November

Ku tikhoma swi katsa vuswikoti byo lawula mahanyelo ni miehleketo ya hina. A hi tswariwi hi ri ni vuswikoti bya ku tikhoma. Hi fanele hi swi dyondza. Hilaha ku fanaka, loko vatswari va letela vana vona “hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha,” hi ku phindhaphindha ni hi ku lehisa mbilu, va pfuna vana leswaku va tlhariha ni ku dyondza ku tikhoma. (Efe. 6:4) Leswi swa tirha ni le ka lava va dyondzaka hi Yehovha loko se va kurile. I ntiyiso leswaku va nga ha va va dyondze ku tikhoma eka swilo swo karhi. Hambiswiritano, loko swi ta eka timhaka ta Xikwembu, va va va nge si wupfa. Kambe va ta ya emahlweni va kula loko va dyondza ku ambala “vumunhu lebyintshwa” lebyi fanaka ni bya Kreste. (Efe. 4:23, 24) Ku tikhoma i xiphemu xa nkoka xa ku kula koloko. w18.03 29 ¶3-4

Hi amukela hinkwavo lava taka eminhlanganweni ya hina tanihi vaendzi kulobye endlwini ya Yehovha. Hi rhambiwe hi Yehovha ni nhlengeletano yakwe. (Rhom. 15:7) Loko vanhu va sungula ku hlanganyela, na hina hi fanele hi va amukela. Ha yini u nga amukeli lava sungulaka ku ta eminhlanganweni ku nga khathariseki ndlela leyi va ambaleke ni ku tilunghisa ha yona? (Yak. 2:1-4) Loko munhu a endzile, xana u nga n’wi rhamba leswaku a ta tshama na wena? A nga swi tsakela ku pfuniwa ku fambisana na xivulavuri ni ku pfula matsalwa lama hlayiwaka. Leyi ku ta va yona ndlela leyinene yo “landzela ndlela ya malwandla.” Ku endzeriwa hi swivulavuri leswi humaka emavandlheni man’wana ni valanguteri va miganga naswona mikarhi yin’wana ni vayimeri lava humaka erhavini, swi hi nyika nkarhi wo kombisa malwandla. (3 Yoh. 5-8) Ndlela yin’wana yo endla leswi i ku va rhambela eswakudyeni. Xana u nga va rhamba? w18.03 15 ¶5, 7

Xiya xikombiso xa wanuna wa Muyuda loyi a xanisa Vakreste. U tswaleriwe eka rixaka leri a ri tinyiketele eka Xikwembu. Hambiswiritano, Vayuda va lahlekeriwe hi vuxaka byo hlawuleka lebyi a va ri na byona na Yehovha. Wanuna loyi a hisekela mindhavuko ya Vayuda, se a dyondze ndlela yo antswa. U chumayeriwe hi Yesu la pfuxiweke ni la kwetsimisiweke. Xana wanuna yoloye u angule njhani? U amukele ku pfuniwa hi mudyondzisiwa wa Mukreste la vuriwaka Ananiya. Malunghana ni wanuna yoleyo Bibele yi hi byela leswi: “Hiloko a tlakuka kutani a khuvuriwa.” (Mint. 9:17, 18; Gal. 1:14) A swi kanakanisi leswaku wa n’wi tiva wanuna yoloye wa Muyuda, loyi a tiviwaka tanihi muapostola Pawulo. Kambe xiya leswaku loko a sungule ku tlangela ntiyiso malunghana ni xiphemu lexi Yesu a nga na xona eku hetisekeni ka xikongomelo xa Xikwembu, u teke goza. U khuvuriwe handle ko hlwela. (Mint. 22:12-16) Swi tano ni le ka swichudeni swa Bibele namuntlha ku nga khathariseki malembe ya swona. w18.03 5-6 ¶9-11

Yakobe vutomi a byi nga n’wi oloveli. A a fanele a tiyiselela buti wakwe Esawu loyi a ri munhu wa nyama naswona a lava ku n’wi dlaya. Nakambe a a fanele a tiyiselela tata wa nsati wakwe loyi a n’wi kanganyiseke hi ku phindhaphindha. Kambe hambileswi a hanya ni vanhu va “nyama,” Yakobe a ri munhu wa moya. (1 Kor. 2:14-16) A a ri ni ripfumelo eka switshembiso leswi a swi tshembisiwe Abrahama naswona a a tiyimisele ku hlayisa ndyangu wakwe lowu a wu ri wa nkoka eku hetisiseni ka xikongomelo xa Yehovha. (Gen. 28:10-15) Marito ni swiendlo swa Yakobe swi kombisa leswaku a anakanya hi ku rhandza ka Xikwembu ni milawu ya xona. Hi xikombiso, loko a chavisiwa hi Esawu, Yakobe u byele Xikwembu a ku: “Ndza ku khongela, ndzi kutsule” . . . Wena u te, ‘Handle ko kanakana ndzi ta tirhisana kahle na wena naswona ndzi ta endla leswaku mbewu ya wena yi fana ni swiribyana swa sava ra lwandle.’” (Gen. 32:6-12) A swi kanakanisi leswaku a ri ni ripfumelo eka switshembiso swa Yehovha naswona a hanya hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka Xikwembu ni xikongomelo xa xona. w18.02 20 ¶9-10

