July

Xikwembu xa hina lexi nga ni rirhandzu xi hi nyike vuswikoti byo vulavula. Kambe nyiko leyi yo kota ku vulavula yi tirhisiwe hi ndlela yo biha. Sathana Diyavulosi u hembele Evha naswona mavunwa wolawo ma va dyohisile. (Gen. 3:​1-4) Adamu u yi tirhise hi ndlela yo biha nyiko yakwe yo kota ku vulavula loko a sola Evha na Yehovha hikwalaho ka swihoxo swakwe. (Gen. 3:12) Loko Kayini a dlaye Avele makwavo, u hembile eka Yehovha. (Gen.4:9) Namuntlha swa kala ku kuma tifilimi leti ku nga rhuketeriwiki eka tona. Vana va twa nhlambha exikolweni naswona lava tirhaka va yi twa emitirhweni. Loko hi nga tivoneli, hi nga ha tolovela ku twa vanhu va rhuketela lerova na hina hi sungula ku rhuketela ku fana na vona. Hina Vakreste hi lava ku tsakisa Yehovha naswona a hi papalati ku rhuketela ntsena kambe hi lava ku tirhisa nyiko leyi ya risima yo vulavula hi ndlela leyinene hi ku va hi dzunisa Xikwembu. w22.04 4 ¶1-3

Yesu a a ri ni langutelo lerinene hi swilo leswi vanhu va swi lavaka. A a tiphina hi swakudya ni swo nwa. (Luka 19:​2, 6, 7) Eka singita rakwe ro sungula, Yesu u endle vhinyo ya xiyimo xa le henhla. (Yoh. 2:​10, 11) Nakambe hi siku leri a feke ha rona, a a ambale xiambalo xo durha. (Yoh. 19:​23, 24) Kambe swilo sweswo a swi nga ri swa nkoka ngopfu evuton’wini bya Yesu. Yesu u dyondzise leswaku loko hi lava Mfumo ku sungula, Yehovha u ta tiyiseka leswaku ha swi kuma leswi hi swi pfumalaka. (Mat. 6:​31-33) Vo tala va vuyeriwe ngopfu hi ku tirhisa vutlhari lebyi humaka eka Yehovha loko swi ta eka mali. Xiya xikombiso xa makwerhu loyi a vuriwaka Daniel loyi a nga tekangiki. U ri: “Loko ndza ha ri muntshwa, ndzi endle xiboho xa nkoka xo rhangisa ku tirhela Yehovha evuton’wini bya mina.” Leswi a a nga ri na swilo swo tala, Daniel u kote ku tirhisa nkarhi ni vuswikoti byakwe hi ku pfuneta entirhweni wo phalala ni ku tlhela a tirha eBethele. U tlhela a ku: “A ku na mali leyi ndzi nga yi ringanisaka ni mikateko leyi Yehovha a ndzi nyikeke yona.” w22.05 21-22 ¶6-7

Hi nga kombisa leswaku ha wu rhandza ntiyiso, hi ku dyondza Bibele nkarhi ni nkarhi swin’we ni tibuku ta hina leti hi pfunaka ku twisisa Bibele. Hambi se ku ri khale hi ri entiyisweni, ku dyondza a swi heli. Ku dyondza swa tika kambe swa vuyerisa. Vo tala va hina a hi swi rhandzi ku hlaya ni ku dyondza. Kambe Yehovha u lava hi “ya emahlweni [hi] lava” ni ku “lavisisa” leswaku hi nga wu keli henhla ntiyiso. (Swiv. 2:​4-6) Loko hi tikarhata, mikarhi hinkwayo hi ta vuyeriwa. Corey loko a hlamusela ndlela leyi a hlayaka Bibele hayona, u vula leswaku u hlaya ndzimana yin’we ivi a yima. U ri: “Ndzi hlaya nhlamuselo yin’wana ni yin’wana ya le hansi, ndzi languta swikombo hinkwaswo swa matsalwa leswi nga etlhelo ndzi tlhela ndzi endla ndzavisiso lowu engetelekeke. . . . Ndlela leyi ndzi hlayaka ha yona yi endla leswaku ndzi kuma rungula ro tala swinene!” Hambi hi tirhisa endlelo leri kumbe rin’wana, hi kombisa leswaku ha wu khensa ntiyiso loko hi tinyika nkarhi ni ku endla matshalatshala yo wu dyondza.—Ps. 1:​1-3. w22.08 17 ¶13; 18 ¶15-16

Loko Yesu a ri laha misaveni u tirhise ntumbuluko ku dyondzisa vadyondzisiwa vakwe hi Tata wakwe. Xiya yin’wana ya tidyondzo leti a va dyondziseke tona. Yehovha u kombisa vanhu hinkwavo rirhandzu. Eka Dyondzo ya Yesu ya le Ntshaveni, u vulavule ni vadyondzisiwa vakwe hi swilo swimbirhi swa ntumbuluko leswi vo tala va swi tekelaka ehansi, ku nga ku voninga ka dyambu ni mpfula. Swilo leswimbirhi i swa nkoka leswaku hi kota ku hanya. Yehovha a a ta tsona lava nga n’wi gandzeriki swilo leswi. Kambe hinkwerhu u hi nyika dyambu ni mpfula hi ku swi rhandza. (Mat. 5:​43-45) Yesu u tirhise mhaka leyi ku dyondzisa vadyondzisiwa vakwe leswaku Yehovha u lava hi rhandza vanhu hinkwavo. Loko hi vona ku saseka ka dyambu loko ri pela kumbe mpfula leyi phyuphyisaka, hi nga ehleketa hi ndlela leyi Yehovha a rhandzaka vanhu hinkwavo hayona. Leswi hi swi dyondzaka eka Yehovha swi nga hi endla hi kombisa rirhandzu leri fanaka hi ku va hi chumayela vanhu hinkwavo. w23.03 17 ¶9-10

