Vutshembeki bya Yobo—I Mani A Nga Byi Tekelelaka?
“Šikwembu a ši nḍi v̌eke šikalweni le’šo lulama, ši ta kuma leŝaku nḍi hav̌a nanḍu!’’—YOBO 31:6.
1. Ha yini swi ri swinene ku xiya xikombiso xa Yobo, naswona i swivutiso swihi swi tlakusiwaka?
YOBO a a tiyiseka hi vutshembeki byakwe, kutani u amukerile ku kamberiwa hi Xikwembu. Xikombiso xakwe xi nga va xikhutazo lexikulu eka hina namuntlha, ngopfu-ngopfu leswi Sathana Diyavulosi a ringetaka hi matimba ku tshova vutshembeki bya hinkwavo lava tirhelaka Xikwembu. (1 Petro 5:8) Hi ku xiya leswi, mudyondzisiwa Yakobo u te ‘lavani xikombiso xa ku lehisa mbilu emaxangwini ni ku landza ntila wa vaprofeta,’ ngopfu-ngopfu Yobo. (Yakobo 5:10, 11) Kambe i mani loyi a nga tekelelaka vutshembeki bya Yobo? Hi nga swi kota ke? Yobo u hi vekele xikombiso xa ku hlayisa vutshembeki hi tindlela tihi?
2. (a) Vito leri nge Yobo ri vula yini? (b) I yini leswi swi hetisiweke hi ndlela ya Yobo yo hlayisa vutshembeki?
2 Vito leri nge Yobo ri vula “La khomiwaka hi Tihanyi,” leswi hakunene a veke swona. Kambe loko Yehova a yingise xikombelo xa Sathana a tshika ku sirheleta Yobo, a a ku ri hava lexi Sathana a a ta xi endla lexi a xi ta tshova vutshembeki bya Yobo eka Xikwembu. (Yobo 1:1-2:10) Hi mukhuva wolowo Yobo u nyikerile nhlamulo ya ku rhukana ka Sathana ka leswaku a a ta hambukisa un’wana ni un’wana eku tirheleni ka Xikwembu. (Swivuriso 27:11) Hi ndlela yakwe yo hlayisa vutshembeki, kahle-kahle, Yobo a a byela misava hinkwayo a ku, ‘Sathana, u muhembi la solekaka, hikuva Yehova i Xikwembu xanga, kutani ndzi ta tshembeka eka yena hambi ku ta yini na yini!’—Yobo 27:5.
Lava Fanaka Na Yobo
3. I mani loyi a sirheletiwile etilweni, naswona i swivutiso swihi swi vutisiweke mayelana na yena?
3 Kahle-kahle, mhaka exikarhi ka Yehova na Sathana a yi ri ya misava hinkwayo, leyi katsaka xivandla xa moya. Etilweni, “rišaka” leri tshembisiweke leri Xikwembu a xi lava ku hetisisa switshembiso swa xona leswinene hi rona a a ri rhendzeriwe hi nsirhelelo wa Yehova. (Genesa 3:15) Kambe, loko ri nga ha ‘sirheletiwanga,’ xana hakunene ri nga tekelela vutshembeki bya Yobo? Xana ri nga kombisa leswaku munhu la hetisekeke, tanihi leswi Adamu a ri xiswona, a nga hlayisa vutshembeki lebyi hetisekeke eka Xikwembu? (1 Vakorinto 15:45) Sathana u endle malunghiselelo ya ku veka “rixaka” leri eka ndzingo lowukulu loko ri humelela emisaveni.
4. (a) I mani loyi a hlaseriweke swinene hi Sathana, naswona hi swi tivisa ku yini leswaku Xikwembu xi suse nsirhelelo wa xona eka yena? (b) I yini leswi Yesu a swi nyikeke Yehova?
