April

Hi nga vuyeriwa njhani eka tinyiko teto ta risima? Ndlela yin’wana i ku tekelela ripfumelo ra vakulu ni xikombiso xa vona lexinene. Kasi yin’wana i ku va yingisa loko va hi tshinya hi Matsalwa. (Hev. 13:7, 17) Tsundzuka, vakulu va hi rhandza naswona va lava hi endla nhluvuko. Hi xikombiso, loko va xiya leswaku ha xwa eminhlanganweni kumbe leswaku ku hiseka ka hina ku ya ku tsana, handle ko kanakana va ta hi pfuna hi ku hatlisa. Va ta hi yingisela va tlhela va ringeta ku hi khutaza hi moya wo rhula ni hi ndzayo leyi humaka eMatsalweni. Xana u languta mpfuno wolowo tanihi xikombiso xa leswaku Yehovha wa ku rhandza? Tsundzuka leswaku swi nga ha va tikela vakulu ku hi tshinelela va hi nyika ndzayo leyi lavekaka. Kutani, xana u nga wu vevukisa njhani ndzhwalo wa vakulu evandlheni ra ka n’wina? Titsongahati, u ngheneka ni ku va la tlangelaka. Languta mpfuno wa vakulu tanihi xikombiso xa leswaku Xikwembu xa ku rhandza. Leswi, a swi nge vuyerisi wena ntsena kambe swi ta tlhela swi endla leswaku va tsakela ntirho wa vona. w18.03 31 ¶15-16

Vana a va fani naswona a va kombisi ku wupfa hi nkarhi wun’we. Van’wana va hatla va wupfa ni ku kula emianakanyweni va ha ri vatsongo kutani va lava ku khuvuriwa. Kasi van’wana va va va nga swi lunghekelanga ku khuvuriwa ku kondza va kulanyana. Hikwalaho, vatswari lava nga na vuxiyaxiya a va nge va sindzisi vana va vona leswaku va khuvuriwa. Ematshan’wini ya sweswo, va pfuna n’wana un’wana ni un’wana leswaku a va ni vuxaka na Yehovha hi ku landza ndlela leyi a kulaka ni ku endla nhluvuko ha yona. Vatswari va tsaka loko n’wana wa vona a ma tekela enhlokweni marito lama nga eka ndzimana ya namuntlha. Hambiswiritano, a va fanelanga va rivala pakani ya vona, ku nga ku pfuna vana va vona leswaku va va vadyondzisiwa lava nga Vakreste. Loko vatswari va ri karhi va anakanyisisa hi sweswo, va fanele va tivutisa leswi, ‘Xana n’wana wa mina u ni vutivi lebyi ringaneke leswaku a tinyiketela eka Xikwembu ni ku khuvuriwa?’ w18.03 9 ¶6

Loko hi amukele xirhambo a hi fanelanga hi cinca, hi nga ha yi laha hi rhambiweke kona ku nga ri na xivangelo lexi twalaka. Swi nga ha endleka loyi a ku rhambeke se a endle malunghiselelo yo tala naswona matshalatshala yakwe ma ta va ya hava loko u nga ha yi. (Mat. 5:37) Mikarhi yin’wana, van’wana va tshike ku ya laha va nga rhanga va rhambiwa kona hi ku lava ku amukela xirhambo lexi va vonaka xi antswa. Sweswo ku ta va ku nga ri ku kombisa ku xixima ni rirhandzu. Ematshan’wini ya sweswo, loko hi kombiwa malwandla, hi fanele hi kombisa ku tlangela nchumu wun’wana na wun’wana lowu hi nyikiwaka wona. (Luka 10:7) Loko swiyimo swi hi boha leswaku hi nga ha yi laha hi rhambiweke kona, ku ta va ku ri rirhandzu ku tivisa loyi a hi rhambeke hi ku hatlisa. Naswona i swa nkoka ku xixima mindhavuko ya laha hi tshamaka kona. Eka mindhavuko yin’wana, swi tolovelekile ku amukela vaendzi lava nga languteriwangiki, kasi eka yin’wana u fanele u rhanga u kuma xirhambo. Nakambe eka mindhavuko yin’wana swi languteriwile leswaku munhu a nga ala ku amukela xirhambo xo sungula kumbe ni xa vumbirhi hi ndlela ya musa kambe eka yin’wana swa va khunguvanyisa loko munhu a endla tano. Onge hi nga tikarhatela ku endla leswaku n’wini wa muti a tsaka hi leswi a hi rhambeke. w18.03 18 ¶20-21

Tsundzuka leswaku ku tiva Bibele ntsena a swi nge endli leswaku u va munhu wa moya. (1 Tih. 4:29, 30; 11:4-6) Ku engetela eka ku tiva Bibele, hi swihi swin’wana leswi lavekaka? Hi fanele hi ya mahlweni hi kurisa vuxaka bya hina na Yehovha. (Kol. 2:6, 7) Goza ro sungula ra nkoka i ku dyondza buku leyi nge, “Tihlayiseni eRirhandzwini Ra Xikwembu.” Ku heta ku dyondza buku yoleyo swi ta ku pfuna ku vona leswaku u nga yi tirhisa njhani misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini bya wena. Loko u hetile ku dyondza buku yoleyo, xana u nga dyondza mikandziyiso yin’wana leyi nga ta ku pfuna ku tiyisa ripfumelo ra wena? (Kol. 1:23) Xana wa anakanyisisa ni ku khongela hi ndlela leyi u nga swi tirhisaka ha yona leswi u swi dyondzaka? U nga rivali leswaku loko hi ri karhi hi dyondza ni ku anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzeke hi swi endla hi xikongomelo xo lava ku tsakisa Yehovha ni ku yingisa milawu yakwe. (Ps. 40:8; 119:97) Nakambe hi tikarhatela ku papalata swilo leswi nga sivelaka leswaku vuxaka bya hina na Yehovha byi kula.—Tito 2:11, 12. w18.02 24-25 ¶7-9

