March

Misava leyintshwa a yi si fika. Hambiswiritano, ehleketa hi swilo leswi nga kona, ku nga tinyeleti, misinya, swiharhi ni vanhu. Hinkwerhu ha pfumela leswaku swilo leswi hinkwaswo i swa xiviri hambileswi ku veke ni nkarhi lowu a swi nga ri kona. Swi kona namuntlha ntsena hileswi Yehovha a swi endleke. (Gen. 1:​1, 26, 27) Xikwembu xa hina xi tlhele xi tshembisa ku endla misava leyintshwa. Xi ta xi hetisisa xitshembiso lexi. Emisaveni leyintshwa, vanhu va ta tiphina hi ku hanya hilaha ku nga heriki va ri ni rihanyo lerinene. Hi nkarhi lowu Xikwembu xi wu vekeke, misava leyintshwa yi ta va ya xiviri ku fana ni vuako lebyi hi byi vonaka namuntlha. (Esa. 65:17; Nhlav. 21:​3, 4) Loko ha ha rindzele xitshembiso xa Yehovha, tirhisa nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu u wu kumaka leswaku u tiyisa ripfumelo ra wena. Tshama u ri karhi u tlangela nyiko ya nkutsulo. Ehleketisisa hi matimba ya Yehovha. Endla leswi nga ta ku tshineta ekusuhi na yena. Loko u endla tano, u ta va un’wana wa “lava dyaka ndzhaka ya switshembiso hikwalaho ka ripfumelo ni ku lehisa mbilu.”—Hev. 6:​11, 12. w23.04 31 ¶18-19

Yesu u languta etilweni a khongela a twiwa hi vanhu lava nga kwalaho. U lava leswaku vanhu va dzunisa Yehovha hikwalaho ka leswi nga ta endleka. Hiloko Yesu a huwelela a ku: “Lazaro, huma!” (Yoh. 11:43) Kutani Lazaro a huma esirheni! Yesu u endle nchumu lowu van’wana a va ehleketa leswaku a wu koteki. Mhaka leyi yi hi pfuna leswaku hi va ni ripfumelo leri tiyeke ra leswaku vafi va ta pfuxiwa. Njhani? Ehleketa hi xitshembiso lexi Yesu a xi byeleke Marta, u te: “Makwenu u ta pfuka.” (Yoh. 11:23) Ku fana ni Tata wakwe, Yesu wa swi lava naswona u ni matimba yo hetisisa xitshembiso xexo. Mihloti yakwe yi kombise leswaku u swi lava hi mbilu hinkwayo ku herisa rifu ni gome leri ri ri vangaka. Yesu u kombise leswaku u ni matimba yo pfuxa vafi loko Lazaro a huma esirheni. Nakambe ehleketa hi marito lawa Yesu a ma tsundzuxeke Marta lama boxiweke eka ndzimana ya siku ra namuntlha. Hi ni swivangelo leswi twalaka swo tshemba leswaku xitshembiso xa Xikwembu xo pfuxa lava feke xi ta endleka. w23.04 11-12 ¶15-16

Swi nga ha lava leswaku hi cinca leswi hi swi khongelelaka loko hi ya hi twisisa ku rhandza ka Yehovha. Hi fanele hi tsundzuka leswaku Yehovha u ni xikongomelo naswona u ta xi hetisisa hi nkarhi lowu a wu vekeke. Xikongomelo xexo xi katsa ku swi herisela makumu swiphiqo hinkwaswo leswi kayakayisaka vanhu namuntlha, ku nga timhangu ta ntumbuluko, mavabyi ni rifu. Yehovha u ta tirhisa Mfumo wakwe ku hetisisa xikongomelo xakwe. (Dan. 2:44; Nhlav. 21:​3, 4) Hambiswiritano, kukondza ku fika nkarhi wolowo, Yehovha u pfumelela Sathana leswaku a fuma misava. (Yoh. 12:31; Nhlav. 12:9) Loko Yehovha o tlhantlha swiphiqo swa vanhu sweswi, swi nga vonaka onge Sathana u fuma kahle. Hikwalaho loko ha ha rindzele Yehovha leswaku a hetisisa switshembiso swakwe, sweswo a swi vuli swona leswaku a nga hi pfuni. Yehovha u ta hi pfuna. w23.05 8 ¶4; 9-10 ¶7-8

Hi nga va pfuna njhani van’wana leswaku Xitsundzuxo xi va vuyerisa? Leswi hi nga swi endlaka ku sungula i ku va rhamba. Ku engetela eka ku rhamba vanhu lava hi hlanganaka na vona loko hi chumayela, hi nga tlhela hi rhamba ni vanhu lava hi va tivaka. Va nga ha katsa maxaka, vatirhikulorhi, vadyondzikulorhi ni van’wana. Hambiloko hi nga ri ni swirhambo leswi eneleke leswi kandziyisiweke, hi nga va rhumela swona hi tifoni. Swi nga hi hlamarisa ku vona nhlayo ya vanhu lava nga ta hlawula ku ta! (Ekl. 11:6) Tsundzuka leswaku lava hi va rhambaka va nga ha va ni swivutiso, ngopfungopfu loko va nga si tshama va ta etidyondzweni. Swi nga va kahle ku rindzela swivutiso swa vona ni ku lunghekela ku swi hlamula. Endzhaku ka loko va te eXitsundzuxweni, lava tsakeleke va nga ha va ni swivutiso swin’wana. Hi lava ku endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka loko Xitsundzuxo xi nga si fika, hi nkarhi wa xona ni le ndzhaku ka xona ku pfuna ‘lava kombisaka leswaku va lava ku kuma vutomi lebyi nga heriki’ leswaku va vuyeriwa eka xiendlakalo lexi.—Mit. 13:48. w24.01 12 ¶13, 15; 13 ¶16