Vutomi bya Yobo a a byi cincacinca. Loko Yobo a nga si ringiwa a a ri wanuna “lonkulu ngopfu eka vanhu hinkwavo va le Vuxeni.” (Yobo 1:3) A fuwile, a tiveka naswona a xiximiwa swinene. (Yobo 29:7-16) Kambe, ku nga khathariseki swilo leswi hinkwaswo, a nga titlakusanga kumbe ku vona onge a swi bohi ku va a gandzela Xikwembu. Entiyisweni Yehovha u n’wi vitane ‘nandza wa yena.’ Sathana u endle leswaku Yobo a humelela hi makhombo yo tala yo chavisa hi ku landzelelana leswaku Yobo a ta sola Xikwembu. (Yobo 1:13-21) Endzhaku ka sweswo ku fike vachaveleri vanharhu va mavunwa kutani va fika va dumela Yobo hi marito yo tlhava va vula leswaku Yobo u tshovela leswi a swi byaleke! (Yobo 2:11; 22:1, 5-10) Kambe Yobo u tshame a tshembekile. Loko se miringo ya Sathana yi herile, Yehovha u katekise Yobo hilaha ku phindhiweke kambirhi a tlhela a n’wi engetela malembe ya 140. (Yak. 5:11) Yobo u ye emahlweni a gandzela Yehovha hi mbilu hinkwayo. w18.02 6 ¶16; 7 ¶18

Vanhu vo tano va ni torha ro lava ku xiximiwa ni ku tekeriwa enhlokweni. Xidyondzi xin’wana xi vule leswi landzelaka hi munhu loyi a tinyungubyisaka: “Munhu wo tano wa tivona naswona u ni manyunyu.” Van’wana va vule leswaku ku tinyungubyisa ko tano ka nyenyetsa lerova hambi lava na vona va tinyungubyisaka swi va hlambisa timbilu loko va swi vona eka van’wana. Yehovha u venga ku tikukumuxa. U venga “mahlo lama titlakusaka.” (Swiv. 6:16, 17) Ku tikukumuxa swi endla hi va ekule ni Xikwembu. (Ps. 10:4) I vusathana. (1 Tim. 3:6) Lexi twisaka ku vava hambi ku ri malandza man’wana ya Yehovha yo tshembeka ma nghene hi moya wa ku tinyungubyisa. Uzhiya hosi ya Yuda, a tshembekile ku ringana malembe yo tala. Bibele yi ri: “Kambe, hi ku hatlisa loko a va ni matimba, mbilu yakwe yi titlakusa kukondza a vanga ku onhaka, lerova a endla hi ndlela leyi pfumalaka ku tshembeka eka Yehovha Xikwembu xakwe, a fika etempeleni ya Yehovha ku ta hisa mirhi ya risuna.” Hi ku famba nkarhi, Hosi Hezekiya na yena u ngheniwe hi moya wo tikukumuxa swa xinkarhana.—2 Tikr. 26:16; 32:25, 26. w18.01 28 ¶4-5

Mhaka ya ku nyikela hi leswi munhu a nga na swona ya hlamuseriwa eMatsalweni. Mikarhi yin’wana vanhu va Yehovha a va nyikela leswaku ku endliwa mitirho yo karhi. (Eks. 35:5; 2 Tih. 12:4, 5; 1 Tikr. 29:5-9) Enkarhini wa vaapostola loko vamakwerhu va kume mahungu ya leswaku vamakwerhu va le Yudiya va sika hi ndlala va “[tiyimisele] ku rhumela swo phalala vamakwavo lava tshamaka eYudiya un’wana ni un’wana wa vona hilaha a kotaka hakona.” (Mint. 11:27-30) Minyikelo leyi a va yi nyikela a va yi kuma hi tindlela to hambanahambana. Enkarhini wa vaapostola van’wana va xavise swilo swa vona swo tanihi masimu kumbe tindlu kutani va yisa mali ya kona eka vaapostola. Vaapostola va yise mali yoleyo eka vanhu lava pfumalaka. (Mint. 4:34, 35) Van’wana va veka mali yo karhi nkarhi ni nkarhi leswaku va seketela ntirho wa mfumo. Hikwalaho, vanhu va swiyimo swo hambanahambana, lava fuweke kumbe swisiwana va hoxa xandla hi ku nyikela.—Luka 21:1-4. w18.01 18 ¶7; 19 ¶9

Hambiloko hi ri ni vuswikoti byo karhi, ku ni swilo leswi hi nga kotiki ku swi endla hi matimba ya hina. Yoleyo i dyondzo leyi hinkwerhu hi faneleke hi yi tsundzuka. Muapostola Pawulo a ri ni vuswikoti kambe ku ni swilo leswi a nga swi koti ku swi endla. Endzhaku ka loko a tiphofurile eka Xikwembu, xi n’wi byele leswi: “Matimba ya mina ma endliwa lama hetisekeke eku tsaneni.” Pawulo u swi twisisile sweswo. Kutani u gimete hi ku vula a ku: “Loko ndzi tsanile, hi kona ndzi vaka ni matimba.” (2 Kor. 12:7-10) A a vula yini hi marito wolawo? Pawulo u xiye leswaku ku ni swilo leswi a nga ta swi kota ku swi endla handle ko pfuniwa hi Xikwembu. Moya lowo kwetsima wa Xikwembu a wu ta n’wi pfuna laha a kayivelaka kona. Ku engetela kwalaho, moya wa Xikwembu a wu ta pfuna Pawulo leswaku a endla mitirho leyi a nga ta kota ku yi endla hi matimba yakwe. Swi tano ni le ka hina namuntlha. Loko Yehovha a hi nyika matimba hi ta tiya. w18.01 9 ¶8-9

