March

Loko hi rhandza Xikwembu ni Bibele, swi ta hi tiyisa leswaku hi yingisa Yehovha hambiloko maxaka ya hina kumbe vanghana lava ehleketaka leswaku va hi pfuna va ringeta ku hi sindzisa leswaku hi katseka eka swiendlo leswi nga fambisaniki ni Matsalwa mayelana ni lava feke. Va nga ringeta ku hi endla hi titwa nandzu kumbe va vula leswaku a hi nga n’wi rhandzi mufi kumbe ku n’wi xixima. Kumbe va nga ha vula leswaku maendlelo ya hina ya swilo ma nga endla leswaku lava feke va vangela un’wana swilo swo biha. Etikweni ra Kharibiya, vanhu vo tala va tshemba leswaku loko munhu a fa u hundzuka xipuku kutani a xanisa lava a va n’wi xanisa. Buku yin’wana yi vula leswaku “xipuku xi nga ha karhata vaaki.” Swi tolovelekile eAfrika ku funengeta swivoni laha ku nga ni nkosi ni ku hundzuluxa swifaniso swi languta ekhumbini. Hikwalahokayini va endla tano? Van’wana va vula leswaku vafi a va fanelanga va tivona. Hina malandza ya Yehovha a hi ma tshembi mavunwa ya Sathana kumbe ku katseka eka swiendlo leswi seketelaka mavunwa yakwe!—1 Kor. 10:21, 22. w19.04 16 ¶11-12

Yesu u dyondzise misinya ya milawu leyi a yi ta pfuna valandzeri vakwe leswaku va khoma van’wana hi ndlela leyinene. Hi xikombiso, anakanya hi Nsinya wa Nawu lowu dumeke. Hinkwerhu ha swi lava ku khomiwa kahle. Hikwalaho, hi fanele hi va khoma kahle vanhu van’wana. Loko hi endla tano, na vona va nga hi khoma kahle. Hi fanele hi endla yini loko hi nga khomiwanga kahle? Yesu u tlhele a dyondzisa valandzeri vakwe ku tshemba leswaku Yehovha u ta endla leswaku “lava [a] va hlawuleke, ku nga lava [n’wi] khongelaka vusiku ni nhlikanhi va avanyisiwa kahle.” (Luka 18:6, 7) Marito wolawo ma kombisa leswaku Xikwembu xa yi vona miringo leyi hi langutanaka na yona emikarhini leyi ya makumu naswona xi ta hi komba vululami hi nkarhi lowu faneleke. (2 Tes. 1:6) Loko hi tirhisa misinya ya milawu leyi Yesu a hi dyondziseke yona, hi ta va khoma kahle vanhu van’wana. Loko hi tshame hi khomiwa hi ndlela yo biha emisaveni leyi ya Sathana, swa hi chavelela ku tiva leswaku Yehovha u ta hi komba vululami. w19.05 5 ¶18-19

Xana u muntshwa loyi a ha nghenaka xikolo? Swi nga ha endleka lava u nghenaka na vona etlilasini va pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo (evolution). U nga lava ku va byela swivangelo leswi endlaka u pfumela leswaku hi lo vumbiwa hilaha swi vuriweke hakona eBibeleni kambe u vona onge swi ta ku tsandza ku endla tano. U fanele u endla ndzavisiso. U nga ha va u ri ni swivangelo swimbirhi swo endla ndzavisiso: (1) ku tiyisa ripfumelo ra wena leswaku Xikwembu xi tumbuluxe swilo hinkwaswo (2) ku dyondza ndlela yo hlamusela Rito ra Xikwembu. (Rhom. 1:20) U nga ha rhanga hi ku tivutisa u ku, ‘I yini lexi va endlaka va pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo?’ Kutani u endla ndzavisiso etibukwini ta hina. Loko u endla tano, swi ta ku olovela ku hlamusela leswi u swi pfumelaka. Vanhu vo tala va pfumela eka dyondzo ya ku tihundzukela ka swilo hikwalaho ka leswi va yi tweke eka munhu loyi va n’wi xiximaka. Loko wo kuma yinhla yin’we kumbe timbirhi, u nga ha pfuna munhu loyi a lavaka ku dyondza ntiyiso.—Kol. 4:6. w19.05 29 ¶13

Loko muprofeta Eliya a tsutsuma hikwalaho ko chava ku dlayiwa, a hele matimba naswona a navela ku fa. Yehovha u rhumele ntsumi yakwe ya matimba leswaku yi ya n’wi chavelela. Ntsumi yi nyike Eliya leswi a swi pfumala. Yi nyike Eliya swakudya swo kufumela naswona hi musa yi n’wi byele leswaku a dya. (1 Tih. 19:5-8) Rungula rero ri tamele mhaka ya nkoka: Mikarhi yin’wana ku endlela vanhu swo karhi swi nga va pfuna swinene. Kumbexana ku yisa swakudya, nyiko yo karhi, hambi ku ri ku rhumela rungula leri khutazaka swi nga kombisa makwerhu loyi a twisiweke ku vava leswaku ha n’wi rhandza. Hi nga pfuna vamakwerhu hi ku va endlela swilo swo tano loko swi hi tikela ku vulavula na vona hi timhaka leti va twiseke ku vava. Yehovha u pfune muprofeta loyi hi ndlela yo hlamarisa leswaku a kota ku famba riendzo ro leha ro ya eNtshaveni ya Horebe, a ya ekule swinene ni vanhu lava a va lava ku n’wi dlaya. Hi dyondza yini emhakeni leyi? Loko hi lava ku chavelela loyi a xanisiweke hi swa masangu, hi fanele hi rhanga hi n’wi endla a titwa a sirhelelekile, ku nga ha va ekaya kumbe eHolweni ya Mfumo. w19.05 16 ¶11; 17 ¶13-14