Leswaku hi va ni ripfumelo ro fana ni ra Nowa, hi fanele hi dyondza Rito ra Xikwembu, hi nghenisa leswi hi swi dyondzaka embilwini ni ku pfumelela vutivi byebyo byi hi vumba ni ku hi kongomisa. (1 Pet. 1:13-15) Kutani ripfumelo ni vutivi byebyo byi ta hi sirhelela eka marhengu ya Sathana ni le ka misava leyi, leyi taleke hi moya wo biha. (2 Kor. 2:11) Moya wolowo wo biha wu endla leswaku vanhu va rhandza madzolonga ni ku tikhoma ko biha hi timhaka ta masangu. Wu tlhela wu endla leswaku vanhu va rhandza ngopfu swilo swa misava leyi. (1 Yoh. 2:15, 16) Nakambe moya wolowo wo biha wu endla leswaku vanhu van’wana va honisa mhaka ya leswaku siku ra Yehovha ri le kusuhi. Xiya leswaku loko Yesu a pimanisa nkarhi wa hina ni wa Nowa a nga vulavulanga ngopfu hi madzolonga ni ku tikhoma ko biha, kambe u vulavule ngopfu hi makhombo lama nga tsanisaka vuxaka bya hina na Yehovha. (Mat. 24:36-39) Tivutise, ‘Xana ndlela leyi ndzi hanyaka ha yona yi kombisa leswaku ndza n’wi tiva hakunene Yehovha? Xana ripfumelo ra mina ri endla leswaku ndzi hanya hi milawu ya Xikwembu ni ku chumayela van’wana?’ Onge ti nhlamulo ta wena ti nga kombisa leswaku u ‘famba ni Xikwembu xa ntiyiso.’—Gen. 6:9. w18.02 9-10 ¶8-10

I ntiyiso leswaku a hi nge va papalati hi ku helela vanhu volavo. Kumbexana hi tirha na vona, hi nghena na vona xikolo kumbe hi tshama na vona ekaya. Kambe hi nga papalata ku anakanya ku fana na vona ni ku tekelela mikhuva ya vona yo biha. Hi endla leswi hi ku dyondza Bibele ni ku va vanghana va lava tiyimiseleke ku tirhela Yehovha. Nakambe hi fanele hi tikarhatela ku pfuna van’wana leswaku va dyondza hi Yehovha. U fanele u lava tindlela to chumayela naswona u kombela Yehovha leswaku a ku pfuna u vula marito lamanene hi nkarhi lowu faneleke. Hi fanele hi byela van’wana leswaku hi Timbhoni ta Yehovha. Hi ndlela yoleyo mahanyelo ya hina lamanene ma ta yisa ku dzuneka eka Xikwembu ku nga ri eka hina. Hi leteriwe leswaku hi “hambana ni ku nga xiximi Xikwembu ni ku navela ka misava, ni ku hanya hi mianakanyo yo hluteka ni ku lulama ni ku tinyiketela loku nga ni vukwembu exikarhi ka mafambiselo lawa ya swilo ya sweswi.” (Tito 2:11-14) Loko hi hanya hi ndlela leyi tsakisaka Xikwembu, van’wana va ta swi xiya naswona va nga ku: “Hi ta famba na n’wina, hikuva hi swi twile leswaku Xikwembu xi na n’wina.”—Zak. 8:23. w18.01 31 ¶17-18

Xana swi hoxile loko hi tirhandza? A swi hoxanga, naswona swa fanela leswaku hi tirhandza hikuva i ndlela leyi Yehovha a hi vumbeke ha yona. Yesu u te: “U fanele u rhandza warikwenu kukota loko u tirhandza.” (Mar. 12:31) Loko hi nga tirhandzi a hi nge swi koti ku rhandza warikwerhu. Hi tlhela hi hlaya leswi eMatsalweni: “Vavanuna va fanele ku rhandza vasati va vona ku fana ni mimiri ya vona. Loyi a rhandzaka nsati wakwe wa tirhandza, hikuva a nga kona munhu loyi a tshameke a venga nyama yakwe; kambe wa yi wundla ni ku yi khathalela.” (Efe. 5:28, 29) Hikwalaho a swi bihanga ku tirhandza hi ndlela leyi faneleke. Ku tirhandza loku 2 Timotiya 3:2 yi vulavulaka ha kona a hi loku tolovelekeke kambe i ku tirhandza hi ndlela leyi hundzeletiweke, ku nga rirhandzu ra vutianakanyi. Vanhu lava tirhandzaka hi ndlela yoleyo va tiehleketelela ku tlula mpimo lowu a va fanele va tiehleketelela ha wona. (Rhom. 12:3) Nchumu wa nkoka evuton’wini bya vona i ku va va tikhathalela. A va khathali ngopfu hi vanhu van’wana. Loko swilo swi nga va fambeli kahle va sola vanhu van’wana ku ri ni ku amukela swihoxo swa vona. Hikwalaho vanhu vo tano lava tianakanyelaka ngopfu a va na ntsako. w18.01 23 ¶4-5