Loko u lava ku pfuna n’wana wa wena leswaku a khuvuriwa, tirhisa switirhisiwa leswi nhlengeletano ya Yehovha yi swi lunghiseleleke vatswari leswaku va pfuna vana va vona ha swona. Ku endla tano swi ta pfuna n’wana wa wena ku vona nkoka wo tinyiketela eka Yehovha ni ku vona mikateko leyi tisiwaka hi ku va Mukreste la khuvuriweke. Tanihi mutswari u ni vutihlamuleri lebyikulu ni lunghelo ro kurisa vana va wena hi “ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo [ya] Yehovha.” (Efe. 6:4) Sweswo swi katsa ku va dyondzisa leswi Bibele yi swi vulaka ni ku tlhela u va pfuna leswaku va kholwa leswi Bibele yi swi dyondzisaka. Swi lava va va ni ripfumelo leri tiyeke leri nga ta va susumetela leswaku va tinyiketela eka Yehovha ni ku n’wi tirhela hi mbilu hinkwayo. Onge Rito ra Xikwembu, moya wa xona ni matshalatshala ya wena tanihi mutswari swi nga pfuna n’wana wa wena leswaku a ‘tlhariha leswaku a ta pona.’ w17.12 22 ¶17, 19

Daniyele se a ri ni malembe ya kwalomu ka 100 naswona a ri kusuhi ni ku fa. Xana a ta pfuxiwa? Ina! Eku heteleleni ka buku ya Daniyele, hi hlaya hi xitshembiso lexi Xikwembu xi n’wi tshembiseke xona lexi nge: “Loko ku ri wena, yana emakumu; u ta wisa.” Daniyele loyi se a ri mukhalabye a tiyiseka leswaku vafi va le ku wiseni naswona a ku na ‘makungu, vutivi kumbe vutlhari eSheol.’ Daniyele na yena a ta fa ku nga ri khale. (Ekl. 9:10) Kambe a swi ta va swi nga helanga hi yena. A a tshembisiwe ku pfuxiwa. Rungula leri muprofeta Daniyele a byeriweke rona ri ye emahlweni hi marito lama nga eka ndzimana ya namuntlha. Kambe a nga byeriwanga leswaku rini. Daniyele a ta fa kutani a wisa. Mhaka ya leswaku a ta ‘yima a kuma xiavelo xa yena’ yi swi veka erivaleni leswaku a ta pfuxiwa enkarhini lowu taka. Sweswo a swi ta endleka “eku heleni ka masiku.” Jerusalem Bible yi swi veka hi ndlela leyi: “U ta pfuka u kuma xiavelo xa wena enkarhini wo hetelela.” w17.12 7 ¶17-18

Yehovha u lerise vakulukumba va le Israyele leswaku va tekelela vululami bya yena lebyikulu. Vakulukumba a va fanele va sungula va lavisisa ntiyiso. Nakambe a va fanele va kambisisa xikongomelo xa mudlayi, ndlela leyi a angulaka ha yona ni leswi a nga tshama a swi endla leswaku va vona loko swi fanerile ku n’wi komba tintswalo. Leswaku va kombisa vululami bya Xikwembu a va fanele va kambisisa loko “a a n’wi vengile” niloko ‘a a n’wi tumbelerile.’ (Tinhl. 35:20-24) Loko va kambisisa vumbhoni bya van’wana, a ku fanele ku va bya timbhoni timbirhi leti seketelaka nandzu wa ku va a dlaye hi vomu. Endzhaku ka loko vakulukumba va lavisise ntiyiso a va fanele va kambisisa xikongomelo xa munhu la dlayeke ku nga ri ntsena nandzu wakwe. A va lava vutlhari ni vuswikoti byo kambisisa mhaka yoleyo. Ku tlula kwalaho a va lava moya lowo kwetsima wa Yehovha, leswaku wu va pfuna leswaku va kombisa timfanelo takwe ku nga vutlhari, tintswalo ni vululami.—Eks. 34:6, 7. w17.11 16 ¶13-14

Hi tive ntiyiso wa risima loko hi sungula ku tihlanganisa ni vanhu va Xikwembu. Hi dyondze leswaku Yehovha i Muvumbi wa hina tlhelo Munyiki wa vutomi ni leswaku u ni xikongomelo hi vanhu. Hi tlhele hi dyondza leswaku hikwalaho ka leswi Yehovha a hi rhandzaka, u nyikele hi N’wana wakwe leswaku a ta hi kutsula eka xidyoho ni rifu. Nakambe hi dyondze leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa ku xaniseka hinkwako naswona hi ni ntshembo wo tiphina hi vutomi lebyi nga heriki eMfun’weni wolowo. (Yoh. 3:16; Nhlav. 4:11; 21:3, 4) Mikarhi yin’wana ndlela leyi hi byi twisisaka ha yona vuprofeta byo karhi bya le Bibeleni kumbe Matsalwa yo karhi yi nga ha antswisiwa. Loko ku va ni ku antswisiwa ko tano, hi fanele hi tinyika nkarhi wo dyondza rungula rero hi vukheta hi tlhela hi anakanyisisa ha rona. (Mint.17:11) Hi lava ku ku twisisa kahle ku cinca koloko hi tlhela hi vona ku hambana loku nga kona eka matwisiselo ya khale ni lamantshwa. Loko hi endla tano, hi ta kota ku hlayisa ntiyiso wolowo lowuntshwa evuhlayiselweni bya hina bya xuma. w17.06 12-13 ¶15-16