Bibele yi vulavula hi vanhu va nhungu lava a va file naswona va pfuxiweke laha misaveni. Swi nga va kahle loko u dyondza hi timhaka ta vanhu lava. Loko u ri karhi u endla tano, lavisisa tidyondzo leti nga ku pfunaka. Ehleketa hi ndlela leyi ku pfuxiwa ka vanhu lava ku kombisaka matimba ni ku navela ka Xikwembu ka ku pfuxa lava feke. Eka hinkwaswo, ehleketa hi ku pfuxiwa ka munhu wa nkoka swinene ku nga Yesu. Tsundzuka leswaku vanhu va madzana va swi vonile leswaku Yesu u pfuxiwile naswona sweswo hi swona swi endlaka hi va ni ripfumelo. (1 Kor. 15:​3-6, 20-22) Hi khensa Yehovha hi vuyelela hileswi a hi tshembisaka leswaku u ta pfuxa lava feke! Hi nga tiyiseka leswaku xitshembiso lexi a ku nge vi norho ntsena hikuva Yehovha wa swi navela naswona u ni matimba yo xi hetisisa. A hi tiyimiseleni ku tshama hi ri ni ripfumelo leri tiyeke eka xitshembiso lexi xa risima. Hi ku endla tano, hi ta ya hi tshinela eka Xikwembu lexi entiyisweni xi tshembisaka un’wana ni un’wana leswi, ‘Maxaka ni vanghana va wena va ta pfuka!’—Yoh. 11:23. w23.04 8 ¶2; 12 ¶17; 13 ¶20

Ku ringanisela ni ku titsongahata swa fambisana. Hi kombisa leswaku ha ringanisela hi ku va ni langutelo lerinene hi hina vini ni leswi hi kotaka ku swi endla. Hi kombisa leswaku ha titsongahata hi ku va lava nga titekiki hi tlakukile eka van’wana. (Filp. 2:3) Munhu loyi a ringaniselaka u tlhela a titsongahata. Gidiyoni a a titsongahata ni ku ringanisela. Loko ntsumi ya Yehovha yi byela Gidiyoni leswaku u hlawuriwile ku a ponisa Vaisrayele eka Vamidiyani lava a va ri ni matimba, wanuna yoloye loyi a titsongahataka u hlamule a ku: “Ndyangu wa mina hi lowutsongo eka nyimba ya Manase naswona hi mina lontsongo endlwini ya tatana.” (Vaav. 6:15) A a vona xiavelo lexi xi nga n’wi faneli kambe Yehovha a a swi tiva leswaku a a ta swi kota ku xi endla. Hi ku pfuniwa hi Yehovha u swi kotile ku xi endla. Vakulu va tirha hi matimba leswaku va ringanisela ni ku titsongahata eka swilo hinkwaswo. (Mit. 20:​18, 19) A va tibi xifuva hikwalaho ka vuswikoti lebyi va nga na byona kumbe hikwalaho ka leswi va koteke ku swi fikelela naswona a va titshandzi hikwalaho ka swihoxo leswi va swi endlaka kumbe hi leswi va tsandzekaka. w23.06 3 ¶4-5

Nhloko ya Sathana yi ta pfotlosiwa endzhaku ka malembe ya 1 000 enkarhini lowu taka. (Nhlav. 20:​7-10) Loko sweswo swi nga si endleka, Bibele yi profete hi swiendlakalo swo hlamarisa. Xo sungula, matiko ma ta vula leswaku “ku ni ku rhula ni nsirhelelo!” (1 Tes. 5:​2, 3) “Hi xitshuketa” nhlomulo lowukulu wu ta sungula loko matiko ma hlasela vukhongeri hinkwabyo bya mavunwa. (Nhlav. 17:16) Endzhaku ka sweswo, Yesu u ta avanyisa vanhu, a hambanisa tinyimpfu eka timbuti. (Mat. 25:​31-33, 46) Hi nkarhi wolowo, Sathana u ta tirha hi matimba leswaku a lwisana na Yehovha. Hikwalaho ka leswi a vengaka vanhu va Xikwembu swinene, Sathana u ta ya emahlweni a endla leswaku nhlangano wa matiko lowu Bibele yi wu vitanaka Gogo wa tiko ra Magogo wu hlasela vanhu va Xikwembu. (Ezek. 38:​2, 10, 11) Hi hala tlhelo, vahlawuriwa lava saleke va ta hlengeletiwa leswaku va ya va na Kreste etilweni ni mavuthu yakwe ku ya lwa nyimpi ya Armagedoni, leyi nga ta herisa nhlomulo lowukulu. (Mat. 24:31; Nhlav. 16:​14, 16) Endzhaku ka sweswo, Mfumo Wa Gidi Ra Malembe Wa Kreste wu ta sungula ku fuma.—Nhlav. 20:6. w23.10 20-21 ¶9-10

Namuntlha malandza yo tala ya Yehovha ma tshama ematikweni lawa ntirho wa hina wu yirisiweke. Ma kombisa vafumi va misava xichavo lexi va faneleke kambe ku fana na Obadiya vamakwerhu lava, lava rhandzekaka va nyika Yehovha leswi nga Swakwe ku nga ku gandzela yena ntsena. (Mat. 22:21) Va kombisa leswaku va chava Xikwembu hi ku xi yingisa ematshan’weni ya vanhu. (Mit. 5:29) Va endla tano hi ku ya emahlweni va chumayela mahungu lamanene ni ku hlengeletana swin’we exihundleni. (Mat. 10:​16, 28) Va tiyiseka leswaku vamakwavo va kuma leswi va swi lavaka leswaku va kota ku tiyisa vuxaka bya vona na Yehovha. Twana ntokoto wa Henri loyi a tshamaka etikweni rin’wana ra laha Afrika laha ntirho wa hina a wu yirisiwile ku ringaka nkarhi wo karhi. Hi nkarhi lowu ntirho wa hina a wu yirisiwile, Henri a a yisela vamakwerhu mikandziyiso leyi sekeriweke eBibeleni. U tsale a ku: “Hi ntumbuluko ndzi ni tingana. . . . Yehovha . . . u ndzi nyike xivindzi lexi a ndzi xi lava.” Xana u nga va ni xivindzi xo fana ni xa Henri? U nga va na xona loko u tikarhatela ku chava Xikwembu hi ndlela leyi nga hundzeletiwangiki. w23.06 16 ¶9, 11