Ku dyondza Bibele hi yona ndlela yo yingisela Yehovha, kasi xikhongelo i ndlela yo vulavula na yena. Mukreste a nga fanelanga a teka xikhongelo tanihi risimu ra chela; kumbe tanihi nchumu wo susa mabadi. Ku ri na sweswo xikhongelo i ku vulavurisana ni Muvumbi wa hina. Yehovha u lava ku twa leswaku u pfuke njhani. (Filp. 4:6) Loko ku ri ni leswi ku tsonaka vurhongo Bibele, yi nyikela xitsundzuxo lexi xa vutlhari “lahlela ndzhwalo wa wena eka Yehovha.” (Ps. 55:22) Xana wa swi tshemba sweswo? Vamakwerhu va timiliyoni va nga ku tiyisekisa leswaku xikhongelo xi va pfunile. Na wena xi nga ku pfuna. Ku khongela a swi vuli ntsena ku kombela mpfuno eka Yehovha. Mikarhi yin’wana swiphiqo leswi hi nga na swona swi nga hi pfala matihlo lerova hi nga ha yi voni ni mikateko yo tala leyi hi nga na yona. Ha yini u nga tivekeli pakani yo khensa Yehovha siku ni siku hi swilo swinharhu leswi a ku endleleke swona? Hi fanele hi n’wi nkhensa nkarhi hinkwawo hikwalaho ka tinyiko leti a hi nyikaka tona. w17.12 25-26 ¶10-11

Swichudeni swa Bibele swa magidi swi tinyiketela eka Yehovha kutani swi khuvuriwa. Swo tala swa swona i vantshwa lava kurisiweke hi vatswari lava nga Timbhoni ta Yehovha ni lava hlawuleke ku hanya hi ndlela leyinene ngopfu. (Ps. 1:1-3) Loko u ri mutswari la nga Mukreste a swi kanakanisi leswaku u ri langutele hi mahlongati siku leri n’wana wa wena a nga ta khuvuriwa ha rona. (Ringanisa na 3 Yohane 4.) Tanihi mutswari loyi a nga Mukreste, u lava leswaku n’wana wa wena a tiva matsalwa yo kwetsima, lama namuntlha ma katsaka Matsalwa ya Xiheveru ni ya Xigriki. Swi titshege hi vuswikoti lebyi va nga na byona, hambi vana lavatsongo ngopfu va nga swi kota ku dyondza hi vanhu, ni swiendlakalo swa le Bibeleni. Nhlengeletano ya Yehovha yi lunghiselele switirhisiwa leswi nga ta pfuna vatswari ku dyondzisa vana va vona. Tsundzuka, leswaku ku tiva Matsalwa hi yona ndlela yo aka vuxaka lebyi tiyeke na Yehovha. w17.12 18 ¶1; 19 ¶4

U ta endla yini loko u vona onge nuna wa wena loyi a nga riki Mbhoni a nga ku khomi kahle? Xana swi ta ku pfuna ku phikizana na yena? Hambiloko wo swi kota ku endla leswaku a endla leswi u swi lavaka kambe xana sweswo swi ta n’wi pfuna leswaku a va Mbhoni? A swi tshembisi. Kambe loko u xixima vunhloko bya nuna wa wena sweswo swi ta endla leswaku ndyangu wa wena wu tsaka, u ta va u dzunisa Yehovha naswona u nga tlhela u swi kota ku pfuna nuna wa wena leswaku a va Mbhoni kutani hinkwenu ka n’wina mi kuma vutomi lebyi nga heriki. (1 Pet. 3:1, 2) U ta endla yini loko u vona onge nsati wa wena la nga riki Mbhoni a nga ku xiximi? Xana ku tiendla makhonya swi ta n’wi susumetela leswaku a ku xixima? Nikatsongo! Xikwembu xi lava leswaku u tekelela Yesu hi ku va nhloko ya ndyangu leyi nga ni rirhandzu. Yesu u rhangela vandlha hi ku ri lehisela mbilu ni ku ri kombisa rirhandzu. (Luka 9:46-48) Loko wanuna a tekelela Yesu sweswo swi nga pfuna nsati wakwe leswaku a va Mbhoni. w17.11 28-29 ¶13-14

