July

N’wana wa Yefta u hlawule ku ka a nga tekiwi ni ku nga vi na vana leswaku a kota ku tirhela Yehovha. Xana hi nga ri tekelela njhani langutelo rakwe ro tiyimisela ku titsona swo karhi? Vantshwa va magidi lava nga Vakreste hi ku tirhandzela a va ngheneli vukati kumbe va hlawula ku nga vi na vana, ku ringana nkarhi wo karhi. Ha yini? Hikuva va lava ku tirhela Yehovha hilaha ku engetelekeke va nga kavanyetiwi. Nakambe Vakreste van’wana lava kuleke va titsona nkarhi wo va ni vana kumbe vatukulu va vona. Ku ri na sweswo, va tirhisa nkarhi ni matimba ya vona leswaku va tirhela Yehovha. Van’wana va vona va tirha eka matsima yo aka kumbe va ya eka Xikolo Xa Vachumayeri Va Mfumo ni ku rhurhela emavandlheni lama nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri. Van’wana va endla leswi va nga swi kotaka leswaku va tirha tiawara leti engetelekeke ensin’wini. Yehovha a nge pfuki a wu rivarile ntirho wa vanhu vakwe vo tshembeka. (Hev. 6:10-12) Ku vuriwa yini hi wena? Xana u nga swi kota ku titsona swo karhi leswaku u tirhela Yehovha hilaha ku engetelekeke? w16.04 1:16, 17

Yesu u tifanise ni murisi kasi valandzeri vakwe u va fanise ni ntlhambi wa tinyimpfu. Ehleketa hi mhaka leyi: Loko tinyimpfu timbirhi ti ri entshaveni, timbirhi ti ri ehansi ka ntshava kasi yin’wana yi ri kun’wana, xana hi nga vula leswaku i ntlhambi? Doo! Hikuva ntlhambi wu tshama swin’we naswona wu landzela murisi. Hi ndlela leyi fanaka, a hi fanelanga hi tihambanisa ni vamakwerhu hi ku nga vi kona eminhlanganweni. Hi fanele hi va kona eminhlanganweni leswaku hi va “ntlhambi wun’we” ni ku landzela “murisi . . . un’we.” Minhlangano yi hi pfuna leswaku hi va ni vun’we tanihi ndyangu lowu rhandzanaka. (Ps. 133:1) Van’wana evandlheni va fularheriwe hi mindyangu ya vona, ku nga ha va vatswari kumbe vamakwavo. Kambe Yesu u tshembise ku va nyika ndyangu lowu nga ta va rhandza ni ku va khathalela. (Mar. 10:29, 30) Loko nkarhi ni nkarhi u va kona eminhlanganweni, u nga va tatana, manana, buti kumbe sesi eka un’wana evandlheni. Loko hi anakanyisisa hi sweswo, swi ta endla leswaku hi lava ku endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi va kona eminhlanganweni hinkwayo. w16.04 3:9, 10

Matshalatshala ya hina ya ku gandzela Yehovha hi ku khongela, ku chumayela ni ku va kona eminhlanganweni i ya hava loko hi ala ku lulamisa timhaka ni van’wana hikuva Yehovhaa nge hi amukeli. Leswaku hi va vanghana va Yehovha hi fanele hi rivalela van’wana loko va hi dyohela. (Luka 11:4; Efe. 4:32) Yehovha u lava leswaku malandza yakwe hinkwawo ma rivalelana ni ku va ni vuxaka lebyinene ni van’wana. Hi nga tivutisa swivutiso leswi: ‘Xana ndzi hatla ndzi rivalela vamakwerhu? Xana ndza swi tsakela ku va na vona?’ Loko u xiya leswaku u fanele u rivalela van’wana, khongela eka Yehovha u kombela leswaku a ku pfuna u antswisa. Tata wa hina wa le tilweni u ta yingisa ni ku tlhela a hlamula swikhongelo swo tano.—1 Yoh. 5:14, 15. w16.05 1:6, 7

Xana ntirho wo chumayela wu ta endliwa ku fikela rini? Yesu u vule leswaku mahungu lamanene ma ta chumayeriwa ku fikela loko makumu ma fika. Hina Timbhoni ta Yehovha, hi swi kotile ku chumayela ku ta fikela enkarhini lowu wa makumu hikwalaho ko pfuniwa hi moya lowo kwetsima wa Yehovha. (Mint. 1:8; 1 Pet. 4:14) Vanhu van’wana va vukhongeri va nga ha ku: “Hi ni moya lowo kwetsima.” Kambe xana va swi kota ku endla ntirho lowu Timbhoni ta Yehovha ti wu endlaka enkarhini lowu wa makumu? Mintlawa yin’wana yi ringetile ku chumayela hilaha hi endlaka hakona, kambe yi tsandzekile. Van’wana va swi tsakela ku chumayela kambe va chumayela ku ringana nkarhi wo karhi ntsena. Kasi van’wana va nga ha chumayela hi yindlu ni yindlu kambe a va chumayeli mahungu lamanene ya Mfumo. Hikwalaho a va endli wona ntirho lowu sunguriweke hi Yesu. w16.05 2:13, 16