A hi nge u hlaya ndzima 12 ya buku ya vuprofeta bya Zakariya leyi profetaka hi ta ku fa ka Mesiya. (Zak. 12:10) Loko u fika eka ndzimana 12, u twa leswaku “ndyangu wa yindlu ya Nathani” wu ta rila hi xihluku hikwalaho ka rifu ra Mesiya. Ematshan’weni yo hundzisa mahlo eka vuxokoxoko byebyo, wa yimanyana u tivutisa leswi: ‘Ndyangu wa Nathani wu hlangana njhani na Mesiya?’ Kutani u endla ndzavisiso. Loko u languta matsalwa lama nga eka kholomo leyi nga exikarhi ka tluka u kuma 2 Samuwele 5:13, 14, leyi vulaka leswaku Nathani i n’wana wa Hosi Davhida. U tlhela u kuma tsalwa ra Luka 3:23, 31, leri vulaka leswaku Yesu i ntukulu wa Nathani hi ku landza rixaka ra Mariya. Mhaka leyi yi sungula ku ku tsakisa! A wu swi tiva leswaku ku ni vuprofeta lebyi vulaka leswaku Yesu u huma eka rixaka ra Davhida. (Mat. 22:42) Kambe, Davhida a a ri ni vana va majaha vo tlula 20. Swa tsakisa hakunene leswi Zakariya a boxeke hi ku kongoma leswaku ndyangu wa Nathani wu ni xivangelo xo rila rifu ra Yesu! w19.05 30 ¶17

Hi fanele hi endla yini? Loko hi dyondza nkarhi na nkarhi hi ta tiyiseka leswaku leswi hi swi dyondzeke eBibeleni i ntiyiso. Hi ta tiyiseka hi ku helela leswaku milawu ya Yehovha yi lulamile. Na hina hi ta dzima timitsu ku fana ni nsinya lowu dzimeke timitsu, hi ta ‘tiyisiwa eripfumelweni.’ (Kol. 2:6, 7) Tsundzuka leswaku ku hava munhu la nga endlaka ripfumelo ra wena ri tiya wena u tshamile u khondle mavoko, hikwalaho, hambeta u endliwa lontshwa ematimbeni lama susumetaka mianakanyo ya wena. Khongela nkarhi na nkarhi, u kombela moya lowo kwetsima wa Yehovha. Anakanyisisa hi vuenti; hambeta u kambisisa leswi u swi ehleketaka ni leswi ku susumetaka ku endla swo karhi. Lava vanghana lavanene; tolovelana ni vanhu lava nga ta ku pfuna leswaku u cinca miehleketo ya wena. Loko u endla tano u ta tisirhelela eka chefu leyi humaka emisaveni ya Sathana ni ku “wisetela mianakanyo ni swihinga hinkwaswo leswi sivelaka vanhu ku tiva Xikwembu.”—2 Kor. 10:5. w19.06 13 ¶17-18

Tanihi leswi Rhuti a hambeteke a seketela Nawomi loyi a ri noni, na hina hi fanele hi hambeta hi seketela lava feriweke. (Rhu. 1:16, 17) Paula u ri: “Endzhaku ka loko nuna wa mina a file, vanhu vo tala va ndzi chavelerile. Swi nga si ya kwihi, vanhu va sungule ku khomeka hi mitirho ya vona ya siku ni siku. Kambe vutomi bya mina a byi cince hi ku helela. Swa pfuna swinene loko van’wana va swi xiya leswaku munhu la feriweke u lava ku seketeriwa ku ringana tin’hweti to karhi kumbe malembe endzhaku ko feriwa.” I ntiyiso leswaku vanhu a va fani. Van’wana va hatla va hlakarhela. Kasi van’wana loko va endla swilo leswi a va tolovele ku swi endla swin’we swi va pfuxela mabibi ya mbilu. Vanhu va va ni gome hi tindlela leti nga faniki. Yehovha u hi nyika lunghelo ni vutihlamuleri byo chavelela lava feriweke hi vanghana va vona va vukati. w19.06 24 ¶16

Loko ntirho wa hina wu yirisiwile hi fanele hi tsundzuka leswaku ku ni “nkarhi wa ku miyela.” (Ekl. 3:7) A hi fanelanga hi paluxa mavito ya vamakwerhu, ndhawu leyi hi hlanganaka eka yona, ndlela leyi hi chumayelaka hayona ni ndlela leyi hi kumaka mikandziyiso hayona. A hi nge ti paluxi timhaka to tano eka maphorisa naswona a hi nge vulavuli ha tona eka vanghana kumbe maxaka lama tshamaka etikweni leri hi nga eka rona hambi ku ri lama tshamaka ematikweni man’wana. Loko hi tsandzeka ku tikhoma emhakeni leyi, hi nga hoxa vamakwerhu ekhombyeni. Hi nga pfumeleli swiphiqo leswi nga nyawuriki swi hi endla hi avana. Sathana wa swi tiva leswaku yindlu leyi avaneke yi ta wa. (Mar. 3:24, 25) U ta tshamela ku ringeta ku hi endla hi avana. Wa swi tiva leswaku loko hi avanile hi ta sungula ku lwa hi xihina ematshan’weni yo lwa na yena. Hambi ku ri Vakreste lava wupfeke va fanele va tivonela eka ntlhamu lowu. Loko hi tikarhatela ku lulamisa timholovo leti nga nyawuriki ni vamakwerhu, rhengu ra Sathana ro vanga ku avana ri ta ba ehansi!—Kol. 3:13, 14. w19.07 11-12 ¶14-16