Loko hi ri ni langutelo ra misava hi ta honisa milawu ya Yehovha naswona sweswo swi ta endla leswaku ripfumelo ra hina ri tsana. Namuntlha hinkwerhu, ha yi twa ndlela leyi vanhu vo tala va anakanyaka ha yona, ku nga ha va eka thelevhixini, Internet, emintirhweni kumbe eswikolweni. Ematikweni yo tala, swi tolovelekile ku twa munhu a vula leswaku Xikwembu a xi kona naswona a nga ngheni kereke. Vanhu lava vulaka sweswo swi nga ha endleka va nga yi kambisisanga hi vuenti mhaka ya leswaku Xikwembu xi kona, kambe va tsakisiwa hi leswaku vo tilawula evuton’wini. (Ps. 10:4) Van’wana va titwa va tlharihile loko va ku: “Ndzi nga hanya vutomi lebyinene handle ko pfumela eka Xikwembu.” Xana vanhu lava nga tshembiki leswaku ku ni Muvumbi va ni swivangelo leswi twalaka? Loko vanhu va kambisisa sayense leswaku va kuma tinhlamulo va hetelela va pfilunganyekile. Kambe ku kuma ntiyiso wa kona swi olovile. Loko miako hinkwayo yi akiwe hi vanhu, swi tano ni hi swilo leswi hanyaka na swona swi lo endliwa. w17.11 20-21 ¶2-4

Anakanyisisa hi nkoka wo va kona eXitsundzuxweni. Tsundzuka leswaku minhlangano ya vandlha i xiphemu xa vugandzeri bya hina. Phela Yehovha na Yesu va va vona lava endlaka matshalatshala ya ku va kona eka nhlangano lowu wa nkoka swinene elembeni. Hi lava va swi vona leswaku a hi nge xwi eXitsundzuxweni handle ka loko hi vabya swinene kumbe swiyimo swa hina swi boha tswii! Loko hi kombisa hi swiendlo leswaku minhlangano i ya nkoka eka hina hi endla leswaku Yehovha a vona swi fanerile ku hlayisa mavito ya hina ‘ebukwini ya xitsundzuxo’ ku nga ‘buku ya vutomi’ leyi nga ni mavito ya vanhu lava nga ta kuma vutomi lebyi nga heriki. (Nhlav. 20:15.) Loko siku ra Xitsundzuxo ri ri karhi ri tshinela hi nga tivekela nkarhi wo khongela ni ku kambisisa vuxaka bya hina na Yehovha hi vukheta.—2 Kor. 13:5. w18.01 13 ¶4-5

Loko mudyohi a ri emutini wa vutumbelo a ta va a sirhelelekile. Malunghana ni miti yoleyo Yehovha u te: “Byi fanele byi va vutumbelo bya n’wina.” (Yox. 20:2, 3) Yehovha a a nga lavi leswaku mudyohi a tlhela a avanyisiwa hi nandzu wolowo, hambi ku ri murihiseri a a nga pfumeleriwi leswaku a n’wi landza emutini wa vutumbelo. Hikwalaho mudyohi a nga ta hanya hi ku chava. Loko a ri emutini wolowo Yehovha a ta n’wi sirhelela. Emutini wa vutumbelo a ku nga fani ni le khotsweni. Emutini wolowo a swi ta koteka leswaku mudyohi a tirha, a pfuna van’wana ni ku tirhela Yehovha hi ku rhula. Hakunene a swi ta koteka leswaku munhu a hanya vutomi lebyi tsakisaka lebyi nga ni xikongomelo! Malandza man’wana ya Yehovha lama endleke swidyoho leswikulu kambe ma hundzukeke ma tshamela ku tivona nandzu naswona ma ehleketa leswaku Yehovha u ta tshama a ri karhi a ma languta hi tihlo ro tshwuka. Loko na wena u titwa tano, tiyiseka leswaku loko Yehovha a ku rivalerile u va a tirhise tintswalo takwe! w17.11 9 ¶6; 11 ¶13-14

Ndlela leyi hi nga kondletelaka vun’we ha yona i ku anakanyisisa hi leswi swifanekiselo leswi tirhisiwaka eXitsundzuxweni swi vulaka swona. Hi siku ra Xitsundzuxo ngopfungopfu madyambu ya kona, anakanyisisa hi nkoka wa xinkwa lexi nga riki na comela ni vhinyo yo tshwuka. (1 Kor. 11:23-25) Xinkwa xi yimela miri wa Yesu lowu nga riki na xidyoho lowu nyikeriweke wu va xitlhavelo kasi vhinyo yi yimela ngati yakwe leyi halatiweke. Tsundzuka leswaku nkutsulo wa xitlhavelo xa Kreste hi wu kume hikwalaho ka rirhandzu lerikulu ra vanhu vambirhi, rirhandzu leri Yehovha a hi kombeke rona hi ku nyikela hi N’wana wa yena ni rirhandzu leri Yesu a hi kombeke rona hi ku pfumela ku hi fela. Ku anakanyisisa hi rirhandzu leri va hi kombeke rona swi ta hi susumetela ku va rhandza. Ndlela leyi hina ni vamakwerhu emisaveni hinkwayo hi rhandzaka Yehovha ha yona yi tiyisa vun’we bya hina. w18.01 14 ¶11