I yini lexi hlamariseke muapostola Yohane? U vone wansati a gade xivandzana xo tshwuka. Wansati loyi u hlamuseriwa tanihi “nghwavava leyikulu” naswona u vitaniwa “Babilona Lonkulu.” U endla “vunghwavava” ni “tihosi ta misava.” (Nhlav. 17:​1-5) I mani “Babilona Lonkulu”? Wansati loyi a nga yimeli mihlangano ya tipolitiki hikuva ku vuriwa leswaku u endla vuoswi ni varhangeri va tipolitiki va misava leyi. (Nhlav. 18:9) Leswi a gadeke xivandzana swi kombisa kahle leswaku u ringeta ku lawula vafumi lava. Nakambe, a nga yimeli van’wamabindzu va makwanga va misava leyi ya Sathana. Vona va hlamuseriwa eka tindzimana tin’wana ebukwini ya Nhlavutelo naswona va vitaniwa ‘van’wamabindzu va misava.’ (Nhlav. 18:​11, 15, 16) Muti wa Babilona wa khale a wu ri ntsindza wa vukhongeri bya mavunwa. Hikwalaho, Babilona Lonkulu u yimela vukhongeri hinkwabyo bya mavunwa. Kahlekahle, hi yena mfumo wa misava wa vukhongeri bya mavunwa.—Nhlav. 17:​5, 18. w22.05 11 ¶14-16

Mikarhi yin’wana manana a nga ha tivutisa loko vana vakwe va ta tirhela Yehovha. Vatswari va swi tiva leswaku vana va vona va cinisiwa gija emisaveni ya Sathana. Vamanana van’wana va boheka ku kurisa vana va vona va ri voxe kasi lava nga tekiwa, vanuna va vona a va gandzeli Yehovha. A hi vamanana lava ku nga vona Timbhoni ntsena lava langutanaka ni mitlhontlho leyi. Hambiloko vatswari ha vambirhi va ri entiyisweni, swi nga va tikela ku fikelela timbilu ta vana leswaku va va malandza ya Yehovha yo tshembeka. Hambi u le ka xiyimo xihi, u nga vileli ngopfu. Yehovha u ta ku pfuna. U nga ha kombela vatswari lava nga ni ntokoto leswaku va ku pfuna u kuma tindlela tin’wana to tirhisa switirhisiwa leswi endleriweke vugandzeri bya ndyangu. (Swiv. 11:14) Yehovha a nga ku pfuna u vulavurisana ni vana va wena. N’wi kombele leswaku a ku pfuna u tiva leswi nga emiehleketweni ni le timbilwini ta vona.—Swiv. 20:5. w22.04 17 ¶4, 7; 18 ¶9

Yi nga kula ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha hayona loko hi tikarhatela ku n’wi tiva kahle N’wana wakwe, loyi a kombiseke vumunhu bya Tata wakwe hi ku helela. (Hev. 1:3) Ndlela ya kahle swinene yo kota ku tiva Yesu i ku dyondza hi yena eka Tievhangeli ta mune. Loko u nga si titoloveta ku hlaya Bibele siku ni siku, hikwalahokayini u nga sunguli sweswi? Loko u ri karhi u hlaya hi timhaka ta Yesu, xiyisisa ngopfu vumunhu byakwe. A a ngheneka naswona ni vana lavatsongo a a va tlakula. (Mar. 10:​13-16) A a ri ni musa ni xinghana naswona vadyondzisiwa vakwe a va nga chavi ku n’wi byela ndlela leyi va titwaka hayona. (Mat. 16:22) Hi ndlela yoleyo, Yesu u tekelele Tata wakwe wa le tilweni. Yehovha na yena wa ngheneka swinene. Hi nga khongela eka yena. Loko hi khongela, hi nga n’wi phofulela hinkwato ta le mbilwini. Ha tiyiseka leswaku a nge hi avanyisi. Wa hi rhandza naswona wa khathala hi hina.—1 Pet. 5:7. w22.08 3 ¶4-5

Yehovha u tiva swilo hinkwaswo hi hina hikuva i Mutumbuluxi wa hina. Ehleketa hi leswi! U tiva nchumu wun’wana ni wun’wana hi munhu un’wana ni un’wana la nga kona laha misaveni. (Ps. 139:​15-17) U kota ku vona swilo hinkwaswo leswi hi tsandzekaka ku swi endla hikwalaho ka xidyoho lexi hi xi kumeke eka vatswari va hina. Nakambe wa swi tiva swiyimo leswi hi nga tshama hi langutana na swona leswi endleke leswaku hi va ni vumunhu byo karhi. Xana vutivi lebyi Yehovha a nga na byona hi vanhu byi n’wi susumetela ku endla yini? Byi endla leswaku a hi twela vusiwana. (Ps. 78:39; 103:​13, 14) Yehovha u swi kombisile leswaku wa swi lava ku hi rivalela. Wa swi twisisa swoleswo hikuva hinkwerhu hi vadyohi naswona ha fa hikwalaho ka xidyoho xa munhu wo sungula ku nga Adamu. (Rhom. 5:12) A swi nga ta koteka leswaku hina kumbe munhu un’wana a hi tshunxa eka xidyoho xexo. (Ps. 49:​7-9) Kambe Xikwembu xa hina lexi nga ni rirhandzu xi hi twele vusiwana ni ku endla swo karhi leswaku hi tshunxeka. Hilaha Yohane 3:16 yi kombisaka hakona, Yehovha u rhumele N’wana wakwe loyi a tswariweke a ri swakwe leswaku a ta hi fela.—Mat. 20:28; Rhom. 5:19. w22.06 3 ¶5-6