Muapostola Pawulo u byele Vakreste a ku: “Leswaku mi cukumeta vumunhu bya khale lebyi fambisanaka ni ndlela ya n’wina yo sungula ya ku tikhoma ni lebyi onhiwaka hi ku ya hi ku navela ka byona loku xisaka; kambe leswaku mi endliwa mi va lavantshwa ematimbeni lama susumetaka mianakanyo ya n’wina, kutani mi fanele mi ambala vumunhu lebyintshwa lebyi tumbuluxiweke hi ku ya hi ku rhandza ka Xikwembu hi ku lulama ka ntiyiso ni vutshembeki.” (Efe. 4:22-24) Leswi swi vula leswaku hi fanele hi ya emahlweni hi endla matshalatshala leswaku hi cinca ni ku “ambala vumunhu lebyintshwa.” Kutani ku nga khathariseki leswaku hi ni nkarhi wo tanihi kwihi hi tirhela Yehovha, minkarhi hinkwayo hi nga dyondza swo tala hi timfanelo takwe. Nakambe Bibele yi nga hi pfuna ku hambeta hi cinca vumunhu bya hina leswaku hi ya hi fana na yena. w16.05 4:8, 9

Hi hanya eparadeyisini ya moya. Leyi i ndhawu yo hlawuleka leyi Yehovha a hi lunghiselelaka yona namuntlha leswaku a hi vumba. (Esa. 64:8) Loko hi ri eka yona, hi titwa hi sirhelelekile hambileswi misava yi biheke namuntlha. Hi tiva Yehovha ni ku vona rirhandzu leri a hi kombaka rona tanihi tatana. (Yak. 4:8) Emisaveni leyintshwa, hi ta vuyeriwa swinene eka paradeyisi ya moya. Hi ta tlhela hi tsakela vutomi eparadeyisini ya xiviri leyi nga ta lawuriwa hi Mfumo wa Xikwembu. Enkarhini wolowo, Yehovha u ta ya emahlweni a hi vumba ni ku hi dyondzisa hi ndlela leyikulu leyi swi tikaka ku yi twisisa sweswi. (Esa. 11:9) Yehovha u ta tlhela a endla leswaku miehleketo ni mimiri ya hina swi hetiseka. Leswi swi ta endla leswaku swi hi olovela ku twisisa ni ku yingisa swileriso swakwe hi ku helela. Kutani a hi yeni emahlweni hi pfumelela Yehovha leswaku a hi vumba, ni ku n’wi komba leswaku ha ri tlangela rirhandzu leri a hi kombaka rona. w16.06 1:8, 9

Marito wolawo i xiphemu xo hetelela xa marito lawa Muxe a ma byeleke tiko ra Israyele. Hi lembe ra 1473 Kreste a nga si velekiwa, Vaisrayele a va ri eMowabu, va lunghekele ku tsemakanya Nambu wa Yordani leswaku va teka Tiko leri Tshembisiweke. (Det. 6:1) Muxe u rhangele Vaisrayele ku ringana malembe ya 40 naswona a a lava leswaku va va ni xivindzi leswaku va kota ku langutana ni swiyimo swo tika enkarhini lowu taka. A va fanele va tshemba Xikwembu xa vona Yehovha ni ku tlhela va tshembeka eka xona. Kutani marito ya Muxe yo hetelela ma va khutaze leswaku va endla tano. Endzhaku ko va a xaxamete Milawu ya Khume ni milawu yin’wana leyi humaka eka Yehovha, Muxe u nyike vanhu xitsundzuxo xa nkoka lexi nga eka Deteronoma 6:4, 5. Vaisrayele a va swi tiva leswaku Yehovha Xikwembu xa vona i “Yehovha un’we.” Vaisrayele vo tshembeka a va gandzela Xikwembu xin’we, ku nga Xikwembu xa vatata wa vona. w16.06 3:2, 3

Loko a ha ri emisaveni, Yesu u vule marito ya ndzimana ya namuntlha. I ntiyiso leswaku leswi Yesu ku nga yena a nga ta rhangela enyimpini ya Armagedoni, kumbexana sweswi wa swi tiva leswaku yi ta va rini nyimpi leyi. (Nhlav. 19:11-16) Kambe hina a hi ri tivi siku kumbe nkarhi lowu makumu ma nga ta fika ha wona. Hi yona mhaka swi ri swa nkoka leswaku hi tshama hi rindzile. Yehovha u veke nkarhi lowu nhlomulo lowukulu wu nga ta sungula ha wona naswona siku ni siku wu ya wu tshinela. ‘A wu nge hlweli!’ (Hab. 2:1-3) Ha yini hi nga tiyisekaka hi mhaka leyi? Minkarhi hinkwayo switshembiso swa Yehovha swi hetiseka hi nkarhi lowu a wu vekeke. Yehovha u tshembise leswaku u ta ponisa vanhu vakwe hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu ni ku va nyika vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyintshwa. Kutani ha tiyiseka leswaku xitshembiso lexi xi ta hetiseka. Loko hi lava ku hanya emisaveni leyintshwa, hi fanele hi tshama hi rindzile. w16.07 2:4-6