Yehovha u va rhandza swinene vanhu naswona u va teka va ri va nkoka. Hi rirhandzu u tirhise ngati ya N’wana wakwe leswaku hi ta kota ku ponisiwa. (Yoh. 3:16) Loko Yehovha Xikwembu a a nga swi hetisisi switshembiso swakwe, Diyavulosi a a ta vula leswaku Yehovha i muhembi loyi a tsonaka vanhu vakwe swilo leswinene naswona a nga fumi hi ndlela leyinene. Nakambe vakaneti a va ta va va tiyisile loko va ku: “Byi kwihi vukona byakwe lebyi tshembisiweke? Hikuva, ku sukela siku vatata wa hina va etleleke ha rona eku feni, swilo hinkwaswo swa ha tshame hilaha a swi ri hakona eku sunguleni ka ntumbuluko.” (2 Pet. 3:3, 4) Hikwalaho Yehovha u ta tiyiseka leswaku ku kumeka ka vuhosi byakwe byi ri lebyi fanelekaka swi ta katsa ku ponisiwa ka vanhu lava yingisaka! (Esa. 55:10, 11) Ku tlula kwalaho, Yehovha u fuma hi ndlela ya rirhandzu. Kutani hi nga tiyiseka leswaku u ta tshama a ri karhi a ma rhandza ni ku ma teka ma ri ya nkoka malandza yakwe yo tshembeka.—Eks. 34:6. w17.06 23 ¶7

Ku sukela loko Yehovha a vule leswaku u ta kutsula vana va Adamu, hilaha swi tsariweke hakona eka Genesa 3:15, eka Yena a swi fana ni loko se a va kutsurile. Xisweswo, endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 4 000 Adamu na Evha va dyohile, Yehovha u nyikele hi N’wana wakwe la tswariweke a ri swakwe hikwalaho ka leswi a rhandzaka vanhu. (Yoh. 3:16) Mayana rirhandzu ro pfumala vutianakanyi leri Yehovha a hi kombeke rona! Hi kota ku kombisa rirhandzu leri nga riki na vutianakanyi hikuva Xikwembu xi hi vumbe hi xifaniso xa xona. Avele u kombise leswaku u rhandza Xikwembu hi mbilu hinkwayo hi ku nyikela hi swilo swakwe swa risima. (Gen. 4:3, 4) Nowa u kombise leswaku u rhandza vanhu hi ku va chumayela rungula leri humaka eka Xikwembu ku ringana malembe yo tala, hambileswi vanhu va kona a va nga ri tsakeli. (2 Pet. 2:5) Abrahama u kombise leswaku u rhandza Xikwembu ku tlula hinkwaswo hi ku nyikela hi n’wana wakwe Isaka, hambileswi sweswo a swi nga olovi. (Yak. 2:21) Ku fana ni vavanuna lava vo tshembeka, hi lava ku kombisa rirhandzu ku nga khathariseki swiphiqo leswi hi langutanaka na swona. w17.10 7-8 ¶3-4

Ntirho wa Yesu, Muprista Lonkulu i ku hi tiyisekisa leswaku hi ta rivaleriwa swidyoho swa hina ni leswaku “hi ta kuma tintswalo ni musa lowu nga faneriwiki hi ta pfuneka enkarhini wa kona.” (Hev. 4:16) Hikwalaho, va na ni ripfumelo eka nkutsulo wa Yesu. Tiyiseka leswaku nkutsulo wa tirha ni le ka wena. (Gal. 2:20, 21) Vana ni ripfumelo ra leswaku nkutsulo hi wona lowu endlaka leswaku u rivaleriwa swidyoho swa wena. Vana ni ripfumelo ra leswaku nkutsulo wu ku nyika ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki. Yehovha u ku nyike nyiko ya gandzelo ra nkutsulo. Hilaha ku fanaka loko Yehovha a hi rivalele swidyoho swa hina, a hi fanelanga hi chava leswaku siku rin’wana u ta hi avanyisa hikwalaho ka swona. (Ps. 103:8-12) Entiyisweni, hi fanele hi tshemba leswaku Yehovha u ta hi rivalela. w17.11 11-12 ¶14-17

Hi vusiku bya Xilalelo xa Hosi xo sungula, Yesu u khongelele leswaku vadyondzisiwa va yena va va ni vun’we a tlhela a va navelela ku tiphina hi vun’we lebyi yena ni Tata wakwe va nga na byona. Yehovha u xi hlamurile xikhongelo xexo xo hlawuleka xa N’wana wa yena la rhandzekaka naswona sweswi vanhu va timiliyoni va pfumela leswaku Yesu a rhumiwe hi Yehovha. Eka minhlangano hinkwayo ya Timbhoni ta Yehovha, Xitsundzuxo hi xona xi nyikelaka vumbhoni lebyi nga kanakanisiki bya leswaku ti ni vun’we. Etindhawini tin’wana a swi tolovelekanga kumbe swi languteriwa ehansi ku va vanhu va tinxaka to hambana va hlangana leswaku va ta gandzela swin’we. Kambe vun’we byebyo byi xongile emahlweni ka Yehovha na Yesu! Tanihi leswi hi nga Timbhoni ta Yehovha, a byi hi hlamarisi vun’we lebyi hi tiphinaka hi byona. Phela Yehovha u vule leswaku swi ta endleka.—Ezek. 37:15-17; Zak. 8:23. w18.01 14 ¶7-9

“Vaaki” lava nga varhangeri va Vayuda va bakanye Mesiya. Ku n’wi bakanya ka vona a swi nga vuli ku ala ku n’wi amukela tanihi Kreste ntsena, Vayuda vo tala a va tiyimisele ku endla leswaku a dlayiwa. (Luka 23:18-23) Hakunene va hoxe xandla eku dlayiweni ka Yesu. Leswi Yesu a bakanyiweke a tlhela a dlayiwa, a ta va “nhloko ya yinhla” hi ndlela yihi? Sweswo a swi ta endleka ntsena loko a pfuxiwa eku feni. Muapostola Petro u vulavule hi “Yesu Kreste wa Munazareta, loyi mi n’wi beleleke kambe loyi Xikwembu xi n’wi pfuxeke eka lava feke.” (Mint. 3:15; 4:5-11; 1 Pet. 2:5-7) N’wana loyi, la pfuxiweke hi yena Ntsena loyi vito rakwe hi “faneleke ku ponisiwa ha rona.”—Mint. 4:12; Efe. 1:20. w17.12 9-10 ¶6-9

