Ripfumelo Ri Nga Hundzula Vutomi Bya Wena

“SWA koteka swinene ku va ni timfanelo letinene handle ko pfumela eka Xikwembu.” Marito wolawo ma vuriwe hi munhu la kanakanaka vukona bya Xikwembu. U vule leswaku u kurise vana va yena hi mimpimanyeto ya mahanyelo leyi tlakukeke, kasi na vona va kurise vana va vona hi mimpimanyeto leyi fanaka leyi tlakukeke—hinkwavo va nga ri na ripfumelo eka Xikwembu.

Xana leswi swi vula leswaku a swi bohi ku pfumela eka Xikwembu? Entiyisweni, munhu loyi a a anakanya tano. Naswona i ntiyiso leswaku a hi hinkwavo vanhu lava nga pfumeriki eka Xikwembu va biheke. Muapostola Pawulo u vulavule hi “vanhu va matiko” lava nga xi tiviki Xikwembu kambe “va swi endla hi ntumbuluko swilo swa nawu.” (Varhoma 2:14) Vanhu hinkwavo—ku katsa ni lava kanakanaka vukona bya Xikwembu—va velekiwe va ri ni ripfalo. Vo tala va ringeta ku landzela leswi ripfalo ri va byelaka swona, hambiloko va nga pfumeli eka Xikwembu lexi va nyikeke vuswikoti lebyi va tswariweke na byona byo hambanisa leswinene eka leswo biha.

Hambiswiritano, ripfumelo leri tiyeke eka Xikwembu—leri sekeriweke eBibeleni—i nsusumeto lowu nga ni matimba swinene wa ku endla leswinene ematshan’weni ya ku va nkongomiso wa ripfalo ntsena lowu tilawulaka. Ripfumelo leri sekeriweke eRitweni ra Xikwembu, ku nga Bibele, ri dyondzisa ripfalo, ri ri endla ri hisekela ku hambanisa leswinene eka leswo biha. (Vaheveru 5:14) Ku tlula kwalaho, ripfumelo ri tiyisa vanhu leswaku va hlayisa mimpimanyeto leyi tlakukeke loko va langutane ni ntshikilelo lowukulu. Hi xikombiso, eka lembe-xidzana ra vu-20, matiko yo tala ma lawuriwe hi mimfumo ya politiki leyi onhakeke, leyi sindziseke vanhu lava vonakaka va ri lavanene ku endla swilo swa tihanyi leti chavisaka. Hambiswiritano, lava nga ni ripfumelo ra ntiyiso eka Xikwembu va arile ku fularhela misinya ya milawu ya vona, hambiloko vutomi bya vona byi ri ekhombyeni. Ku engetela kwalaho, ripfumelo leri sekeriweke eBibeleni ri nga hundzula vanhu. Ri nga ponisa vutomi lebyi vonakaka byi lahlekile ni ku pfuna vanhu ku papalata swihoxo leswikulu. Xiya swikombiso swi nga ri swingani.

Ripfumelo Ri Nga Hundzula Vutomi Bya Ndyangu

“Hi ripfumelo ra n’wina mi endle swilo leswi nga kotekiki.” Marito wolawo ma vuriwe hi muavanyisi wa Munghezi loko a endla xiboho malunghana ni mfanelo ya vuwundli bya vana va John na Tania. Loko John na Tania va ya eka valawuri, a va nga tekananga naswona vutomi bya ndyangu wa vona a byi nga tsakisi. Leswi John a ri ni xiphiqo xa swidzidzirisi ni mukhuva wa ku gembula, a a endla vugevenga leswaku a kuma mali yo yisa mikhuva yakwe yo biha emahlweni. A a nga ri na mhaka ni vana va yena ni mana wa vona. Kutani, i “singita” rihi leri humeleleke?

Siku rin’wana, John u twe n’wana lontsongo wa buti wa yena a vulavula hi Paradeyisi. Hi ku lava ku tiva, u vutise vatswari va mufana loyi swivutiso. Vatswari va mufana loyi i Timbhoni ta Yehovha, naswona va pfune John ku dyondza hi yona eBibeleni. Hakatsongo-tsongo, John na Tania va ve ni ripfumelo leri sekeriweke eBibeleni leri hundzuleke vutomi bya vona. Va tsarise vukati bya vona hi nawu ivi va tshika swiendlo swa vona swo biha. Valawuri lava a va kambela kaya ra vona va vone nchumu lowu emahlweninyana a wu languteka wu nga ta koteka—ndyangu lowu tsakeke lowu nga ekaya leri baseke, ndhawu leyi amukelekaka yo kurisela vana eka yona. Muavanyisi loyi a a be kona loko a vula leswaku ripfumelo lerintshwa ra John na Tania hi rona ri endleke “singita” leri.

