May

Vatswari va nga va pfuna njhani vana va vona leswaku va dyondza hi Yehovha va tlhela va n’wi rhandza? Khongela eka Yehovha u kombela leswaku a ku pfuna hilaha Manowa a endleke hakona. Nakambe u fanele u va vekela xikombiso. Leswi u swi vulaka i swa nkoka; kambe leswi u swi endlaka hi swona leswi nga ta va ni nkucetelo lowukulu eka n’wana wa wena. Hi nga tiyiseka leswaku Yosefa na Mariya va va vekele xikombiso lexinene vana va vona ku katsa na Yesu. Yosefa a a tirha hi matimba leswaku a wundla ndyangu wakwe. Ku engetela kwalaho, Yosefa u dyondzise vana vakwe leswaku va rhandza Yehovha. (Det. 4:9, 10) A a teka ndyangu wakwe a famba na wona eYerusalema “lembe ni lembe” leswaku va ya tlangela Paseka. (Luka 2:41, 42) Kumbexana vatatana van’wana va le nkarhini wakwe a va languta ku teka riendzo ro tano ni mindyangu ya vona tanihi ndzhwalo naswona swi durha. Kambe swi le rivaleni leswaku Yosefa a rhandza ku tirhela Yehovha naswona u dyondzise vana vakwe ku endla hilaha ku fanaka. Mariya na yena a ma tiva kahle Matsalwa. Hi marito ni hi swiendlo, u dyondzise vana vakwe leswaku va rhandza Rito ra Xikwembu. w19.12 24-25 ¶9-12

Hi kota ku swi vona kahle leswaku Yehovha wa hi rhandza eka ndlela leyi a anguleke hayona loko Adamu a tshika ku n’wi yingisa. Loko Adamu a tshika ku yingisa Tata wakwe wa le tilweni, u lahlekeriwe hi lunghelo ra ku va xirho xa ndyangu wa Yehovha lowu tsakeke, yena swin’we ni vatukulu vakwe. (Rhom. 5:12) Hambiswiritano, Yehovha u endle swo karhi leswaku a pfuna vatukulu va Adamu. Yehovha u xupule Adamu kambe u nyike vatukulu vakwe ntshembo. Hi nkarhi wolowo u tshembise leswaku vanhu lava yingisaka, va ta tlhela va va swirho swa ndyangu wakwe. (Gen. 3:15; Rhom. 8:20, 21) Yehovha u endle sweswo swi koteka hi ku tirhisa gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wakwe loyi a n’wi rhandzaka, Yesu. Hi ku nyikela hi N’wana wakwe hikwalaho ka hina, Yehovha u kombise leswaku wa hi rhandza swinene. (Yoh. 3:16) I Tatana lonene. U yingisa swikhongelo swa hina naswona wa hi khathalela hi tindlela hinkwato. Wa hi letela naswona wa hi seketela. Nakambe u hi tshembisa mikateko yo tala. Swa tsakisa ku tiva leswaku Tata wa hina wa hi rhandza naswona wa khathala hi hina. w20.02 6 ¶16-17; 7 ¶20

Xana u tshame u vilerisiwa hi mhaka yo karhi? Kumbexana a wu vilela hileswi van’wana va ku twiseke ku vava hi marito kumbe hi swiendlo swa vona. Kumbe u vilerisiwa hi leswi u swi vuleke kumbe ku swi endla. Kumbexana u endle xihoxo naswona wa vilela hi ku ehleketa leswaku Yehovha a nge pfuki a ku rivalerile. Lexi nyanyisaka xiyimo, i ku ehleketa leswaku ku vilela ka wena ku kombisa leswaku ripfumelo ra wena ra tsekatseka kumbe u munhu wo biha. Xiya swikombiso swi nga ri swingani leswi nga eMatsalweni. Hana mana wa muprofeta Samuwele, a ri ni ripfumelo lerikulu. Kambe a vilela hikwalaho ka leswi xirho xin’wana xa ndyangu wakwe a xi nga n’wi khomanga kahle. (1 Sam. 1:7) Muapostola Pawulo a ri ni ripfumelo leri tiyeke kambe a “vilela hi mavandlha hinkwawo.” (2 Kor. 11:28) Hosi Davhida a ri ni ripfumelo leri tiyeke lerova Yehovha a a n’wi rhandza swinene. (Mit. 13:22) Nilokoswiritano, Davhida u endle swihoxo leswi endleke a vilela ngopfu. (Ps. 38:4) Vanhu lava havanharhu, Yehovha u va chavelerile. w20.02 20 ¶1-2

Loko u tinyiketela, u khongela eka Yehovha hi mbilu hinkwayo kutani u n’wi byela leswaku u ta n’wi tirhela hilaha ku nga heriki. Loko u tinyiketela eka Xikwembu, wa ‘titshika.’ U sungula ku hanyela Yehovha, ku nga nkateko lowu nga pimanisiwiki na nchumu. (Rhom. 14:8) U va u n’wi byela leswaku ku sukela sweswi, u ta tirhela yena, ku nga ri ku titsakisa. Loko u tinyiketela, u va u endla xihlambanyo xa nkoka eka Xikwembu. Yehovha a nga hi sindzisi ku endla xihlambanyo xo tano. Kambe loko hi xi endla, u langutele leswaku hi xi hetisisa. (Ps. 116:12, 14) Ku tinyiketela i xihundla xa wena na Yehovha ntsena. Ku khuvuriwa i nchumu lowu endliwaka emahlweni ka vanhu, hakanyingi wu endliwa etinhlengeletanweni ta miganga kumbe ta swifundzha. Loko u khuvuriwa, u komba van’wana leswaku u tinyiketerile eka Yehovha. Ku khuvuriwa ka wena swi endla van’wana va swi tiva leswaku u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu hinkwayo, hi vutomi bya wena hinkwabyo, hi miehleketo hinkwayo ni hi ntamu wa wena hinkwawo naswona u tiyimisele ku n’wi tirhela hilaha ku nga heriki.—Mar. 12:30. w20.03 9 ¶4-5