4 Yesu Kriste u tikombe ku va “rixaka” leri rhumiweke ri huma etilweni. Xisweswo u ve la hlaseriwaka hi Sathana, ina, muhlaseriwa lonkulu wa tihanyi ta Sathana. Ku kombisa leswaku Yehova a a susile nsirheleto wakwe, Kriste u huwelerile loko a ri emhandzini ya nxaniso a ku: “Xikwembu xanga, Xikwembu xanga, u ndzi tshikele yini?” (Matewu 27:46; Psalma 22:1) Hambi leswi a a swi tiva kahle leswaku Xikwembu a xi susile nsirhelelo wa xona, Yesu, ku fana na Yobo, “a nga sanḍanga, a nga v̌ekanga nanḍu eka Šikwembu, ni lo’wuṭongo.” (Yobo 1:22) U encise Yobo, a hlayisa vutshembeki lebyi hetisekeke eka Xikwembu, xisweswo u kombise leswaku ‘a ku ri hava loyi a a fana na yena emisaveni.’ (Yobo 1:8) Hikwalaho ke, eka Yesu Yehova Xikwembu u kume nhlamulo leyi heleleke ni yo hetiseka yo hlamula xisolo xa vunwa xa Sathana xa leswaku Xikwembu xi nga ka xi nga veki emisaveni munhu loyi a nga ta tshama a tshembekile eka xona ehansi ka ndzingo lowukulu.
5. (a) Sathana u tshama a ri karhi a endla yini? (b) I yini leswi Sathana a swi endleke loko a susiwile etilweni?
5 Kambe hi ku lava nhlamulo yin’wana, Sathana ú ya emahlweni ni ku hehla vamakwavo va Yesu va moya, lava xikan’we na Yesu va endlaka “rixaka” ra nhlengeletano ya Xikwembu leyi fanaka ni wansati. Loko yi hlamusela ku tlhomiwa ka Mfumo etilweni, Bibele yi ri mayelana na Sathana: “Loyi a hehlaka vamakwerhu, muhehli loyi a va mangalelaka vusiku ni nhlekanhi emahlweni ka Xikwembu xa hina, u cukumetiwile a ya wela hansi!” Hambi swi ri tano, Sathana u endla swo tala ku tlula ku hehla, u hlasela hi tihanyi! Bibele yi hlamusela leswaku endzhaku ka ku hlongoriwa ka yona etilweni, “dragona [Sathana] yi kariha swinene hikwalaho ka wansati loyi, yi suka yi ya Iwa ni va rixaka ra yena lava saleke, lava hlayisaka milawu ya Xikwembu ni ku humesa vumbhoni bya Yesu.”—Nhlavutelo 12:7-12, 17.
6. (a) I vamani lava namuntlha va rhangelaka ntirho wa ku chumayela, naswona i vamani lava va va tatiseke? (b) I yini leswi Sathana a ringetaka ku swi endla eka hinkwavo lava?
6 “Lava saleke va rixaka ra [wansati]” i timbhoni leti totiweke ta Yehova leti saleke emisaveni namuntlha. Va rhangela ntirho wa ku “humesa vumbhoni bya Yesu,” va twarisa erivaleni emisaveni hinkwayo leswaku sweswi u vekiwile exiluvelweni tanihi Hosi naswona hi ku hatlisa u ta herisa mafambiselo lawa yo biha ya swilo. (Matewu 24:14; Daniel 2:44) Kambe a va voxe! Sweswi ntshungu lowukulu wa vanhu lava hundzaka timiliyoni tinharhu va hlanganyela na vona ku vumba nhlengeletano leyi nga ni vun’we, ya misava hinkwayo, leyi hlayisaka vutshembeki. Hinkwavo vahlayisi lava va vutshembeki na vona, va vile vahlaseriwa va nxaniso lowu nga yimiki wa Sathana, kutani Yehova, Tata wa vona wa le tilweni wa tsaka hi vutshembeki bya vona.—2 Timotiya 3:12; Swivuriso 27:11.
7. Hikwalaho ka yini hi nga tiyisekaka emahlweni ka minhlaselo ya Sathana?
7 Hakunene swa hlamarisa ku xiya leswaku, tanihi leswi nyingiso wa vukarhi wa Sathana a wu kongomisiwe eka Yobo, kutani wu le ka hina lava ringetaka ku hlayisa vutshembeki eka Xikwembu. Hambi swi ri tano, a hi fanelanga ku kanakana. Ha yini? Hikuva ‘Yehova u tele musa ni tintswalo’ naswona ‘a nga ka a nga mi siyi, a nga ka a nga mi tshiki.’ (Yakobo 5:11; Deuteronoma 31:6) Ina, Yehova u ta hi hlayisa. “A v̌va šitlhangu e ka la’v̌a fambaka e ku lulameni,” ku vula Bibele. (Swivuriso 2:7) Hambi swi ri tano, leswi a swi vuli swona leswaku Yehova a nga ka a nga pfumeli leswaku hi ringiwa. U ta pfumela, tanihi leswi a swi endleke eka Yobo. “Xikwembu xa tshembeka,” hi ku vula ka muapostola Pawulo, “xi nga ka xi nga pfumeri leswaku mi humeleriwa hi ndzingo lowu mi hlulaka; kambe loko ndzingo wu ta, xi ta mi nyika ndlela ya ku huma eka wona, leswaku mi ta kota ku wu rhwala.”—1 Vakorinto 10:13.
