta fuma vasati va vona, minkarhi yin’wana va tlhela va va xanisa hilaha swi nga hakona namuntlha. (Gen. 3:16) Bibele yi vula leswaku vavanuna va fanele va tirhisa vunhloko bya vona hi ndlela ya rirhandzu. Kasi eka vavasati yi vula leswaku va fanele va titsongahata eka vunhloko bya vanuna va vona. (Efe. 5:33) Loko vatekani lava chavaka Xikwembu va tirhisana, va ta papalata swiphiqo swo tala. w16.08 1:6, 7

Minkarhi yin’wana, Mukreste a nga ha va a kume ntiyiso endzhaku ka loko a tekane ni munhu la nga gandzeriki Yehovha. Eka swiyimo sweswo, Bibele yi nyika swivangelo leswinene leswi endlaka leswaku va hambeta va tshama swin’we. (1 Kor. 7:12-14) Hambiloko munghana lowun’wana la nga gandzeriki Yehovha a swi xiya kumbe e-e, wa “kwetsimisiwa” hileswi a tekaneke ni mugandzeri wa Yehovha. Vana va vona va tekiwa va “kwetsima” naswona va nga va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Emavandlheni yo tala ya Timbhoni ta Yehovha ku ni vatekani vo tala lava pfuneke vanghana va vona leswaku va va Vakreste. Muapostola Petro u tshinya vavasati lava nga Vakreste leswaku va titsongahata eka vanuna va vona, “leswaku, loko ku ri ni lava nga yingisiki rito, va ta kokiwa handle ka rito hi ku tikhoma ka vasati va vona, hikwalaho ka leswi va veke timbhoni leti ti ku voneke hi mahlo ku tikhoma ka n’wina loku tengeke swin’we ni xichavo lexi enteke.”—1 Pet. 3:1-4. w16.08 2:14, 15

Rungula ra le Bibeleni ri kombisa lunghelo leri hi nga na rona ro kombisa “xinakulobye xa vumakwerhu” ni ku tirhela van’wana. (Luka 22:24-27) N’wana wa Xikwembu u nyikele hi swilo hinkwaswo, ku katsa ni vutomi bya yena leswaku a tirhela van’wana. (Mat. 20:28) Dorkasi “a a ri ni swiendlo swo tala leswinene naswona a a endla tinyiko to tala ta tintswalo.” (Mint. 9:36, 39) Mariya, loyi a a tshama eRhoma u endlele vanhu va le vandlheni “mintirho yo tala.” (Rhom. 16:6) Hi nga va pfuna njhani vahuweleri lavantshwa leswaku va swi teka swi ri swa nkoka ku pfuna vamakwerhu? Vakreste lava nga ni ntokoto va nga kombela vahuweleri lavantshwa leswaku va famba na vona loko va endzela vamakwerhu lava vabyaka kumbe lava dyuhaleke. Loko swi fanerile, vatswari va nga famba ni vana va vona loko va endzela vamakwerhu volavo. Vakulu va nga tirha ni vahuweleri volavo loko va yisela vamakwerhu lava dyuhaleke swakudya kumbe loko va lunghisa makaya ya vona. Loko va endla tano, vantshwa ni vanhu lava ha ku vaka vahuweleri va ta dyondza ku va ni musa eka van’wana ni ku swi tekela enhlokweni leswaku hinkwavo evandlheni va fanele va titwa va rhandziwa.—Rhom. 12:10. w16.08 4:13, 14

Makwerhu wa xisati wa le Furwa la ha riki muntshwa u te: “Vadyondzisi va le xikolweni xa mina va hlamarile ku vona leswaku ka ha ri ni vantshwa lava pfumelaka eBibeleni.” Tanihi mutirheli wa Yehovha la ha riki muntshwa kumbe wa ha ri ku dyondzeni ha Yena xana u titwa u boheka ku pfumela eka leswi vanhu vo tala va pfumelaka eka swona, ku fana ni dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo ku ri ni ku pfumela eka Muvumbi? Loko swi ri tano, ku ni magoza lama u nga ma tekaka leswaku u tshama u ri ni ripfumelo leri tiyeke. Goza rin’wana i ku va u tirhisa vuswikoti byo ehleketa lebyi Xikwembu xi ku nyikeke byona, lebyi nga “ta ku rindza.” Swi ta ku sirhelela eka tidyondzo leti nga dlayaka ripfumelo ra wena. (Swiv. 2:10-12) Ripfumelo leri tiyeke ri titshege hi ku xi tiva kahle Xikwembu. (1 Tim. 2:4) Loko u dyondza Rito ra Xikwembu ni minkandziyiso ya hina, u nga hlayeli ku hetisisa nawu. Anakanyisisa hi leswi u swi hlayeke leswaku u twisisa ‘mongo wa kona.’ w16.09 4:1-3