Hakanyingi vanhu a va yingiseli rungula ra hina hikwalaho ka leswi hi swi vulaka kambe va ri yingisela hikwalaho ka ndlela leyi hi va chumayelaka hayona. Va tsaka loko hi va komba musa, hi vulavula hi ndlela ya vutlhari, ni ku va kombisa rirhandzu. A hi va sindzisi leswaku va pfumela leswi hi swi pfumelaka. Ematshan’weni ya sweswo, hi ringeta ku twisisa ndlela leyi va byi tekaka hayona vukhongeri ni ku ringeta ku twisisa ndlela leyi va titwaka hayona. Hi xikombiso, loko Pawulo a vulavula ni Vayuda a tirhisa Matsalwa. Hambiswiritano, loko a vulavula ni vativi va filosofi va Magriki eAreyopago, a nga yi tirhisi Bibele hi ku kongoma. (Mit. 17:2, 3, 22-31) Hi nga n’wi tekelela njhani Pawulo? Loko u vulavula ni munhu loyi a nga pfumeliki eBibeleni, swi nga va swinene loko u nga yi tirhisi Bibele hi ku kongoma. Loko u vona leswaku munhu loyi u vulavulaka na yena a nga ntshunxekanga loko vanhu va n’wi vona a hlaya Bibele na wena, ringeta ku n’wi komba matsalwa hi ku tirhisa foni kumbe thebulete. w19.07 21 ¶5-6

Sathana u tirhise mano ku ringa Vaisrayele leswaku va gandzela swikwembu swa mavunwa naswona a swi tiva leswaku va lava swakudya kutani u tirhise swona ku va ringa. Loko Vaisrayele va fika eTikweni leri Tshembisiweke a va fanele va dyondza ndlela leyintshwa yo rima. Loko Vaisrayele va ha ri eEgipta, a va cheleta masimu ya vona hi mati ya nambu wa Nayili. Kambe eTikweni leri Tshembisiweke, masimu ya vona a ma cheletiwa hi mpfula ni mberha, ku nga ri hi mati lama humaka enambyeni lowukulu. (Det. 11:10-15; Esa. 18:4, 5) Hikwalaho, Vaisrayele a va fanele va dyondza marimelo lamantshwa. Hikwalahokayini Yehovha a va byele leswaku va nga tshuki va gandzela swikwembu swa mavunwa loko a vulavula hi mhaka yo dyondza marimelo lamantshwa? Yehovha a a swi tiva leswaku Vaisrayele va nga ringeka ivi va ya eka vanhu lava nga vahedeni leswaku va ya dyondza tindlela to rima. Varimi va Vakanana a va gandzela Bali naswona a va kuceteriwa hi vugandzeri byebyo.—Tinhl. 25:3, 5; Vaav. 2:13; 1 Tih. 18:18. w19.06 3 ¶4-6

Loko muapostola Pawulo, Silasi, Luka na Timotiya va fika etikweni ra Filipiya leri a ri lawuriwa hi Rhoma, va kume vanhu vo tala lava a va tsakela rungula ra Mfumo wa Xikwembu. Vamakwerhu lava va mune lava hisekaka va hoxe xandla leswaku ku vumbiwa vandlha naswona vadyondzisiwa hinkwavo va sungule ku hlengeletana kumbexana ekaya ka Lidiya, loyi a a ri ni malwandla. (Mit. 16:40) Swi nga si ya kwihi vandlha leri a ra ha ku vumbiwa ri sungule ku vona maxangu. Sathana u hlohlotele vanhu lava vengaka Rito ra Xikwembu leswaku va lwisana ni ntirho wa Vakreste volavo. Pawulo na Silasi va khomiwile, va mbeyeteriwa hi tinhonga va tlhela va pfaleriwa ejele. Loko va humesiwile ejele, va endzele vadyondzisiwa va vandlha rolero lerintshwa va ya va tiyisa. Loko Pawulo, Silasi na Timotiya va suka eFilipiya, swi nga endleka Luka a sale kona. Vadyondzisiwa va vandlha rero lerintshwa a va ta endla yini? Yehovha u va pfunile hi moya wakwe leswaku va ya emahlweni va n’wi tirhela hi ku hiseka. (Filp. 2:12) Leswi hi swona a swi endla leswaku Pawulo a tibuma ha vona! w19.08 8 ¶1-2

Xana wa ha ku rhurha? Ku rhurhela endhawini yin’wana swa durha swinene naswona u nga tikuma u nghene eswikweletini. Leswaku u nga vi ni swikweleti swo tala, tivonele leswaku u nga hanyeli ku lomba mali u xava swilo leswi nga bohiki. (Swiv. 22:3) Swa tikanyana ku tiva leswaku u fanele u lomba mali muni loko swiyimo swi ku tshikilela, ku fana ni loko u khathalela xirho xa ndyangu lexi vabyaka. Loko u ri eka swiyimo swo fana ni leswi, u nga rivali ku “[kombela] Xikwembu hi xikhongelo” hikuva swi ta ku pfuna leswaku u endla swiboho swa vutlhari. Yehovha u ta hlamula swikhongelo swa wena hi ku ku nyika ku rhula loku nga ta ‘rindza mbilu ya wena ni mianakanyo ya wena.’ (Filp. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7) Yana emahlweni u burisana ni vanghana va wena. Vulavula ni vanghana va wena hi ndlela leyi u titwaka hayona, ngopfungopfu lava va nga tshama va va eka xiyimo xo fana ni xa wena. Ku endla tano swi nga endla leswaku u hatlisa u tolovela xiyimo xa wena. (Ekl. 4:9, 10) Yana emahlweni u burisana ni vanghana va wena va le xiavelweni xa khale. w19.08 22 ¶9-10