Loko Adamu na Evha va nga xi yingisanga Xikwembu, swi nga ha vonaka onge Sathana u endle swi nga koteki leswaku ku hetiseka xikongomelo xa Xikwembu xa leswaku misava yi tala hi vanhu lava yingisaka naswona va nga riki na xidyoho. Sathana a nga ha va a tibyele leswaku Yehovha a nge swi koti ku hetisisa xikongomelo xakwe. A nga ha va a tibyele leswaku Xikwembu a xi ta dlaya Adamu na Evha ivi xi tivumbela vatekani van’wana lava nga riki na xidyoho leswaku ku ta hetiseka xikongomelo xa xona hi vanhu. Kambe loko Xikwembu a xi lo endla sweswo, Diyavulosi a a ta vula leswaku xa hemba. Hikwalahokayini? Hikuva hilaha Genesa 1:28 yi vulaka hakona, Yehovha u byele Adamu na Evha leswaku vana va vona a va ta tata misava. Kumbexana Sathana u tibyele leswaku Yehovha u ta pfumelela Adamu na Evha leswaku va va ni vana lava nga ni xidyoho naswona va nga ta tshama va ri ni xidyoho hilaha ku nga heriki. (Ekl. 7:20; Rhom. 3:23) Loko a swi lo va tano, a swi kanakanisi leswaku Diyavulosi a a ta vula leswaku Yehovha i mutsandzeki. Hikwalahokayini? Hikuva loko Xikwembu a xi lo endla sweswo, a xi nga ta swi kota ku hetisisa xikongomelo xa xona xa leswaku misava leyi nga Paradeyisi yi tala hi vatukulu va Adamu na Evha lava yingisaka naswona va nga riki na xidyoho. w23.11 6 ¶15-16

Hi ku tirhisa Rito rakwe ni nhlangano wakwe, Yehovha u hi nyika nkongomiso lowu twisisekaka. A hi na xivangelo xo engetela milawu ya hina eka nkongomiso lowu a hi nyikaka wona. (Swiv. 3:​5-7) Hikwalaho, hi namarhela swilo leswi tsariweke eBibeleni naswona a hi vekeli vamakwerhu milawu etimhakeni leti khumbaka munhu hi yexe. Sathana u tirhisa “vuxisi” ni “swilo swa masungulo swa misava” leswaku a hambukisa vanhu ni ku endla leswaku va nga vi ni vun’we. (Kol. 2:8) Enkarhini wa vaapostola, leswi a swi katsa tidyondzo leti humaka eka vanhu, tidyondzo ta Vayuda leti nga humiki ematsalweni ni dyondzo ya leswaku Vakreste va fanele va yingisa Nawu wa Muxe. Lebyi a ku ri vuxisi hikuva a byi hambanisa vanhu na Yehovha loyi a nga Xihlovo xa vutlhari. Namuntlha, Sathana u tirhisa swihaxamahungu na Inthanete ku hangalasa mavarivari ni swiviko leswi nga riki ntiyiso leswi hlohloteriwaka hi van’watipolitiki. w23.07 16 ¶11-12

Yehovha u endle leswi Sathana a a nga swi ehleketi hi ku va a lulamisa xiyimo xexo leswaku xikongomelo xakwe xi hetiseka hambiloko Sathana ku katsa na Adamu na Evha va xandzukile. Yehovha u kombise leswaku u tshembekile hi ku pfumelela Adamu na Evha leswaku va va ni vana naswona sweswo swi kombise leswaku a hi muhembi. Nakambe ematshan’weni ya ku vonaka onge Yehovha i mutsandzeki, swi ve erivaleni leswaku u hlurile. U endle leswaku xikongomelo xakwe xi hetiseka hi ku nyikela hi “n’wana” loyi a a ta ponisa vana lava yingisaka va Adamu na Evha. (Gen. 3:15; 22:18) Swi fanele swi n’wi hlamarise ngopfu Sathana loko Yehovha a endla leswaku ku va ni lunghiselelo ra nkutsulo! Hikwalahokayini? Hikuva lunghiselelo leri ri kombisa rirhandzu ra ntiyiso. (Mat. 20:28; Yoh. 3:16) Rirhandzu rero ri le kule swinene na Sathana. Xana ku ta endleka yini hikwalaho ka lunghiselelo leri ra nkutsulo? Loko ku hela Malembe ya Gidi ya ku Fuma ka Kreste, vatukulu va Adamu na Evha lava yingisaka naswona va nga riki na xidyoho, va ta hanya emisaveni leyi nga paradeyisi, hilaha Yehovha a a lava hakona ku sukela eku sunguleni. w23.11 6 ¶17