Hambiloko hi kule hi ndlela yo vava kumbe swiyimo swa hina swi tika hi fanele hi ya emahlweni hi lwa ni ku tiyisela. Hi nga tiyiseka leswaku loko hi endla tano Yehovha u ta hi katekisa. (Gen. 39:21-23) Anakanya hi xiyimo lexi u langutaneke na xona sweswi lexi nga ha vaka ndzingo eka wena. Kumbexana a wu khomiwi kahle, u kombiwa xihlawuhlawu ni ku hlekuriwa. Kumbexana u lumbetiwa hi munhu wo karhi hileswi a ku vengaka. Ematshan’weni yo va u pfumela ku hluriwa, tsundzuka leswi endleke leswaku Yakobe, Rahele na Yosefa va ya emahlweni va tirhela Yehovha hi ntsako. Xikwembu xi va tiyisile ni ku va katekisa hikuva va ye emahlweni va kombisa ku tlangela lokukulu ka swilo swa moya. Va hambete va hlula ni ku hanya hi ku pfumelelana ni swikhongelo swa vona. Hi le kusuhi swinene ni ku herisiwa ka mafambiselo lawa ya swilo yo biha kutani hi ni xivangelo xo khoma swi tiya eka ntshembo lowu hi nga na wona! Xana u tiyimisele ku tikarhatela ku tsakeriwa hi Yehovha? w16.09 2:8, 9

Vatswari, xikombiso xa n’wina xa ripfumelo i xa nkoka swinene. Vana va wena va swi xiya leswi u swi endlaka naswona swi nga endla leswaku va ku tekelela. Kutani vatswari yanani emahlweni mi tiyisa ripfumelo ra n’wina. Endlani leswaku vana va n’wina va swi xiya leswaku ma n’wi rhandza Yehovha. Loko mpatswa wun’wana wa le Bermuda wu ri ni swiphiqo, wu khongela ni vana va wona leswaku wu kombela nkongomiso wa Yehovha ni ku va khutaza ku khongela loko va ri voxe. Wu ri: “Nakambe hi byela n’wana wa hina wa nhwanyana lonkulu hi ku, ‘tshemba Yehovha hi ku helela naswona tshama u khomekile hi ntirho wa Mfumo u nga vileli ha nchumu.’ Loko a vona vuyelo lebyinene a a swi tiva leswaku Yehovha u le ku hi pfuneni. Sweswo swi tiyise ripfumelo ra yena eka Xikwembu ni ku endla leswaku a yi tshemba swinene Bibele.” I ntiyiso leswaku vana hi vona va faneleke va tiendlela xiboho xo tiyisa ripfumelo ra vona. Vatswari mi nga byala ni ku cheleta kambe Xikwembu hi xona xi kurisaka. (1 Kor. 3:6) Kutani mi fanele mi khongela mi kombela moya lowo kwetsima ni ku tlhela mi tirha hi matimba leswaku mi dyondzisa vana va n’wina va risima naswona loko mi endla tano Yehovha u ta mi katekisa.—Efe. 6:4. w16.09 5:16-18

Endzhaku ko tirha ensin’wini ya ririmi rimbe ku tlula malembe manharhu, Serge ni nsati wakwe Muriel, va xiye leswaku n’wana wa vona wa jaha la nga ni malembe ya 17 a nga ha yi tsakeli nsimu. Serge u ri: “Loko hi xiye leswaku n’wana wa hina a nga ha endli nhluvuko hikwalaho ka leswi a nga ri tivi kahle ririmi, hi endle xiboho xo tlhelela evandlheni leri a hi ri eka rona eku sunguleni.” I yini leswi nga endlaka vatswari va tlhelela evandlheni leri tirhisaka ririmi leri vana va vona va ri twisisaka kahle? Xo sungula, va fanele va tiyiseka loko va ta swi kota ku dyondzisa vana va vona ku rhandza Yehovha kasi hi hala tlhelo va va dyondzisa ririmi rin’wana. Xa vumbirhi, va nga ha xiya leswaku vana va vona a va swi rhandzi ku tirhela Yehovha kumbe ku rhandza nsimu ya ririmi rimbe leyi va tirhaka eka yona. Hikwalaho ka swiyimo leswi, vatswari va nga ha anakanya hi ku tlhelela evandlheni leri tirhisaka ririmi leri vana va vona va ri twisisaka kahle kukondza va va ni ripfumelo leri tiyeke.—Det. 6:5-7. w16.10 2:14, 15