Hikwalahokayini Xikwembu xi tirhisa rito leri fambisanaka na Megido loko xi vulavula hi nyimpi ya xona leyikulu yo hetelela? Megido ni Nkova wa Yizriyele hi laha tinyimpi to tala a ti lweriwa kona. Mikarhi yin’wana Yehovha a a pfuna vanhu vakwe etinyimpini teto. Hi xikombiso, “ekusuhi ni mati ya Megido,” Xikwembu xi pfune Baraka Muavanyisi wa Vaisrayele leswaku a hlula mavuthu ya Vakanana lawa a ma rhangeriwe hi Sisera. Baraka ni muprofeta wa xisati Debora va khense Yehovha hileswi hi singita va hluleke Sisera. Va yimbelele va ku: “Tinyeleti ti lwile ti ri etilweni, ti lwe na Sisera . . . Yehovha Xikwembu xanga, valala va wena hinkwavo a va love, kambe lava ku rhandzaka a va fane ni loko dyambu ri tlhava ri voninga swinene.” (Vaav. 5:19-21, 31) Hilaha ku fanaka, valala va Xikwembu va ta lova hi nkarhi wa Armagedoni kambe lava rhandzaka Xikwembu va ta ponisiwa. Kambe ku ni nchumu wa nkoka lowu tinyimpi letimbirhi ti hambanaka ha wona. Hi nkarhi wa Armagedoni, vanhu va Xikwembu a va nge lwi. Va ta va va nga ri na matlhari! Va ta va ni ‘matimba va tshamiseka va tlhela va tshemba’ Yehovha ni mavuthu yakwe ya le tilweni.—Esa. 30:15; Nhlav. 19:11-15. w19.09 9 ¶4-5

Ndlela yin’wana leyi hi nga yaka eka Yesu hayona i ku dyondza hi swilo leswi a swi vuleke ni leswi a swi endleke. (Luka 1:1-4) A ku na munhu loyi a nga hi endlelaka swilo leswi, hi fanele hi tidyondzela hi hexe. Nakambe hi ya eka Yesu hi ku endla xiboho xo khuvuriwa kutani hi va vadyondzisiwa va Kreste. Ndlela yin’wana leyi hi nga yaka eka Yesu hayona i ku ya eka vakulu loko hi lava ku pfuniwa. Yesu u tirhisa vona tanihi leswi va nga “tinyiko leti nga vanhu” leswaku a khathalela tinyimpfu takwe. (Efe. 4:7, 8, 11; Yoh. 21:16; 1 Pet. 5:1-3) Hi fanele hi ya eka vona hi va kombela va hi pfuna. Hi nga tibyeli leswaku vakulu va ta swi tiva leswi hi karhataka ni leswi hi swi lavaka. Xiya leswi makwerhu Julian a swi vuleke, u ri: “Ndzi va komberile naswona ndlela leyi va ndzi pfuneke hayona i yin’wana ya tinyiko ta risima leyi ndzi tshameke ndzi nyikiwa yona.” Vakulu vo fana ni lava pfuneke Julian, va nga hi pfuna leswaku hi “anakanya ku fana na Kreste” ku nga ku tekelela ndlela leyi a a endla swilo hayona. (1 Kor. 2:16; 1 Pet. 2:21) Leyi hi yin’wana ya tinyiko ta risima leti va nga hi nyikaka yona. w19.09 21 ¶4-5

EMatsalweni hi hlaya hi vavanuna ni vavasati va ripfumelo lava a va kongomisiwa hi moya lowo kwetsima; kambe a hi va ntlawa wa lava 144 000. Yohane Mukhuvuri hi un’wana wa vona. (Mat. 11:11) Davhida na yena hi un’wana wa vona. (Mit. 2:34) Vona swin’we ni van’wana vo tala va ta pfuxeriwa eparadeyisini laha misaveni. Hinkwavo ka vona ku katsa ni ntshungu lowukulu, va ta va ni nkarhi wo kombisa ku tshembeka ka vona eka Yehovha ni le ka vuhosi byakwe. I ro sungula Xikwembu xi hlengeleta vanhu vo tarisa xileswi, vo huma eka matiko hinkwawo leswaku va xi gandzela hi vun’we! Hambi hi ni ntshembo wo ya hanya etilweni kumbe wo hanya emisaveni, hi fanele hi pfuna vanhu vo tala leswaku na vona va va eka ntlawa wa ntshungu lowukulu wa “tinyimpfu tin’wana.” Ku nga ri khale, Yehovha u ta tisa nhlomulo lowukulu lowu ku profetiweke ha wona, leswaku wu ta lovisa mimfumo ni vukhongeri leswi kayakayisaka vanhu. Wa nga vona njombo leyi nga ta kumiwa hi lava ntshungu lowukulu, yo tirhela Yehovha hilaha ku nga heriki emisaveni!—Nhlav. 7:14. w19.09 31 ¶18-19