Sathana u endla leswaku vanhu va rivala Yehovha. Endzhaku ka rifu ra vaapostola va Yesu, van’wana lava a va tivula Vakreste va sungule ku dyondzisa mavunwa. (Mit. 20:29, 30) Vagwinehi volavo va sungule ku endla leswaku vanhu va nga ha xi tivi Xikwembu xa ntiyiso. Hi xikombiso, va tshike ku tirhisa vito ra Xikwembu eTibibeleni ta vona kutani va ri siva hi rito, “Hosi.” Hi ku susa vito ra Yehovha va ri siva hi “Hosi” va endle leswaku vahlayi va Bibele swi va tikela ku hambanisa Yehovha ni “tihosi” letin’wana leti boxiwaka eBibeleni. (1 Kor. 8:5) Va tirhise rito “Hosi” eka Yehovha ni le ka Yesu, leswi endlaka swi tika ku twisisa leswaku Yehovha ni N’wana wakwe va hambana naswona va ni swikhundlha leswi nga faniki. (Yoh. 17:3) Ku pfilunganyeka loku ku tswale dyondzo ya Vunharhu bya Tilo, leyi nga riki kona eRitweni ra Xikwembu. Hikwalaho ka sweswo, vanhu vo tala va pfumela leswaku a swi koteki ku tiva Xikwembu. Wolawo i mavunwa lama chavisaka hakunene!—Mit. 17:27. w19.06 5 ¶11

Ndlela yin’wana yo wu endla kahle ntirho wa Xikwembu i ku antswisa vutshila bya hina entirhweni wo chumayela. (Swiv. 1:5; 1 Tim 4:13, 15) Hakunene hi ni lunghelo lerikulu ro va “vatirhikulobye” na Yehovha! (1 Kor. 3:9) Loko u “tiva swilo leswi nga swa nkoka swinene” naswona u hisekela ntirho wo chumayela, u ta “[tirhela] Yehovha [u] tsakile.” (Filp. 1:10; Ps. 100:2) Tanihi mutirheli wa Xikwembu, u nga tiyiseka leswaku u ta ku nyika matimba leswaku u wu endla kahle ntirho wa Xikwembu ku nga khathariseki swihinga leswi u nga ha vaka na swona. (2 Kor. 4:1, 7; 6:4) Hambiloko swiyimo swa wena swi ku pfumelela ku chumayela nkarhi wutsongo kumbe nkarhi hinkwawo “u ta va ni xivangelo xo tibuma” loko u chumayela hi mbilu hinkwayo. (Gal. 6:4) Loko u wu endla kahle ntirho wa Xikwembu, u va u kombisa rirhandzu eka Yehovha ni le ka vanhu van’wana. “Loko u endla tano u ta tiponisa u tlhela u ponisa ni lava ku yingisaka.”—1 Tim. 4:16. w19.04 6 ¶15; 7 ¶17

Ndlela yin’wana leyi Sathana ni madimona yakwe va yi tirhisaka swinene ku kanganyisa vanhu, i vungoma. Vanhu lava tirhisaka vungoma va vula leswaku va kota ku tiva kumbe ku lawula swilo leswi hi ntolovelo vanhu va nga swi kotiki ku swi lawula kumbe ku swi tiva. Hi xikombiso, van’wana va vula leswaku va kota ku vhumba vumundzuku. Van’wana va nga ha endla onge a va ri karhi va vulavula ni vanhu lava feke. Van’wana va tirhisa vuloyi kumbe masalamusi naswona va nga ha ringeta ku loya van’wana. Ndzavisiso lowu endliweke eka matiko ya 18 ya le Latin Amerika ni le Kharibiya, wu kume leswaku kotara ya vanhu lava kamberiweke va tshembela eka masalamusi ni vuloyi naswona vo tala va vona va tshemba leswaku swa koteka ku vulavurisana ni vafi. Ku tlhele ku endliwa ndzavisiso wun’wana eka matiko ya 18 ya le Afrika. Eka ndzavisiso wolowo ku kumeke leswaku ku tlula hafu ya vona va pfumela eka vuloyi. Entiyisweni, kun’wana ni kun’wana laha hi tshamaka kona hi fanele hi tisirhelela eka vungoma. w19.04 20-21 ¶3-4

Yehovha Xikwembu u venga mixaka hinkwayo ya vuhomboloki. (Ps. 5:4-6) Yehovha u ku venga ngopfu ku xanisiwa ka vana hi swa masangu hikuva i xidyoho lexikulu lexi nyenyetsaka emahlweni ka yena! Leswi hi tekelelaka Yehovha tanihi Timbhoni takwe, ha ku nyenya ku xanisiwa ka vana hi swa masangu naswona a hi swi pfumeleli evandlheni ra Vukreste. (Rhom. 12:9) Ku xanisiwa ka vana ka muxaka wun’wana na wun’wana ku lwisana ni “nawu wa Kreste”! (Gal. 6:2) Hinkwaswo leswi Yesu a swi dyondziseke hi marito ni hi swiendlo, swi sekeriwe erirhandzwini naswona swi kondletela vululami. Leswi Vakreste va landzelaka nawu lowu, va khoma vana hi ndlela leyi yi va endlaka va titwa va hlayisekile ni ku rhandziwa. Ku xanisa vana hi swa masangu swi bihile, swi kombisa vutianakanyi naswona swi endla n’wana a titwa a nga sirhelelekanga, a nga rhandziwi naswona a ri xikangalafula. Khombo leri ri khumba ni Vakreste va ntiyiso. Hikwalahokayini? “Vanhu vo homboloka ni vaxisi” va andza naswona van’wana va ringeta ni ku nghena evandlheni. (2 Tim. 3:13) Ku engetela kwalaho, van’wana lava tivulaka swirho swa vandlha, va sungule ku va ni ku navela ka nyama loku humeke endleleni, ivi va xanisa vana hi swa masangu. w19.05 8 ¶1-3