Vaapostola va fularhele Yesu hi nkarhi lowu a va lava swinene. hambileswi Petro a a vule leswaku a nge pfuki a landzule Yesu hambiloko lavan’wana vo endla tano. (Mar. 14:27-31, 50) Kambe endzhaku ka loko Yesu a khomiwile, vaapostola hinkwavo ku katsa na Petro va n’wi fularherile. Kutani ku ringana kanharhu Petro u vule leswaku a nga n’wi tivi Yesu. (Mar. 14:53, 54, 66-72) Hambiswiritano, Petro u twe ku vava swinene hileswi a swi endleke. Kutani Yehovha u n’wi rivalerile ivi a ya emahlweni a n’wi tirhisa. Loko a wu ri mudyondzisiwa hi nkarhi wolowo naswona u tiva leswi Petro a swi endleke, xana a wu ta ya emahlweni u tshemba Yehovha? Xana wa swi xiya leswaku ninamuntlha Yehovha u ni musa naswona u nyika vadyohi nkarhi wo hundzuka? Kambe mikarhi yin’wana munhu la endleke swidyoho leswikulu a nga ha kombisa moya wo ka a nga tisoli eka leswi a swi endleke. Xana u ta tshemba leswaku Yehovha wa swi tiva naswona u ta swi lunghisa hi nkarhi lowu faneleke? Loko swi fanerile, a nga ha susa munhu yoloye evandlheni. Xana wa tiyiseka leswaku Yehovha u ta endla leswinene minkarhi hinkwayo? w16.06 4:8, 9

I nkateko lowukulu ku va Yehovha a hi chavelela loko hi tshikilelekile. (Ps. 51:17) Loko Vakreste va le Tesalonika va ri eku xanisiweni, Pawulo u tsale marito ya ndzimana ya namuntlha. Swa chavelela hakunene ku tiva leswaku hikwalaho ka musa wakwe Yehovhani wa hi rhandza ni ku hi khathalela! Leswi hi nga vadyohi, a hi na ntshembo handle ko pfuniwa hi Yehovha. (Ps. 49:7, 8) Kambe Yehovha u hi tshembise swilo leswinene. I yini swilo swa kona? Yesu u te: “Loku hi kona ku rhandza ka Tata wa mina, leswaku un’wana ni un’wana loyi a vonaka N’wana ivi a kombisa ripfumelo eka yena u fanele ku va ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yoh. 6:40) Kutani hi ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki hikwalaho ka musa wa Yehovha lowu nga faneriwiki. Pawulo u te: “Musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu lowu tisaka ku ponisiwa eka vanhu va mixaka hinkwayo wu kombisiwile.”—Tito 2:11. w16.07 3:14, 15

Namuntlha, ku nga tshembeki evukatini a ku amukeleki eka vanhu va Yehovha. Kambe ku vuriwa yini loko makwerhu wa xinuna kumbe wa xisati a endla vuoswi kutani a dlaya vukati leswaku a tekana ni munhu loyi a endleke vuoswi na yena? Loko makwerhu yoloye a nga hundzuki, u fanele a susiwa leswaku vandlha ri tshama ri basile ni ku tenga. (1 Kor. 5:11-13) Makwerhu yoloye u fanele a ‘humesa mihandzu leyi fanelaka ku hundzuka’ a nga si vuyiseriwa evandlheni. (Luka 3:8; 2 Kor. 2:5-10) Hambileswi ku nga vekiwangiki nkarhi wa leswaku munhu wo tano u fanele a vuyiseriwa rini, vukanganyisi byo tano lebyi nga talangiki exikarhi ka vanhu va Xikwembu, a byi nge biwi hi makatla. Swi nga ha teka nkarhinyana—ku nga ha va lembe kumbe ku tlula—leswaku mudyohi a tikombisa leswaku u hundzukile hakunene. Hambiloko munhu wo tano a vuyiseriwile, u fanele a tihlamulela “emahlweni ka xitshamo xa vuavanyisi xa Xikwembu.”—Rhom. 14:10-12. w16.08 1:12, 13

Riendli ra Xigriki leri hundzuluxeriweke ri va ku “lwela ku fikelela” ri vula ku lwela ku khoma nchumu wo karhi, kumbexana nchumu wun’wana lowu swi nga oloviki ku wu fikelela. Loko a tirhisa rito rero, muapostola Pawulo u kandziyise leswaku ku endla nhluvuko swi lava ku tikarhata. Ehleketa hi makwerhu loyi a anakanyaka hi vumundzuku bya yena evandlheni. Swi nga ha endleka a nga ri nandza wa vutirheli kambe wa swi xiya leswaku u fanele a hlakulela timfanelo ta moya. Xo sungula, u tikarhatela ku fanelekela ku va nandza wa vutirheli. Hi ku famba ka nkarhi, u navela ku va nkulu. Loko a nyikiwa swiavelo, wa tikarhata leswaku a fanelekela ku endla mintirho leyi engetelekeke evandlheni. Hilaha ku fanaka, vamakwerhu lava lavaka ku va maphayona, vatirhi va le Bethele, kumbe ku pfuneta eku akeni ka Tiholo ta Mfumo va endla kahle loko va tikarhatela ku fikelela tipakani ta vona. w16.08 3:3, 4

Anakanya ndlela leyi Nehemiya a titweke ha yona loko a ya eYerusalema. Muti lowu a wu nga sirhelelekanga naswona Vayuda lava a ri na vona a va hele matimba. Hikwalaho ka nxungeto wa vanhu lava a va lava ku yimisa ntirho wo pfuxeta makhumbi ya muti wa Yerusalema, Vayuda va hele matimba naswona a va lava ku tshika. Xana Nehemiya u pfumelele xiyimo xexo leswaku xi n’wi endla a khondla mavoko ni ku hela matimba ku fana ni Vayuda lavan’wana? Doo! Nehemiya a a titshege hi Yehovha hi xikhongelo ku fana na Muxe, Asa ni malandza man’wana ya Yehovha yo tshembeka. (Eks. 17:8-13; 2 Tikr. 14:8-13) Niloko a ri eka xiyimo lexi u khongerile. Hambiloko, Vayuda va ri eka xiyimo lexi laha kumbexana a va vona onge a ku na ndlela yo huma, Yehovha u hlamule xikhongelo xa Nehemiya lexi humaka embilwini. Xikwembu xi tirhise ‘matimba lamakulu’ ni ‘voko ra matimba’ ku tiyisa mavoko ya Vayuda. (Neh. 2:17-20; 6:9) Xana wa tshemba leswaku Yehovha u tirhisa ‘matimba yakwe lamakulu’ ni ‘voko rakwe ra matimba’ ku tiyisa malandza yakwe namuntlha? w16.09 1:9