Leswi misava ya Sathana yi nga ta lovisiwa ku nga ri khale, hi ta langutana ni miringo yo tika swinene, leyi nga ta ringa ku tshembeka ka hina eka Xikwembu ni Mfumo wa xona. Vanhu va ta ya mahlweni va hi hlekula. Leswi swi ta vangiwa hileswi hi nga seketeliki nchumu eka mifumo ya tipolitiki. Hi fanele hi tiyisa ku tshembeka ka hina sweswi leswaku hi ta kota ku tshama hi tshembekile hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu. Hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu, ku ta va ni ku cinca eka vamakwerhu lava hi rhangelaka laha misaveni. Hi nkarhi wolowo, vatotiwa hinkwavo lava nga ta va va ha ri laha misaveni, va ta hlengeleteriwa ku ya etilweni leswaku va ya katseka enyimpini ya Armagedoni. (Mat. 24:31; Nhlav. 2:26, 27) Leswi swi vula leswaku Huvo leyi Fumaka yi ta va yi nga ha ri kona laha misaveni. Kambe ntshungu lowukulu wa ha ta tama wu hlelekile. Vamakwerhu van’wana va tinyimpfu tin’wana hi vona lava nga ta rhangela. Hi fanele hi kombisa ku tshembeka ka hina hi ku seketela vamakwerhu lava ni ku yingisa nkongomiso lowu va nga ta hi nyika wona lowu humaka eka Xikwembu. Ku pona ka hina swi titshege hi ku yingisa nkongomiso lowu va nga ta hi nyika wona! w19.10 17 ¶13-14

Nawomi a a ri wansati wo tshembeka loyi a rhandza Yehovha. Kambe endzhaku ko feriwa hi nuna ni vana vakwe vambirhi va majaha, a a lava ku cinca vito rakwe ri va “Mara” leswi vulaka “Maxangu.” (Rhu. 1:3, 5, 20) Rhuti, makoti wa Nawomi u tshame na Nawomi hi nkarhi wa maxangu yakwe hinkwawo. Rhuti u pfune Nawomi hi swiendlo a tlhela a vulavula na yena hi ndlela leyi chavelelaka. Rhuti u kombise Nawomi rirhandzu ni ku n’wi seketela hi marito ya musa. Loko makwerhu a feriwe hi nuna kumbe hi nsati hi fanele hi n’wi chavelela. Vatekani va nga fanisiwa ni misinya leyi byariweke ekusuhi ni kusuhi. Loko malembe ma ri karhi ma famba timitsu ta yona ta bohabohana. Loko ku tsuvuriwa wun’wana, lowun’wanyana wu nga ha vuna. Hilaha ku fanaka, loko munhu a feriwa hi nuna kumbe hi nsati a nga ha va ni gome malembe yo tala. w19.06 23 ¶12-13

A hi fanelanga hi va ni vuxiyaxiya eka vuhungasi lebyi hi byi hlawulaka ntsena kambe hi fanele hi va ni vuxiyaxiya ni le ka nkarhi lowu hi wu hetaka hi ri eka byona. Loko hi nga endli tano, hi nga tikuma hi hete nkarhi wo tala eka vuhungasi ku tlula nkarhi lowu hi wu tirhisaka eku tirheleni ka Yehovha. Xo sungula, rhanga hi ku kumisisa leswaku u heta nkarhi wo tanihi kwihi eka byona. U nga sungula hi ku tsala nkarhi lowu u wu hetaka hi vhiki. Eka khalendara ya wena, tsala tiawara leti u ti heteke eka TV, Inthanete ni leti u ti heteke u ri karhi u tlanga ti-game hi foni. Loko u kuma leswaku u heta nkarhi wo tala eka swona, tiendlele xiyimiso. Sungula hi ku tsala nkarhi lowu u nga ta wu heta u ri karhi u endla swilo swa nkoka kutani u hetelela hi lowu u nga ta wu tirhisa u ri eku tihungaseni. Xa vumbirhi, kombela Yehovha a ku pfuna u landzela xiyimiso xa wena. Sweswo swi ta endla leswaku u va ni nkarhi wa dyondzo ya Bibele ya munhu hi yexe, vugandzeri bya ndyangu ni wa ku ya etidyondzweni ni le nsin’wini. Swi ta endla u nga tshameli ku titwa nandzu hikwalaho ka nkarhi lowu u wu hetaka u ri eku tihungaseni. w19.10 30 ¶14, 16; 31 ¶17

Kwalomu ka 55 C.E., Vakreste va le Korinto va endle xiboho xa nkoka swinene. Va twe leswaku vamakwavo eYerusalema ni le Yudiya va koka exilogweni kutani va endle xiboho xo hlengeleta mali leswaku va va pfuna. (1 Kor. 16:1; 2 Kor. 8:6) Endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, muapostola Pawulo u twe leswaku Vakreste va le Korinto a va nga si xi hetisisa xiboho lexi va xi endleke. Hikwalaho, nyiko ya vona a yi ta va yi nga si lungheka hi nkarhi lowu faneleke hikuva a yi fanele yi yisiwa eYerusalema hi nkarhi wun’we ni minyikelo ya mavandlha laman’wana. (2 Kor. 9:4, 5) Vakreste va le Korinto a va endle xiboho lexinene naswona Pawulo u va bumabumerile hikwalaho ka ripfumelo ra vona ni hi leswi a va ri ni moya wo hanana. Kambe u boheke ku tlhela a va khutaza ku hetisisa leswi va swi sunguleke. (2 Kor. 8:7, 10, 11) Ku fana ni Vakreste va le Korinto, swi nga hi tikela ku hetisisa swiboho leswi hi swi endlaka. Hikwalahokayini? Hikuva a hi hetisekanga naswona hi nga ha va ni xinamu. Kumbe swiyimo leswi nga languteriwangiki swi nga endla swi hi tikela ku hetisisa swiboho leswi hi swi endleke.—Ekl. 9:11. w19.11 26-27 ¶3-5