Leswaku Yehovha u rivalela lava rivalelaka hi swi vona eka leswi a swi byeleke nandza wakwe Yobo. Wanuna yoloye wo tshembeka a a twisiwe ku vava swinene hi leswi vuriweke hi Elifazi, Bilidadi na Sofara. Yehovha u byele Yobo leswaku a va khongelela. Loko Yobo a ta va a endle tano, Yehovha u n’wi katekisile. (Yobo 42:​8-10) Loko hi va ni xikhomela ha tivavisa. Yehovha u lava hi tshika xikhomela leswaku hi ta va ni ku rhula emoyeni. (Efe. 4:​31, 32) U hi byela leswaku ‘hi nga hlundzuki ni leswaku hi tshika vukarhi.’ (Ps. 37:8) I vutlhari ku yingisa xitsundzuxo xexo. Swi nga hi vavisa emirini ni le miehleketweni loko hi va ni xikhomela. (Swiv. 14:30) Loko hi khoma munhu hi mbilu a swi nge n’wi vavisi tanihi leswi loko munhu a nwa chefu swi vavisaka yena n’wini ku nga ri munhu un’wana. Hikwalaho, loko hi rivalela van’wana hi ti rhula ndzhwalo. Hi va ni ku rhula naswona hi kota ku ya emahlweni hi tirhela Yehovha. w22.06 10 ¶9-10

Ntshembo wa hina wu fana ni xihuku xo fanekisela lexi sirhelelaka miehleketo ya hina leswaku hi nga hanyi ku fana ni vanhu va misava leyi ivi hi onha vuxaka bya hina na Yehovha. (1 Kor. 15:​33, 34) Ntshembo wa hina wu nga tlhela wu hi pfuna hi papalata ku tibyela leswaku a hi nge pfuki hi swi kotile ku tsakisa Yehovha. Tsundzuka leswaku Elifazi munghana wa Yobo wo biha u byele Yobo leswi fanaka. Elifazi u te: “Xana munhu wo va yini lerova a nga va la baseke?” U tlhele a vula leswi hi Xikwembu: “Waswivo! A xi va tshembi vakwetsimi va xona, hambi ku ri matilo a ma basanga ematihlweni ya xona.” (Yobo 15:​14, 15) Wolawo i mavunwa! Tsundzuka leswaku i Sathana loyi a lavaka u ehleketa tano. Wa swi tiva leswaku loko wo tshika miehleketo yo tano yi dzima timitsu, u ta heleriwa hi ntshembo. Ematshan’weni ya sweswo, papalata mavunwa wolawo. U nga swi kanakani leswaku Yehovha u lava u hanya hilaha ku nga heriki naswona u ta ku pfuna leswaku u swi fikelela sweswo.—1 Tim. 2:​3, 4. w22.10 25-26 ¶8-10

Sathana a a lava Yobo a tshemba leswaku u xaniseka hileswi a hlundzukiseke Xikwembu. Hi xikombiso, Sathana u tirhise xidzedze leswaku xi wisa yindlu leyi a ku ri ni vana va Yobo va khume lava a va ri eku tiphineni hi swakudya. (Yobo 1:​18, 19) U tlhele a endla leswaku ndzilo wu xika hi le tilweni kutani wu hisa mintlhambi ya Yobo ku katsa ni varisi va yona. (Yobo 1:16) Hikwalaho ka leswi xidzedze ni ndzilo swi xikeke hi le tilweni, Yobo a a ehleketa leswaku swi huma eka Yehovha Xikwembu. Hikwalaho ka sweswo, Yobo a a tshemba leswaku swi nga ha endleka a kwatise Yehovha. Nilokoswiritano, Yobo u arile ku rhukana Tata wakwe wa le tilweni. Yobo u pfumerile leswaku eka malembe lawa hinkwawo Yehovha u n’wi katekise hi swilo swo tala leswinene. Kutani u tibyele leswaku loko swi n’wi tsakisile ku amukela hinkwaswo leswinene, u fanele a tiyimisela ku amukela ni leswo biha. U te: “Vito ra Yehovha a ri ye emahlweni ri dzunisiwa.”—Yobo 1:​20, 21. w22.06 21 ¶7

Yesu u nyike vadyondzisiwa vakwe xilemukiso lexi fanaka lexi nga eka Yohane 17:14. Handle ko kanakana hi ku vonile ku hetiseka ka vuprofeta lebyi ngopfungopfu eka malembe ya 100 lama hundzeke. Njhani? Hi ku hatlisa endzhaku ka loko Yesu a vekiwe ku va Hosi leyi nga Mesiya hi 1914, Sathana u hlongoriwile etilweni. Sweswi u pfalelekile emisaveni naswona u rindzele ku lovisiwa. (Nhlav. 12:​9, 12) Kambe a nga tshamanga hi mavoko. Sathana u hlundzukile naswona u hlasela vanhu va Xikwembu. (Nhlav. 12:​13, 17) Hikwalaho ka sweswo, misava yi ya yi va venga swinene vanhu va Xikwembu. Kambe a hi na xona xivangelo xo chava Sathana ni valandzeri vakwe. Ematshan’wini ya sweswo na hina ha tiyiseka ku fana na muapostola Pawulo loyi a tsaleke a ku: “Loko Xikwembu xi ri na hina, i mani loyi a nga lwaka na hina?” (Rhom. 8:31) Hi nga n’wi tshemba hilaha ku heleleke Yehovha. w22.07 18 ¶14-15