Phephahungu ra Xidutch ri vule leswi landzelaka hi nhlangano lowu vafundhisi va veke na wona, ri te: “Vafundhisi vo tala a va ambale swiambalo swo hungasa ha swona eka nhlangano wolowo. Kambe a swi tano hi nhlengeletano ya Timbhoni ta Yehovha.” Entiyisweni, minkarhi yo tala Timbhoni ta Yehovha ta bumabumeriwa hikwalaho ko ambala “swiambalo leswi langutekaka, hi xichavo ni mianakanyo yo hluteka, . . . hi ndlela leyi fanelaka . . . lava vulaka leswaku va chava Xikwembu.” (1 Tim. 2:9, 10) Eka Tsalwa leri, muapostola Pawulo a a vulavula hi vavasati kambe nawu lowu wa tirha ni le ka vavanuna lava nga Vakreste. Ku ambala hi ndlela leyinene i swa nkoka eka hina tanihi vanhu va Yehovha naswona i swa nkoka ni le ka Xikwembu lexi hi xi gandzelaka. (Gen. 3:21) Leswi Matsalwa ma swi vulaka hi maambalelo ni ku tisasekisa a swi kanakanisi leswaku Mufumi wa vuako hinkwabyo u lava leswaku vagandzeri vakwe va ambala hi ndlela leyi xiximekaka. Hikwalaho, ndlela leyi hi hlawulaka swiambalo swa hina ni ku tisasekisa ha yona yi fanele yi tsakisa na Yehovha Hosi Leyi Lawulaka. w16.09 3:1, 2

Van’wana va hlawula ku dyondza hi tinhlokomhaka leti vulavulaka hi vuprofeta bya le Bibeleni. Kumbe va tsakela ku dyondza hi timhaka ta le Bibeleni mayelana ni matimu, sayense na vuyimburi. Vuprofeta byin’wana lebyi tsakisaka hi lebyi nga eka Genesa 3:15. Tsalwa leri ri vulavula hi nhlokomhakankulu ya Bibele, ku nga ku lweriwa ka vuhosi bya Xikwembu ni ku kwetsimisiwa ka vito ra xona hi ku tirhisa Mfumo wa xona. Hi ku tirhisa ririmi ro fanekisela tsalwa leri ri swi veka erivaleni leswaku Yehovha u ta herisa ku xaniseka hinkwako loku vanhu va langutaneke na kona ku sukela aEdeni. U nga ri dyondza njhani tsalwa ra Genesa 3:15? Ndlela yin’wana i ku endla nxaxamelo wa minkarhi ya swiendlakalo leswi endlekeke leswi fambisanaka ni tsalwa leri. Eka nxaxamelo wolowo u nga xaxameta matsalwankulu lama kombisaka ndlela leyi vuprofeta lebyi nga eka Genesa 3:15 byi nga ta hetiseka ha yona ni lama kombisaka ndlela leyi Xikwembu hakatsongotsongo xi paluxeke vanhu lava tsalwa leri ri vulavulaka ha vona ni lunghiselelo leri a xi ta ri tirhisa. Loko u vona ndlela leyi matsalwa wolowo ma fambisanaka ha yona, u ta swi xiya leswaku vaprofeta va le Bibeleni ni vatsari va yona a va “susumetiwa hi moya lowo kwetsima.” w16.09 4:8

Muapostola Petro u hete nkarhi wo leha a ri ni xihlawuhlawu lexi dzimeke timitsu hi vanhu lava nga riki Vayuda, kambe hakatsongotsongo u xi tsuvurile embilwini yakwe. (Mint. 10:28, 34, 35; Gal. 2:11-14) Hilaha ku fanaka, loko hi vona onge hi ni xihlawuhlawu kumbe hi teka rixaka ra hina ri antswa ku tlula rin’wana, hi fanele hi endla matshalatshala yo susa moya wolowo etimbilwini ta hina. (1 Pet. 1:22) Hi fanele hi tsundzuka leswaku a nga kona exikarhi ka hina la faneriwaka hi ku ponisiwa; hinkwerhu a hi hetisekanga ku nga khathariseki laha hi humaka kona. (Rhom. 3:9, 10, 21-24) Kutani a hi fanelanga hi tivona hi antswa ku tlula vanhu van’wana. Hi fanele hi va ni langutelo leri fanaka ni ra muapostola Pawulo, loyi a tsundzuxeke Vakreste lava totiweke leswaku a va ‘ha ri vafambi ni vatshami lava nga valuveri kambe i swirho swa ndyangu wa Xikwembu.’ (Efe. 2:19) Loko hi tikarhatela ku tsuvula moya wo tivona hi antswa ku tlula vanhu va tinxaka tin’wana swi ta hi pfuna leswaku hi ambala vumunhu lebyintshwa.—Kol. 3:10, 11. w16.10 1:9