I swinene leswaku hi va ni vuxiyaxiya loko hi hlangana ni swiyimo leswi nga ha hi ringaka leswaku hi nga yingisi milawu ya Yehovha ivi hi tikhoma hi ndlela yo biha. Hi xikombiso, ku ta va vutlhari leswaku loko vanhu va ha ku sungula ku rhandzana va namba va tivekela swipimelo emhakeni yo khomana, ku ntswontswana ni ku va voxe. (Swiv. 22:3) Swiyimo swin’wana leswi nga ha ringaka Mukreste swi nga va kona loko makwerhu a tirha ni munhu wa rimbewu leri hambaneke kumbe a tirhela ekule ni le kaya. (Swiv. 2:10-12, 16) Nakambe hi nga ha ringeka hi ku olova loko hi tshikilelekile kumbe hi ri ni xivundza. Hi nga titwa hi tshikilelekile lerova hi pfumela ku hungasiwa hi un’wana ni un’wana. Loko sweswo swi ku endlekela kombela mpfuno eka Yehovha ni le ka vamakwerhu.—Ps. 34:18; Swiv. 13:20. w17.11 26 ¶4-5

Yehovha a twa ku vava loko ku dlayiwa munhu eIsrayele. Vanhu lava dlayaka hi vomu a va dlayiwa hi xaka ra le kusuhi ra loyi a dlayiweke naswona a vitaniwa “murihiseri wa ngati.” (Tinhl. 35:19) Hi ndlela yoleyo, munhu loyi a dlayaka hi vomu a a riha vutomi bya loyi a n’wi dlayeke hi vutomi byakwe. Ku teka goza hi xihatla a swi endla leswaku tiko hinkwaro ri tshama ri kwetsima, hikuva Yehovha u lerise a ku: “Mi nga tshuki mi nyamisa tiko leri mi nga eka rona; hikuva i ngati [ya vanhu lava dlayiweke] leyi thyakisaka tiko.” (Tinhl. 35:33, 34) Kambe a ku endliwa yini hi Muisrayele loyi a dlayeke munhu un’wana hi xihoxo? Hambileswi munhu yoloye a nga dlayangiki hi vomu, kambe a ri na nandzu wo halata ngati leyi nga riki na nandzu. (Gen. 9:5) Kambe a a pfumeleriwa ku balekela eka wun’wana wa miti ya tsevu ya vutumbelo leswaku a kombisiwa tintswalo. Eka miti yoleyo a a ta kuma nsirhelelo. Munhu la dlayeke munhu un’wana hi xihoxo a a fanele a tshama eka muti wa vutumbelo ku fikela loko muprista lonkulu a fa.—Tinhl. 35:15, 28. w17.11 9 ¶3-5

Makwerhu un’wana wa xisati wa le Australia u ri: “Tata wa nuna wa mina a nga lavi ku twa nchumu hi ntiyiso wa le Bibeleni. Loko mina ni nuna wa mina hi nga si n’wi endzela, a hi sungula hi khongela hi kombela Yehovha leswaku a hi pfuna hi vulavurisana na yena kahle. A hi nga tshami masiku yo tala loko hi n’wi endzerile ku endlela leswaku hi papalata mabulo lama nga ha pfuxaka timholovo lama khumbaka timhaka ta vukhongeri.” Timholovo ti nga ku endla u tivona nandzu hikwalaho ka leswi u rhandzaka maxaka ya wena naswona u ringetaka ku ma tsakisa. Hambiswiritano, tikarhatele ku tshama u tshembekile eka Yehovha ku tlula ndlela leyi u ma rhandzaka ha yona maxaka ya wena. Loko u endla tano, maxaka ya wena ma ta swi xiya leswaku ku hanya hi milawu ya Bibele, i mhaka ya nkoka swinene ku tlula hinkwaswo. Xin’wana lexi u faneleke u xi tsundzuka, hi leswaku a wu nge va sindzisi vanhu ku amukela ntiyiso. Ku ri na sweswo, va endle va vona vuyelo bya ku hanya hi milawu ya Yehovha. Yehovha u nyike munhu un’wana ni un’wana ntshunxeko wo tihlawulela ndlela leyi a lavaka ku hanya ha yona.—Esa. 48:17, 18. w17.10 15-16 ¶15-16

A hi fanelanga hi kombisa rirhandzu hi marito ntsena, ngopfungopfu loko ku ri ni swiyimo leswi lavaka hi endla swo karhi. Hi xikombiso, loko makwerhu a pfumala, ematshan’weni yo vula leswaku swi ta lungha, hi fanele hi n’wi pfuna. (Yak. 2:15, 16) Hilaha ku fanaka, loko hi rhandza Yehovha ni vaakelani, a hi nge n’wi ‘kombeli ntsena leswaku a rhumela vatirhi’ lava engetelekeke kambe hi ta chumayela hi ku hiseka. (Mat. 9:38) Muapostola Yohane u tsale leswaku hi fanele hi kombisa rirhandzu “hi swiendlo ni ntiyiso.” Xisweswo, rirhandzu ra hina ri fanele ri “pfumala vukanganyisi,” kumbe “ri nga vi na vukanganyisi.” (Rhom. 12:9; 2 Kor. 6:6) Leswi swi vula leswaku a hi nge swi koti ku kombisa rirhandzu ra ntiyiso loko hi endla onge hi rhandza munhu un’wana ku ve ha swi tiva leswaku a hi n’wi rhandzi. Hi nga ha tivutisa, ‘Xana ri kona rirhandzu ra vukanganyisi?’ Doo! Loko ku ri leswaku ri kona, rero a hi rirhandzu nikatsongo. w17.10 8 ¶5-6