Hi yingisa nawu wa Yehovha loko swi ta eka ku kwetsima ka vutomi ni ngati. Hikwalahokayini? Hikuva Yehovha u vula leswaku ngati yi yimela vutomi ku nga nyiko yo hlawuleka leyi humaka eka yena. (Lev. 17:14) Loko Yehovha a pfumelela vanhu ro sungula leswaku va dya nyama, u va lerise leswaku va nga dyi ngati. (Gen. 9:4) U tlhele a phindha xileriso lexi loko a nyika Vaisrayele Nawu wa Muxe. (Lev. 17:10) U kongomise huvo leyi fumaka ya le mikarhini ya vaapostola leswaku yi nyika Vakreste hinkwavo xileriso xa leswaku va “papalata . . . ngati.” (Mit. 15:​28, 29) Hi yingisa xileriso lexi loko hi hlawula vutshunguri lebyi hi nga ta byi amukela. Nakambe a hi debyisi voko loko swi ta eka ku hanya hi milawu ya Yehovha ya mahanyelo leyi tlakukeke. Hi ku tirhisa xiga ririmi, muapostola Pawulo u hi byela leswaku hi ‘dlaya’ swirho swa miri wa hina, ku nga ku endla swo karhi leswaku hi tshika ku navela ka nyama ko biha. Hi papalata ku languta kumbe ku endla nchumu wun’wana ni wun’wana lowu nga endlaka leswaku hi tikhoma ku biha hi swa masangu.—Kol. 3:5; Yobo 31:1. w23.07 15 ¶5-6

Xana Samsoni a a n’wi tshemba ngopfu Delila ni ku tlhela a pfariwa matihlo hi rirhandzu lerova u tsandzeke ku vona swikongomelo swakwe? Swi nga ri na mhaka xivangelo xa kona, Delila a a tshamela ku sindzisa Samsoni leswaku a n’wi byela laha a ma kumaka kona matimba yakwe naswona eku heteleleni u n’wi byerile. Lexi twisaka ku vava, Samsoni u pfumele ku va exiyin’weni lexi endleke a lahlekeriwa hi matimba yakwe ni hi vuxaka byakwe na Yehovha ku ringana nkarhi wo karhi. (Vaav. 16:​16-20) Samsoni u kume vuyelo byo vava hileswi a tshembeke Delila ematshan’weni yo tshemba Yehovha. Vafilista va khome Samsoni ni ku tlhela va n’wi xokola matihlo. U pfaleriwe ekhotsweni ra le Gaza naswona u endliwe hlonga leri silaka mavele. Hiloko Vafilista va n’wi endla xihlekiso enkhubyeni wa vona. Va endlele Dagoni xikwembu xa mavunwa gandzelo lerikulu hileswi a va tshemba leswaku u va pfunile ku khoma Samsoni. Va humese Samsoni ekhotsweni leswaku a ta enkhubyeni wolowo a ta va “hungasa” ku nga ku n’wi endla xihlekiso.—Vaav. 16:​21-25. w23.09 5-6 ¶13-14

Mutirhikulorhi kumbe xichudenikulorhi xi nga hi vutisa hi leswi hi pfumelaka eka swona hi mhaka yo karhi. Hi ta endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi seketela leswi hi pfumelaka eka swona kambe hi ri karhi hi xixima vonelo ra muyingiseri wa hina. (1 Pet. 3:15) Mikarhi yo tala swa pfuna ku teka xivutiso xa munhu la hi vutisaka ku ri ndlela yo tiva leswi nga swa nkoka eka yena ematshan’weni yo ehleketa leswaku wo hi tlhontlha. Swi nga ri na mhaka xivangelo lexi endlaka munhu a vutisa hi mhaka yo karhi, hi endla kahle loko hi hlamula hi ndlela ya musa ni yo rhula. Nhlamulo ya hina yi nga n’wi endla a kambisisa leswi a swi pfumelaka. Hi xikombiso, loko mutirhikulorhi a hi vutisa leswaku hikwalahokayini hi nga ma tlangeli masiku yo velekiwa, hi nga tivutisa leswi: Xana u vutisa sweswo hikwalaho ka leswi a ehleketaka leswaku a hi pfumeleriwi ku tiphina? Hi nga endla leswaku a verhama hi ku n’wi byela leswaku ha swi tlangela leswi a khathalaka hi vatirhikulobye. Sweswo swi nga ha pfula ndlela ya leswaku hi kota ku burisana na yena hi ntshunxekile hi leswi Bibele yi swi vulaka hi masiku yo velekiwa. w23.09 17 ¶10-11

Mawaku nkateko lowu hi nga na wona wo tirhisa nkarhi lowu saleke leswaku hi chumayela vanhu va matiko hinkwawo. Muapostola Petro u hi khutaza leswaku hi “anakanyisisa” hi siku ra Yehovha. (2 Pet. 3:​11, 12) Njhani? Hi endla kahle ku anakanyisisa, loko swi koteka masiku hinkwawo hi mikateko leyi hi nga ta yi kuma emisaveni leyintshwa. Tivone u ri karhi u hefemula moya wo tenga, u dya swakudya leswi nga ni rihanyo, u amukela maxaka ya wena lama pfuxiweke ni ku dyondzisa vanhu lava hanyeke khale swinene hi vuprofeta bya Bibele lebyi hetisekeke. Ku endla tano, swi ta ku pfuna leswaku u tshama u rindzile ni leswaku u tiyiseka ku makumu ma kwala nyongeni. “Leswi [hi] tiveke mhaka leyi ka ha ri emahlweni” mayelana ni vumundzuku bya hina, a hi nge ‘hambukisiwi’ hi vadyondzisi va mavunwa. w23.09 27 ¶5-6

Vantshwa va hanya ni vantshwa van’wana “lava nga yingisiki vatswari.” (2 Tim. 3:​1, 2) Hikwalahokayini vo tala va nga yingisi? Van’wana va vona onge vatswari va vona i vakanganyisi. Vatswari va endla leswi hambaneke ni leswi va byelaka vana va vona ku swi endla. Van’wana va teka milawu ya vatswari va vona ku ri ya xikhale, leyi nga twaliki naswona yi va tikiselaka. Loko u ri muntshwa, xana u pfa u titwa tano? Vo tala swa va tikela ku yingisa xileriso xa Yehovha lexi nga eka ndzimana ya siku ya namuntlha. I yini leswi nga ku pfunaka ku yingisa? U nga dyondza ku yingisa eka Yesu loyi a nga xikombiso lexinene ngopfu xo yingisa. (1 Pet. 2:​21-24) A a hetisekile kambe vatswari vakwe a va nga hetisekanga. Kambe Yesu u va yingisile vatswari vakwe hambiloko va endla swihoxo ni ku tlhela va nga n’wi twisisi mikarhi yin’wana.—Eks. 20:12. w23.10 7 ¶4-5