Munhu loyi a tshikilelekeke swi nga ha n’wi tikela ku khongela. Loko hi lava ku chavelela munhu wo tano, hi nga khongela na yena, hi boxa vito rakwe exikhongelweni. Hi nga ha byela Yehovha ndlela leyi hi n’wi rhandzaka hayona, ni leswaku i wa nkoka evandlheni. Hi nga ha kombela Yehovha leswaku a chavelela ni ku nyika nandza wakwe la rhandzekaka ku rhula. Swikhongelo swo tano swi nga n’wi chavelela swinene. Rhanga hi ku ehleketa u nga si pfula nomu. Loko wo phatluka kunene u nga twisa munhu ku vava. Marito ya musa ma chavelela. (Swiv. 12:18) Hikwalaho, kombela Yehovha a ku pfuna ku tirhisa marito ya musa, lama chavelelaka. Tsundzuka leswaku marito lama pfunaka swinene, ma huma eka Yehovha naswona hi nga ma kuma eBibeleni. (Hev. 4:12) Loko hi chavelela van’wana, hi va tsundzuxa leswaku Yehovha wa va rhandza. Nakambe hi nga tshuki hi rivala leswaku Yehovha i Xikwembu lexi rhandzaka vululami. Yehovha wa va tiva hinkwavo lava tshameke va xanisiwa, hambiloko van’wana va nga swi tivi. Yehovha u ta endla leswaku hinkwavo vaxanisi lava nga hundzukiki va xupuriwa.—Tinhl. 14:18. w19.05 18 ¶18; 19 ¶19, 21

Sathana u lava hi tshika ku rhandza Yehovha. Leswaku a fikelela xikongomelo xakwe, u ringeta ku kucetela mianakanyo ya hina leswaku hi ehleketa hi ndlela leyi a lavaka hayona. U ringeta ku hi kucetela leswaku hi n’wi landzela, hi ku tirhisa swilo leswi hi swi rhandzaka. (Kol. 2:4) Xana hakunene hi le khombyeni ro hambukisiwa hi Sathana? Ina. Tsundzuka leswaku loko Pawulo a tsala xilemukiso lexi nga eka Vakolosa 2:8, a nga xi tsalelanga lava nga riki Vakreste. A xi tsalele Vakreste lava totiweke hi moya lowo kwetsima. (Kol. 1:2, 5) Vakreste volavo a va ri ekhombyeni ro hambukisiwa, hilaha ku fanaka na hina namuntlha hi le khombyeni lerikulu. (1 Kor. 10:12) Hikwalahokayini? Sathana u lahleriwe laha misaveni naswona u tiyimisele ku hambukisa malandza ya Xikwembu yo tshembeka. (Nhlav. 12:9, 12, 17) Ku engetela kwalaho, hi hanya emikarhini leyi vanhu vo homboloka ni vaxisi va yaka va “nyanya ku biha.”—2 Tim. 3:1, 13. w19.06 2 ¶1-2

Eliya u teriwe hi ku chava loko a twa leswaku Hosi ya xisati Yezabele a lava ku n’wi dlaya. U balekele eBera-xeba. A a ri ni gome lerova a “kombela [ku] fa.” I yini lexi endleke a titwa hi ndlela yoleyo? Eliya a a nga hetisekanga “a ri munhu la fanaka na hina.” (Yak. 5:17) Kumbexana a a titwa a tshikileleke ngopfu naswona a karhele ngopfu. Swi tikomba onge Eliya u vone ku tikarhata kakwe ko kondletela vugandzeri bya ntiyiso ku ri nyuku wa mbyana, a a vona onge a ku antswi nchumu eIsrayele naswona hi yena ntsena loyi a gandzela Yehovha. (1 Tih. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Yehovha a a yi twisisa ndlela leyi muprofeta loyi a a titwa hayona naswona a nga n’wi hlundzukelanga hikwalaho ka leswi a phofuleke ndlela leyi a a titwa hayona. Ematshan’wini ya sweswo, u pfune Eliya leswaku a va ni matimba. (1 Tih. 19:5-7) Endzhakunyana, Yehovha u lulamise miehleketo ya Eliya hi musa hi ku n’wi komba matimba ya Yena lama hlamarisaka. Yehovha u byele Eliya leswaku a ka ha ri ni 7 000 wa vagandzeri vakwe eIsrayele lava nga n’wi gandzelangiki Bali. (1 Tih. 19:11-18) Hi ndlela yoleyo Yehovha u kombe Eliya leswaku wa n’wi rhandza. w19.06 15-16 ¶5-6

Landzela nkongomiso mikarhi hinkwayo. Loko hi landzela nkongomiso lowu humaka eka vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri, hi ta papalata swiphiqo. Hi xikombiso, etikweni leri ntirho wa hina wu yirisiweke, vamakwerhu lava nga ni vutihlamuleri a va vule leswaku vahuweleri a va fanelanga va fambisa mikandziyiso ensin’wini. Hambiswiritano, makwerhu un’wana loyi a nga phayona a nga yingisanga, a a ehleketa leswaku yena u tiva ku antswa hiloko a fambisa tibuku. Ku humelele yini? Loko yena ni lava a a famba na vona, va heta ku chumayela vanhu lava va nga hlangana na vona, maphorisa ma va konanisile. Swi tikomba onge maphorisa a ma va sale endzhaku, ma famba ma teketela tibuku leti va ti fambiseke. Hi dyondza yini emhakeni leyi? Hi fanele hi landzela nkongomiso hambiloko hi nga pfumelelani na wona. Mikarhi hinkwayo Yehovha wa tsaka loko hi yingisa vamakwerhu lava a va vekeke leswaku va hi rhangela.—Hev. 13:7, 17. w19.07 12 ¶17