Leswaku Rito ra Xikwembu ri hi khumba mbilu hi fanele hi ri hlaya siku ni siku. I ntiyiso leswaku vo tala va hina hi tshama hi khomekile hi mitirho ya siku ni siku. Hambiswiritano, a hi nge pfumeleli nchumu hambi ku ri vutihlamuleri lebyi hi nga na byona leswaku byi kavanyeta xiyimiso xa hina xa ku hlaya Bibele. (Efe. 5:15, 16) Vanhu va Yehovha vo tala va kume tindlela to olova to hlaya Bibele siku ni siku ku nga ha va nimixo kumbe ni madyambu hambi ku ri nkarhi wun’wana lowu va pfulekeleke. Va titwa ku fana ni mupisalema loyi a tsaleke a ku: “Ndzi wu rhandza swinene nawu wa wena! Ndzi anakanya ha wona siku hinkwaro.” (Ps. 119:97) Ku engetela eka ku hlaya Bibele i swa nkoka leswaku hi anakanyisisa hileswi hi swi hlayaka. (Ps. 1:1-3) Loko hi endla tano hi ta vona ndlela leyinene leyi hi nga swi tirhisaka ha yona leswi hi swi hlayaka eRitweni ra Xikwembu leri nga hundzeriwiki hi nkarhi. Ku nga khathariseki leswaku hi hlaya Rito ra Xikwembu eBibeleni kumbe eka xitirhisiwa xa hina xa elektroniki xikongomelo xa hina hi leswaku ri khumba timbilu ta hina. w17.09 24 ¶4-5

Leswi a swi vuli swona leswaku hi fanele hi kombisa ntwelavusiwana eka swiyimo hinkwaswo. Hi xikombiso, Hosi Sawulo u tlule nawu wa Xikwembu hi ku kombisa ntwelavusiwana lowu nga fanelangiki. A nga n’wi dlayanga hosi Agaga loyi a ri nala wa vanhu va Xikwembu. Hikokwalaho, Yehovha a nga ha n’wi seketelanga Sawulo tanihi hosi ya Israyele. (1 Sam. 15:3, 9, 15) I ntiyiso leswaku Yehovha i muavanyisi wo lulama. U tiva leswi nga etimbilwini ta vanhu, hikwalaho wa swi tiva loko swi fanerile ku kombisa ntwelavusiwana. (Swir. 2:17; Ezek. 5:11) Nkarhi wa ta lowu ha wona a nga ta avanyisa vanhu hinkwawo lava alaka ku n’wi yingisa. (2 Tes. 1:6-10) Wolowo ku ta va ku nga ri wona nkarhi wo kombisa ntwelavusiwana eka vanhu lava Yehovha a nga ta va avanyisa tanihi lavo homboloka. Kambe ku herisa vanhu vo tano vo homboloka ku ta va ku ri ndlela yo kombisa ntwelavusiwana eka vanhu vo lulama lava a nga ta va ponisa. Swi le rivaleni leswaku a hi ntirho wa hina ku avanyisa vanhu tanihi lava faneriwaka hi ku lovisiwa kumbe ku ponisiwa. Ematshan’weni ya sweswo, hi fanele hi endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi pfuna van’wana. w17.09 10-11 ¶10-12

Mfanelo ya ku tikhoma yi huma eka Xikwembu. I Yehovha ntsena la kotaka ku kombisa mfanelo leyi hilaha ku heleleke. Leswi vanhu va nga hetisekangiki swa va tikela ku tikhoma. Swiphiqo leswi vanhu vo tala va langutanaka na swona namuntlha swi vangiwa hi ku tsandzeka ku tikhoma. Sweswo swi nga ha endla leswaku va nga swi koti ku endla swilo hi nkarhi ni ku kavanyeteka exikolweni kumbe entirhweni. Nakambe va nga ha sungula ku va ni mavulavulelo ya nhlambha, vudakwa, madzolonga, ku dlaya vukati, ku tinghenisa eswikweletini swi nga fanelanga, ku godzomberiwa, ku khotsiwa, ntshikilelo, mavabyi lama tlulelaka hi timhaka ta masangu, ku tika handle ko tiyimisela ni swin’wana. (Ps. 34:11-14) Naswona namuntlha ku tsandzeka ku tikhoma swi ya swi nyanya. Loko ku pimanisiwa vulavisisi lebyi endliweke hi va-1940 ni bya sweswinyana ku kumiwe leswaku vanhu vo tala namuntlha swi ya swi va tikela swinene ku tikhoma. Leswi a swi va hlamarisi vanhu lava hlayaka Rito ra Xikwembu hikuva Bibele yi vule ka ha ri emahlweni leswaku “emasikwini yo hetelela” vanhu va ta va “lava nga tikhomiki.”—2 Tim. 3:1-3. w17.09 3 ¶1-2