Loko a vulavula hi nhlomulo lowukulu lowu nga kwala nyongeni Yesu u te: Ti ta vona N’wana wa munhu a ta a ri emapapeni ya tilo hi matimba ni ku vangama lokukulu. [Yesu] u ta rhuma tintsumi takwe hi mpfumawulo lowukulu wa mhalamhala, ti ta hlengeleta vahlawuriwa va yena.” (Mat. 24:29-31) Ku ‘hlengeletiwa loku ka vahlawuriwa’ ku kombetela eka nkarhi lowu Vakreste hinkwavo lava totiweke lava ha riki laha misaveni va nga ta kuma hakelo ya vona ya le tilweni. Sweswo swi ta endleka endzhaku ka xiphemu xo sungula xa nhlomulo lowukulu kambe ku nga si sungula nyimpi ya Armagedoni. Hikwalaho, lava 144 000 hinkwavo va ta va va ri na Yesu loko a hlula tihosi ta misava. (Nhlav. 17:12-14) Xitsundzuxo lexi endzhaku ka xona ku nga ta va ni ku hlengeletiwa loku, ka vatotiwa ka le tilweni xi ta va xi ri xo hetelela hikuva Yesu u ta va a ‘fikile.’ w18.01 16 ¶15

Yesu u hanya etilweni “hi masiku ni masiku” naswona a swi nge koteki leswaku a onhaka. (Rhom. 6:9; Nhlav. 1:5, 18; Kol. 1:18; 1 Pet. 3:18) Yesu u tiyisekise vaapostola vakwe vo tshembeka leswaku va ta fuma swin’we na yena etilweni. (Luka 22:28-30) Pawulo u tsale leswaku, “Kreste se u pfuxiwile eka lava feke, a va xirhangana xa lava va etleleke eku feni.” Pawulo u ye emahlweni a kombisa leswaku a ku ta va ni van’wana lava a va ta pfuxeriwa ku ya hanya etilweni, u engetele a ku: “Un’wana ni un’wana exiyin’weni xa yena: Kreste a va swirhangana, ku landzela lava nga va Kreste hi nkarhi wa vukona bya yena.” (1 Kor. 15:20, 23) Ku sukela hi 1914 hi le nkarhini wa “vukona” bya Yesu lebyi tshembisiweke. Ni sweswi ha ha ri enkarhini wa vukona bya Yesu naswona misava leyi yo homboloka yi le kusuhi swinene ni ku herisiwa. w17.12 10 ¶11; 11 ¶14-16

Tata wa hina loyi a nga ni tintswalo na yena u tshame a twa ku vava hikwalaho ko feriwa hi vanhu lava a a va rhandza vo tanihi Abrahama, Isaka, Yakobe, Muxe na Hosi Davhida. (Tinhl. 12:6-8; Mat. 22:31, 32; Mint. 13:22) Rito ra Xikwembu ra hi tiyisekisa leswaku Yehovha u wu rindzele hi mahlongati nkarhi lowu a nga ta pfuxa malandza yakwe. (Yobo 14:14, 15) Ma ta tiphina hi vutomi naswona ma ta va ni rihanyo lerinene. Tsundzuka leswaku N’wana wa Xikwembu loyi xi n’wi rhandzaka “hilaha ku hlawulekeke” u fe rifu ro vava swinene. (Swiv. 8:22, 30) Yehovha u twe ku vava swinene hikwalaho ka rifu ra Yesu. (Yoh. 5:20; 10:17) Hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi chavelela. Kutani loko hi feriwile a hi khongeleni eka Yehovha hi n’wi byela ndlela leyi hi titwaka ha yona. Swa chavelela ku tiva leswaku Yehovha wa ku twisisa ku vava loku hi ku twaka naswona wa hi chavelela!—2 Kor. 1:3, 4. w17.07 13 ¶3-5

Vanhu va timiliyoni namuntlha va susumeteleka ku nyikela hi ‘swilo swa vona swa nkoka’ leswi katsaka nkarhi, matimba ni rifuwo ra vona leswaku va seketela tempele leyikulu ya Yehovha ya moya. (Swiv. 3:9) Swilo leswi hi swi endlaka ni ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha ha yona a nge swi rivali. Hinkwaswo leswi hetisisiweke evugandzerini bya ntiyiso enkarhini lowu wa makumu, swi kombisa leswaku Yehovha u katekisa vugandzeri bya ntiyiso ni leswaku Kreste hi yena a rhangelaka. Hi xiphemu xa nhlengeletano leyi tiyeke, leyi sirhelelekeke ni leyi nga ta tshama hi masiku. Tlangela ku va exikarhi ka vanhu va Yehovha naswona u nga tshiki ku “yingisa rito ra Yehovha Xikwembu xa [wena].” (Zak. 6:15) Kutani u ta va ehansi ka nsirhelelo wa Hosi ni Muprista Lonkulu. Endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u seketela vugandzeri bya ntiyiso. Loko u endla tano, Yehovha wa mavuthu u ta ku sirhelela hi nkarhi lowu saleke wa mafambiselo lawa ya swilo ni hilaha ku nga heriki! w17.10 30 ¶18-19