Hi vusiku lebyi Hosi ya hina Yesu a a ta dlayiwa ha byona, u vule leswaku hinkwavo lava hlawulaka ku va vadyondzisiwa vakwe va ta vengiwa. (Yoh. 17:14) Ku sukela nkarhi wolowo ku ta fikela namuntlha, Vakreste lava tshembekaka lava nga Timbhoni ta Yehovha va xanisiwe hi vanhu lava nga gandzeliki Yehovha. Leswi makumu ma tshinelaka, valala va hina va ta ya va hi venga swinene. (Mat. 24:9) I yini leswi hi nga swi endlaka sweswi leswaku hi ta kota ku tiyisela loko hi xanisiwa? A swi kali swi lava leswaku hi ringeta ku ehleketa hi swilo hinkwaswo swo biha leswi nga hi humelelaka. Loko hi ehleketa hi swilo hinkwaswo swo biha leswi nga hi humelelaka, hi nga ha khomiwa hi rhumbyana. Kutani hi tshika ku tirhela Yehovha hambiloko hi nga si weriwa hi maxangu. (Swiv. 12:25; 17:22) Ku chava vanhu i tlhari lerikulu leri “nala wa [hina] Diyavulosi” a ringetaka ku hi hlasela ha rona. (1 Pet. 5:8, 9) I swa nkoka ku tiyisa vuxaka bya hina na Yehovha sweswi. w19.07 2 ¶1-3

A swi kanakanisi leswaku vaapostola a va tsake ngopfu loko va hlengeletanile entshaveni. Yesu endzhaku ka loko a pfuxiwile, u va kombele leswaku va ya hlangana na yena kwale ntshaveni. (Mat. 28:16) Kumbexana lowu hi wona nkarhi lowu a nga “humele[la] eka vamakwerhu vo tlula 500 hi nkarhi wun’we.” (1 Kor. 15:6) Hikwalahokayini Yesu a va kombele leswaku va ya hlangana na yena kwale? Leswaku a ta va nyika xileriso xo tsakisa swinene, lexi nge: “Hikwalaho, fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa.” (Mat. 28:18-20) Vadyondzisiwa lava tweke marito ya Yesu va hundzuke Vakreste vo sungula. Xikongomelo lexikulu xa Vakreste volavo a ku ri ku endla vanhu va va vadyondzisiwa va Kreste. Namuntlha emisaveni hinkwayo, ku ni mavandlha yo tala ya Vakreste va ntiyiso, naswona xikongomelo xa vona xa ha fana ni xa Vakreste vo sungula. w19.07 14 ¶1-2

Mulanguteri wa xifundzha wa le Norway u vula leswaku vanhu lava nga laviki ku vulavula hi Xikwembu mikarhi yo tala va rhandza ku vulavula hi leswi humelelaka laha misava. Endzhaku ko pfuxela munhu, u ri: “Xana u ehleketa leswaku hi ta kala hi va ni vumundzuku lebyinene? Xana vumundzuku bya hina byi le mavokweni ya van’watipolitiki, van’wasayense kumbe munhu un’wana?” Endzhaku ko n’wi yingisela hi vurhon’wana, u hlaya tsalwa kumbe a hlamusela tsalwa leri vulavulaka hi vumundzuku. Van’wana va tsakisiwa hi xitshembiso lexi kumekaka eBibeleni lexi vulaka leswaku misava yi ta va kona hilaha ku nga riki na makumu naswona vanhu lavanene va ta tshama eka yona hilaha ku nga heriki. (Ps. 37:29) Hikwalahokayini swi ri swa nkoka ku tirhisa tindlela to hambanahambana loko hi sungula mabulo ni vanhu lava hi hlanganaka na vona? Hikuva vanhu a va fani. Van’wana a va na xiphiqo loko u bula na vona hi Bibele kumbe hi Xikwembu, kasi van’wana swi nga ha lava u rhanga u bula na vona hi timhaka tin’wana. Hambiswiritano, hi fanele hi tiyimisela ku vulavula ni vanhu va mixaka hinkwayo. (Rhom. 1:14-16) Yehovha hi yena a mirisaka ntiyiso etimbilwini ta vanhu lava rhandzaka leswinene.—1 Kor. 3:6, 7. w19.07 22-23 ¶10-11

Leswi Xikwembu xi hi rhandzaka swinene, na hina hi fanele hi rhandza vamakwerhu. (1 Yoh. 4:20, 21) Hi nga ha tibyela leswaku swa olova ku rhandza vamakwerhu hikuva hinkwerhu hi gandzela Yehovha naswona hi ringeta ku n’wi tekelela. Hinkwerhu hi landzela xikombiso xa Yesu, loyi a hi rhandzeke lerova a nyikela hi vutomi byakwe hikwalaho ka hina. Kambe mikarhi yin’wana swi nga ha tika ku yingisa nawu wa ku rhandza vamakwerhu. Efodiya na Sintika i vamakwerhu va xisati lava a va hiseka lava a va ‘tirha’ na muapostola Pawulo. Kambe swi nga endleka va holovile kutani vunghana byi hela. Loko Pawulo a tsalela vandlha leri Efodiya na Sintika a va ri eka rona u va boxe hi mavito loko a va nyika ndzayo “leswaku va va ni mianakanyo yin’we.” (Filp. 4:2, 3) Pawulo u vone swi fanerile leswaku a laya vandlha hinkwaro a ku: “Endlani swilo hinkwaswo mi nga gunguli kumbe ku kanetana.”—Filp. 2:14. w19.08 9 ¶6-7