Loko Hi Ringiwa
8. Xana xikombiso xa Yobo xi nga hi pfunisa ku yini namuntlha?
8 Xikombiso xa Yobo xa vutshembeki ngopfu-ngopfu xi nga va lexi pfunaka eka hina loko hi hlangavetana ni miringo yo tika. Yobo u xanisekile swinene laha a naveleke ku fa ni ku fihliwa eSheol, sirha leri tolovelekeke ra vanhu. (Yobo 14:13) Namuntlha van’wana va titwise sweswo, va vula leswaku va nga tifanisa na Yobo loko a xaniseka swinene. Kumbexana nkarhi wun’wana u titwise sweswo na wena. Hakunene, ku hlaya hi ku hlupheka kakwe swi nga fana ni loko hi kuma xikhutazo eka munghana loyi a xanisiweke swinene ku tlula hina. Ku tiva leswaku un’wana u tiyiserile, ni ku twisisa, hakunene swi hi pfuna leswaku hi tiyisela na hina.
9. Hi pfunekisa ku yini hi ku hlayisa vutshembeki ka van’wana?
9 Hi ku xiya swilaveko swa hina, Yehova u endle leswaku buku ya Yobo yi tsariwa ku hi pfuna ku hlayisa vutshembeki tanihi leswi Yobo a swi endleke. (Varhoma 15:4; Yakobo 5:10, 11) Xikwembu xa swi tiva leswaku, tanihi leswi xiphemu xin’we xa miri xi titshegeke hi xin’wana, kutani malandza ya xona lama tshembekaka na wona ma lavana. (1 Vakorinto 12:20, 26) Tsundzuka tinhlengeletano ta sweswinyana ta “Vahlayisi va Vutshembeki” leti hlanganyeleke hi timiliyoni ta vahlayi va magazini lowu. Lava a va ri kwalaho va ta tsundzuka ndlela leyi a swi ri swinene ha yona ku va eka ntlawa wo tarisa sweswo lowu xikongomelo lexikulu xa wona evuton’wini ku nga ku hlayisa vutshembeki eka Xikwembu. Mawaku xikhutazo xo hlayisa vutshembeki xa lava va veke kona ku tiva leswaku magidi yo tala lama nga na vona—loko va ri etindhawini ta vona ta mintirho kumbe exikolweni etindhawini ta ka vona—na vona a va hlayisa vutshembeki ehansi ka miringo leyikulu!—1 Petro 5:9.
10. (a) Munhu a nga hluleka hi ndlela yihi ku hlayisa langutelo lerinene? (b) I yini leswi Yobo a sunguleke ku kanakana hi swona?
10 Kambe minkarhi hinkwayo hi nga ha va lava nga hlayisiki langutelo leri faneleke, tanihi leswi Yobo a hlulekeke ku swi endla. Munhu loyi a xanisekaka swinene, ni loyi a karhatekeke swinene emianakanyweni, a nga ha ku, ‘Oho, ha yini Xikwembu xi endla leswi eka mina? Ha yini xi pfumelela leswi swi humelela?’ Munhu yoloye a nga ha vutisa, ‘Swi pfuna yini ku tirhela Xikwembu?’ Hi ku ka a nga xiyi xihlovo xa ku xaniseka kakwe, Yobo u kanakanisiwe hi mbuyelo lowu a wu ri kona wa ku va la lulameke, hi leswi lava lulameke a va vonaka va xaniseka swinene, loko ku nga ri ko tala, ku tlula lavo biha. (Yobo 9:22) Hi ku ya hi Elihu, Yobo u te: “Swi ndzi pfuna yini? I yini lexi ndzi xi kumaka xo tlula loko ndzi nga dyohi?” (Yobo 35:3, An American Translation) Kambe hi nga ka hi nga titshiki hi nwela eka swirhalanganya swa hina lerova hi lahlekeriwa hi malangutelo lama faneleke ivi hi kanakanisiwa hi nkoka wa ku tirhela Xikwembu.