Enkarhini lowu taka, fambiselo hinkwaro ra misava ya Sathana, ku nga tipolitiki, vukhongeri ni mabindzu swi ta herisiwa ku nga ri khale. Muprofeta Ezekiyele na Sofaniya va profete leswaku nsuku ni silivhere ni mabindzu ya misava leyi leswi ku nga khale swi ri kona, a swi nge he pfuni nchumu. (Ezek. 7:19; Sof. 1:18) Hi ta titwa njhani loko makumu ma fika kutani hi xiya leswaku hi hete nkarhi wo tala hi ri karhi hi hlongorisa “rifuwo leri nga lulamangiki” ra misava leyi ku ri ni ku lava rifuwo ra ntiyiso? Hi nga titwa ku fana ni wanuna loyi a heteke vutomi byakwe hinkwabyo a ri karhi a tihlengeletela mali, kutani eku heteleleni a kuma leswaku mali yoleyo a hi ya xiviri. (Swiv. 18:11) Hakunene rifuwo ra misava leyi ri ta hela, xisweswo a hi ri tirhiseleni ku ‘tiendlela vanakuloni’ na Yehovha na Yesu. Xin’wana ni xin’wana lexi hi xi endlaka leswaku hi seketela ntirho wo chumayela, xi endla leswaku hi va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. w17.07 11 ¶16

Vakreste van’wana lava endleke swidyoho leswikulu, va ringeta ku swi tumbeta hikwalaho ko chava ku khomiwa hi tingana kumbe ku khomisa van’wana tingana. (Swiv. 28:13) Kambe ku endla tano a swi kombisi rirhandzu hikuva a swi vavisi mudyohi ntsena kambe swi vavisa ni van’wana. Swi nga endla leswaku moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu nga tirhi kahle ni ku kavanyeta vun’we bya vandlha. (Efe. 4:30) Rirhandzu ra ntiyiso ri susumetela Vakreste lava endleke swidyoho leswikulu leswaku va phofula swidyoho swa vona eka vakulu leswaku va ta pfuneka. (Yak. 5:14, 15) Rirhandzu i mfanelo leyikulu ku tlula hinkwato. (1 Kor. 13:13) Ri kombisa leswaku hi valandzeri va Yesu ni vatekeleri va Yehovha loyi a nga Musunguri wa rirhandzu. Pawulo u tsale a ku: “[Loko] ndzi nga ri na rirhandzu, a ndzi nchumu.” (1 Kor. 13:2) Kutani a hi yeni emahlweni hi kombisa van’wana rirhandzu, ku nga ri hi “marito” kambe ni “hi swiendlo ni ntiyiso.”—1 Yoh. 3:18. w17.10 11 ¶17-18

Anakanya hi ndlela leyi Yosefa a kombiseke xivindzi ha yona loko nsati wa Potifaro a lava ku endla timhaka ta masangu na yena. Kumbexana a swi tiva leswaku loko o ala ku etlela na yena a ku ta va ni vuyelo byo biha swinene. Hambiswiritano Yosefa u ve ni xivindzi xo endla leswinene. (Gen. 39:10, 12) Rahava hi un’wana wa lava kombiseke xivindzi. Loko tinhlori ta le Israyele ti ye ekaya rakwe eYeriko u kombise xivindzi hi ku tumbeta tinhlori toleto timbirhi ni ku ti pfuna leswaku ti baleka. (Yox. 2:4, 5, 9, 12-16) Loko va kanetiwa hi Vasaduki, vaapostola vo tshembeka lava voneke ndlela leyi Yesu a kombiseke xivindzi ha yona, a va tshikanga ku dyondzisa malunghana na Yesu. (Mint. 5:17, 18, 27-29) Yosefa, Rahava, Yesu ni vaapostola va ve ni xivindzi lexi va pfuneke leswaku va endla mitirho leyinene. Xivindzi lexi a va ri na xona a ku nga ri ku titshemba ku tlula mpimo. A va xi kuma eka Yehovha. Na hina hi langutana ni swiyimo leswi lavaka leswaku hi va ni xivindzi. Ku ri na ku titshemba ku tlula mpimo, hi fanele hi tshemba Yehovha.—2 Tim. 1:7. w17.09 29 ¶6-9