Yesu a a nga karhateki hi leswaku a ku nge vi na vatirhi vo tala loko makumu ma fika. A a swi tiva leswaku marito ya mupisalema lama nge: “Vanhu va wena va ta tinyiketela hi ku swi rhandza loko vuthu ra wena ri ya enyimpini” a ma ta hetiseka. (Ps. 110:3) Loko u chumayela mahungu lamanene, u le ku seketeleni ka Yesu ni nandza wo tshembeka naswona u le ku hoxeni ka xandla leswaku vuprofeta lebyi byi hetiseka. Ntirho wu ya emahlweni wu endliwa kambe ku ni swihinga. Xihinga lexi vachumayeri va Mfumo va langutanaka na xona i ku kanetiwa. Vagwinehi, vafundhisi ni van’watipolitiki va endle leswaku vanhu vo tala va nga wu tsakeli ntirho wa hina. Loko maxaka, vanghana ni lava hi tirhaka na vona va tshemba mavunwa lawa, va nga ha hi sindzisa ku tshika ku tirhela Yehovha ni ku chumayela. Ematikweni man’wana valala va hi chavisela, va hi xungeta ni ku hi pfalela ejele. w22.07 8 ¶1; 9 ¶5-6

Yehovha u lava hi tinyika nkarhi wo hlaya Bibele nkarhi ni nkarhi ni ku anakanyisisa hileswi hi swi hlayaka. Loko hi tirhisa leswi hi swi dyondzaka, ripfumelo ra hina ra tiya swinene naswona hi ya hi tshinela eka Tata wa hina wa le tilweni. Hikwalaho ka sweswo, hi ta kota ku tiyisela miringo. Yehovha u tlhela a nyika lava titshegaka hi Rito rakwe moya lowo kwetsima. Nakambe moya lowo kwetsima wu nga hi nyika “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke” leswaku hi kota ku tiyisela ndzingo wun’wana ni wun’wana. (2 Kor. 4:​7-10) Hi ku pfuniwa hi Yehovha, “nandza wo tshembeka ni wo tlhariha” u humesa tinhlokomhaka, tivhidiyo ni vuyimbeleri byo tala lebyi nga hi pfunaka hi tiyisa ripfumelo ni ku va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. (Mat. 24:45) Yehovha u letele vanhu vakwe leswaku va rhandzana ni ku chavelelana hi mikarhi yo tika. (2 Kor. 1:​3, 4; 1 Tes. 4:9) Vamakwerhu va tshama va lunghekele ku hi pfuna leswaku hi tshama hi tshembekile loko swilo swi hi tikela. w22.08 12 ¶12-14

Loko hi vulavula hi tshunxekile hi swilo leswinene leswi vamakwerhu va swi endlaka, hi endla leswaku vamakwerhu va va vanghana, leswi endlaka leswaku vandlha ri ya ri rhandzana. Mikarhi yin’wana, hambi ku ri Vakreste lava wupfeke va nga holova. Sweswo swi endlekile eka muapostola Pawulo ni munghana wakwe lonkulu Barnaba. Vavanuna lavambirhi a va vonanga swilo hi tihlo rin’we mayelana ni loko va fanele va famba na Marka eka riendzo ra vona leri landzelaka ra vurhumiwa. Ku “pfuke mholovo yo chavisa” exikarhi ka vona lerova va hambana. (Mit. 15:​37-39) Kambe Pawulo, Barnaba na Marka va kondletele ku rhula. Endzhaku ka nkarhi, Pawulo u vulavule kahle hi Barnaba na Marka. (1 Kor. 9:6; Kol. 4:10) Na hina hi fanele hi lulamisa timholovo leti hi nga vaka na tona ni van’wana evandlheni naswona hi ya emahlweni hi languta swilo leswinene leswi va swi endlaka. Hi ndlela yoleyo, hi ta kondletela ku rhula ni vun’we. w22.08 23 ¶10-11

Loko hi ri karhi hi tiyimisela ku hanya hi milawu ya Yehovha yo lulama, hi fanele hi papalata ku avanyisa van’wana kutani hi tiendla van’wamunene. Hi tsundzuka leswaku Yehovha hi yena “Muavanyisi wa misava hinkwayo.” (Gen. 18:25) Yehovha a nga hi nyikanga mfanelo yo avanyisa van’wana. Ehleketa leswi hi swi dyondzaka eka Yosefa wanuna wo lulama. U papalate ku avanyisa van’wana, hambi ku ri lava a va n’wi khome hi ndlela yo biha. Vamakwavo va n’wi xanisile, va n’wi xavisa leswaku a va hlonga va tlhela va byela tata wa vona leswaku u file. Endzhakunyana ka malembe, Yosefa u tlhele a hlangana ni ndyangu wa ka vona. Leswi se Yosefa a a nyikiwe vulawuri lebyikulu, a a ta va a avanyise vamakwavo hi ndlela yo biha a tlhela a tirihisela. Vamakwavo va Yosefa a va chava leswaku a nga ha tirihisela, hambileswi va tisoleke hi mbilu hinkwayo eka leswi va swi endleke. Kambe Yosefa u va tiyisekise a ku: “Mi nga chavi. Xana ndzo va Xikwembu mina?” (Gen. 37:​18-20, 27, 28, 31-35; 50:​15-21) Yosefa u tshike Yehovha leswaku ku va yena loyi a avanyisaka. w22.08 30 ¶18-19