Leswaku hi tiyisa ripfumelo ra hina, Yehovha u hi nyike Rito rakwe, Bibele. Leswaku hi “tsaka” ni ku “humelela,” loko swi koteka hi fanele hi hlaya Rito ra Xikwembu siku ni siku. (Ps. 1:1-3; Mint. 17:11) Ku fana ni vagandzeri va Yehovha va khale hi fanele hi tshama hi ri karhi hi anakanyisisa hi switshembiso swa Xikwembu ni ku yingisa swileriso swa xona. Nakambe nkarhi ni nkarhi hi ku tirhisa “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha,” Yehovha u hi nyika swilo swo tala leswaku hi tiyisa ripfumelo ra hina. (Mat. 24:45) Kutani loko hi kombisa leswaku ha swi tlangela leswi hi swi dyondzaka eka swilo leswi Yehovha a hi nyikaka swona, hi ta fana ni malandza yakwe ya khale lawa a ma ri ni ripfumelo ni ku “langutela loku tiyisekisiweke” ka ntshembo wa Mfumo. (Hev. 11:1) Xikhongelo xi pfune malandza ya Xikwembu ya khale leswaku ma tshama ma ri ni ripfumelo leri tiyeke. Loko Xikwembu xi hlamula swikhongelo swa vona swi tiyise ripfumelo ra vona.—Neh. 1:4, 11; Ps. 34:4, 15, 17; Dan. 9:19-21. w16.10 3:7, 8

Yesu u kandziyise nkoka wo rhandza Xikwembu loko a hlamula xivutiso lexi nge: “Hi xihi xileriso lexikulu eka hinkwaswo eNawini?” (Mat. 22:35-40) Hikwalaho ka leswi ripfumelo ni rirhandzu swi nga swa nkoka, vatsari va Bibele va hlamusele timfanelo leti minkarhi yo tala naswona hakanyingi ti boxiwa eka xivulwa kumbe xiga xin’we. Pawulo u byele vamakwavo vakwe leswaku va “vehela xisirhelelo xa xifuva xa ripfumelo ni rirhandzu.” (1 Tes. 5:8) Yohane u tsale a ku: “Hi xona xileriso xa [Xikwembu], leswaku hi va ni ripfumelo evitweni ra N’wana wa xona Yesu Kreste hi tlhela hi rhandzana.” (1 Yoh. 3:23) Hambileswi sweswi ripfumelo ri nga ra nkoka, a hi nge he lavi ku va ni ripfumelo enkarhini lowu taka hikuva switshembiso swa Xikwembu swi ta va swi hetisekile. Kambe ku rhandza Xikwembu ni vaakelani a swi nge heli. Hikwalaho ka sweswo Pawulo u tsale a ku: “Hambiswiritano, sweswi ku sala ripfumelo, ntshembo, rirhandzu, leswi swinharhu; kambe lexikulu eka leswi hinkwaswo i rirhandzu.”—1 Kor. 13:13. w16.10 4:15-17

Vamakwerhu lava a va endzela mavandlha lava a va yimela huvo leyi fumaka va vule “swileriso swa nawu leswaku va swi hlayisa, leswi bohiweke hi vaapostola ni vakulukumba lava a va ri eYerusalema.” (Mint. 16:4) Loko mavandlha ma yingisa swileriso swoleswo “a ma ya ma tiyisiwa eripfumelweni ni ku andza hi nhlayo siku rin’wana ni rin’wana.” Hi fanele hi endla yini loko hi kuma nkongomiso lowu humaka eka nhlengeletano ya Xikwembu namuntlha? Rito ra Xikwembu ri vula leswaku hinkwerhu ka hina hi yingisa ni ku titsongahata. (Det. 30:16; Hev. 13:7, 17) Xikwembu a xi swi lavi leswaku ku va ni vanhu lava xandzukaka enhlengeletanweni ya xona hikuva sweswo swi ta endla leswaku hi nga rhandzani, hi nga vi na ku rhula ni vun’we. Handle ko kanakana, a ku na Mukreste loyi a lavaka ku fana na Diyotrefo loyi a nga tshembeki naswona a nga xiximi. (3 Yoh. 9, 10) Hi nga ha tivutisa leswi: ‘Xana ndzi pfuna van’wana leswaku va va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu? Xana ndzi hatla ndzi amukela ni ku seketela nkongomiso lowu humaka eka vamakwerhu lava rhangelaka?’ w16.11 2:10, 11

Vayuda lava a va ri evuhlongeni lava yingiseke xileriso xa Yehovha swi va fambele kahle eBabilona. Vababilona va va pfumelele leswaku va tilawula eka timhaka tin’wana. Naswona a va pfumeleriwa ku ya kun’wana ni kun’wana laha va lavaka ku ya kona etikweni rero. Muti wa Babilona a ku ri ntsindza wa swa mabindzu hi nkarhi wolowo naswona tibuku leti tshuburiweke ti kombisa leswaku Vayuda vo tala va dyondze mitirho ya mavoko ni ku xavisa eBabilona, laha van’wana va vona va veke ni vutshila eka mitirho leyi. Vayuda van’wana va ve swigwili. Vayuda lava a va ri evuhlongeni eBabilona a va hanya bya ka byandlana ku hambana ni Vaisrayele lava a va ri Egipta evuhlongeni lava a va koka exilogweni. (Eks. 2:23-25) Kambe xana Vaisrayele a va ha ta swi kota ku gandzela Xikwembu hilaha Nawu a wu vula hakona? Hi nkarhi wolowo, a swi tikomba onge a swi nge he koteki. Vababilona a va nga ma ntshunxi mahlonga. Yehovha u tshembise vanhu vakwe leswaku a va ta ntshunxiwa naswona u endle tano. Mikarhi hinkwayo switshembiso swa Xikwembu swa hetiseka.—Isa. 55:11. w16.11 4:3, 5

