‘Loko Yehova A Nga Yi Aki Yindlu...’

HAMBI u tshama kwihi, ku na ndhawu leyi eka wena, ku nga ekaya. Switayele swa tindlu ni tindlela to aka ta hambana swinene. Tindlu to akiwa hi ndzhope ni timbalelo, swiyindlwana swa timhandzi, tindlu ta khonkhrete leti lunghisiweke—nxaxamelo wu tikomba wu nga ri na makumu. Van’wana va titwa va ri ekaya ehansi ka nxaxa wa byanyi ku fana ni van’wana lava nga etindlwini ta manyunyu. Ha yini leswi swi ri tano ke?

Ku titwa u ntshunxekile, ku aneriseka, swi titshege ngopfu eka leswaku u tshama na vamani. (Swivuriso 18:24) Ku nga khathariseki ku vangama ni ku saseka hinkwako loku misava yi ku kombisaka, kaya hi laha hi ntumbuluko munhu a lavaka ku hundzulukela kona ku kuma ku rhula ni nkhongotelo. Kambe, hi ku ya hi swiviko mayelana ni vutomi bya le kaya bya manguva lawa, a ku na xitiyisekiso leswaku munhu hi minkarhi hinkwayo u ta kuma ku rhula ni nkhongotelo ekaya. Hi mpimo lowukulu, lava tshamaka na wena—ndyangu wa wena—va nga hlanganyela ku rhula ka wena kumbe va ku herisa. Kutani ke, hi xihi xihundla xa ku aka kaya leri tsakeke, ra ku rhula ke?

Ku Aka Yindlu

“Loko Yehova a nga aki yindlu, lav̌a yi akaka v̌a tikaratela ŝa hav̌a,” ku vula ndzimana yo sungula ya Psalma 127. Lava va hlanganyelaka eku akeni ka miako ya ku gandzela Yehova, Xikwembu xa ntiyiso, leswi va swi kuma swi ri ntiyiso. Hambi leswi vatirhi lava nga ni vutshila va nyikelaka nkarhi ni matshalatshala ya vona eku akiweni ka Tiholo ta Mfumo letinene hi xihatla, i mikateko ya Yehova leyi tiyisekisaka ku humelela. Hambi vahlaleri hakanyingi va nga swi vona leswaku xin’wana lexi nga tolovelekangiki xi na nsusumeto. Hi xikombiso, magazini lowu vikaka muako wun’wana wo tano eColchester, Nghilandi, wu tirhisa nhloko-mhaka leyi nge “Yehova U Yimisa Lwangu.”

Hambi swi ri tano, ku humelela ka matshalatshala man’wana handle ka ku aka miako hi ku kongoma na kona ku titshege hi mikateko ya Yehova. Kambisisa marito ya Solomoni eka ndzimana ya vunharhu ya Psalma 127: “V̌onani, v̌ana v̌a v̌av̌anuna, i nḍaka ya Yehova! Mbanḍu wa khuri i hakelo.” Yehova nakambe i Muaki la nga ni vuswikoti lebyikulu loko hi ta emindyangwini naswona vatswari va ni lunghelo leri hlamarisaka ro va vatirhi-kulobye na yena.a (Vaheveru 11:10) Xana vatswari va Vukriste va nga ri tirhisisa ku yini lunghelo leri ra ku tirhisana ivi va aka ndyangu lowu tsakeke, wa ku rhula, lowu tisaka ku dzuneka eka Muvumbi, Yehova Xikwembu hi laha ku humelelaka?

Ku Aka Ndyangu Hi Laha Ku Humelelaka

Xa nkoka eku akeni loku humelelaka i pulani leyinene ya ku aka. Ku aka vadzunisi lavantsongo va Xikwembu, a ku na pulani yo antswa ku tlula Rito ra xona leri huhuteriweke, Bibele. (2 Timotiya 3:16, 17) “Dyonḍisa džaha e ndleleni leyi a fanelaka ku famba ha yona; ni loko a dyuhele a nga ka a nga hambuki,” ku tsale Solomoni. (Swivuriso 22:6) ‘Ndlela leyi a faneleke ku famba ha yona,’ i ndlela ya Yehova, naswona loko vatswari va yi landzela, va nyika vana va vona ku langutela ku kula va va malandza lama tshembekaka ya Xikwembu.

Muako lowunene wu lava swiaki leswinene. Muendzi un’wana wa le Afrika eYuropa u swi kume swi nonon’hwa ku tshemba leswaku miako yin’wana leyi a yi voneke a yi ri ni madzana ya malembe hi vukhale. A ku ri nhlavutelo eka yena ku vona swiaki leswi tiyeke leswi tirhisiweke emiakweni leyi. Hi tlhelo rin’wana, loko vaaki va vevukisa swo aka ha swona, hakanyingi vuyelo byi va ni khombo, hambi ku ri gome. Leswi swi nga va ntiyiso eku kuriseni ka vana.