Xana a wu swi tiva leswaku Yehovha a nga ku tirhisa ku hlamula xikhongelo xa munhu lexi humaka embilwini? A nga ku tirhisa hambi u nkulu, nandza wa vutirheli, phayona kumbe u muhuweleri. Nakambe a nga ku tirhisa hambiloko u ri muntshwa kumbe u kurile hambi u makwerhu waxinuna kumbe waxisati. Loko munhu loyi a rhandzaka Yehovha a kombela mpfuno wakwe, mikarhi yo tala Xikwembu xa hina xi tirhisa vakulu ni malandza yo tshembeka leswaku ‘va chavelela’ munhu yoloye. (Kol. 4:11) I nkateko lowukulu ku tirhela Yehovha ni vamakwerhu hi ndlela yoleyo! Hi nga kota ku endla tano loko ku ri ni ntungu, mhangu ya ntumbuluko kumbe hi xanisiwa. Hi nga ha lava ku pfuna van’wana kambe swi hi tikela hikwalaho ka leswi maxaka ya hina ma xanisekaka. Hambiswiritano, ha swi lava ku pfuna vamakwerhu naswona Yehovha wa tsaka loko hi endla leswi hi nga swi kotaka ku va pfuna.—Swiv. 19:17. w22.12 22 ¶1-2

Rirhandzu ri hi endla hi tshembeka. Yesu u vule leswaku milawu yimbirhi leyikulu i ku rhandza Yehovha ni warikwerhu. (Mat. 22:​37-39) Ndlela leyi hi rhandzaka Yehovha hayona yi endla leswaku hi tekelela ndlela leyi a tshembekaka hayona. Loko hi rhandza vamakwerhu a hi nge byeli van’wana timhaka ta vona ta xihundla. A hi nge pfuki hi byele van’wana timhaka leti nga twisaka vamakwerhu ku vava kumbe ku va khomisa tingana. Nakambe ku titsongahata ku ta hi pfuna leswaku hi va vanhu vo tshembeka. Mukreste la titsongahataka a nge ringeti ku tsakisa van’wana hi ku va wo rhanga ku va byela timhaka. (Filp. 2:3) A nga lavi ku tekeriwa enhlokweni hi ku vonaka onge ku ni mhaka yo karhi leyi a yi tivaka, leyi a nga fanelangiki a yi paluxa. Nakambe loko hi titsongahata a hi nge hangalasi timhaka leti ku nga vulavuriwiki ha tona eBibeleni kumbe eka tibuku ta hina. w22.09 12 ¶12-13

Ntsumi yi byele Daniyele leswaku marito ya vuprofeta lebyi nga ebukwini ya Daniyele a byi ta twisisiwa kahle hi vanhu va Xikwembu kambe lavo homboloka “a va [nga ta twisisa] nchumu.” (Dan. 12:10) Sweswi i nkarhi wa leswaku hi tikombisa leswaku a hi fani ni lavo homboloka. (Mal. 3:​16-18) Yehovha u hlengeleta lava a va tekaka va ri “nhundzu yo hlawuleka,” kumbe lava nga va risima. Hi lava ku va van’wana va vona. Hakunene hi hanya emikarhini yo tsakisa. Kambe ka ha ri na swo tala swo tsakisa leswi nga ta endleka. Ku nga ri khale hi ta vona vanhu vo homboloka va lovisiwa. Endzhaku ka sweswo, hi ta vona xitshembiso lexi Yehovha a xi tshembiseke Daniyele xi endleka lexi nge: “U ta pfuka u kuma ndzhaka ya wena eku heleni ka masiku.” (Dan. 12:13) Xana u swi langutele emahlweni ku vona Daniyele swin’we ni maxaka ya wena ma “pfuka”? Loko swi ri tano, endla leswi u nga swi kotaka leswaku u tshama u tshembekile naswona u nga tiyiseka leswaku vito ra wena a ri nge suriwi ebukwini ya Yehovha ya vutomi. w22.09 24 ¶17; 25 ¶19-20

Marito wolawo ma fanele ma tiyise Ezekiyele. Hikwalahokayini? A swi kanakanisi leswaku Ezekiyele u tsundzuke leswaku Yehovha u tirhise marito yo fana ni wolawo loko a lerisa Muxe na Esaya tanihi vaprofeta Vakwe. (Eks. 3:10; Esa. 6:8) Nakambe a a yi tiva ndlela leyi Yehovha a pfuneke vaprofeta volavo vambirhi leswaku va hlula mitlhontlho. Hikwalaho loko Yehovha a byele Ezekiyele kambirhi a ku: “Ndz[a] ku rhuma,” muprofeta loyi a a ri ni xivangelo lexi twalaka xo tshemba leswaku Yehovha wa n’wi seketela. Ku engetela kwalaho, mikarhi yo tala, ebukwini ya Ezekiyele hi kuma marito lama nge: “Yehovha a vulavula na mina.” (Ezek. 3:16) Nakambe marito lama nge: “Yehovha a tlhela a vulavula na mina” ya humelela mikarhi yo hlaya. (Ezek. 6:1) Entiyisweni, Ezekiyele a a tiyiseka leswaku a a rhumiwe hi Yehovha. Tanihi n’wana wa muprista, swi nga endleka Ezekiyele a dyondzisiwe hi tata wakwe ndlela leyi Yehovha ku sukela khale, a tiyisekiseke vaprofeta vakwe leswaku u ta va pfuna. Eka Isaka, Yakobo na Yeremiya Yehovha u vule marito lama nge: “Ndzi na wena.”—Gen. 26:24; 28:15; Yer. 1:8. w22.11 2 ¶3