A swi kanakanisi leswaku vaakelani va Nowa va n’wi vutisile leswaku ha yini a aka nchumu wo tano lowukulu. Xana Nowa u lo miyela kumbe u va byele leswaku va tiva ta vona? Doo! Ripfumelo rakwe ri n’wi susumetele ku byela vanhu volavo hi ta vuavanyisi bya Xikwembu lebyi taka. Handle ko kanakana, Nowa u byele vanhu hi ku phindhaphindha marito lawa Yehovha a n’wi byeleke wona loko a ku: “Makumu ya nyama hinkwayo ma fikile emahlweni ka mina, hikuva misava yi tale madzolonga hikwalaho ka vona; . . . Ndzi tisa ndhambi ya mati ehenhla ka misava leswaku yi lovisa nyama hinkwayo ehansi ka matilo, leyi nga ni matimba ya vutomi eka yona. Hinkwaswo leswi nga emisaveni swi ta lova.” Nakambe u va hlamusele ndlela leyi va nga ponaka ha yona hi ku phindha xileriso xa Xikwembu lexi nge: “U ta nghena engalaveni.” Kutani, Nowa u ye emahlweni a kombisa ripfumelo hi ku va “muchumayeri wa leswo lulama.”—Gen. 6:13, 17, 18; 2 Pet. 2:5. w16.10 4:7

Vatswari lava nga Vakreste va kombisa leswaku va tshembeka eka Yehovha hi ku letela vana va vona hi ku tirhisa Bibele. Vatswari lava chavaka Xikwembu a va kuceteriwi hi mindhavuko ya laha va tshamaka kona loko va kurisa vana va vona. A va endli swilo hilaha vanhu lava nga riki Timbhoni va endlaka hakona. (Efe. 2:2) Nhloko ya ndyangu leyi nga Mukreste a yi nge vuli yi ku: ‘Laha tikweni ra hina, vavasati hi vona va dyondzisaka vana.’ Bibele yi veka mhaka leyi erivaleni loko yi ku: ‘Vatatana, hambetani mi kurisa vana va n’wina hi ku va tshinya ni ku va kongomisa hi mianakanyo ya Yehovha.’ (Efe. 6:4) Vatatana ni vamanana lava chavaka Xikwembu va lava leswaku vana va vona va fana na Samuwele, hikuva Yehovha u n’wi seketerile ku sukela loko a ha ri ntsongo. (1 Sam. 3:19) Xana ku ta va ku ri vutlhari ku endla swiboho leswi khumbaka mindyangu ya hina swin’we ni ntirho wo tihanyisa handle ko rhanga hi kambisisa Bibele? Doo! Hi lava nkongomiso wa Tata wa hina wa le tilweni hikuva hina a hi swi koti ku kongomisa mikondzo ya hina. w16.11 3:14, 15

Ntumbuluko wu kombisa leswaku Yehovha i Xikwembu lexi hlelekeke. Bibele yi ri: “Yehovha u simeke misava hi vutlhari. U simeke matilo ma tiya hi ku twisisa.” (Swiv. 3:19) Hi tiva ntsena “swiphemunyana swa tindlela ta [Xikwembu,]” ni “mhaka leyi hleveteriwaka malunghana na xona.” (Yobo 26:14) Hambileswi hi nga ni vutivi byitsongo hi tipulanete, tinyeleti ni swirimelo kambe hi kota ku xiya leswaku swilo leswi hinkwaswo swi hleriwe hi ndlela yo hlamarisa. Swirimelo swi ni tinyeleti ta timiliyoni leti hinkwato ka tona ti rhendzelekaka hi ndlela leyi hlelekeke. Ku fana ni timovha to tala leti landzelaka milawu ya le magondzweni, tipulanete leti nga kusuhi ni dyambu ti rhendzeleka hi rona hi ndlela leyi hlelekeke, hi ku landzela milawu ya ntumbuluko. Handle ko kanakana, vumbhoni lebyi nga kona eka ntumbuluko byi hi pfuna ku vona leswaku Yehovha loyi ‘a endleke matilo hi ku twisisa kumbe vutlhari’ ni misava u faneleriwa hi ku dzunisiwa, ku tshembeka eka yena ni ku n’wi gandzela.—Ps. 136:1, 5-9. w16.11 2:3