Muapostola Pawulo u hlamusele leswaku magandzelo lawa Nawu a wu lava leswaku va ma nyikela, a ma nga ta endla leswaku va rivaleriwa swidyoho swa vona hi ku helela. Hikwalaho ka xivangelo xexo, Nawu wu “herisiwile.” Kutani Pawulo u ye emahlweni a va dyondzisa tidyondzo leti enteke. U tsundzuxe Vakrestekulobye hi “ntshembo wo antswa” lowu sekeriweke eka gandzelo ra Yesu lowu a wu ta va pfuna leswaku va “tshinela eka Xikwembu.” (Hev. 7:19) Pawulo u hlamusele vamakwavo va Vaheveru xivangelo lexi endlaka ndlela leyi va gandzelaka Yehovha hayona sweswi yi tlakuke ngopfu ku tlula ndlela leyi a va n’wi gandzela hayona khale. Ndlela leyi Vayuda a va gandzela hayona hi ku ya hi nawu a ku ri “ndzhuti wa swilo leswi nga ta ta, kambe nchumu wa xiviri i Kreste.” (Kol. 2:17) Ndzhuti i xivumbeko xa nchumu wo karhi lowu nga wa xiviri. Hikwalaho, ndlela leyi Vayuda a va gandzela hayona a ku ri ndzhuti wa swilo swa xiviri leswi swa ha taka. Hi fanele hi twisisa lunghiselelo leri Yehovha a hi vekeleke rona ra leswaku hi rivaleriwa swidyoho leswaku hi ta kota ku n’wi gandzela hi ndlela leyi a yi amukelaka. w23.10 25 ¶4-5

Daniyele ndzimana 11 yi vulavula hi tihosi timbirhi, kumbe mifumo yimbirhi ya politiki leyi nga eku susumetaneni hileswi yi lwelaka ku fuma misava. Loko hi kambisisa vuprofeta lebyi ni byin’wana lebyi nga eBibeleni, hi nga vula leswaku “hosi ya le n’walungwini” i Rhaxiya ni matiko lama yi seketelaka kasi “hosi ya le dzongeni” i Mfumo wa Misava wa Manghezi ni Maamerika. Vanhu va Xikwembu lava tshamaka etikweni leri fumiwaka hi “hosi ya le n’walungwini” va xanisiwa hi hosi leyi. Timbhoni tin’wana ta mbeyeteriwa ni ku pfaleriwa ejele hikwalaho ka ripfumelo ra tona. Ematshan’weni ya leswaku vamakwerhu va chavisiwa hi mixungeto ya “hosi ya le n’walungwini,” ripfumelo ra vona ra tiya. Hikwalahokayini? Hikuva va swi tiva leswaku ku xanisiwa ka vanhu va Xikwembu hi hosi leyi, ku hetisisa vuprofeta lebyi nga ebukwini ya Daniyele. (Dan. 11:41) Ku tiva mhaka leyi na hina swi nga hi pfuna leswaku hi tshama hi ri ni ntshembo lowu tiyeke ni ku tlhela hi tshembeka. w23.08 11 ¶15-16

Leswi Yehovha a hi rhandzaka, wa khathala hi ndlela leyi hi titwaka hayona naswona u tiyimisele ku hi sirhelela. U twa ku vava loko hi twa ku vava. Hikwalaho ka sweswo, hi nga khongela hi ku: “Ndzi sirhelele ku fana ni ndzololo ya tihlo ra wena.” (Ps. 17:8) Tihlo ra nyenyela naswona i xirho xa nkoka swinene emirini. Kutani loko Yehovha a hi fanisa ni ndzololo ya tihlo rakwe, swi fana ni loko a ku, ‘Loyi a mi twisaka ku vava vanhu va mina, u twisa mina ku vava.’ Yehovha u lava hi tiyiseka leswaku wa hi rhandza. Kambe wa swi tiva leswaku hikwalaho ka swilo leswi nga tshama swi hi endlekela, hi nga ha tivutisa loko a hi rhandza. Kumbexana sweswi hi langutane ni swiyimo leswi endlaka hi kanakana ndlela leyi Yehovha a hi rhandzaka hayona. I yini leswi nga hi tiyisekisaka leswaku Yehovha wa hi rhandza? I ku va hi dyondza hi ndlela leyi a swi kombiseke hayona leswaku u rhandza Yesu, vahlawuriwa na hina hinkwerhu. w24.01 27 ¶6-7

Ezra u vone ndlela leyi Yehovha a seketeleke vanhu Vakwe hayona loko va langutane ni ndzingo. Emalembeni lama hundzeke hi 484 B.C.E., swi vonaka onge Ezra a a tshama eBabilona loko Hosi Ahasuwerusi a humesa xileriso xa leswaku ku dlayiwa Vayuda hinkwavo eMfun’weni wa Peresiya. (Est. 3:​7, 13-15) Vutomi bya Ezra ni bya Vayuda hinkwavo a byi ri ekhombyeni! Loko Vayuda “eswifundzeni hinkwaswo” va twa sweswo, va karhatekile swinene lerova va titsona swakudya ni ku tlhela va rila naswona handle ko kanakana, va kombele mpfuno eka Yehovha hi xikhongelo. (Est. 4:3) Ehleketa ndlela leyi Ezra ni Vayuda hinkwavo va titweke hayona loko va vona ku dlayiwa vanhu lava a va kunguhate ku va dlaya! (Est. 9:​1, 2) Leswi Ezra a langutaneke na swona hi nkarhi wolowo wo tika, swi n’wi lunghiselele ku langutana ni swiyimo swo tika enkarhini lowu taka naswona a swi kanakanisi leswaku swi n’wi endle a ya a tshemba ndlela leyi Yehovha a sirhelelaka vanhu Vakwe hayona. w23.11 17 ¶12-13