Swa tsakisa ku tiva leswaku mavandlha ni vamakwerhu vo tala va endla leswi va nga swi kotaka ku pfuna lava nga entirhweni wa nkarhi hinkwawo leswaku va kota ku ya emahlweni ni swiavelo swa vona. Va endla tano hi ku va khutaza, hi ku va nyika mali kumbe swilo swo karhi kumbe hi ku va pfuna hi ku khathalela vatswari va vona lava nga emakaya. Loko lava nga entirhweni wa nkarhi hinkwawo va suka eswiavelweni swa vona va ta evandlheni ra n’wina, u nga ehleketi leswaku va cinciwe hikwalaho ka leswi a va nga wu endli kahle ntirho wa vona kumbe va dyohile. Ematshan’weni yo ehleketa sweswo, va pfune leswaku va hatla va tolovela ndhawu yoleyo. Va amukele hi mandla mambirhi, u va bumabumela eka ntirho lowu va wu endleke hambiloko mavabyi ma va sivela ku endla swo tala. Bula na vona leswaku u ta va tiva ku antswa. Tswonga swo karhi eka vutivi, ndzetelo ni ntokoto wa vona. Lava va ha ku kumaka swiavelo leswintshwa, va nga ha tsakela ku rhanga va pfuniwa leswaku va kuma ndhawu yo tshama, va kombiwa swo famba ha swona, ntirho ni swilo swin’wana leswi lavekaka. w19.08 23-24 ¶12-13

Gogo u ta titshega hi “vanhu” ku nga mavuthu yakwe ya nyimpi. (2 Tikr. 32:8) Hina hi ta titshega hi Yehovha Xikwembu xa hina hambileswi matiko ma nga ta hi teka hi ri swiphukuphuku. Tsundzuka, swikwembu swa matimba swa Babilona Lonkulu swi tsandzekile ku n’wi ponisa eka “xivandzana” ni le ka “timhondzo ta khume”! (Nhlav. 17:16) Hikwalaho, Gogo u ta tibyela leswaku u ta hi lovisa hi ku olova. U ta hlasela vanhu va Yehovha “ku fana ni mapapa lama [funengeteke] tiko.” Kambe swi nga si ya kwihi, Gogo u ta swi vona leswaku u tihoxe ekhombyeni. Gogo u ta swi xiya leswaku u lwa na Yehovha hilaha Faro a swi xiyeke hakona loko a ri eLwandle ro Tshwuka. (Eks. 14:1-4; Ezek. 38:3, 4, 18, 21-23) Kreste ni mavuthu yakwe ya le tilweni va ta sirhelela vanhu va Xikwembu kutani va lovisa Gogo ni mavuthu yakwe. (Nhlav. 19:11, 14, 15) Kambe ku ta endleka yini hi Sathana, nala lonkulu wa Yehovha, loyi mavunwa yakwe ma endleke matiko ma ya eArmagedoni? Yesu u ta n’wi khoma swin’we ni madimona yakwe a va pfalela ekheleni ro enta ku ringana malembe ya gidi.—Nhlav. 20:1-3. w19.09 11-12 ¶14-15

Hi ntumbuluko, hi navela ku vona swilo leswi Yehovha a hi tshembiseke swona. Hambiswiritano, loko hi vona onge switshembiso leswi hi swi rindzeleke swa hlwela hi nga ha tshika ku hiseka. Hi nga ha hela matimba. (Swiv. 13:12) Leswi swi endlekile eku sunguleni ka va-1900. Hi nkarhi wolowo, Vakreste vo tala lava totiweke a va langutele ku ya etilweni hi 1914. Loko sweswo swi nga endlekanga, xana Vakreste vo tshembeka va endle yini? A va helanga matimba emphikizanweni wa vutomi hikuva nchumu wa nkoka ngopfu eka vona a ku ri ku tirhela Yehovha hi ku tshembeka, ku nga ri ku ya etilweni. A va tiyimisele ku tsutsuma hi ku tiyisela emphikizanweni wa vutomi. A swi kanakanisi leswaku u navela ku swi vona loko Yehovha a basisa vito rakwe, loko a kombisa leswaku ndlela leyi a fumaka hayona i yinene ni loko a hi endlela hinkwaswo leswi a hi tshembiseke swona. Swi tive leswaku swilo leswi hinkwaswo swi ta endleka hi nkarhi lowu Yehovha a wu vekeke. Loko ha ha rindzele nkarhi wolowo, a hi tshameni hi khomekile hi ku tirhela Yehovha, hi nga heli matimba loko swilo leswi hi swi languteleke swi nga endleki. w19.08 4-5 ¶9-10