U nge swi koti ku hluvula vumunhu bya khale hi matimba ya wena n’wini. Lava swi koteke va tirhe hi matimba leswaku va hluvula vumunhu bya khale. Va kote ku hlula mikhuva ya vona yo biha hi ku pfumelela Rito ra Xikwembu ni moya wa xona lowo kwetsima leswaku swi va pfuna. (Luka 11:13; Hev. 4:12) Leswaku na hina hi kota ku hluvula vumunhu bya khale hi fanele hi hlaya Bibele siku ni siku, hi anakanyisisa hileswi hi swi hlayeke ni ku va nkarhi ni nkarhi hi khongelela vutlhari ni matimba yo tirhisa ndzayo ya Bibele. (Yox. 1:8; Ps. 119:97; 1 Tes. 5:17) Hi nga tlhela hi kuma mpfuno wa Rito ra Xikwembu ni wa moya wa xona lowo kwetsima loko hi lunghiselela ni ku va kona eminhlanganweni. (Hev. 10:24, 25) Nakambe hi fanele hi ma tirhisa kahle malunghiselelo hinkwawo lawa Yehovha a ma tirhisaka leswaku a hi dyondzisa. (Luka 12:42) Hambileswi Vakreste va faneleke va hluvula vumunhu bya khale, kambe a hi swona ntsena leswi lavekaka leswaku hi amukeriwa hi Xikwembu. Hi fanele hi tlhela hi ambala vumunhu lebyintshwa.—Kol. 3:10. w17.08 21 ¶16-17

Hosi Davhida na yena u tshame a khomiwa hi ndlela yo biha. Hambileswi a totiweke hi Yehovha leswaku a va hosi ya Israyele loko a ha ri xifanyetana, u boheke ku rindza malembe ya 15 a nga si nyikiwa vuhosi. (2 Sam. 2:3, 4) Eka malembe wolawo, Hosi Sawulo loyi a nga tshembekanga u hlotane na Davhida a lava ku n’wi dlaya. Hikwalaho ka sweswo, Davhida u boheke ku hanya tanihi mubaleki, mikarhi yin’wana a balekela ematikweni man’wana ni ku tumbela emabakweni emananga. Niloko se Sawulo a dlayiwile enyimpini, Davhida a ha fanele a rindza malembe man’wana ya nkombo a nga si nyikiwa vuhosi hinkwabyo. (2 Sam. 5:4, 5) Ha yini Davhida a a tiyimisele ku lehisa mbilu a rindzela Yehovha? A a tiyiseka leswaku Yehovha wa n’wi rhandza. A a swi langutele hi mahlongati ku ponisiwa hi Yehovha naswona u anakanyisise hi ndlela leyi Yehovha a tshameke a n’wi katekisa ha yona. (Ps. 13:6) Swi le rivaleni leswaku Davhida u swi xiyile leswaku ku rindza a swi ta va ni vuyelo lebyinene. w17.08 6 ¶14-15

Loko nkarhi wu ri karhi wu famba tindzimi ta cinca. Marito ni swiga swo karhi swi nga ha cinca swi vula swin’wana. Swi tano hi Xiheveru ni Xigriki ku nga tindzimi leti tibuku to tala ta Bibele a ti tsariwe ha tona. Ririmi ra Xiheveru ni ra Xigriki leri tirhisiwaka sweswi ri hambane swinene ni leri a ri tirhisiwa enkarhini wa ku tsariwa ka Bibele. Kutani, un’wana ni un’wana loyi a lavaka ku twisisa Rito ra Xikwembu namuntlha u titshege hi vuhundzuluxeri hambi ku ri lava tivaka Xiheveru ni Xigriki xa manguva lawa. Van’wana va vone swi fanerile leswaku va dyondza Xiheveru na Xigriki xa le nkarhini wa ku tsariwa ka Bibele leswaku va ta kota ku hlaya Bibele hi tindzimi leti a yi tsariwe ha tona eku sunguleni. Hambiswiritano, sweswo a swi nga ta va vuyerisa hilaha a va anakanya hakona. Ha tsaka leswi namuntlha Bibele kumbe swiphemu swa yona se swi hundzuluxeriweke hi tindzimi ta kwalomu ka 3 000. Swi le rivaleni leswaku Yehovha u lava vanhu va “matiko hinkwawo ni tinyimba hinkwato ni tindzimi hinkwato,” va vuyeriwa eka Rito rakwe. (Nhlav. 14:6) Xana leswi a swi ku endli u lava ku tshinela ekusuhi ni Xikwembu xa hina xa rirhandzu ni lexi nga yiki hi nghohe? w17.09 19 ¶4

Loko u ri ni xirho xa ndyangu lexi susiweke swi nga ha lava leswaku u tikhoma, hi ku papalata ku tihlanganisa na xona swi nga bohi. Hi nga swi kota ku tikhoma loko hi tsundzuka leswaku hi endla leswi Xikwembu xi swi rhandzaka naswona hi yingisa ndzayo ya xona. Anakanya hi xikombiso xa Hosi Davhida. Hambileswi a a ri ni matimba kambe u tikhomile loko Sawulo na Ximeyi va n’wi tlhontlha. (1 Sam. 26:9-11; 2 Sam. 16:5-10) Kambe a hi mikarhi hinkwayo Davhida a koteke ku tikhoma hilaha hi swi tivaka hakona eka xidyoho lexi a xi endleke na Bati-xeba ni le ka ndlela leyi a anguleke ha yona loko Nabali a n’wi tsone swakudya. (1 Sam. 25:10-13; 2 Sam. 11:2-4) Nilokoswiritano, hi nga kuma dyondzo ya nkoka eka Davhida. Yo sungula, lava rhangelaka vanhu va Xikwembu va fanele va tikhoma leswaku va nga byi tirhisi hi ndlela yo biha vulawuri lebyi va nyikiweke byona. Ya vumbirhi, a hi fanelanga hi tibyela leswaku a hi nge hluriwi hi miringo.—1 Kor. 10:12. w17.09 5-6 ¶12-13