Muapostola Pawulo a a vulavula ngopfu hi “mitirho leyi fambisanaka ni nawu,” ku nga nawu wa Muxe lowu Xikwembu xi n’wi nyikeke wona eNtshaveni ya Sinayi. (Rhom. 3:​21, 28) Swi vonaka onge enkarhini wa Pawulo a ku ri ni Vakreste vo karhi lava nga Vayuda lava a swi va tikela ku amukela leswaku Nawu wa Muxe ni mitirho leyi a yi laveka hi ku ya hi Nawu wolowo a yi nga ha tirhi. Hikwalaho ka sweswo, Pawulo u tirhise xikombiso xa Abrahama ku kombisa leswaku a swi bohi ku va munhu a yingisa nawu wa Muxe leswaku a kota ku va la lulameke eka Xikwembu. U vule leswaku hi fanele hi va ni ripfumelo. Sweswo swa khutaza hikuva ku tiva leswi swi endla hi tshemba leswaku hi nga swi kota ku va lava lulameke eka Xikwembu. Leswi swi vula leswaku hi nga swi kota ku va ni ripfumelo eka Xikwembu ni le ka Kreste leswi nga endlaka hi amukeleka eka Xikwembu. Hi hala tlhelo, “mitirho” leyi boxiweke eka Yakobo ndzima 2 a hi yona “mitirho leyi fambisanaka ni nawu” leyi Pawulo a vulavuleke hayona. Yakobo u vulavula hi mitirho leyi Vakreste va yi endlaka eka vutomi bya vona bya siku ni siku. (Yak. 2:24) Mitirho yo tano yi kombisa loko Mukreste a ri ni ripfumelo ra xiviri eka Xikwembu kumbe doo. w23.12 3 ¶8; 4-5 ¶10-11

Vamakwerhu va xisati lava ehleketaka hi ku tekiwa va fanele va hlawula munghana wa vukati hi vutlhari. Tsundzuka, u ta va ehansi ka vuhloko bya wanuna loyi u n’wi hlawuleke. (Rhom. 7:2; Efe. 5:33) Hikwalaho, tivutise: ‘Xana i Mukreste loyi a wupfeke? Xana u rhangisa Yehovha evuton’wini byakwe? Xana u endla swiboho swa vutlhari? Xana wa swi amukela swihoxo swakwe? Xana wa va xixima vavasati? Xana u na byona vuswikoti byo ndzi pfuna ndzi va ni vuxaka lebyinene na Yehovha, ku ndzi hlayisa ni ku va munghana lonene eka mina?’ I ntiyiso leswaku loko u lava ku kuma wanuna lonene, na wena u fanele u va nsati lonene. Wansati lonene i “mupfuni” wa nuna wakwe ni “loyi a n’wi fanelaka kahle.” (Gen. 2:18) Leswi a rhandzaka Yehovha, u wa a pfuka leswaku vanhu va vona vumunhu lebyinene bya nuna wakwe. (Swiv. 31:​11, 12; 1 Tim. 3:11) U nga sungula sweswi ku tilunghiselela ku va nsati wa munhu hi ku tiyisa ndlela leyi u n’wi rhandzaka hayona Yehovha ni hi ku va mupfuni eka van’wana ekaya ni le vandlheni. w23.12 22-23 ¶18-19

Yehovha u tshembisa ku hi nyika vutlhari lebyi hi byi lavaka leswaku hi endla swiboho leswinene. Hi lava vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu, ngopfungopfu loko hi endla swiboho swa vutomi hinkwabyo. Nakambe Yehovha u hi nyika matimba leswaku hi tiyisela. Yehovha u ta hi nyika matimba lama hi ma lavaka leswaku hi kota ku tiyisela miringo hilaha a nyikeke muapostola Pawulo. (Filp. 4:13) Yehovha u tirhisa vamakwerhu. Hi vusiku byo hetelela Yesu a nga si nyikela vutomi byakwe, u khongele hi mbilu hinkwayo. U kombele Yehovha leswaku a n’wi sivela leswaku a nga tekiwi a ri munhu la rhukanaka Xikwembu. Ematshan’weni yo hlamula xikombelo xexo, Yehovha u pfune Yesu hi ku rhumela yin’wana ya tintsumi takwe leswaku yi n’wi tiyisa. (Luka 22:​42, 43) Yehovha a nga hi pfuna hi ku tirhisa makwerhu un’wana leswaku a hi khutaza hi ku hi fonela kumbe hi ku hi endzela. Hinkwerhu hi nga lava tindlela to vula “rito lerinene” eka vamakwerhu.—Swiv. 12:25. w23.05 10-11 ¶9-11