Loko hi ri ni “ku rhula ka Xikwembu,” timbilu ni mianakanyo ya hina swa phyuphya. Ha swi tiva leswaku Yehovha wa khathala ha hina naswona u lava leswaku hi tsaka. (1 Pet. 5:10) Ku tiva sweswo swi ta endla leswaku hi nga vileli ngopfu kumbe ku hela matimba. Ku nga ri khale vanhu hinkwavo va ta langutana ni nhlomulo lowukulu lowu nga si tshamaka wu va kona laha misaveni. (Mat. 24:21, 22) A hi swi tivi leswi nga ta humelela eka un’wana ni un’wana wa hina. Hambiswiritano, a hi fanelanga hi vilela. Hambileswi hi nga tiveki swilo hinkwaswo leswi Yehovha a nga ta swi endla kambe Xikwembu xa hina ha xi tiva. Hi vone eka ndlela leyi Yehovha a tirhisaneke ni malandza yakwe ya le nkarhini lowu hundzeke ha yona leswaku hakunene u ta endla leswi lavekaka leswaku a hetisisa xikongomelo xa yena naswona mikarhi yin’wana u endla leswi tlulaka leswi languteriweke. Mikarhi hinkwayo loko Yehovha a hi pfuna, hi titwa hi ri ni “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo.” w17.08 12 ¶16-17

“Ku fikela rini?” Xivutiso xexo xi vutisiwe hi vaprofeta vo tshembeka ku nga Esaya na Habakuku. (Esa. 6:11; Hab. 1:2) Hosi ya hina Yesu Kreste na yena u tshame a vutisa vanhu va le nkarhini wakwe xivutiso lexi fanaka. (Mat. 17:17) Kutani a hi fanelanga hi tivona nandzu loko mikarhi yin’wana hi vutisa xivutiso lexi. Kumbexana hi tshame hi twisiwa ku vava hi ndlela yo karhi. Kumbe hi langutana ni swiphiqo leswi vangiwaka hi ku dyuhala, mavabyi kumbe maxangu man’wana hikwalaho ka leswi hi hanyaka emikarhini ya “mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona.” (2 Tim. 3:1) Kumbexana hi hetiwa matimba hi swilo swo biha leswi endliwaka hi vanhu lava hi tshamaka na vona. Hambiswiritano, swa khutaza ku tiva leswaku ni malandza ya Yehovha yo tshembeka ya khale ma tshame ma vutisa xivutiso lexi, lexi na hina xi hi karhataka naswona a ma tshinyiwanga hikwalaho ka sweswo. I yini lexi nga hi pfunaka loko hi langutana ni swiyimo swo tika? Mudyondzisiwa Yakobo u hlamule xivutiso lexi hi ku tirhisa marito lama nga eka ndzimana ya siku ra namuntlha. w17.08 3-4 ¶1-3

Yesu u khutaze valandzeri vakwe ku tirhisa “rifuwo leri nga lulamangiki” leswaku va tiendlela xinghana na Yehovha. Ndlela yin’wana leyi xiyekaka leyi hi nga swi kombisaka ha yona leswaku ha tshembeka loko swi ta emhakeni ya rifuwo ra hina, i ku nyikela hi seketela ntirho wo chumayela emisaveni hinkwayo lowu Yesu a vuleke ka ha ri emahlweni leswaku wu ta endliwa. (Mat. 24:14) Xinhwanyetana xin’wana xa le Indiya a xi ri ni xibokisana lexi a xi hoxa mali eka xona naswona a xi hoxa ni leyi vatswari va xona a va xi nyika leswaku xi tixavela tithoyi. Loko xibokisana xexo se xi tele, xi nyikele hi mali yoleyo eka ntirho wa misava hinkwayo. Makwerhu un’wana wa le Indiya u ni masimu ya tikhokhonati. Kutani u seketela hofisi ya vuhundzuluxeri ya le Malayalam hi ku nyikela hi tikhokhonati, u vona swi antswa ku nyikela ha tona ku tlula ku nyikela hi mali. Hakunene lebyi i vutlhari lebyi pfunaka. Hilaha ku fanaka, vamakwerhu va le Greece nkarhi ni nkarhi va nyikela hi mafurha ya mutlhwari, chizi ni hi swakudya swin’wana eBethele ya kwale. w17.07 8 ¶7-8

Tanahi leswi a va ri mahlonga eBabilona, Vayuda a va nga ha swi tsakeli ku yimbelela. Timbilu ta vona a ti tshovekile naswona a va lava ku chaveleriwa. Hambiswiritano, Korexe hosi ya Peresiya u va ntshunxile hilaha Rito ra Xikwembu ri profeteke hakona. U hlule Babilona kutani a ku: “Yehovha . . . u ndzi lerise leswaku ndzi n’wi akela yindlu eYerusalema . . . Un’wana ni un’wana la nga kona exikarhi ka n’wina hinkwenu, Yehovha Xikwembu xakwe a a ve na yena. Hikwalaho a a tlhandluke.” (2 Tikr. 36:23) Leswi swi fanele swi va chavelerile Vaisrayele lava a va tshama eBabilona! Yehovha u chavelele tiko ra Israyele hinkwaro a tlhela a chavelela munhu ha un’we. Swi tano ninamuntlha. Xikwembu xi “horisa vanhu lava timbilu ta vona ti vavisekeke, naswona u boha timbanga ta vona leti vavaka.” (Ps. 147:3) Yehovha wa va khathalela lava nga ni swiphiqo, ku nga khathariseki leswaku i swiphiqo swa muxaka muni. Yehovha u tiyimiserile ku hi chavelela ni ku hi horisa loko hi ri ni gome. (Ps. 34:18; Esa. 57:15) U hi nyika vutlhari ni matimba leswaku hi kota ku langutana ni swiphiqo swihi ni swihi leswi hi nga langutanaka na swona.—Yak. 1:5. w17.07 18 ¶4-5