Leswi Vakreste volavo a va ha hanya laha misaveni, ha yini ku vuriwe leswaku va ‘file hi tlhelo ra xidyoho’? Xikwembu xi endle leswaku nkutsulo wu tirha eka Pawulo swin’we ni vanhu lava hanyeke enkarhini wakwe. Yehovha u va rivalele swidyoho swa vona, a va tota hi moya lowo kwetsima ni ku va vitana vana vakwe va moya. Kutani va ve ni ntshembo wo ya hanya etilweni. Loko va tshama va tshembekile a va ta tshama ni ku fuma na Kreste etilweni. Kambe Pawulo u vulavule ha vona tanihi ‘lava feke hi tlhelo ra xidyoho’ hambileswi a va ha hanya ni ku tirhela Xikwembu laha misaveni. U tirhise xikombiso xa Yesu loyi a feke a ri munhu wa nyama kambe a pfuxeriweke etilweni a munhu wa moya la nga fiki. Yesu a nga ha ta fa. A swi ta va tano ni le ka Vakreste lava totiweke, lava a va ta titeka va ri “lava feke hakunene exidyohweni, kambe [va] ri lava hanyelaka Xikwembu ha Kreste Yesu.” (Rhom. 6:9, 11) Vutomi bya vona a byi ta cinca hi ku helela. A va nga ha ta lawuriwa hi xidyoho. Ku ri na sweswo a va tshike vutomi bya vona bya khale va kutani va hanya hi ndlela leyi tsakisaka Xikwembu. w16.12 1:9, 10

Leswi a swi vuli swona leswaku munhu u fanele a tshamela ku vulavula hi Bibele, hi Xikwembu ni ntshembo lowu a nga na wona hi vumundzuku ntsena. Hi fanele hi tsundzuka leswaku Pawulo ni van’wana lava hanyeke enkarhini wakwe lava a va endla ku rhandza ka Xikwembu a va fana na hina. A va dya va tlhela va nwa. Vo tala a va nghenele vukati ni ku tiphina ni mindyangu ya vona naswona a va tirha leswaku va kota ku ti hanyisa. (Mar. 6:3; 1 Tes. 2:9) Hambiswiritano, malandza wolawo ya Xikwembu a ma pfumelanga leswaku ku tiphina hi vutomi swi va swa nkoka swinene evuton’wini bya wona. Swiviko swi kombisa leswaku hambileswi Pawulo a tirha ku endla matende, ku chumayela ni ku dyondzisa a swi ri swa swinene eka yena. (Mint. 18:2-4; 20:20, 21, 34, 35) Kutani u khutaze vamakwerhu va le Rhoma leswaku na vona va endla tano. I ntiyiso leswaku Pawulo a tshamela ku anakanyisisa hi mitirho leyi tiyisaka vuxaka byakwe ni Xikwembu. Vamakwerhu va le Rhoma a va fanele va tekelela xikombiso xakwe, na hina hi fanele hi endla tano.—Rhom. 15:15, 16. w16.12 2:5, 15, 16

Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha wa ma tlangela matshalatshala lawa hi ma endlaka leswaku hi n’wi tirhela. Wa swi twisisa loko mikarhi yin’wana hi kanakana. U hi twela vusiwana loko hi ri ni swiphiqo swa timali, swiphiqo swa rihanyo kumbe loko hi titwa hi nga tsakanga lerova hi nga ha swi koti ku endla swo tala entirhweni wakwe. Nakambe hi nga tiyiseka leswaku Yehovha wa ma rhandza malandza yakwe lama tiyimiseleke ku tshama ma tshembekile eka yena. (Hev. 6:10, 11) Hi fanele hi tsundzuka leswaku hi nga tshinela eka “Mutwi wa xikhongelo” hi ri ni ntshembo wa leswaku u ta hlamula swikhongelo swa hina. (Ps. 65:2) “Tatana la nga ni tintswalo letikulu tlhelo Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo” u ta hi seketela hi tindlela to hambanahambana kumbexana hi ku tirhisa vagandzeri kulorhi. (2 Kor. 1:3) Yehovha wa tsaka loko hi komba van’wana tintswalo. (Mat. 6:3, 4) Naswona u hi tshembisa leswaku u ta hi hakela. w16.12 4:13, 14

Loko Yesu a ri laha misaveni u hlawule ku hlula miringo ya Sathana. (Mat. 4:10) Emahlweni ka vusiku lebyi a dlayiweke ha byona, Yesu u kombise leswaku u tiyimisele ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Naswona u khongele a ku: “Tatana, loko u swi rhandza, susa xinwelo lexi eka mina. Nilokoswiritano, ku nga endleki ku rhandza ka mina, kambe a ku endleke ka wena.” (Luka 22:42) Onge hi nga tekelela Yesu, hi tirhisa ntshunxeko wa hina wo tihlawulela leswaku hi vangamisa Yehovha ni ku endla ku rhandza kakwe! Xana sweswo swa koteka? Hi nga swi kota ku tekelela xikombiso xa Yesu, hikuva na hina hi endliwe hi xifaniso xa Xikwembu. (Gen. 1:26) Hambiswiritano, a hi hetisekanga. Ntshunxeko lowu hi nga na wona a wu nge fani ni wa Yehovha. Rito ra Xikwembu ri kombisa leswaku Xikwembu xi hi vekele swipimelo naswona xi lava leswaku hi swi landzela. Hi xikombiso, xi lava leswaku vavasati va tiveka ehansi ka vanuna va vona naswona vana va yingisa vatswari va vona.—Efe. 5:22; 6:1. w17.01 2:4, 5