Lava tshikeke ku ta etinhlengeletanweni ta vandlha naswona va nga vaka kona eXitsundzuxweni, va nga ha chava leswaku a va nge amukeriwi. Hikwalaho, papalata ku va endla va titwa va nga tshunxekanga hi ku va vutisa swivutiso leswi nga ta va khomisa tingana kumbe ku va tlhava hi marito. Vamakwerhu lava i vapfumerikulorhi. Ha tsaka ku tlhela hi gandzela Xikwembu swin’we na vona. (Ps. 119:176; Mit. 20:35) Ha swi tlangela leswi Yesu a hi byeleke leswaku hi tsundzuka rifu rakwe lembe ni lembe naswona ha wu twisisa nkoka wa sweswo. Loko hi va kona eXitsundzuxweni, ha vuyeriwa hina ni van’wana hi tindlela to tala. (Esa. 48:​17, 18) Hi ya hi va rhandza swinene Yehovha na Yesu. Hi kombisa ndlela leyi hi swi tlangelaka hayona leswi va hi endleleke swona. Vuxaka bya hina ni vamakwerhu bya tiya. Hi nga tlhela hi pfuna van’wana leswaku va dyondza leswi va nga swi endlaka leswaku va tiphina hi mikateko leyi hi yi kumaka hikwalaho ka nkutsulo. A hi endleni hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka leswaku hi lunghekela Xitsundzuxo xa lembe leri, ku nga siku ra nkoka swinene elembeni! w24.01 14 ¶18-19

Yehovha u hi kongomisa njhani? Xa nkoka swinene, u hi kongomisa hi Rito rakwe ku nga Bibele. Nakambe u tlhela a tirhisa vanhu leswaku va hi kongomisa. Hi xikombiso, u tirhisa “nandza wo tshembeka ni wo tlhariha” leswaku a hi phamela swakudya leswi hi tiyisaka ripfumelo hi kota ku endla swiboho swa vutlhari. (Mat. 24:45) Yehovha u tlhela a tirhisa vavanuna lava fanelekaka leswaku a hi kongomisa. Hi xikombiso, valanguteri va miganga ni vakulu emavandlheni va hi khutaza ni ku hi nyika swiletelo leswi nga ta hi pfuna hi tiyisela swiphiqo. Ha swi tlangela swinene leswi Yehovha a hi kongomisaka hi ndlela leyinene emikarhini leyi yo nonon’hwa makumu ma nga si fika. Sweswo swi hi pfuna leswaku hi tshama hi ri karhi hi amukeriwa hi Yehovha ni ku ya emahlweni hi famba endleleni leyi yisaka evuton’wini. Hambiswiritano, mikarhi yin’wana swi nga hi tikela ku yingisa nkongomiso wa Yehovha, ngopfungopfu loko hi nyikiwa wona hi vanhu lava endlaka swihoxo. Eka swiyimo swo tano, swi ta lava hi titsundzuxa leswaku Yehovha hi yena a kongomisaka vanhu vakwe nileswaku swa vuyerisa ku yingisa nkongomiso wakwe. w24.02 20 ¶2-3

Ndlela leyi hi rhandzaka Xikwembu hayona hi nga kula loko hi tikarhatela ku dyondza Rito ra xona. Loko u ri karhi u hlaya Bibele, ringeta ku xiya leswi mhaka yo karhi yi ku dyondzisaka swona hi Yehovha. Tivutise: ‘Xana mhaka leyi yi swi kombisa njhani leswaku Yehovha wa ndzi rhandza? Hi swihi swivangelo leswi ndzi swi kumaka emhakeni leyi leswi endlaka ndzi ya ndzi rhandza Yehovha?’ Ndlela yin’wana leyi nga hi pfunaka hi rhandza Yehovha swinene i ku va nkarhi ni nkarhi hi n’wi phofulela ta le mbilwini hi xikhongelo. (Ps. 25:​4, 5) Kutani Yehovha u ta swi hlamula swikhongelo swa hina. (1 Yoh. 3:​21, 22) Nakambe hi fanele hi va rhandza swinene van’wana. Endzhaku ka malembe yo tala muapostola Pawulo a hundzuke Mukreste, u hlangane na muntshwa la vuriwaka Timotiya loyi a a ri ni ndhuma leyinene. Timotiya a a rhandza Yehovha ku katsa na vanhu. Pawulo u byele Vafilipiya a ku: “A ndzi na un’wana la fanaka na [Timotiya] loyi a nga ta mi khathalela hi mbilu hinkwayo.” (Filp. 2:20) Pawulo u tsakisiwe hi ndlela leyi Timotiya a a va rhandza hayona vamakwerhu. Swi le rivaleni leswaku mavandlha lama Timotiya a a ma endzela, a ma swi langutela emahlweni ku tlhela ma endzeriwa hi yena.—1 Kor. 4:17. w23.07 9 ¶7-10

Loko Vaisrayele va nga si nghena eTikweni Ra Xitshembiso, Muxe u file. Xana Yehovha u tshike ku pfuna vanhu vakwe endzhaku ka loko wanuna loyi wo tshembeka a file? Doo! Loko ntsena va tshama va tshembekile, Yehovha a a va khathalela. Loko Muxe a nga si fa, Yehovha u n’wi lerise ku letela Yoxuwa leswaku a rhangela vanhu Vakwe. Muxe u letele Yoxuwa ku ringana malembe yo tala. (Eks. 33:11; Det. 34:9) Ku engetela kwalaho, a ku ri ni vavanuna van’wana vo tala lava a va lunghekele ku rhangela, lava katsaka tindhuna ta vanhu va magidi, va madzana, va makumentlhanu ni va khume. (Det. 1:15) Vanhu va Xikwembu a va khathaleriwa kahle. Hi kuma xikombiso lexi fanaka eka Eliya. U tirhe hi matimba ku ringana malembe yo tala ku pfuna Vaisrayele leswaku va gandzela Yehovha. Kambe ku fike nkarhi lowu Yehovha a nga n’wi nyika xiavelo xin’wana edzongeni wa Yuda. (2 Tih. 2:1; 2 Tikr. 21:12) Xana leswi a swi vula leswaku vanhu vo tshembeka va tinyimba ta khume ta mfumo wa Israyele a va tshikiwile? Doo! Eliya a a ri eku leteleni ka Elixa malembe yo tala. Yehovha u ye emahlweni a hetisisa xikongomelo xakwe naswona u khathalele vagandzeri vakwe vo tshembeka. w24.02 5 ¶12