Eku xurheni ka nyimba, vana va amukela ndzhaka ya xitekela leyi nga ni ku nga hetiseki hikwalaho ka xidyoho. (Psalma 51:5) Hi marito man’wana, va onhiwa kwale ku sunguleni. Vatswari va Vakriste va fanele ku lwisana ni leswi hi ku phikelela va aka timfanelo leti khomelelaka, ta ku chava Xikwembu eka vana va vona. (1 Vakorinto 3:10-15) Loko leswi swi nga endliwi, ku nga khathariseki leswaku vatswari va tirha hi matimba yo tanihi kwihi eka swivandla swin’wana, swo tanihi ku lunghiselela vana va vona swakudya, mpahla ni byetlelo swo antswa, matshalatshala ya vona yo aka ma ta va ya hava.

Hi yona mhaka leyi xitsundzuxo xa Xikwembu eka vatswari, ngopfu-ngopfu vatatana, xi nge: “Mi va kurisa [vana], hi ku va laya ni ku va dyondzisa ta [Yehova].” (Vaefesa 6:4) Ku laya ni ku dyondzisa hi ta Yehova swi katsa tipulani ni swilo swo aka ha swona swo antswa. Ku tirhisa swona swi ta tisa mimbuyelo leyi nga heriki endyangwini hinkwawo.

Ku Letela eNtirhweni Wa Xiviri

Ku nga khathariseki tipulani leti tsariweke kahle, hakanyingi ku ni makhombo lama nga languteriwangiki hi nkarhi wa muako wun’wana ni wun’wana. Hi ku fanana, vatswari va fanele va dyondza ku rindzela swiphiqo leswi nga languteriwangiki evuton’wini bya siku na siku bya swirho swa ndyangu naswona va tiyimisela ku hlangavetana na swona. Leswi swi nga endlisiwa ku yini xana?

Ku vulavurisana lokunene exikarhi ka vatswari havambirhi i ka nkoka swinene. Loko tatana na manana va kanela swin’we nhluvuko wa vana hi xikhongelo, va ta kuma swivandla swin’wana laha ku bumabumela ku fanelaka ni swin’wana laha ku “aka” lokukulu ka ha lavekaka. Loko ku tsana koloko ku kala ku voniwa, vatswari va nga tirhisana ivi va teka magoza lama faneleke ku langutana na kona.

Kambe kumbexana mi ni ndyangu lowukulu naswona mi nga ha vutisa: ‘Xana hi nga ma tirhisisa ku yini matshalatshala ya hina eka swilaveko swa vana va hina vo tala ha un’we-un’we?’ Ha yini mi nga tirhisi vuleteri entirhweni wa xiviri leswaku vana va n’wina va ta pfunana ke? Vamaki va heta malembe va dyondza mintirho eka vatshila. Kumbexana eka dyondzo ya n’wina ya ndyangu, mi nga ringeta ku vutisa vana va n’wina va kondlo-a-ndzi-dyi ku hlamusela timhaka tin’wana eka lavantsongo. Ku tshembeka, ku hlawula vanghana, ku lwisana ni minkucetelo leyo biha exikolweni ni swin’wana, i tinhloko-mhaka leti vana lavakulu ni lavantsongo va nga ti hlamuselaka kahle. Hi ku avela vana lavakulu timhaka to tano ta vutomi bya xiviri, u nga va letela u va pfuna ku antswisa matimba ya vona ya ku anakanya ni vuswikoti bya ku dyondzisa u ri karhi u dyondzisa lavantsongo leswi va faneleke ku swi tiva. (Vaheveru 5:14) Leswi swi na mpfuno lowu engetelekeke wa ku hlakulela rirhandzu ra ntiyiso exikarhi ka vana.

Kumbexana ndyangu wa wena i wuntsongo, wu ri ni n’wana un’we ntsena. Kutani ke, u ni nkarhi wo tala wa ku tiva ni ku twisisa n’wana wa wena. Hambi swi ri tano, xalamukela khombo ra ku lema n’wana wa wena hi ku n’wi khathalela ngopfu. Mi vanharhu, a swi tano ke? Kutani endlani swilo kun’we. Leswi swi ta n’wi dyondzisa ku vulavula ni van’wana ni ku yisa nyingiso wa yena emahlweni, xisweswo swi n’wi sivela ku va ni vutianakanyi.