Malakiya 3:1-3 yi hlamusela nkarhi wa ku sukela hi 1914 ku ya eku sunguleni ka 1919, laha vatotiwa ku nga “vana va Levhi” a ku ta fika nkarhi wa leswaku va tengisiwa. Hi nkarhi wolowo, Yehovha Xikwembu, “Hosi ya ntiyiso” swin’we na Yesu Kreste, “murhumiwa wa ntwanano” va ye etempeleni ya moya leswaku va ya kambela lava tirhaka kwalaho. Endzhaku ko tengisiwa, vanhu va Yehovha se a va lunghekele ku endla swiavelo swin’wana swa vona. Hi 1919, “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” ri hlawuriwile leswaku ri phamela vanhu va Xikwembu swakudya swa moya. (Mat. 24:45) Vanhu va Xikwembu se a va ntshunxeke hi ku helela eka Babilona Lonkulu. Ku sukela hi nkarhi wolowo, hikwalaho ka musa lowu nga faneriwiki wa Yehovha, vanhu vakwe va ye va twisisa leswi ku rhandza ka yena swi vulaka swona ni ku ya va n’wi rhandza swinene. Va ri tlangela swinene lunghelo leri! w16.11 5:14

Hi rhandza Yehovha ‘hikuva hi yena a nga sungula a hi rhandza.’ (1 Yoh. 4:19) Leswaku a kombisa rirhandzu leri a nga na rona, Yehovha u katekisa malandza yakwe. Loko hi ya emahlweni hi rhandza Xikwembu, ripfumelo ra hina ri ta tiya swinene naswona ha tiyiseka leswaku u ta hakela hinkwavo lava n’wi rhandzaka. (Hev. 11:6) Yehovha u hakela malandza yakwe naswona u swi teka swi ri swa nkoka ku endla tano. Ripfumelo ra hina a ri tiyanga loko hi nga tshembi leswaku Xikwembu xi ta hakela lava xi lavaka hi mbilu hinkwayo hikuva “ripfumelo i ku langutela loku tiyisekisiweke ka swilo leswi tshembiwaka.” (Hev. 11:1) I ntiyiso leswaku ripfumelo ri katsa ku langutela swin’wana swa swi tshembiso swa Xikwembu. Hilaha swi kombisiweka hakona eka ndzimana ya namuntlha, Yehovha u hi rhamba leswaku hi tikarhata leswaku hi ta kuma mikateko yakwe. Hi kombisa leswaku ha tlangela loko hi amukela xirhambo lexi xa Yehovha. w16.12 4:1-3

Endzhaku ko tirhela Xikwembu nkarhi wo leha, Mukreste a nga sungula ku anakanya hi swilo swa nyama. Kambe ku anakanya hi swa nyama a swi kombeteli eka Mukreste loyi minkarhi yin’wana a ehleketaka hi swakudya, ntirho, vuhungasi kumbe hi timhaka ta ku rhandzana. Sweswo i swilo leswi ni malandza ya Xikwembu ma swi lavaka. Yesu na yena a a tiphina hi swakudya naswona u tlhele a phamela van’wana. Minkarhi yin’wana na yena a tihungasa. Nakambe Pawulo u tsale leswaku timhaka ta masangu i nchumu wa nkoka evukatini. Rito ra Xigriki leri Pawulo a ri tirhiseke ri vula “ku anakanyisisa hi swilo swo karhi kumbe ku dzikisa mianakanyo eka nchumu wo karhi.” Vanhu lava anakanyaka hi swilo swa nyama va pfumelela xidyoho leswaku xi lawula vutomi bya vona. Xidyondzi xin’wana loko xi hlamusela rito leri nga eka Varhoma 8:5 xi ri: “Vanhu lava, va tshamela ku anakanyisisa, ku vulavula ni ku endla swilo swa nyama.” w16.12 2:5, 9, 10

Munhu a nga ha sungula ku tikukumuxa loko a pfumelela ku hluriwa hi ku navela swilo swo biha. Ku navela swilo swo biha ni ku hlundzuka hi ku hatlisa swi endle leswaku vanhu vo tala va sungula ku tikukumuxa. Vanhu va le nkarhini lowu hundzeke vo tanihi Absalomu, Uziya na Nebukadnetsara va phasiwe hi mintirho ya nyama naswona Yehovha u va tsongahatile hikwalaho ka ku tikukumuxa. (2 Sam. 15:1-6; 18:9-17; 2 Tikr. 26:16-21; Dan. 5:18-21) Hambiswiritano, ku ni swilo swin’wana leswi nga endlaka leswaku munhu a sungula ku tikukumuxa. Hi xikombiso, anakanya hi rungula ra le Bibeleni leri nga eka: Genesa 20:2-7 na Matewu 26:31-35. Xana swiendlo swa Abimeleke na Petro a swi kombisa ku tikukumuxa? Kumbe a va nga swi xiyi leswaku se va sungula ku tikukumuxa? Leswi hi nga swi kotiki ku tiva timbilu ta vanhu, hi ta va hi endla kahle loko hi nga hatliseli ku avanyisa van’wana. w17.01 3:9, 10