Hi hanya enkarhini wo tsakisa swinene. Nhlengeletano ya Yehovha ya laha misaveni yi ya yi kula hi tindlela to hambanahambana, leswi swi vula leswaku swilo swi ta tshamela ku cinca. Loko ku cinca ko karhi ku hi khumba, hi fanele hi titsongahata hi endla ku rhandza ka Yehovha ku nga ri ka hina. Ku endla tano swi ta endla leswaku vandlha ri va ni vun’we. Loko Pawulo a tsalela Vakreste va le Rhoma u te: “Tanihi leswi hi nga ni swirho swo tala emirini wun’we, kambe swirho sweswo hinkwaswo a swi na ntirho lowu fanaka, xisweswo hina, hambileswi hi nga tala, hi miri wun’we evun’weni na Kreste.” (Rhom. 12:3-5) Ku nga khathariseki swiyimo swa hina, hinkwerhu a hi yeni emahlweni hi endla ku rhandza ka Yehovha ku nga ku rhangisa mitirho leyi seketelaka Mfumo wa Xikwembu. Vamakwerhu lava kuleke letelani vamakwerhu lava ha riki vantshwa mitirho leyi mi yi endlaka. Vamakwerhu lava ha riki vantshwa amukelani swiavelo leswi mi nyikiwaka swona, mi titsongahata ni ku ya emahlweni mi xixima vamakwerhu lava kuleke. Nakambe n’wina vavasati tekelelani xikombiso xa nsati wa Akhwila ku nga Prisila loyi a seketeleke nuna wakwe hi ku tshembeka hambiloko swiyimo swa vona swi cinca.—Mint. 18:2. w17.01 5:15, 16

Loko ntsumi ya Xikwembu yi humelela ro sungula eka Gidiyoni, u titsongahatile. Endzhaku ka loko a amukele xiavelo lexi a xi huma eka Yehovha, Gidiyoni u endle leswi a nga swi kotaka leswaku a twisisa leswi Yehovha a a lava leswaku a swi endla naswona u titshege hi yena. (Vaav. 6:36-40) Gidiyoni a a ri ni xivindzi. Nilokoswiritano u endle hilaha Yehovha a n’wi leriseke hakona hi vuxiyaxiya ni hi vutlhari. (Vaav. 6:11, 27) A nga endlanga xiavelo xa yena hileswi a lava ku va ni ndhuma. Ku ri na sweswo, loko a hetisise xiavelo xakwe, u tlhelele ekaya kakwe a tsakile. (Vaav. 8:22, 23, 29) Ku va hi titsongahata a swi vuli swona leswaku a hi fanelanga hi endla nhluvuko kumbe hi amukela swiavelo leswi engetelekeke. Matsalwa ma hi khutaza leswaku hi ya emahlweni hi endla nhluvuko. (1 Tim. 4:13-15) Xana sweswo swi vula leswaku hi fanele hi tshamela ku cinca swiavelo swa hina? A swi tano! Hi ku pfuniwa hi Yehovha, hi nga ya emahlweni hi kurisa vuxaka bya hina na yena ku nga khathariseki swiavelo leswi hi swi endlaka. Kutani a hi yeni emahlweni hi tikarhatela ku tirhisa vuswikoti lebyi Xikwembu xi hi nyikeke byona hi ndlela leyinene. w17.01 3:15, 16

Yehovha u hi endlele nkutsulo hi loyi a nga wa risima eka yena. (1 Pet. 1:19) Yehovha u hi rhandza swinene lerova u kale a nyikela hi N’wana wakwe la tswariweke a ri swakwe leswaku a hi fela. Hi ndlela yin’wana, Yesu u hundzuke tata wa hina ematshan’weni ya Adamu. (1 Kor. 15:45) Yesu u endla nileswaku hi kuma vutomi lebyi nga heriki, a endle ni leswaku hi tlhela hi va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Gandzelo ra nkutsulo ri endle leswaku Yehovha a tlhela a amukela vanhu leswaku va va xiphemu xa ndyangu wakwe kambe a ri karhi a nga yi honisi milawu yakwe leyi lulameke. Anakanya ndlela leyi swi nga ta tsakisa ha yona loko vanhu hinkwavo se va hetisekile. Swivumbiwa hinkwaswo swa le tilweni ni swa laha misaveni swi ta va ndyangu wun’we. Kahlekahle hinkwerhu hi ta va hi ri vana va Xikwembu. (Rhom. 8:21) Ku tlangela lunghiselelo ra nkutsulo swi fanele swi hi susumetela ku endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi pfuna van’wana va swi tiva leswaku va nga vuyeriwa eka nyiko leyi ya mahala. w17.02 1:17, 19