Hambileswi Adamu na Evha va dyoheke ni ku vangela vana va vona rifu, Yehovha a nga cincanga xikongomelo xakwe. (Esa. 55:11) Xikongomelo xakwe ni sweswi i xa leswaku vanhu vo tshembeka va hanya hilaha ku nga heriki. Kambisisa leswi Yehovha a swi vuleke ni ku swi endla leswaku a hetisisa xikongomelo xakwe. Yehovha u hi tshembise leswaku u ta pfuxa lava feke ni ku va nyika nkateko wo hanya hilaha ku nga heriki. (Mit. 24:15; Tito 1:​1, 2) Wanuna wo tshembeka Yobo a a tiyiseka leswaku Yehovha wa swi navela ku pfuxa lava feke. (Yobo 14:​14, 15) Muprofeta Daniyele a a swi tiva leswaku vanhu va ni nkateko wo pfuxiwa ni ku tlhela va hanya hilaha ku nga heriki. (Ps. 37:29; Dan. 12:​2, 13) Enkarhini wa Yesu, Vayuda na vona a va swi tiva leswaku Yehovha a a ta nyika malandza yakwe yo tshembeka “vutomi lebyi nga heriki.” (Luka 10:25; 18:18) Hi ku phindaphinda Yesu u vulavule hi xitshembiso lexi naswona yena hi byakwe u pfuxiwile hi Tata wakwe.—Mat. 19:29; 22:​31, 32; Luka 18:30; Yoh. 11:25. w22.12 4-5 ¶8-9

Yehovha wa hi rhamba leswaku hi tshinela eka yena. (Yak. 4:8) U lava ku va Xikwembu, Tatana ni Munghana wa hina. U hlamula swikhongelo swa hina naswona wa hi pfuna hi mikarhi yo tika. Nakambe u tirhisa nhlangano wakwe leswaku a hi dyondzisa ni ku hi sirhelela. Hi nga tshinela eka Yehovha hi ku khongela eka yena, hi hlaya Rito rakwe ni ku anakanyisisa hi leswi hi swi hlayaka. Loko hi endla tano, hi ya hi n’wi rhandza ni ku n’wi khensa. Hi hlohloteleka ku n’wi yingisa ni ku n’wi dzunisa ku nga leswi ngo n’wi bee! (Nhlav. 4:11) Loko hi ya hi tiva Yehovha hi ta ya hi n’wi tshemba swin’we ni nhlangano wakwe lowu a hi nyikeke wona leswaku wu hi pfuna. Hambiswiritano, Diyavulosi u ringeta hakatsongotsongo ku hi tshikisa ku tshemba Yehovha ni nhlangano wakwe. Kambe hi nga swi kota ku ala marhengu yakwe. Loko ripfumelo ra hina ri tiyile naswona ndlela leyi hi tshembaka Yehovha hayona yi nga tsekatseki, a hi nge xi tshiki Xikwembu xa hina ni nhlangano wa xona. —Ps. 31:​13, 14. w22.11 14 ¶1-3

Vakreste vo tala va ntiyiso va veka hambi ku ri vutomi bya vona ekhombyeni ni ku lahlekeriwa hi ntshunxeko wa vona hileswi va rhandzaka Yehovha tanihi Mufumi wa vona loyi a Tlakukeke. Vakreste lava va tshembekile naswona va tiyimisele ku tshama va tshembekile ku fana ni Vaheveru vanharhu lava ponisiweke ekheleni ra ndzilo hileswi va tshameke va tshembekile eka Loyi a Tlakukeke. Mupisalema Davhida u tsale hi ndlela leyi swi nga swa nkoka hayona ku tshembeka eka Xikwembu, u te: “Yehovha u ta gweva vanhu. Ndzi avanyise Yehovha hi ku ya hi ku lulama ka mina.” (Ps. 7:8) Nakambe Davhida u tsale a ku: “Onge ku tshembeka ni ku lulama swi nga ndzi sirhelela.” (Ps. 25:21) Nchumu wa nkoka swinene i ku tshama hi tshembekile eka Yehovha! Kutani hi ta titwa ku fana ni mupisalema loyi a tsaleke a ku: “Va tsaka lava tshamaka va tshembekile, lava hanyaka hi nawu wa Yehovha.”—Ps. 119:1. w22.10 17 ¶18-19

Bulo leri Yobo a veke na rona na Yehovha Xikwembu, ri fanele ri n’wi tsakisile ku tlula mabulo hinkwawo lama a veke na wona evuton’wini byakwe. Yehovha u kombise Yobo swiphemu swin’wana swo hlamarisa swa ntumbuluko ku endlela leswaku a ya a tshemba vutlhari ni vuswikoti Byakwe byo khathalela malandza Yakwe. Hi xikombiso, Xikwembu xi tsundzuxe Yobo leswaku xi khathalela swiharhi kutani na yena a xi ta swi kota ku n’wi khathalela. (Yobo 38:​39-41; 39:​1, 5, 13-16) Loko Yobo a anakanyisisa hi ntumbuluko, u dyondze swo tala hi vumunhu bya Xikwembu xakwe. Na hina hi nga dyondza swo tala hi Xikwembu xa hina loko hi kambisisa leswi xi swi tumbuluxeke. Hambiswiritano, mikarhi yin’wana swi nga hi tikela ku endla sweswo. Loko hi tshama edorobeni, swi nga hi tikela ku wu vona kahle ntumbuluko wa Yehovha. Hambiloko hi tshama emakaya, hi nga ha vona onge a hi na wona nkarhi wo kambisisa ntumbuluko kambe i swa nkoka ku tinyika nkarhi ni ku endla matshalatshala yo dyondza hi ntumbuluko. w23.03 15 ¶1-2