Vakreste va le Efesa se a va hanya hi Rito ra Yehovha leri a ri fana ni rivoni leri a ri va kongomisa. (Ps. 119:105) Vaefesa volavo va tshike vukhongeri bya mavunwa ni ku endla swilo swo biha. Va “tekelel[e] Xikwembu” naswona a va endla leswi va nga swi kotaka leswaku va gandzela Yehovha ni ku n’wi tsakisa. (Efe. 5:1) Hilaha ku fanaka, loko hi nga si dyondza ntiyiso, a hi ri evukhongerini bya mavunwa ni ku endla swilo swo biha. Van’wana va hina a hi tlangela tiholideyi ta vukhongeri bya mavunwa; kasi van’wana a hi endla swilo swo biha. Kambe endzhaku ka loko hi dyondze hi milawu ya Yehovha ya leswinene ni leswo biha, hi cince mahanyelo. Hi sungule ku hanya hi ndlela leyi a yi lavaka. Hikwalaho ka sweswo, hi tiphine hi mikateko yo tala. (Esa. 48:17) Kambe sweswi hi ya emahlweni hi langutana ni miringo. Hi fanele hi fambela ekule ni munyama lowu hi humeke eka wona ivi hi “[ya] emahlweni [hi] hanya ku fana ni vana va ku vonakala.” w24.03 21 ¶6-7

U nga ha vona onge a wu swi lunghekelanga ku tinyiketela ni ku khuvuriwa. Kumbexana wa ha lava nkarhi wo cinca mahanyelo ya wena leswaku u kota ku hanya hi milawu ya Yehovha kumbe u lava nkarhi wo tiyisa ripfumelo ra wena. (Kol. 2:​6, 7) Swichudeni swa Bibele a swi endli nhluvuko hi nkarhi lowu fanaka ni vantshwa a va lunghekeli ku tinyiketela ni ku khuvuriwa eka malembe lama fanaka. Ringeta ku kambela ndlela leyi u endlaka nhluvuko hayona loko swi ta eka vuxaka bya wena na Yehovha hi ku ya hi leswi u kotaka ku swi endla naswona u nga tiringanisi ni van’wana. (Gal. 6:​4, 5) Loko u xiya leswaku a wu si lunghekela ku tinyiketela eka Yehovha, tikarhatele ku swi fikelela. Kombela Yehovha a ku pfuna u cinca leswi faneleke evuton’wini bya wena. (Filp. 2:13) U nga tiyiseka leswaku u ta yingisela xikhongelo xa wena ni ku tlhela a xi hlamula.—1 Yoh. 5:14. w24.03 5 ¶9-10

Siku rin’wana Sara a a karhatekile ivi a phofulela Abrahama ndlela leyi a a titwa hayona ni ku tlhela a n’wi sola. Abrahama a a swi tiva leswaku Sara wa titsongahata naswona wa n’wi seketela. Abrahama u n’wi yingiserile naswona u ringete ku tlhantlha xiphiqo. (Gen. 16:​5, 6) Hi dyondza yini? Vavanuna lava tekeke, mi nyikiwe vutihlamuleri byo endlela mindyangu ya n’wina swiboho. (1 Kor. 11:3) U ta va u kombisa leswaku wa n’wi rhandza nsati wa wena loko u n’wi yingisela hi vurhon’wana ni ku rhanga hi ku ma tekela enhlokweni mavonelo ya yena u nga si endla xiboho, ngopfungopfu lexi n’wi khumbaka. (1 Kor. 13:​4, 5) Siku rin’wana, Abrahama u endle xiboho xo amukela vaendzi lava a va nga va rindzelanga. U kombele Sara leswaku a tshika leswi a ri eku swi endleni ivi a baka xinkwa xo tala. (Gen. 18:6) Sara u endle tano hi ku hatlisa ivi a seketela xiboho xa Abrahama. Vavasati lava tekiweke mi nga tekelela Sara hi ku seketela swiboho swa vanuna va n’wina. Loko mi endla tano, vukati bya n’wina byi ta tiya.—1 Pet. 3:​5, 6. w23.05 24-25 ¶16-17

Endzhaku ka loko Gidiyoni a hlawuriwile ku va muavanyisi, a swi lava leswaku a yingisa ni ku va ni xivindzi. A a nyikiwe xiavelo lexi nga ni khombo, xo hirimuxa alitari leyi tata wakwe a a yi endlele Bali. (Vaav. 6:​25, 26) Endzhaku ka loko Gidiyoni a hlengelete vuthu ra masocha, u lerisiwe kambirhi leswaku a hunguta nhlayo ya wona. (Vaav. 7:​2-7) Eku heteleleni, u byeriwe leswaku a hlasela nxaxa wa valala nivusiku. (Vaav. 7:​9-11) Vakulu va fanele va “tiyimisela ku yingisa.” Nkulu loyi a yingisaka u tshama a lunghekele ku yingisa leswi Matsalwa ma swi vulaka ni nkongomiso lowu humaka eka nhlangano wa Xikwembu. Hi ku endla tano u vekela van’wana xikombiso lexinene. Hambiswiritano swi nga ha n’wi tikela ku yingisa. Hi xikombiso, swi nga n’wi tikela ku landzela nkongomiso lowu tshamelaka ku cinca hi ku hatlisa. Mikarhi yin’wana a nga ha tivutisa loko hakunene nkongomiso wo karhi wu twala kumbe wu ri wa vutlhari. Kumbe a nga ha nyikiwa xiavelo lexi nga endlaka leswaku a khomiwa. Vakulu va nga yi tekelela njhani ndlela leyi Gidiyoni a yingiseke hayona eka swiyimo swo tano? Landzela nkongomiso. w23.06 4-5 ¶9-11