11. I ndzulamiso wihi lowunene lowu Elihu a wu nyikeke Yobo?
11 Elihu u nyike Yobo ndzulamiso lowu lavekaka, a lulamisa timhaka hi ku komba leswaku Yehova u tlakukile ehenhla ka Yobo. (Yobo 35:4, 5) Elihu u kombe leswaku, hambi ku humelela yini na yini, a hi fanelanga ku heta hi ku vula leswaku Xikwembu a xi khathali ivi hi ndlela yin’wana hi anakanya leswaku hi nga xi venga hi leswi xi swi vonaka swi nga lulamanga eka xona. “Loko u dyoha,” Elihu a vutisa Yobo, “u ṅwi onhela yini? Ni loko u anḍisa ku homboloka ka wena, u ṅwi endle yini?” (Yobo 35:6) Ina, loko u ringeta ku venga Xikwembu hi ku fularhela tindlela ta xona kumbe ntirho wa xona, wa tivavisa, hayi Xikwembu.
12. Xana ku hlayisa vutshembeki ka hina ku khumba Xikwembu hi ndlela yihi?
12 Hi tlhelo rin’wana, Elihu u kombe leswaku Yehova hi yexe a nga vuyeriwi loko hi endla leswinene. Kavula, Xikwembu xa tsaka loko hi hlayisa vutshembeki, kambe, hi nkarhi lowu fanaka, ni kan’we a xi lawuriwi hi vugandzeri bya hina, hi laha swi kombisiweke hi leswi Elihu a vutiseke Yobo a ku: “Loko u lulamile, u ṅwi nyika yini? U amukela yini evokweni ra wena ke?” (Yobo 35:7) Xikwembu xi hi nyike vutomi, kutani hikwalaho ka xona ha hefemula ni ku famba ni ku va kona. I n’wini wa hinkwaswo! (Mintirho 17:25; 1 Tikronika 29:14) Xisweswo vubihi bya hina kumbe vululami swi nga ka swi nga khumbi Xikwembu hi xoxe.—Yobo 35:8.
Loko Hi Lulamisiwa
13. (a) Yobo u wu tekise ku yini ndzulamiso lowu nyikeriweke? (b) I xiphiqo xihi lexi hinkwerhu ka hina hi nga na xona ke?
13 Yobo u titwe hi ndlela yihi eka ndzayo leyi a nyikiweke yona, ku sungula hi Elihu, endzhaku hi Yehova hi yexe? U yi amukerile, a tisola ‘entshurini ne nkumeni.’ (Yobo 42:6) Ee, Yobo u titsongahatile, a pfumela xihoxo xakwe. Kutani xana a hi ku naveli ku titsongahata ko tano? Kambe ku vuriwa yini hi hina? Hambi loko hi nga va hi ri vahlayisi va matimba va vutshembeki ku fana na Yobo, hinkwerhu ka hina hi voyamele eku endleni ka swihoxo ni ku va lava nga hava ku ringanela hi ndlela yo karhi. (Yakobo 3:2; Vagalatiya 2:11-14) Xana hi ta endla yini loko hi kombiwa xihoxo kumbe ku nga hetiseki ka hina, hambi ku ri hi lontsongo ku fana na Elihu?—Yobo 32:4.
14. (a) I mboyamelo wihi wu tolovelekeke loko munhu a lulamisiwa? (b) I yini lexi nga vangelaka swihoxo kumbe ku avanyisa loku nga fanelangiki, naswona Yobo u veke xikombiso muni loko a lulamisiwa?
14 A swi olovi minkarhi hinkwayo ku amukela swihoxo. (Vaheveru 12:11; Swivuriso 3:11, 12) Hi voyamele eku ringeteni ka ku tiyimelela. Ku fana na Yobo, hi nga ha va hi nga vulanga kumbe ku endla swo biha hi ku tiyimisela. Kungu ra hina ri nga ha va ri ri rinene. Kambe hi nga ha va hi vulavurile hi nga swi tivi hi ku helela, hi ku pfumala ku twisisa kumbe ku titwa. Kumbexana tinhlamuselo ta hina ti kombe moya wa ku titlakusa ka rixaka kumbe vutiko, kumbe nkwikwirimba lowu nga seketeriwiki hi Matsalwa emhakeni. Hi nga ha tivisiwa leswaku leswi hi swi vuleke swi tikomba swi talele ngopfu eka malangutelo ya hina nakona swi vavise van’wana ku fikela eku kandziyeleni ka vumoya bya vona. Loko hi lulamisiwa, xana ku fana na Yobo, hi ta pfumela leswaku hi ‘vulavule handle ka ku twisisa’ ni ku tisola?—Yobo 42:3, 6.