A ku na munhu la fuweke ku tlula Yehovha evuakweni hinkwabyo. (1 Tikr. 29:11, 12) Leswi a nga Tatana loyi a nga ni malwandla, rifuwo rakwe u ri avela vanhu hinkwavo lava tlangelaka. A swi kanakanisi leswaku ha tlangela swinene leswi Yehovha a hi nyikeke rifuwo ra nkoka leri katsaka (1) Mfumo wa Xikwembu, (2) ntirho wa hina wo chumayela lowu ponisaka vutomi ni (3) ntiyiso wa risima lowu kumekaka eRitweni rakwe! Kambe, loko hi nga tivoneli hi nga sungula ku ka hi nga ha ri tlangeli rifuwo leri Yehovha a hi nyikeke rona kutani ri hi lahlekela. Leswaku rifuwo leri ri nga hi lahlekeli, hi fanele hi ri tirhisa kahle naswona nkarhi ni nkarhi hi kurisa ndlela leyi hi ri rhandzaka ha yona. A swi kanakanisi leswaku vo tala va hina hi cince ndlela leyi a hi hanya ha yona hikwalaho ka Mfumo wa Xikwembu. (Rhom. 12:2) Kambe ka ha ri ni swo tala leswi hi faneleke hi swi endla. Hi fanele hi tivonela eka swilo leswi nga tsanisaka ndlela leyi hi wu rhandzaka ha yona Mfumo wa Xikwembu, swo tanihi ku rhandza rifuwo ni ku tikhoma ko biha hi tindlela hinkwato leti fambisanaka ni timhaka ta masangu.—Swiv. 4:23; Mat. 5:27-29. w17.06 9 ¶1; 10 ¶7

A ku kona laha Xikwembu xi byeleke Yobo leswaku hikwalaho ka yini a xaniseka. Xikongomelo xa Yehovha a ku nga ri ku byela Yobo leswaku hikwalaho ka yini a xaniseka, onge hiloko Xikwembu xi lava ku tiyimelela. Kambe Yehovha Xikwembu a a lava ku pfuna Yobo ku vona leswaku a nga ri nchumu loko a ringanisiwa na yena. Nakambe Yehovha u pfune Yobo ku vona leswaku ku ni swilo swa nkoka ngopfu leswi a nga karhatekaka ha swona ku tlula ku karhateka hi yena n’wini. (Yobo 38:18-20) Leswi swi endle leswaku Yobo a cinca langutelo rakwe. Xana ku va Yehovha a tshinye Yobo endzhaku ka maxangu lawa a langutaneke na wona, a swi vula leswaku a nga n’wi tweli vusiwana? A swi tano naswona Yobo a nga anakanyi tano. Ku nga khathariseki maxangu yakwe, Yobo u cince langutelo rakwe. U tlhele a ku: “Ndzi tlhentlhela endzhaku, ndza hundzuka entshurini ni le nkumeni.” U vule sweswo hikwalaho ka leswi Yehovha a n’wi tshinyeke hi ku kongoma naswona hi ndlela leyi khutazaka. (Yobo 42:1-6) Endzhaku ka loko Yobo a yingise ndzayo ya Xikwembu ivi a lulamisa langutelo rakwe, Yehovha u vule leswaku wa tsaka hileswi Yobo a tshameke a tshembekile eka yena hambiloko a langutane ni maxangu.—Yobo 42:7, 8. w17.06 24-25 ¶11-12

Leswi nga ta hi pfuna ku vona loko hi ringanisela eka ntirho wa ku tihanyisa ni loko hi rhangisa ku tirhela Yehovha, i ku tivutisa leswi: ‘Xana ndzi rhandza ngopfu ntirho wa ku tihanyisa kambe ntirho wa Xikwembu ndzi wu vona wu phirha naswona wu nga ndzi faneli?’ Ku anakanyisisa hi ndlela leyi hi wu langutaka ha yona ntirho wa ku tihanyisa ni mitirho leyi fambisanaka ni ku gandzela Yehovha, swi ta hi pfuna ku vona leswi mbilu ya hina yi rhandzaka swona. Yesu u hi dyondzise leswi hi faneleke hi swi rhangisa evuton’wini bya hina. Siku rin’wana Yesu u endzele Mariya ni makwavo wakwe Marta. Loko Marta a ri karhi a lunghiselela swakudya, Mariya u hlawule ku tshama na Yesu a n’wi yingisa loko a dyondzisa. Loko Marta a vilela hileswi Mariya a a nga ri eku n’wi pfuneni, Yesu u n’wi byele marito ya ndzimana ya siku ya namuntlha. (Luka 10:38-42) Hi marito lawa Yesu a a dyondzisa Marta ku rhangisa swilo swa nkoka. Leswaku hi papalata ku kavanyetiwa hi mitirho ya siku ni siku kutani hi kombisa leswaku hi rhandza Kreste, hi fanele hi hlawula “xiavelo lexinene” leswaku hi ta kota ku rhangisa mitirho leyi fambisanaka ni ku gandzela Yehovha. w17.05 24 ¶9-10