Ku fana ni xitlhangu lexikulu lexi sirhelelaka miri, ripfumelo ra wena ra ku sirhelela eka mahanyelo yo biha, madzolonga ni le ka minkucetelo yo biha ya misava leyi. Leswi hi nga Vakreste, hi le nyimpini ya moya naswona valala va hina va katsa mimoya yo biha. (Efe. 6:10-12) U nga swi tiva njhani leswaku u swi lunghekerile ku langutana ni miringo? Xo sungula, khongela u kombela mpfuno eka Xikwembu. Endzhaku, tirhisa Rito ra Xikwembu leswaku ri ku pfuna u ti vona hilaha Xikwembu xi ku vonaka hakona. (Hev. 4:12) Bibele yi ri: “Tshemba Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo, u nga titshegi hi ku twisisa ka wena.” (Swiv. 3:5, 6) Loko wa ha ri na sweswo emiehleketweni, hikwalahokayini u nga kambisisi swiboho leswi wa ha ku swi endlaka? Hi xikombiso, xana a wu langutane ni xiphiqo lexikulu xa timali? Xana u ehleketile hi xitshembiso lexi nga eka Vaheveru 13:5 lexi nge: “Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli”? Xana xitshembiso xexo xi ku tiyisekisile leswaku Yehovha u ta ku pfuna? Loko swi ri tano, swi vula leswaku wa xi khathalela xitlhangu xa wena xa ripfumelo. w19.11 14 ¶1, 4

Swi lava nkarhi ni matimba ku va vatswari havambirhi va kota ku khathalela n’wana. Loko vatekani va lumulela vana, swi ta va tikela ku khathalela n’wana ha un’we hi ndlela leyi faneleke. Vatekani van’wana lava tshameke va langutana ni xiyimo lexi, va pfumela leswaku a swi va siya va lo lakahlaa! Manana a nga tshama a karhele naswona a tshikilelekile. Sweswo swi nga endla a nga kumi nkarhi wo dyondza, wo khongela ni wo ya ensin’wini nkarhi ni nkarhi. Nakambe swi ta n’wi tikela ku rhiya ndleve loko a ri etinhlengeletanweni ta Vukreste. Nuna loyi a rhandzaka ndyangu wakwe, u ta pfuna nghamu yakwe ku khathalela vana loko va ri etinhlengeletanweni ta vandlha ni le kaya. Hi xikombiso, a nga pfuna nghamu yakwe hi mitirho ya le kaya. U ta endla hinkwaswo leswi a nga swi kotaka leswaku ndyangu hinkwawo wu vuyeriwa eka Vugandzeri Bya Ndyangu. Vatatana lava nga Vakreste, mikarhi hinkwayo va ta famba ni mindyangu ya vona ensin’wini. w19.12 24 ¶8

Xana Vaisrayele a va vuyeriwa njhani eka Yubili? A hi nge Muisrayele u nghene hi nhloko eswikweletini kutani a boheka ku xavisa nsimu yakwe leswaku a ta hakela swikweleti. Hi lembe ra Yubili, a a fanele a tlheriseriwa nsimu yakwe. Hikwalaho, wanuna yoloye a ta “tlhelela etikweni leri nga ndzhaka yakwe” naswona vana vakwe a va ta kuma ndzhaka yoleyo. Mikarhi yin’wana, wanuna loyi a a nghene eswikweletini, a a boheka ku hakela swikweleti swakwe hi ku xavisa n’wana wakwe kumbe a tixavisa leswaku a va hlonga. Hi lembe ra Yubili, hlonga a ri fanele ri “tlhelela endyangwini” wa rona. (Lev. 25:10) A ku nga ri na munhu loyi a ta va hlonga hilaha ku nga heriki! Yehovha u tlhele a ku: “A nga kona exikarhi ka n’wina loyi a faneleke a va xisiwana, hikuva Yehovha u ta ku katekisa hakunene etikweni leri Yehovha Xikwembu xa wena a nga ta ku nyika rona ri va ndzhaka.” (Det. 15:4) Kambe namuntlha a swi tano, swigwili swo ya swi nyanya ku fuwa kasi loko ku ri lava sweleke vusiwana bya kona byi ni xilandzo mbuya! w19.12 8-9 ¶3-4

Loko Yesu a langutana ni miringo, a a khongela “hi swirilo swa matimba ni mihloti.” (Hev. 5:7) Swikhongelo swakwe a a swi huma embilwini naswona swi n’wi tiyisile leswaku a tshama a tshembekile. Eka Yehovha, swikhongelo swa Yesu a swi fana ni nun’hwelo wo tsakisa wa murhi wa risuna. Yesu u hanye vutomi byakwe hinkwabyo hi ndlela leyi tsakisaka Tata wakwe ni ku lwela vuhosi Byakwe. Hi nga tekelela Yesu hi ku tikarhatela ku tshama hi tshembekile ni hi ku hanya hi milawu ya Yehovha mikarhi hinkwayo. Loko hi langutana ni miringo, hi khongela eka Yehovha swi suka embilwini leswaku a hi pfuna tanihi leswi hi lavaka ku n’wi tsakisa. Yehovha a nge swi amukeli swikhongelo swa hina loko hi endla swilo leswi a swi vengaka. Kambe loko hi hanya hi milawu ya Yehovha, swikhongelo swa hina leswi sukaka embilwini swi ta fana ni nun’hwelo wo tsakisa wa murhi wa risuna eka Yehovha. Nakambe hi nga tiyiseka leswaku ku tshembeka ni ku yingisa ka hina swi tsakisa Tata wa hina wa le tilweni. w19.11 21-22 ¶7-8