Ku Tshemba Xikwembu, Hayi Rifuwo
15. Hi swi tivisa ku yini leswaku ntshembo wa Yobo a wu nga ri eka rifuwo?
15 Bildad u endle leswaku ntshembo wa Yobo wu tsekatseka, a komba leswaku a a rivele Xikwembu ni leswaku ntshembo wakwe a wu vekiwe kun’wana. (Yobo 8:13, 14) Kambe hambi leswi Yobo a a katekisiwile hi swilo swo tala leswi vonakaka, ntshembo wakwe a wu nga ri eka swona. Vutshembeki byakwe a byi tsekatsekisiwanga ni kan’we loko a lahlekeriwe hi rifuwo rakwe hinkwaro. (Yobo 1:21) Eku tilweleni kakwe ko hetelela, Yobo u te: “Loko nḍi endlile nsuku e ku ṭhemba ka mina, nḍi ku ka nsuku lo’wunene: Ku ḍuna ka mina ku le ka wena. Loko nḍi ṭakele v̌ukulu bya rifuwo ra mina. Ni le’ŝo tala leŝi nḍi hlengeleteke hi v̌oko ra mina . . . Na kona i ku dyoha lo’ku fanelaka e ku biwa hi muav̌anyisi. Hikuv̌a ingi nḍi lanḍurile Šikwembu ša le henhla.”—Yobo 31:24-28.
16. (a) I ku tikambela kwihi loku hi faneleke ku ku endla xana? (b) I xitshembiso xihi lexi Xikwembu xi xi endlaka eka lava va xi tshembaka?
16 Hina ke? Hi wu veka kwihi ntshembo wa hina—eka Yehova kumbe eka rifuwo? Loko a ho kariwa hi swikalo leswinene, tanihi ku navela ka Yobo, Xikwembu a xi ta tiva vutshembeki bya hina emhakeni leyi? Xana mhaka leyikulu evuton’wini bya hina i ku nyika Yehova ndlela yo hlayisa vutshembeki leyi ha yona a nga hlamulaka mirhukano ya Sathana? Kumbe hi tsakela ngopfu ku anerisa ku navela ka hina ka mintsako ni rifuwo? I swinene swonghasi loko hi nga fana na Yobo ivi hi tsakisa mbilu ya Yehova hi ku tshemba Yena, naswona hi nga veki nkoka lowu nga fanelangiki eka hina kumbe eka swilo leswi vonakaka leswi nga kona! Loko hi tshemba Yehova, hi rhangisa swa yena, u hi tshembisa ku nga hi tshiki kumbe ku hi lahla.—Matewu 6:31-33; Vaheveru 13:5, 6.
Mahanyelo Lamanene Ya Rimbewu
17. I ku heta matimba kwihi loku “vachaveleri” va Yobo va ku endlaka, kambe Yobo u te yini hi mahanyelo yakwe lama tengeke?
17 Vachaveleri va vunwa va Yobo a va n’wi hehlanga hi laha ku kongomeke hi mahanyelo layo biha ya rimbewu, kambe nkarhi na nkarhi va vule leswaku a a ri na nandzu wa xihoxo xin’wana xa xihundla lexi Xikwembu a xi n’wi bela xona. Tanihi n’wankumi, hakunene a a “tlula v̌av̌anuna hikwav̌o v̌a le v̌ušeni hi v̌ukulu,” kunene Yobo a a pfulekele hi minkarhi ya vunghwavava. (Yobo 1:3; 24:15) Malandza man’wana ya Xikwembu, emahlweni ni le ndzhaku ka nkarhi wa Yobo, ya wele emiringweni ya rimbewu. (Genesa 38:15-23; 2 Samuel 11:1-5) Hambi swi ri tano, Yobo u tilwerile eku tsaniseni ka vubihi byo tano, a ku: “A nḍi endla šinakulobye ni mahlo ya mina, leŝaku nḍi nga ṭhuki nḍi languta wanhwana. Loko mbilu ya mina yi kanganyisiwe hi wansati, kumbe nḍi ṭhama e nyangweni ya loyi nḍi akeke na yena ku ṅwi etlela . . . leŝo, i ku dyoha lo’kukulu, i ku biha lo’ku fanelaka hi ku biwa hi v̌aav̌anyisi.”—Yobo 31:1, 9-11.