Tirhela Vun’we Bya Ndyangu

Kavula, ku na swo tala eku akeni ka ndyangu ku tlula ku fambisa dyondzo ya Bibele ni ku nyika xitsundzuxo ni ndzayo. Solomoni u te: “A ku na le’šo saseka e ka munhu le’ši tlulaka ku dya ni ku nwa, ni ku lav̌ela moya wa yena e ku tiṭakela hi ku tira ka yena.” (Eklesiasta 2:24) Handle ko kanakana ndyangu wa wena wu tsakela swakudya swa wona loko swi endliwe swi nandziha. Xana ma lunghiselela ku dya swakudya swa n’wina swin’we tanihi ndyangu ke? Leswi a swi nge koteki hi minkarhi hinkwayo loko swirho swo hambana-hambana swa ndyangu swi ri entirhweni, exikolweni kumbe eka mintirho yin’wana. Kambe, hakanyingi ku ni nkarhi wun’we hi siku lowu mi nga dyaka swin’we tanihi ndyangu. I yini lexi nga vangaka xiyimo lexinene etafuleni ra le ndyangwini ke?

Makwerhu un’wana u tirhisa nkarhi lowu ku tlakusa xivutiso xa Bibele leswaku hinkwavo lava nga kona va bula ha xona. Kavula, u papalata ku khomisa lava va nga yi tiviki nhlamulo tingana. Van’wana va hlamusela mintokoto ya le vutirhelini bya nsimu. Hi ku nyikela nyingiso eka timhaka ta moya, minkarhi ya swakudya yi va minkarhi ya ku aka ndyangu hinkwawo. (Vona Varhoma 14:19.) I ntiyiso, eswiphen’wini swin’wana swa misava, a hi mukhuva wa kona ku vulavula ngopfu hi nkarhi wa swakudya. Kambe matshalatshala ya xiviri yo hlayisa xiyimo lexi tsakisaka i ya nkoka. Swivuriso 15:17 yi ri: “Ku dya maṭav̌u ntsena laha ku nga ni riranḍu, ku tlula homu ya ku nona laha ku nga ni ku v̌engana.”

Ku wisa ni ku cinca maendlelo naswona swi ni ndhawu ya swona evuton’wini bya ndyangu wa Vukriste. Vatswari vo tlhariha va tirhisa minkarhi yo tano ku aka ndyangu lowu tiyeke wa vun’we wa le tilweni. Njhani?

Hambi loko swi olova ku tshika vana va famba ivi va tiendlela swa vona, ku ni khombo eka leswi. Hi xikombiso, ku nga va vutlhari byo tanihi kwihi ku pfumelela vana va katseka swinene emintlangwini leyi xungetaka vutomi kumbe swirho! (1 Timotiya 4:8) Hi laha mi nga kotaka ha kona, hlawulani mintlangu leyi katsaka xirho xin’wana ni xin’wana xa ndyangu. Tatana a nga kuma mianakanyo ya vona ivi a avela un’wana ni un’wana xo karhi ku xi lunghiselela.

Xana n’wina tanihi ndyangu mi nga ndlandlamuxa rirhandzu ra n’wina ivi mi rhamba swirho swin’wana swa bandlha leswaku swi avelana mintsako ya n’wina ya ndyangu ke? Swirho leswi kuleke swa bandlha hakanyingi swi tsakela ku avelana moya wa ndyangu, ngopfu-ngopfu loko mindyangu ya vona vini yi nga ri kona kumbe yi nga hanyi hi ku ya hi misinya ya milawu ya Vukriste. (Yakobo 1:27) Emabandlheni yo tala, ku ni mindyangu ya mutswari un’we. Hi ku khathalela loku faneleke ka vunhloko bya le tilweni ni ku xixima mfanelo ya Vukriste, vakulu ni van’wana va nga nyikela nsirhelelo wa moya eka swirho swa mindyangu yo tano. (Esaya 32:1) ‘N’wana la nga riki na tatana’ hakanyingi u ve nhloko ya ndyangu leyi ringaniselaka hikwalaho ka rirhandzu leri kombisiweke hi Mukriste la kuleke la vupfeke.—Psalma 82:3.

Ku aka ndyangu wa Vukriste i ntirho wo tika. Kambe hi mpfuno wa Yehova, entiyisweni u ta swi vona leswaku “v̌ana v̌a v̌av̌anuna, i nḍaka ya Yehova! Mbanḍu wa khuri i hakelo.” (Psalma 127:1, 3) Va nga va xihlovo xa ku dzuneka hayi ntsena eka vatswari va Vukriste kambe ni le ka Muvumbi wa vona, Yehova Xikwembu.

[Nhlamuselo ya le hansi]