Hi 1919, Yesu u veke “nandza wo tshembeka ni wo tlhariha,” loyi a vumbiwaka hi ntlawa lowutsongo wa vamakwerhu lava totiweke. Nandza yoloye hi yena a rhangelaka eka ntirho wo chumayela ni ku nyika valandzeri va Kreste “swakudya hi nkarhi lowu faneleke.” Sathana ni vaseketeri vakwe va ringetile swinene ku sivela ntirho lowu endliwaka hi nandza wo tshembeka naswona a swi vonaka onge a nge he swi koti ku ya emahlweni ni ntirho wakwe. Ku nga khathariseki tinyimpi timbirhi ta misava, ku xanisiwa hi ndlela ya tihanyi, swiphiqo swa ikhonomi, nandza wo tshembeka ni wo tlhariha u ye emahlweni a phamela valandzeri va Kreste swakudya swa moya laha misaveni. Ehleketa hi swakudya swo tala swa moya leswi hi swi kumaka mahala namuntlha, hi tindzimi leti tlulaka 900! Swi le rivaleni leswaku Xikwembu xa n’wi seketela nandza wo tshembeka ni wo tlhariha. Xiya swin’wana leswi kombisaka leswaku Yehovha wa yi katekisa nhlengeletano yakwe: ntirho wo chumayela. Mahungu lamanene ma karhi ma chumayeriwa “emisaveni hinkwayo.”—Mat. 24:14. w19.11 24 ¶15-16

Lembe ni lembe hi Siku ro Kombela ku Rivaleriwa, muprista lonkulu a a fanele a hisa murhi wa risuna loko a nga si endla switlhavelo. Hi ku endla tano, a a lava leswaku Xikwembu xi n’wi amukela loko a endla switlhavelo. Loko Yesu a ha ri laha misaveni, a a fanele a endla swilo swin’wana swa nkoka, swilo swa kona a swi ri swa nkoka swinene ku tlula ku nyikela hi vutomi byakwe leswaku ku ponisiwa vanhu. I yini swilo swa kona? A a fanele a tikarhatela ku tshama a tshembekile vutomi byakwe hinkwabyo leswaku Yehovha a ta amukela xitlhavelo xakwe. Hi ku endla tano, Yesu a ta swi veka erivaleni leswaku ku hanya hi ndlela leyi tsakisaka Yehovha, hi yona ntsena ndlela leyi tisaka ntsako. Yesu a ta kombisa leswaku vuhosi bya Tata wakwe byi lulamile swinene. Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u tshame a tshembekile eka Yehovha vutomi byakwe hinkwabyo. Hambiloko a langutane ni miringo, a nga tshikanga ku kombisa leswaku ndlela leyi Tata wakwe a fumaka hayona, hi yona ntsena leyi lulameke.—Filp. 2:8. w19.11 21 ¶6-7

Nkarhi hinkwawo lowu Yesu a wu heteke a ri karhi a chumayela, vaapostola vakwe a va ri vanghana vakwe va ntiyiso. (Swiv. 18:24) Vanghana vo tano a va ri va risima eka Yesu. Hi nkarhi wa vutirheli byakwe ku hava ni un’we wa vamakwavo vakwe va nyama loyi a ri ni ripfumelo eka yena. (Yoh. 7:3-5) Siku rin’wana maxaka yakwe ma kale ma ehleketa leswaku wa penga. (Mar. 3:21) Hi yona mhaka, Yesu a byeleke vaapostola vakwe vo tshembeka marito lama nga eka tsalwa ra namuntlha hi vusiku lebyi a dlayiweke hi byona. Mikarhi yin’wana vaapostola a va n’wi khomisa tingana Yesu kambe u swi be hi makatla swihoxo swa vona, hi ku xiya leswaku a va ri ni ripfumelo eka yena. (Mat. 26:40; Mar. 10:13, 14; Yoh. 6:66-69) Hi vusiku byo hetelela a nga si dlayiwa, Yesu u byele vavanuna volavo vo tshembeka a ku: “Ndzi mi vitana vanghana va mina, hikuva ndzi mi byele swilo hinkwaswo leswi Tatana a ndzi byeleke swona.” (Yoh. 15:15) A swi kanakanisi leswaku vanghana va Yesu a va ri xikhutazo lexikulu eka yena. w19.04 11 ¶11-12

Xana munhu u swi tiva njhani leswaku u hlawuriwe ku ya hanya etilweni? Nhlamulo yi kumeka eka marito ya muapostola Pawulo, lawa a ma tsaleleke Vakreste va le Rhoma, lava a va ‘hlawuriwe ku va vakwetsimi.’ Ku engetela eka marito ya ndzimana ya namuntlha, u va byele leswi: “A mi amukelanga moya lowu mi endlaka mahlonga ni ku mi vangela ku chava kambe mi amukele moya lowu mi endlaka vana va Xikwembu, moya wolowo wu hi endla hi huwelela hi ku: ‘Abba, Tatana!’” (Rhom. 1:7; 8:15) Hi ku tirhisa moya wa xona lowo kwetsima, Xikwembu xi tivisa vatotiwa leswaku va hlawuriwe ku ya hanya etilweni. (1 Tes. 2:12) Yehovha u endla vatotiwa va tiyiseka hi mhaka ya ku hlawuriwa ka vona leswaku va ya hanya etilweni. (1 Yoh. 2:20, 27) Vakreste lava totiweke a va lavi ku byeriwa hi munhu leswaku va totiwile. w20.01 22 ¶7-8