Yesu u vule leswaku “ku tsekatseka lokukulu ka misava” ni timhangu ta ntumbuluko a swi ta endleka makumu ma nga si fika. (Luka 21:11) U tlhele a vula leswaku ‘vubihi a byi ta andza’ ku nga leswi hi swi vonaka namuntlha eka vugevenga, madzolonga ni vutherorisi. (Mat. 24:12) Yesu a nga vulanga leswaku maxangu lawa ma ta wela ntsena lava Yehovha a va tshikeke. Entiyisweni, malandza yo tala ya Yehovha yo tshembeka ma weriwile hi timhangu. (Esa. 57:1; 2 Kor. 11:25) Yehovha a nge hi sirheleli eka timhangu hinkwato hi singita kambe u ta hi nyika leswi hi swi lavaka leswaku hi va ni ku rhula. Leswi swi ta hi olovela loko hi hlela ka ha ri emahlweni leswi hi nga ta swi endla loko ko tshuka ku ve ni mhaka ya xihatla. Kambe xana loko hi tshame hi vambe ngoma swi vula leswaku a hi na ripfumelo eka Yehovha? Nikatsongo. Entiyisweni ku lunghekela ku langutana ni mhangu swi kombisa leswaku hi na rona ripfumelo ra leswaku u ta hi khathalela. Njhani? Rito ra Xikwembu ri hi tsundzuxa leswaku hi tshama hi lunghekele timhangu ta ntumbuluko. w22.12 18 ¶9-10

Loko Yosefa a ha khomiwile, Yehovha u endle leswaku hosi ya Egipta yi lorha milorho yimbirhi leyi yi tsoneke vurhongo. Loko hosi yi twa leswaku Yosefa a a kota ku hlamusela milorho, yi rhumele vanhu eka yena. Hi ku pfuniwa hi Yehovha, Yosefa u vule nhlamuselo ya milorho yoleyo naswona u tsakise Faro hi xitsundzuxo lexi a n’wi nyikeke xona. Faro u hlawule Yosefa leswaku a langutela swakudya swa tiko hinkwaro ra Egipta hikuva a a swi vona leswaku Yehovha a a seketela jaha leri. (Gen. 41:​38, 41-44) Hi ku famba ka nkarhi, ku ve ni ndlala leyikulu etikweni ra Egipta ni ra le Kanana, ku nga tiko leri ndyangu wa ka va Yosefa a wu tshama eka rona. Yosefa se a a ta kota ku ponisa ndyangu wa ka vona ni ku sirhelela rixaka leri Mesiya a a ta huma eka rona. Swi le rivaleni leswaku i Yehovha loyi a endleke leswaku swilo hinkwaswo leswi Yosefa a swi endleke swi humelela. Eku heteleleni, Yehovha u cince makungu yo biha ya vabuti wa Yosefa leswaku ku ta endleka ku rhandza Kakwe. w23.01 17 ¶11-12

Loko munhu a tivonela hiloko a ri ni vuxiyaxiya eka makhombo lama nga onhaka vuxaka bya yena na Yehovha naswona u endla swo karhi leswaku a ma papalata. Hi ndlela yoleyo, u tshama a ri karhi a rhandziwa hi Xikwembu. (Swiv. 22:3; Yuda 20, 21) Muapostola Pawulo u tsundzuxe Vakreste leswaku va tivonela. Hi xikombiso u byele Vakreste va le Efesa a ku: “Tshamani mi ri karhi mi languta leswaku ndlela leyi mi fambaka ha yona a yi fani ni ya vanhu lava nga tlharihangiki kambe yi fana ni ya vanhu vo tlhariha.” (Efe. 5:​15, 16) Vuxaka bya hina na Xikwembu byi tshama byi ri karhi byi hlaseriwa kutani Bibele yi hi tsundzuxa leswaku hi “[twisisa] leswi Yehovha a swi rhandzaka” leswaku hi kota ku tisirhelela eka mihlaselo ya Sathana. (Efe. 5:17) Leswaku hi endla swiboho swa vutlhari, swi lava hi twisisa “leswi Yehovha a swi rhandzaka.” Hi nga endla tano hi ku dyondza Rito ra Xikwembu ni ku anakanyisisa ha rona nkarhi ni nkarhi. Loko hi ya hi twisisa ku rhandza ka Yehovha ni ku tikarhatela ku “anakanya ku fana na Kreste,” hi ta endla swilo ku ‘fana ni vanhu vo tlhariha’ hambiloko ku nga ri na nawu lowu kongomeke wa leswi hi faneleke hi swi endla.—1 Kor. 2:​14-16. w23.02 16-17 ¶7-9