18. Hikwalaho ka yini mahanyelo lamanene ya rimbewu ya tika ku ma hlayisa, kambe hikwalaho ka yini hi ta tsaka loko hi ma hlayisa?
18 Kumbexana a ku na ndlela yin’wana leyi Sathana a katekaka eku kandziyeleni ka vutshembeki bya malandza ya Xikwembu tanihi ku va kucetela ku endla vumbisa. (Tinhlayo, ndzima 25) Xana u nga encisa vutshembeki bya Yobo hi ku hlula marhengu hinkwawo ya vunghwavava? Hakunene i mphikamakaneta, ngopfu-ngopfu eka misava leyi yo hlanyisiwa hi rimbewu laha vunghwavava byi taleke. Kambe ehleketa leswaku i swinene hi ndlela yihi, loko u kamberiwa, ku va la kotaka ku vula hi ku tiyiseka tanihi leswi Yobo a swi endleke u ku: “Ši ta kuma leŝaku nḍi hava nanḍu”!—Yobo 31:6.
Leswi Nga Hi Pfunaka
19. I yini xa nkoka ku hi pfuna ku hlayisa vutshembeki?
19 A swi olovi ku tekelela vutshembeki bya Yobo, tanihi leswi Sathana a ringetaka hi matimba ku tshova vutshembeki bya hina namuntlha ku fana ni leswi a ringetiseke swona ku tshova bya Yobo. I swa nkoka, hikwalaho leswaku hi hakarha matlhari hinkwawo ya Xikwembu. (Vaefesa 6:10-18) Leswi swi katsa ku twanana ni Xikwembu, tanihi Yobo, hi tikarhatela ku xi tsakisa eka hinkwaswo leswi hina kumbe mindyangu ya hina yi swi endlaka. (Yobo 1:5) Xisweswo, dyondzo ya Bibele, ku hlanganyela nkarhi na nkarhi ni vapfumeri-kulorhi, ni ku twarisa ripfumelo ra hina erivaleni i swa nkoka.—2 Timotiya 2:15; Vaheveru 10:25; Varhoma 10:10.
20. (a) I ntshembo wihi wu nga hi tiyisaka enkarhini wa miringo? (b) I hakelo muni ya ku hlayisa vutshembeki yi vuriweke hi mupisalema leyi hi nga yi kumaka?
20 Kambe lexi ngopfu-ngopfu xi nga hi tiyisaka enkarhini wa ku ringiwa hi lexi tiyiseke Yobo—ntshembo wakwe wa leswaku vutomi lebyi a hi byona ntsena lebyi nga kona. “Xana munhu la feke a nga tlhela a hanya?” Ku vutisa Yobo. Kutani loko a hlamula a ku: “U ta ndzi vitana, kutani mina ndzi ta ku hlamula.” (Yobo 14:13-15, NW) Ku va na ntshembo wolowo lowu heleleke wa leswaku Yehova u ta pfuxa malandza yakwe lama tshembekaka swi nga hi pfuna na hina ku hlangavetana ni ndzingo wihi na wihi lowu Sathana a wu humelerisaka. (Vaheveru 6:10) Khale ka khaleni, mupisalema wa Bibele u tsarile: “Kambe wa nḍi tiyisa e ku tengeni ka mina, kutani wa nḍi v̌eka e mahlweni ka wena hi masiku.” (Psalma 41:12) Onge sweswo ku nga va vumundzuku lebyi tsakisaka bya un’wana ni un’wana wa hina—ku va Yehova a hi tlakusa ni ku hi hlayisa hi laha ku nga heriki hikwalaho ka ku va hi ri malandza yakwe lama hlayisaka vutshembeki!
U Nga Hlamula Xana?
◻ I vamani lava tikombeke va fana na Yobo, naswona i ku ringanisiwa kwihi ku nga endliwaka exikarhi ka vona na Yobo?
◻ Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi Yobo a endleke ha yona eka miringo yakwe?
◻ Yobo u ku tekise ku yini ku lulamisiwa, naswona hi nga dyondza yini eka leswi?
◻ I xikombiso muni lexinene Yobo a xi vekeke eka swilo leswi vonakaka ni mahanyelo lamanene ya rimbewu?
◻ I yini xi nga hi pfunaka ku hlayisa vutshembeki tanihi leswi Yobo a swi endleke?
[Xifaniso eka tluka 17]
Xana wena, ku fana na Yobo, u kanakanisiwile hi mbuyelo wa sweswi wa ku hlayisa vutshembeki?