“Nguvu Yo Kwetsima Ya Le Trier”

TRIER, lowu matimu ya wona ma sukelaka eka malembe ya 2000 lama hundzeke, i doroba ra khale swinene le Jarimani.a Hi malembe-xidzana Trier ri ve ni vuxaka lebyi tiyeke na Kereke ya Khatoliki. Hi 1996 kereke-nkulu le Trier yi veke xitsundzuxo lexi ku vuriwaka leswaku xi lave ku ringana ni muti hi vukhale. Xi vuriwa Nguvu yo Kwetsima ya le Trier.

Nguvu leyi yi lehe 1,57 wa timitara, yi aname 1,09 wa timitara naswona yi ni mavoko ya mpimo wa le xikarhi. Yi endliwe hi lapi, naswona hi ku ya hi Hans-Joachim Kann ebukwini yakwe leyi nge Wallfahrtsführer Trier und Umgebung (Nkongomiso Wa Riendzo Ra Swa Vukhongeri Ro Ya eTrier Ni Tindhawu Leti Yi Rhendzeleke), kumbexana a yi ambariwa tanihi nguvu ya le handle. Van’wana va vula leswaku nguvu yo sungula—leyi yi tlheleke yi rungiwa ni ku tiyisiwa hi mapesa man’wana hi malembe-xidzana—i ya lembe-xidzana ra vumbirhi kumbe hambi ku ri lembe-xidzana ro sungula C.E. Loko ku ringanisiwa loku ku kongomile ku nga yi endla nguvu ya khale swinene, xiphemu xo tsakisa xa muziyamu.

Hambiswiritano, van’wana va vula leswaku nguvu leyi a hi ya khale ntsena kambe yi tlhele yi kwetsima—hikwalaho yi nyikiwe vito ra Nguvu yo Kwetsima. Xivangelo hi leswaku a yi na mindzhungo, hilaha nguvu ya le ndzeni leyi a yi ambariwa hi Yesu Kreste a yi ri hakona. (Yohane 19:23, 24) Van’wana va vula leswaku “Nguvu [leyi] yo Kwetsima” kahle-kahle a yi ri ya Mesiya.

A swi tiveki leswaku nguvu leyi yi tise ku yini eTrier. Buku yin’wana ya vukambisisi yi vula leswaku yi “nyikeriwe eka doroba hi nkosikazi Helena, mana wa Constantine Lonkulu.” Kann u vula leswaku xiviko xo sungula lexi tshembekaka xa ku va kona ka nguvu leyi ya le Trier xi sukela eka 1196.

Nguvu leyi, leyi hlayisiweke ekerekeni-nkulu, yi vekiwe endhawini ya nkombiso hi minkarhi yo hambana ku sukela hi lembe-xidzana ra vu-16. Hi xikombiso, leswi swi endliwile hi 1655, endzhakunyana ka Nyimpi ya Malembe ya Makume-nharhu, leyi vangeleke Trier leswaku ri lahlekeriwa swinene. Ku xavisiwa ka swifaniso swa xitsundzuxo nkarhi na nkarhi ku nghenise mali yo tala.

Ku ve ni maendzo manharhu ya swa vukhongeri yo ya eka “Nguvu yo Kwetsima” eka lembe-xidzana leri—hi 1933, 1959, na hi 1996. Hi 1933 riendzo ra swa vukhongeri ri tivisiwe siku rin’we leri Hitler a hlawuriweke ha rona ku va holobye-nkulu wa Mfumo wa le Jarimani. Kann u vula leswaku ku kotlana ka swiendlakalo leswi swimbirhi hi siku rin’we ku kandziyisa swiyimo leswi rhendzeleke ndhawu leyi ya swa vukhongeri. Masocha ya Manazi ma kombise ku xixima vaendzi lava va swa vukhongeri hi ku rindza ehandle ka kereke-nkulu. Vanhu va timiliyoni timbirhi ni hafu va langute nguvu leyi yo leha lembe lero.

Herbert, muaka-tiko wa le Trier malembe yo tala, u ringanise vaendzi va swa vukhongeri va 1959 na 1996. “Hi 1959 switarata a swi tele hi vaxavisi va switsundzuxo swa nguvu leyi eka khona yin’wana ni yin’wana ya xitarata. Nan’waka xiendlakalo lexi xi rhurilenyana.” Hakunene, ko va 700 000 wa vanhu ntsena lava yeke va ya vona nguvu leyi hi 1996, ku nga nhlayo leyi nga ehansi hi miliyoni eka nhlayo ya 1959.

Ha Yini Va Ya Vona Nguvu Leyi?

Kereke yi kandziyisa leswaku nguvu leyi a yi fanelanga yi langutiwa tanihi nchumu wo gandzeriwa. Nguvu leyi yo pfumala ndzhungo yi langutiwa tanihi leyi fanekiselaka vun’we bya kereke. Buku leyi nge Frankfurter Allgemeine Zeitung yi vula leswaku loko a tivisa riendzo leri ra swa vukhongeri Bixopo Spital u te: “Xiyimo lexi nga tolovelekangiki emisaveni ya hina xi tlhontlha hina Vakreste leswaku hi va ni tinhlamulo leti nga tolovelekangiki. Hi fanele hi lwisana ni rivengo leri engetelekaka, tihanyi ni madzolonga.” Bixopo u hlamusele leswaku ku ya languta nguvu leyi swi ta tsundzuxa munhu hi vun’we.

Kambe ha yini munhu wihi na wihi a fanele ku ya languta “Nguvu yo Kwetsima” leswaku a ta tsundzuxiwa hi vun’we bya kereke? Ku vuriwa yini hi loko nguvu leyi yo onhiwa kumbe yi handzuka kumbe yi kumeka yi ri ya ntsheketo? Xana vun’we bya kereke byi ta va byi ri ekhombyeni? Ku vuriwa yini hi vanhu lava tsandzekaka ku endzela le Trier? Xana a va khumbeki ngopfu hi vun’we lebyi nga kona ekerekeni?

Matsalwa layo Kwetsima a ma boxi nchumu hi ku lava ka Vakreste vo sungula swilo leswi a swi ta tsundzuxa hi xilaveko xa vun’we bya Vukreste. Hakunene, muapostola Pawulo u khutaze Vakreste hi marito lawa: “Hi hanya hi ku pfumela, ku nga ri hi ku swi vona.” (2 Vakorinto 5:7) Xisweswo vun’we lebyi Vakreste va ntiyiso va nga na byona byi hlamuseriwa tanihi “vun’we eku pfumeleni.”—Vaefesa 4:11-13, NW.

[Nhlamuselo ya le hansi]