Tivutise: ‘Xana ndzi tiviwa hi ku titsongahata ni ku va munhu wo rhula? Xana ndza yi endla mitirho leyi vonakaka yi ri ya xiyimo xa le hansi leswaku ndzi tirhela van’wana? Xana ndzi ni musa?’ Yesu a endla leswaku vanhu lava a tirha na vona va titwa va ntshunxekile naswona a swi n’wi tsakisa ku va letela. (Luka 10:1, 19-21) A khutaza vadyondzisiwa vakwe ku vutisa loko swilo va nga swi twisisi naswona a tiyimiserile ku twa mavonelo ya vona. (Mat. 16:13-16) Vadyondzisiwa va Yesu a va tsakile swinene ku fana ni swimilana leswi byariweke entangeni lowu khathaleriwaka kahle. Va yingise leswi Yesu a va dyondziseke swona naswona va kume vuyelo lebyinene loko va ri karhi va chumayela mahungu lamanene. Xana u ni vulawuri byo karhi? Loko swi ri tano, tivutise: ‘Xana ndzi va khoma njhani vanhu entirhweni kumbe ekaya? Xana ndzi endla leswaku ku va ni ku rhula? Xana ndza va khutaza van’wana ku vutisa swivutiso? Xana ndzi tiyimiserile ku yingisa mavonelo ya vona?’ A hi fanelanga hi fana ni Vafarisi lava a va hlundzuka loko vanhu va va vutisa swivutiso, va tlhela va xanisa vanhu lava a va ri ni mavonelo yo hambana ni ya vona.—Mar. 3:1-6; Yoh. 9:29-34. w19.09 20 ¶1; 23 ¶9-11

Mikarhi yin’wana varhangeri va matiko va vula marito lawa loko va kondletela ku rhula exikarhi ka matiko yo karhi. Kambe xitiviso lexi nge “ku ni ku rhula ni nsirhelelo” lexi Bibele yi vulavulaka hi xona xi ta va xi hambanile. Hikwalahokayini? Endzhaku ka xitiviso xexo, vanhu va ta ehleketa leswaku varhangeri va matiko va swi kotile ku endla misava yi va ndhawu yo rhula ni leyi sirhelelekeke. Loko va ha tibyela sweswo, ku ta sungula “nhlomulo lowukulu” kutani va “lovisiwa hi xitshuketa.” (Mat. 24: 21) A hi swi tivi leswi nga ta endla ku tivisiwa xitiviso xexo ni leswaku xi ta tivisiwa njhani. Nakambe a hi swi tivi loko xi ta tivisiwa kan’we kumbe xi ta tivisiwa ko tala. Ku nga khathariseki ndlela leyi xi nga ta tivisiwa hayona, lexi hi xi tivaka hi lexi: A hi fanelanga hi kanganyisiwa hikuva ha swi tiva leswaku vafumi va misava a va nge swi koti ku tisa ku rhula laha misaveni. Kurinasweswo, ku ta va ku ri xikombiso xa leswaku “siku ra Yehovha” ri kwala nyongeni!—1 Tes. 5:2. w19.10 8-9 ¶3-4

Nyimpi ya Armagedoni yi ta herisa misava leyi lawuriwaka hi Sathana hi ku helela. Kambe a hi fanelanga hi chava. Hikwalahokayini? Hikuva leyi i nyimpi ya Xikwembu. (Swiv. 1:33; Ezek. 38:18-20; Zak. 14:3) Yesu Kreste hi yena loyi a nga ta rhangela vuthu ra nyimpi hi ku kongomisiwa hi Yehovha. U ta tirha swin’we ni vatotiwa lava pfuxiweke ni timiriyadi ta tintsumi. Va ta lwa na Sathana, madimona yakwe ni mavuthu yakwe ya laha misaveni. (Nhlav. 6:2; 17:14) Yehovha wa hi tiyisekisa, u ri: “A ku na tlhari leri nga ta ku hlasela ri ku hlula.” (Esa. 54:17) “Ntshungu lowukulu” lowu gandzelaka Yehovha hi ku tshembeka wu ta pona hi nkarhi wa “[nhlomulo] lowukulu!” Wu ta ya emahlweni wu endlela Yehovha ntirho wo kwetsima. (Nhlav. 7:9, 13-17) Hakunene Bibele ya hi tiyisekisa leswaku hi ta pona hi nkarhi wa nhlomulo lowukulu! Ha swi tiva leswaku “Yehovha u sirhelela lava tshembekaka.” (Ps. 31:23) Vanhu hinkwavo lava rhandzaka Yehovha va tlhela va n’wi gandzela, va ta khana loko va n’wi vona a vangamisa vito rakwe leri kwetsimaka.—Ezek. 38:23. w19.10 18-19 ¶17-18

Tanihi leswi hi hanyaka evugimamusi bya ‘masiku yo hetelela,’ hi ta langutana ni maxangu. (2 Tim. 3:1) Hi xikombiso, endzhaku ka nhlawulo, etikweni rin’wana ra le vupela-dyambu bya Afrika ku pfuke hasahasa leyikulu swinene. Ku tlula tin’hweti ta tsevu, vamakwerhu a va nga koti ku fambafamba hikwalaho ka madzolonga lawa a ma ri kona. I yini lexi endleke va kota ku tiyisela hi nkarhi wolowo wa mangava? Van’wana va kume vutumbelo emakaya ya vamakwerhu lava a va tshama etindhawini leti a ti nga ri na madzolonga. Makwerhu un’wana u te: “Ndzi swi tlangerile swinene ku tikuma ndzi ri ni vanghana va mina hi nkarhi wolowo. A hi khutazana swinene.” Loko ‘nhlomulo lowukulu’ wu sungula, hi ta swi tlangela swinene ku va ni vanghana lava va hi rhandzaka. (Nhlav. 7:14) Hikwalaho, hi fanele hi tikarhatela ku tiyisa vunghana bya hina sweswi. (1 Pet. 4:7, 8) Hikwalahokayini? Hikuva valala va hina va ta lava ku hi hambanisa hi ku tirhisa mavunwa. Va ta ringeta ku endla leswaku hi banana hi rhanga ro hisa. Kambe matshalatshala ya vona ku to va nyuku wa mbyana. A va nge swi koti ku hi hambanisa. w19.11 2 ¶1-2; 7 ¶19