Yehovha u nyike vatswari vutihlamuleri byo kurisa vana ni ku va dyondzisa ntiyiso, ku nga ri vakokwana kumbe munhu un’wana. (Swiv. 31:10, 27, 28) Hambiswiritano, vatswari lava nga ri tiviki ririmi leri vana va vona va ri twisisaka kahle, va nga lava ku pfuniwa leswaku va kota ku fikelela timbilu ta vana va vona. Kambe loko vatswari va kombela ku pfuniwa, a swi vuli swona leswaku va balekela vutihlamuleri bya vona byo kurisa vana kambe i ndlela yin’wana yo kurisa vana va vona “hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.” (Efe. 6:4) Hi xikombiso, vatswari va nga kombela vakulu leswaku va va pfuna hi ndlela leyi va nga byi fambisaka ha yona vugandzeri bya ndyangu ni ku va kumela vamakwerhu lava tivaka ririmi leri vana va vatswari volavo va ri twisisaka kahle. Nakambe, va nga ha rhamba mindyangu yin’wana eka vugandzeri bya vona bya ndyangu nkarhi ni nkarhi. Nakambe, vantshwa vo tala va endla nhluvuko hi ku hatlisa loko va famba ni vamakwerhu lava wupfeke ensin’wini ni ku tlhela va tihungasa na vona.—Swiv. 27:17. w17.05 11-12 ¶17-18

Endzhaku ka loko ntsumi ya Yehovha yi lemukise Yosefa leswaku Hosi Heroda u lava ku dlaya Yesu, Yesu ni vatswari vakwe va ve valuveri eEgipta. Va tshame kona kukondza Heroda a fa. (Mat. 2:14, 19-21) Endzhaku ka makume ya malembe, vadyondzisiwa vo sungula va Yesu “va hangalake emigangeni hinkwayo ya Yudiya na Samariya” hikwalaho ko xanisiwa. (Mint. 8:1) Yesu u swi vone ka ha ri emahlweni leswaku valandzeri vakwe a va ta boheka ku baleka va siya makaya ya vona hikwalaho ko xanisiwa. U va byele a ku: “Loko va mi xanisa emutini wun’wana, balekelani eka wun’wanyana.” (Mat. 10:23) Leswi swi ve tano eka Timbhoni ta Yehovha ta magidi. Vo tala va feriwe hi maxaka ya vona va tlhela va lahlekeriwa hi swilo swo tala. Loko van’wana va balekela ematikweni man’wana kumbe va tshama etikampeni ta valuveri, va hlangavetana ni makhombo yo karhi. Valuveri lava nga riki Timbhoni va nga ha nwa ngopfu, va gembula, va yiva ni ku tikhoma hi ndlela yo biha. Kambe ku va Timbhoni ti anakanyisisa hi ndlela leyi Yehovha a pfuneke Vaisrayele ha yona leswaku va fika etikweni leri a va tshembiseke rona, swi ti endle ti tiyiseka leswaku na tona a ti nge tshami etikampeni hilaha ku nga heriki.—2 Kor. 4:18. w17.05 3-4 ¶2-5

Minkarhi yin’wana swi nga ha endleka leswaku u vona onge wena kumbe munhu un’wana evandlheni a nga khomiwanga kahle hambileswi sweswo swi nga talangiki ku endleka. U nga swi pfumeleli sweswo swi ku khunguvanyisa. Ku ri na sweswo, tanihi malandza ya Xikwembu yo tshembeka, hi titshega hi xona hi xikhongelo. Nakambe, ha swi xiya leswaku minkarhi yin’wana swi nga ha endleka hi nga tivi vuxokoxoko hinkwabyo bya mhaka ya kona. Ha swi xiya leswaku hi nga ha vona timhaka hi ndlela leyi hoxeke hikwalaho ka leswi hi nga hetisekangiki. Hi fanele hi papalata ku hleva hikuva swi to nyanyisa timhaka. Kutani ematshan’weni yo lava ku tilulamisela swiphiqo hi hexe, a hi tiyimiseleni ku tshembeka eka Yehovha ni ku n’wi rindzela leswaku a swi lulamisa. Loko hi endla tano hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi tsakela ni ku hi katekisa. Nakambe, hi nga tiyiseka leswaku minkarhi hinkwayo Yehovha “Muavanyisi wa misava hinkwayo” u endla leswi lulameke, “hikuva tindlela takwe hinkwato i vululami.”—Gen. 18:25; Det. 32:4. w17.04 22 ¶17

Ku vuriwa yini hi vanhu lava alaka ku hundzuka, va ya emahlweni va endla swilo swo biha ku fikela hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu? Yehovha u tshembise leswaku u ta herisa vanhu volavo vo biha. (Ps. 37:10) Vanhu vo biha va nga ha anakanya leswaku sweswo a swi nge endleki. Vo tala va tumbeta swilo swo biha leswi va swi endlaka naswona minkarhi yo tala swi vonaka swi va fambela kahle. (Yobo 21:7, 9) Kambe Bibele yi hi tsundzuxa yi ku: “Hikuva mahlo [ya Yehovha] ma le henhla ka tindlela ta munhu, naswona u vona mikondzo yakwe hinkwayo. Munyama ni ndzhuti lowukulu a swi kona leswaku lava va hanyaka hi swo biha va tumbela kona.” (Yobo 34:21, 22) A hi nge swi koti ku tumbelela Yehovha Xikwembu. A nga kona munhu loyi a nga n’wi kanganyisaka naswona a ku na ndzhuti lowu dzwihaleke ngopfu kumbe goji leri enteke ngopfu leri nga n’wi sivelaka ku vona leswi endlekaka. Endzhaku ka Armagedoni, hi ta languta laha vanhu vo biha a va tshama kona, kambe a hi nge he va voni. Va ta va va nga ha ri kona!—Ps. 37:12-15. w17.04 10 ¶5