Xihondzo xo Rindza xa July 15, 2013, xi hlamusele leswaku “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” i ntlawa lowutsongo wa vamakwerhu lava totiweke lava vumbaka Huvo leyi Fumaka. Huvo leyi Fumaka yi endla swiboho swa nkoka. Njhani? Vamakwerhu va Huvo leyi Fumaka va hlangana vhiki ni vhiki naswona sweswo swi endla leswaku va vulavurisana ni ku va ni vun’we. (Swiv. 20:18) Tanihi leswi ku nga riki na loyi a tlakukeke ku tlula un’wana, lembe ni lembe va cincana ku va mutshamaxitulu eka minhlangano yoleyo. (1 Pet. 5:1) Komiti ha yin’we eka leta tsevu ta Huvo leyi Fumaka na tona ti endla hilaha ku fanaka. Nakambe makwerhu ha un’we a nga titeki a ri murhangeri wa vamakwerhu lavan’wana kambe u titeka a ri loyi a phameriwaka swakudya swa moya hi hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha naswona wa titsongahata eka rona. Vamakwerhu va Huvo leyi Fumaka a va hetisekanga. Kutani mikarhi yin’wana va nga ha twisisa tidyondzo to karhi hi ndlela leyi hoxeke kumbe ku nyikela nkongomiso lowu hoxeke. w17.02 4:10-12

Ndlela ya nkoka leyi hi nga kombisaka ku tlangela nkutsulo ha yona i ku va hi nyiketela vutomi bya hina eka Yehovha, hi kombisa ripfumelo eka nkutsulo ni ku va hi khuvuriwa. Loko hi khuvuriwa hi kombisa leswaku “hi va Yehovha.” (Rhom. 14:8) Tanihi leswi rirhandzu ku nga rona leri susumetelaka Yehovha eka nchumu wun’wana ni wun’wana lowu a wu endlaka, hikwalaho u lava leswaku vagandzeri vakwe va kombisa mfanelo leyi ya nkoka swinene ku nga rirhandzu. (1 Yoh. 4:8-11) Hi kombisa leswaku hi lava ku va “vana va Tata wa [hina] la nge matilweni” hi ku va hi rhandza vaakelani va hina. (Mat. 5:43-48) Xileriso lexi nge rhandza muakelani xi landzela lexi nge u fanele u rhandza Yehovha. (Mat. 22:37-40) Hi nga kombisa rirhandzu ro tano eka vaakelani va hina hi ku chumayela mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Loko hi kombisa rirhandzu leri eka vanhu van’wana hi va hi vangamisa Xikwembu. Entiyisweni, loko hi yingisa xileriso xa Xikwembu xo rhandza vanhu van’wana ngopfungopfu vamakwerhu, ndlela leyi hi xi rhandzaka ha yona yi ta “endliwa [yi] hetiseka eka hina.”—1 Yoh. 4:12, 20. w17.02 2:13, 14

U nga ha anakanya leswaku a swi olova ku endla xiboho lexi hikuva minkarhi hinkwayo swa vuyerisa ku tirhela Yehovha. Kahlekahle a swi nga ta twala ku va munhu a lava ku tirhela Bali xikwembu lexi nga pfuniki nchumu. Nilokoswiritano, Vaisrayele volavo a va ri “ni mianakanyo yimbirhi.” Hi vutlhari Eliya u va khutaze ku hlawula vugandzeri bya ntiyiso ku nga ku gandzela Yehovha. Ha yini swi nga ha vaka swi va tikerile swinene Vaisrayele ku endla xiboho xa vutlhari? A va nga ha ri na ripfumelo eka Yehovha naswona a va nga ha n’wi yingisi. A va tinyikanga nkarhi wo dyondza hi Yehovha kumbe hi vutlhari byakwe naswona a va nga n’wi tshembi. Loko a va n’wi tshemba, leswi va swi dyondzeke a swi ta va swi va pfunile ku endla swiboho swa vutlhari. (Ps. 25:12) Nakambe, va pfumelele van’wana leswaku va va kucetela ni ku va endlela swiboho. Vanhu va le tikweni leri a va tshama eka rona lava a va nga n’wi gandzeli Yehovha, va kucetele Vaisrayele va va hambukisa. A ku ri khale Yehovha a va lemukisile hi mhaka yoleyo.—Eks. 23:2. w17.03 2:6, 7

Loko hi anakanyisisa hi xikombiso xa Hezekiya, hi nga vona swi fanerile leswaku hi tshika nchumu wo karhi lowu kavanyetaka vuxaka bya hina na Xikwembu kumbe lowu endlaka leswaku hi nga ha byi rhandzi swinene vugandzeri bya ntiyiso. I ntiyiso leswaku a hi lavi ku tekelela vanhu lava nga gandzeriki Yehovha, lava tirhisaka tindhawu to endla xinghana eka Internet ku gandzela vanhu van’wana. I ntiyiso leswaku Vakreste van’wana va nga ha ti tirhisa ku vulavurisana ni swirho swa ndyangu swin’we ni vanghana va vona. Kambe vanhu vo tala lava nga gandzeriki Yehovha va ti tirhisa swinene tindhawu teto, va landzela vanhu lava nga va tiviki. Kumbexana va heta nkarhi wo tala va langute swifaniso kumbe va hlaya hi vanhu volavo. Swi ni khombo ku heta nkarhi wo tala eka swona. Mukreste a nga ha sungula ku tikukumuxa loko vanhu vo tala va tsakela swifaniso, rungula ni tivhidiyo leti a ti hoxaka eka tindhawu to endla xinghana kumbe a khunguvanyeka loko vanhu va nga ha n’wi landzeli. Hi fanele hi tivutisa leswi: ‘Xana ndzi papalata ku gandzela vanhu kumbe ndzi heta nkarhi wo tala eka swilo leswi nga pfuniki nchumu?’—Efe. 5:15, 16. w17.03 3:14, 17