Sathana, “tata wa mavunwa,” u tirhisa vanhu vakwe leswaku a hangalasa mavunwa hi Yehovha ni hi vamakwerhu. (Yoh. 8:44) Hi xikombiso, vagwinehi va tirhisa ti-website, thelevhixini ni swihaxamahungu swin’wana leswaku va hangalasa rungula ra mavunwa mayelana ni nhlangano wa Yehovha. Mavunwa wolawo i yin’wana ya “miseve . . . leyi pfurhaka” ya Sathana. Hi fanele hi endla yini loko un’wana a hi byela mavunwa yo tano? A hi fanelanga hi ma yingisa! Hikwalahokayini? Hikuva hi ni ripfumelo eka Yehovha naswona ha va tshemba vamakwerhu. A hi lavi ku tihlanganisa ni vagwinehi nikatsongo. Hi papalata swilo hinkwaswo leswi nga endlaka hi tikuma hi burisane na vona. Xana u swi kotile ku papalata ku yingisa mavunwa lawa vagwinehi va ma hangalasaka? Loko swi ri tano, wa bumabumeriwa. Kambe hi fanele hi tshama hi xalamukile hikuva Sathana u ni marhengu man’wana lawa a ringetaka ku hi hlasela hi wona. w19.11 15 ¶8; 16 ¶11

Loko u endla swiboho, kambisisa swikongomelo swa wena. Yehovha u lava hi tshembeka eka swilo hinkwaswo. Hikwalaho, na hina loko hi endla swiboho hi lava ku tshembeka eka hina vini ni le ka vanhu van’wana. Loko hi nga tshembeki, swi ta hi tikela ku hetisisa swiboho leswi hi swi endlaka. Hi xikombiso, makwerhu loyi a ha riki muntshwa a nga endla xiboho xo va phayona ra nkarhi hinkwawo. Kambe hi ku famba ka nkarhi, swi sungula ku n’wi tikela ku fikelela tiawara leti lavekaka naswona a nga ha wu tsakeli ntirho wakwe. Swi nga endleka a a tibyela leswaku xikongomelo xakwe xo phayona a ku ri ku tsakisa Yehovha. Kambe u kuma leswaku entiyisweni, a a lava ku tsakisa vatswari vakwe kumbe munhu un’wana. Ehleketa hi munhu loyi a dyondzeriwaka Bibele naswona a endlaka xiboho xo tshika ku dzaha. Swa n’wi tikela loko a ha sungula, hi ku famba ka nkarhi u kota ku heta vhiki kumbe mavhiki mambirhi a nga dzahanga, siku rin’wana a tlhela a dzaha. Kambe eku heteleleni a ku swi thya, hi ku helela! Ndlela leyi a rhandzaka Yehovha hayona ni ku tiyimisela kakwe ku n’wi tsakisa hi swona leswi endleke a kota ku tshika ku dzaha.—Kol. 1:10; 3:23. w19.11 27 ¶9; 29 ¶10

Muapostola Pawulo a a tshemba leswaku u ta heta mphikizano kutani a fikelela pakani yakwe. Leswi a a ri Mukreste loyi a totiweke a a langutele ku kuma “hakelo ya ku vitaneriwa etilweni hi Xikwembu.” Hambiswiritano, a a swi tiva leswaku u ta kuma hakelo yoleyo loko a ya emahlweni a “tikarhatela” ku yi kuma. (Filp. 3:14) Hakunene Pawulo u tirhise xikombiso xa kahle ku pfuna Vafilipiya leswaku va ya emahlweni va tikarhatela ku fikelela pakani ya vona. Pawulo u tsundzuxe Vakreste va le Filipiya leswaku i vaakatiko va le tilweni. (Filp. 3:20) Hikwalahokayini a va fanele va tsundzuka sweswo? Hikuva emikarhini ya vona, ku va muakatiko wa Rhoma a swi tekeriwa ehenhla. Kambe, eka Vakreste lava totiweke, ku ya hanya etilweni a swi ri swa nkoka hikuva a va ta kuma mikateko yo tala. Ku va muakatiko wa Rhoma a swi nga ri nchumu loko swi pimanisiwa ni ku ya hanya etilweni! Vakreste lava totiweke va hi vekela xikombiso lexinene hi ku tikarhatela ku fikelela pakani ya vona yo ya hanya etilweni hilaha ku nga heriki. w19.08 6 ¶14-15

Tshunxeko wolowo, a wu ri wa nkoka swinene ku tlula lowu Vaisrayele a va wu kuma hi lembe ra Yubili! (Lev. 25:8-12) Hi xikombiso, wanuna loyi a kuma tshunxeko hi Yubili, a swi ta endleka leswaku a tlhela a va hlonga naswona a ta hetelela a file. Hi siku ra Pentekosta ya 33 C.E., Yehovha u tote vaapostola ni vavanuna van’wana swin’we ni vavasati vo tshembeka hi moya lowo kwetsima. U va endle vana va yena leswaku hi ku famba ka nkarhi va ta pfuxeriwa etilweni va ya fuma na Yesu. (Rhom. 8:2, 15-17) Lava hi vona vanhu vo sungula ku vuyeriwa eka tshunxeko lowu Yesu a vulavuleke ha wona esinagogeni ya le Nazareta. (Luka 4:16-19, 21) Vavanuna ni vavasati lava, a va nga ha ri mahlonga ya tidyondzo ta mavunwa ni mikhuva leyi nga sekeriwangiki ematsalweni ya varhangeri va vukhongeri va Vayuda. Nakambe, Xikwembu a xi va teka tanihi lava tshunxiweke eka xidyoho lexi yisaka eku feni. Yubili yo fanekisela leyi sunguleke hi ku totiwa ka valandzeri Vakreste hi lembe ra 33 C.E. yi ta hela loko Mfumo wa Yesu wa Gidi ra Malembe wu fika emakumu. w19.12 11 ¶11-12