“Nawu wa Kreste” wu simekiwe eka masungulo lama tiyeke, ku nga rirhandzu. (Gal. 6:2) Hinkwaswo leswi Yesu a a swi endla a swi endla hikwalaho ka rirhandzu. U kombise ntwelavusiwana hikwalaho ka rirhandzu. Leswi Yesu a a ri ni ntwelavusiwana, u dyondzise mitshungu, a hanyisa lava vabyaka, a phamela lava a va ri ni ndlala ni ku pfuxa lava feke. (Mat. 14:14; 15:32-38; Mar. 6:34; Luka 7:11-15) A a tiyimisele ku rhangisa swilaveko swa van’wana. Ku tlula kwalaho, u kombise rirhandzu lerikulu hi ku nyikela hi vutomi byakwe leswaku a pfuna vanhu. Na hina hi nga tekelela xikombiso xa Yesu hi ku rhangisa swilaveko swa van’wana. Hi nga tlhela hi tekelela xikombiso xakwe hi ku va ni ntwelavusiwana eka vanhu va le nsin’wini ya hina. Loko hi chumayela ni ku dyondzisa vanhu mahungu lamanene hikwalaho ka ntwelavusiwana, hi va hi ri karhi hi yingisa nawu wa Kreste. w19.05 4 ¶8-10

Yesu u endle leswaku vanhu va tshunxeka eka tidyondzo leti a ti va tshikilela, leti a ti dyondzisiwa hi varhangeri va vukhongeri. Vayuda vo tala va le nkarhini wolowo, a va sindzisiwa ku landzela tidyondzo ta ndhavuko ni ta mavunwa. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Vanhu lava a va dyondzisa van’wana hi nkarhi wolowo, a swi fana ni loko va fe mahlo. Hikwalaho ko ala ku amukela Mesiya ni tidyondzo leti a ti dyondzisa, va tshame emunyameni ni le xidyohweni. (Yoh. 9:1, 14-16, 35-41) Hi ku dyondzisa tidyondzo ta ntiyiso ni ku veka xikombiso lexinene, Yesu u kombe vanhu lava titsongahataka ndlela leyi va nga tshunxekaka hayona eka tidyondzo ta mavunwa. (Mar. 1:22; 2:23–3:5) Yesu u tlhele a tshunxa vanhu evuhlongeni bya xidyoho lexi va velekiweke na xona. Hikwalaho ka xitlhavelo xa Yesu, Xikwembu a xi ta rivalela vanhu lava nga ni ripfumelo ni ku amukela gandzelo ra nkutsulo leri xi ri endleke.—Hev. 10:12-18. w19.12 10 ¶8; 11 ¶10-11

Yehovha u komba Vakreste lava totiweke leswaku u va hlawurile hi ku tirhisa moya wakwe lowo kwetsima. Hi ndlela leyi, moya lowo kwetsima i “mfungho wa xitiyisekiso” xa leswaku enkarhini lowu taka va ta ya hanya etilweni hilaha ku nga heriki, ku nga ri laha misaveni. (2 Kor. 1:21, 22) Loko Mukreste a totiwile, xana swi vula leswaku u ta yi kuma hakelo hambi ko ba lexi dumaka? Doo! Wa swi tiva leswaku u hlawuriwe ku ya hanya etilweni. Kambe u fanele a tsundzuka xitsundzuxo lexi nge: “Vamakwerhu, tikarhateleni ku tshama mi tshembekile leswaku mi tshama mi ri exikarhi ka lava Xikwembu xi va vitaneke ni ku va hlawula, hikuva loko mi ya emahlweni mi endla swilo leswi, a mi nge pfuki mi wile.” (2 Pet. 1:10) Hikwalaho, Mukreste loyi a totiweke loyi a hlawuriweke ku ya hanya etilweni, u ta kuma hakelo yakwe ntsena loko a tshama a tshembekile.—Filp. 3:12-14; Hev. 3:1; Nhlav. 2:10. w20.01 21-22 ¶5-6

Xivangelo xin’wana lexi endleke leswaku vanghana vanharhu va Yobo va nga n’wi tweli vusiwana hi leswi va nga ringetangiki ku twisisa leswi kahlekahle a swi ri karhi swi endleka eka Yobo. Va sungule ku ehleketa swilo leswi hoxeke kutani va n’wi avanyisa hi tihanyi. Hi nga swi papalata njhani ku endla swihoxo leswi fanaka? Tsundzuka leswaku i Yehovha ntsena loyi a tivaka xiyimo xa munhu hi ku helela. Rhiya ndleve loko munhu loyi a xanisekaka a ri karhi a tiphofula. U nga yingiseli ntsena leswi a swi vulaka; tlhela u ringeta ku twisisa ndlela leyi a titwaka hayona. Kutani u ta kota ku twelana ni makwerhu. Ntwelavusiwana wu ta hi pfuna leswaku hi nga hlevi hi swiphiqo leswi vamakwerhu va nga na swona. Munhu loyi a hlevaka a nga ri aki vandlha; wa ri mbundzumuxa. (Swiv. 20:19; Rhom. 14:19) A nga tlhava munhu loyi a nga emaxangwini hi marito. (Efe. 4:31, 32) Hakunene i swa nkoka ku languta swilo leswinene eka munhu ni ku anakanyisisa hi ndlela leyi hi nga n’wi pfunaka hayona leswaku a tiyisela maxangu lama n’wi weleke! w19.06 21-22 ¶8-9