Xana u ri basisa kangani kaya ra wena? Kumbexana loko u nga si sungula ku tshama endlwini ya wena u rhange hi ku yi basisa. Kambe ku ta endleka yini loko u tshika ku yi basisa? Ritshuri ni thyaka swi nga sungula ku pakelana. Leswaku kaya ra wena ri tshama ri basile, u fanele u ri basisa mikarhi hinkwayo. Hi fanele hi endla leswi fanaka loko swi ta eka vumunhu bya hina ni ndlela leyi hi ehleketaka hayona. I ntiyiso leswaku loko hi nga si khuvuriwa hi kulule hi n’watseka leswaku hi cinca vumunhu bya hina leswaku hi “[tibasisa] eka swilo hinkwaswo leswi thyakisaka nyama ni moya.” (2 Kor. 7:1) Kambe endzhaku ka loko hi khuvuriwile, hi fanele hi yingisa ndzayo ya muapostola Pawulo leyi nge: “Mi ya emahlweni mi endliwa lavantshwa.” (Efe. 4:23) Ritshuri ni thyaka ra misava leyi, swi nga hatla swi pakelana endzeni ka hina. Leswaku sweswo swi nga endleki eka hina ni ku ya emahlweni hi amukeleka eka Yehovha, nkarhi ni nkarhi hi fanele hi kambisisa ndlela leyi hi ehleketaka hayona, vumunhu bya hina ni leswi hi swi navelaka. w23.01 8 ¶1-2

Anakanya ndlela leyi a swi ri hayona ku twa Yesu a ri karhi a dyondzisa. Mikarhi yo tala a a tirhisa Matsalwa yo Kwetsima naswona a a ma tiva hi nhloko! Loko Yesu a khuvuriwa ni ku hlawuriwa hi moya lowo kwetsima, swi vonaka onge u tsundzuke vutomi lebyi a byi hanyeke etilweni. Eka marito yo sungula lawa Yesu a ma vuleke endzhaku ko khuvuriwa ni marito man’wana yakwe yo hetelela a nga si dlayiwa u ma tshahe eMatsalweni. (Det. 8:3; Ps. 31:5; Luka 4:4; 23:46) Eka malembe wolawo manharhu ni hafu, mikarhi yo tala Yesu a a hlaya ni ku tshaha Matsalwa a tlhela a ma hlamusela. (Mat. 5:​17, 18, 21, 22, 27, 28; Luka 4:​16-20) Loko Yesu a nga si sungula ntirho wakwe wo chumayela, u hlaye ni ku twa Rito ra Xikwembu mikarhi yo tala. A swi kanakanisi leswaku a twa Mariya na Yosefa va ri karhi va tshaha Matsalwa. (Det. 6:​6, 7) Nakambe Yesu a ya esinagogeni Savata yin’wana ni yin’wana ni vandyangu wakwe. (Luka 4:16) Loko a ri kwalaho, u fanele a yingisele hi vurhon’wana loko Matsalwa ma hlayiwa. w23.02 8 ¶1-2

Ku ni swivangelo swo tala leswi endlaka hi rhandza Yehovha. Hi xikombiso, u dyondze leswaku hi yena “xihlovo xa vutomi” nileswaku i Munyiki wa “nyiko yin’wana ni yin’wana leyinene ni nyiko yin’wana ni yin’wana leyi hetisekeke.” (Ps. 36:9; Yak. 1:17) Swilo hinkwaswo leswinene leswi u tiphinaka ha swona swi huma eka Xikwembu xa hina xa rirhandzu lexi hananaka. Nkutsulo i nyiko leyinene leyi Yehovha a hi nyikeke yona. Hikwalahokayini hi vula tano? Ehleketa hi vuxaka lebyi Yehovha na Yesu va nga na byona. Yesu u te: ‘Tatana wa ndzi rhandza’ naswona “ndza n’wi rhandza Tatana.” (Yoh. 10:17; 14:31) Leswi va heteke malembe ya tibiliyoni va ri swin’we ndlela leyi va rhandzanaka hayona yi ye yi kula swinene. (Swiv. 8:​22, 23, 30) Ehleketa ndlela leyi Xikwembu xi tweke ku vava hayona loko N’wana wa xona a xaniseka ni ku fa. Yehovha u rhandza vanhu swinene ku katsa na wena lerova a a tiyimisele ku nyikela hi N’wana wakwe loyi a n’wi rhandzaka a va gandzelo leswaku wena ni van’wana mi kota ku hanya hilaha ku nga heriki. (Yoh. 3:16; Gal. 2:20) Lexi hi xona xivangelo lexikulu xo va u rhandza Xikwembu. w23.03 4-5 ¶11-13

Hi fanele hi papalata tidyondzo ta vagwinehi. Yesu u tshinye van’wana evandlheni ra Pergamo hileswi a va hlohlotela ku avana ni swintlawantlawana. (Nhlav. 2:​14-16) U bumabumele vandlha ra le Tiyatira hileswi ri papalateke “swilo leswi enteke swa Sathana” naswona u ri khutaze leswaku ri ‘khomelela’ entiyisweni. (Nhlav. 2:​24-26) Vakreste lava tsaneke lava pfumeleleke ku wongiwa hi tidyondzo ta mavunwa a va fanele va hundzuka. Ku vuriwa yini hi hina namuntlha? Hi fanele hi papalata tidyondzo tin’wana ni tin’wana leti nga fambisaniki ni ku rhandza ka Yehovha. Vagwinehi va nga ha “vonaka onge va gandzela Xikwembu kambe mahanyelo ya vona ma va landzula.” (2 Tim. 3:5) Loko hi ri hlaya kahle Rito ra Xikwembu, swi ta hi olovela ku vona ni ku papalata tidyondzo ta mavunwa. (2 Tim. 3:​14-17; Yuda 3, 4) Hi fanele hi tiyiseka leswaku ndlela leyi hi n’wi gandzelaka hayona Yehovha wa yi amukela. Loko hi endla swilo leswi nga ha endlaka leswaku vugandzeri bya hina byi nga amukeleki, hi fanele hi cinca hi xihatla.—Nhlav. 2:​5, 16; 3:​3, 16. w22.05 4 ¶9; 5 ¶11