Vatswari, pfunani vana va n’wina leswaku va hlawula vanghana lavanene. Vatswari havambirhi va fanele va tiva vanghana va vana va vona nileswi va swi endlaka. Leswi swi katsa ku va vatswari va tiva vanhu lava vana va vona va burisanaka na vona eka social media ni hi foni. Vanghana volavo, va nga va ni nkucetelo lowukulu evuton’wini bya vana. Vatswari vo tala va tikarhatela ku endla leswaku vana va vona va endla xinghana ni vanhu lava nga xikombiso lexinene loko swi ta emhakeni ya ku tirhela Xikwembu. Hi xikombiso, N’Déni na Bomine, ku nga vatekani va le Côte d’Ivoire, hakanyingi va rhurhela mulanguteri wa muganga. N’Déni u ri: “Leswi swi ve ni nkucetelo lowukulu eka n’wana wa hina. U sungule ku phayona naswona sweswi i mupfuni wa mulanguteri wa muganga.” Loko vatswari va sungula ku letela vana va ha ri vatsongo swa pfuna swinene. (Swiv. 22:6) Ehleketa hi Timotiya. Mana wakwe Yunisi ni kokwa wakwe Luwisa, va sungule ku n’wi letela a ha ri “ricece.”—2 Tim. 1:5; 3:15. w19.12 25 ¶14; 26 ¶16-17

Vana munghana la tshembekaka. Hi xikombiso, loko hi tshembise vamakwerhu leswaku hi ta va pfuna loko va lava ku pfuniwa, a hi hetisiseni xitshembiso xa hina. (Mat. 5:37; Luka 16:10) Loko vanhu lava lavaka ku pfuniwa va xiya ku tshembeka ka hina, va chaveleleka swinene. Makwerhu un’wana wa xisati u ri: “Swa chavelela ku tiva leswaku munhu loyi a tshembiseke ku pfuna u ta fika hi nkarhi lowu faneleke a ta hetisisa xitshembiso xakwe.” Hakanyingi vanhu lava nga emaxangwini va chaveleleka loko va tiphofula eka munghana loyi a tshembekaka. Leswaku hi va vanghana vo tshembeka, hi fanele hi va ni mbilu yo leha. Loko Zhanna a tshikiwe hi nuna, u titwe a chavelelekile endzhaku ko vulavula ni vanghana vakwe hi ndlela leyi a titwaka hayona. U ri: “Va ndzi lehisele mbilu loko ndzi ri karhi ndzi vulavula hambileswi a ndzi vula xilo xin’we hi ku phindhaphindha.” Ku lehisa mbilu ni ku yingisa hi vurhon’wana, swi nga endla leswaku na wena u va munghana wo tshembeka. w20.01 10-11 ¶9-11

EBibeleni, ku ni swikombiso swo tala swa vanhu vo tshembeka lava kumeke moya lowo kwetsima kambe a va hlawuriwanga leswaku va ya hanya etilweni. Davhida a a kongomisiwa hi moya lowo kwetsima. (1 Sam. 16:13) Moya lowo kwetsima wu n’wi pfunile leswaku a tiva Yehovha ku antswa ni ku tsala tibuku to karhi ta Bibele. (Mar. 12:36) Nilokoswiritano, muapostola Petro u vule leswaku Davhida “a nga tlhandlukelanga ematilweni.” (Mit. 2:34) Yohane Mukhuvuri a a ri “ni moya lowo kwetsima.” (Luka 1:13-16) Yesu u vule leswaku a ku nga ri na munhu lonkulu ku fana na Yohane, kambe u tlhele a vula leswaku Yohane a nge vi xiphemu xa lava nga ta Fuma na yena etilweni. (Mat. 11:10, 11) Yehovha u nyike vanuna lava matimba yo endla swilo swo hlamarisa hi ku tirhisa moya wakwe lowo kwetsima kambe a nga va hlawulanga leswaku va ya hanya etilweni. Xana leswi swi vula leswaku a va nga tshembekanga? Doo! Yehovha u ta va pfuxa leswaku va ta tiphina hi vutomi eParadeyisini laha misaveni.—Yoh. 5:28, 29; Mit. 24:15. w20.01 25 ¶15

Yehovha u hi rhambile leswaku hi joyina ndyangu wa vagandzeri vakwe. Ndyangu wa hina wu vumbiwa hi vanhu lava tinyiketeleke eka Xikwembu ni lava nga ni ripfumelo eka gandzelo ra nkutsulo ra N’wana wa xona. Ndyangu wa hina wu tsakile. Ha tiphina hi vutomi sweswi naswona hi ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki enkarhini lowu taka, swi nga ri na mhaka leswaku hi ta hanya etilweni kumbe eParadeyisini laha misaveni. Hikwalaho ka leswi Yehovha a hi rhandzaka, u hi pfulele ndlela yo va swirho swa ndyangu wakwe naswona sweswo swi n’wi koxe swo tala. (Yoh. 3:16) Hi “[xaviwe] hi nxavo.” (1 Kor. 6:20) Hikwalaho ka nkutsulo, Yehovha u endle swi koteka leswaku hi va ni vuxaka lebyinene na yena. Hi ni nkateko lowukulu wa ku vitana N’wini wa vuako hinkwabyo Tatana. Yehovha i Tatana lonene. Ku fana ni mutsari un’wana wa Bibele, hi nga tivutisa: “Xana ndzi ta n’wi hakela hi yini Yehovha eka hinkwaswo leswinene leswi a ndzi endleleke swona?” (Ps. 116:12) Nhlamulo hileswaku a swi nge koteki ku hakela Tata wa hina wa le tilweni. Kambe ndlela leyi a hi rhandzaka hayona yi endla leswaku hi n’wi rhandza. w20.02 8 ¶1-3