Ku fana ni noni ya xisiwana, vamakwerhu vo tala namuntlha va tshemba leswaku loko va rhangisa Mfumo evuton’wini bya vona, Yehovha u ta khathalela swilaveko swa vona. (Mat. 6:33) Anakanya hi makwerhu loyi a vuriwaka Malcolm. Eka malembe yo tala lawa yena ni nsati wakwe va ma heteke va ri karhi va tirhela Yehovha va langutane ni swiyimo swo tika. U te: “A hi nge swi koti ku tiva leswi nga ta endleka evuton’wini bya hina enkarhini lowu taka naswona minkarhi yin’wana vutomi bya tika. Kambe Yehovha u katekisa lava titshegaka hi yena.” I yini leswi a hi tsundzuxaka swona? U te: “Khongelela ku endla swo tala ni ku hiseka hilaha u nga kotaka hakona entirhweni wa Yehovha. Anakanya hi leswi u kotaka ku swi endla, ku nga ri leswi u nga kotiki ku swi endla.” Tanihi leswi swilo swi yaka “emahlweni [swi] nyanya [ku biha]” hi nga langutela ku langutana ni swiyimo swo tika swinene. (2 Tim. 3:1, 13) Kutani i swa nkoka swinene leswaku hi nga pfumeleli swiyimo sweswo swi hi heta matimba. Ku ri na sweswo, hi fanele hi tikarhatela ku tshemba Yehovha loko hi ri karhi hi endla leswi hi kotaka ku swi endla. w17.01 1:17-19

Davhida u xiye leswaku a ku nga ri na “yindlu” kumbe tempele leyi a yi akeriwe Yehovha, kutani u lave ku n’wi akela yona. Hambiswiritano Yehovha u vule leswaku a hi yena a nga ta n’wi akela hilaha ndzimana ya namuntlha yi vulaka hakona. Hambileswi Yehovha a tshembiseke Davhida leswaku U ta ya emahlweni a n’wi katekisa, u vule leswaku n’wana wakwe, Solomoni hi yena a nga ta aka tempele. Xana Davhida u titwe njhani? (1 Tikr. 17:1-4, 8, 11, 12; 29:1) Davhida a nga tshikanga ku letela Solomoni kumbe a hlundzuka hikwalaho ka leswi a ku nga ta bumabumeriwa yena loko tempele se yi herile. Loko tempele yi herile a yi tiveka tanihi tempele ya Solomoni. Hambileswi Davhida a nga ha vaka a hele matimba hileswi a nga ri kumangiki lunghelo ro aka tempele yoleyo, kambe u ye emahlweni a seketela ntirho wolowo. U hlele mintlawa ya vanhu lava nga ta tirha ni ku hlengeleta tinsimbhi, koporo, silivhere, nsuku swin’we ni timhandzi ta mikedari. Ku engetela kwalaho, u khutaze Solomoni a ku: “N’wananga, onge Yehovha a nga va na wena, u fanele u humelela, u akela Yehovha.”—1 Tikr. 22:11, 14-16. w17.01 5:6, 7

Hambiloko hi xanisiwa, hi endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi hanya hi milawu ya Yehovha yo lulama. Loko hi hanya hi ndlela leyinene, vanhu va ta hi xixima naswona sweswo swi ta endla leswaku vito ra Yehovha ri vangamisiwa. (Mat. 5:14-16) Tanihi vanhu lava kwetsimaka, hi swi kombisa hi mahanyelo ya hina leswaku milawu ya Yehovha i yinene ni leswaku swihehlo swa Sathana i mavunwa. Loko hi endla swihoxo, ha hundzuka hilaha ku heleleke naswona hi tshika ku endla swilo leswi nga tisaka xisandzu eka Yehovha. Hikwalaho ka gandzelo ra Kreste, Yehovha u rivalela hinkwavo lava kombisaka ripfumelo eka yena. Nakambe u amukela hinkwavo lava tinyiketelaka eka yena. Yehovha u teka Vakreste lava totiweke tanihi vana vakwe naswona lava tshembekaka va “tinyimpfu tin’wana” u va teka tanihi vanghana vakwe. (Yoh. 10:16; Rhom. 5:1, 2; Yak. 2:21-25) Ninamuntlha, nkutsulo wu endla hi va ni vuxaka lebyinene ni Tata wa hina wa le tilweni naswona wu endla hi kota ku vangamisa vito rakwe. w17.02 2:5, 6