Magidi ya tikhilomitara ku suka eNghilandhi, wansati la ha riki muntshwa wa le tikweni ra le Near East a a ri kusuhi ni ku nghena exiyin’weni lexi nga tsakisiki. A a kunguhata ku dlaya vukati ku fana ni vanhu va timiliyoni lava endlaka tano lembe ni lembe. A a ri ni n’wana, kambe nuna wa yena a a n’wi siya ekule hi malembe. Hikwalaho ka sweswo, maxaka ya yena a ma n’wi khutaza ku dlaya vukati, naswona se a sungule ku endla malunghiselelo ya ku byi dlaya. Hambiswiritano, a a dyondza Bibele ni Mbhoni ya Yehovha. Loko Mbhoni leyi yi twe hi xiyimo xa yena, yi n’wi hlamusele leswi Bibele yi swi vulaka hi vukati—hi xikombiso, yi vule leswaku vukati i nyiko leyi humaka eka Xikwembu naswona a hi nchumu lowu nga herisiwaka hi ku olova. (Matewu 19:4-6, 9) Wansati loyi u te, ‘Swa hlamarisa leswi wansati loyi, loyi ni ku va xaka a nga ri xaka, a ringetaka ku hlayisa ndyangu wa hina kasi maxaka ya mina ma lava ku wu hahlula.’ Ripfumelo ra yena leri a ha ku va na rona ri n’wi pfunile leswaku a hlayisa vukati bya yena.

Xiyimo lexi nga tsakisiki lexi khumbaka vutomi bya ndyangu i xa ku susa khwiri. Xiviko xa Nhlangano wa Matiko xi ringanyete leswaku lembe ni lembe kwalomu ka 45 wa timiliyoni ta vana lava nga si velekiwaka va dlayiwa hi vomu hi ku susa khwiri. Xiendlo xin’wana ni xin’wana xo tano xi twisa ku vava. Vutivi bya Bibele byi pfune wansati wa le tikweni ra Philippines ku papalata ku va un’wana wa lava nga exiyin’weni lexi nga tsakisiki.

Timbhoni ta Yehovha ti vulavurisane ni wansati loyi, ivi a amukela broxara yo dyondza ha yona Bibele leyi nge I Yini Leswi Xikwembu Xi Swi Languteleke Eka Hina?,a kutani a sungula ku dyondza Bibele. Endzhaku ka tin’hweti to hlaya, u hlamusele xivangelo xa ku amukela ka yena dyondzo. Wansati loyi a a tikile loko Timbhoni ti n’wi endzela ro sungula, kambe yena ni nuna wa yena a va bohe leswaku a susa khwiri. Hambiswiritano, xifaniso xa n’wana la nga si velekiwaka lexi nga eka tluka 24 ra broxara leyi xi khumbe mbilu ya wansati loyi. Nhlamuselo ya xona leyi sekeriweke eBibeleni ya leswaku vutomi bya kwetsima hikuva ‘Xikwembu i xihlovo xa vutomi,’ yi n’wi khutaze ku tshika n’wana a hanya. (Pisalema 36:9) Sweswi i mana wa ricece ro saseka, leri hanyeke kahle.

Ripfumelo Ri Pfuna Lava Languteriwaka eHansi

Le Etiyopiya, vavanuna vambirhi lava a va ambale swiambalo swo hlakala va te enhlanganweni wa vugandzeri lowu fambisiwaka hi Timbhoni ta Yehovha. Loko nhlangano wu hela, Mbhoni yi titivise eka vona hi ndlela ya xinghana. Vavanuna lava va kombele mali. Mbhoni leyi a yi va nyikanga mali, kambe yi va nyike swo antswa. Yi va khutaze ku va ni ripfumelo eka Xikwembu, leri nga ra “risima lerikulu swinene ku tlula nsuku.” (1 Petro 1:7) Un’wana wa vona u angule kahle naswona u sungule ku dyondza Bibele. Leswi swi hundzule vutomi bya yena. Loko a ri karhi a kula eripfumelweni, u tshike ku dzaha, ku dakwa, mahanyelo yo biha ni ku tirhisa khat (xidzidzirisi lexi godzombelaka). U dyondze ku tikhathalela ku ri na ku kombela naswona sweswi u hanya vutomi lebyi baseke lebyi vuyerisaka.

Le Italiya wanuna wa malembe ya 47 hi vukhale a a gweviwe ku tshama khume ra malembe ekhotsweni naswona a a pfaleriwe exibedlhele xa vuavanyisi xa vutshunguri bya miehleketo. Mbhoni yin’wana ya Yehovha leyi pfumeleriweke ku nghena emakhotsweni leswaku yi nyikela mpfuno hi tlhelo ra moya yi dyondze Bibele na yena. Wanuna loyi u endle nhluvuko hi xihatla. Ripfumelo ri hundzule vutomi bya yena swinene lerova vabohiwa van’wana sweswi va ta eka yena leswaku a ta va tsundzuxa hi ndlela yo langutana ni swiphiqo swa vona. Ripfumelo ra yena leri sekeriweke eBibeleni ri n’wi endle a xiximiwa, a va ni xindzhuti, ni ku tshembiwa hi valawuri va khotso.

Emalembeni ya sweswinyana maphepha-hungu ma vulavule hi tinyimpi ta xin’wana-manana ta laha Afrika. Leswi ngopfu-ngopfu swi chavisaka i swiviko leswi khumbaka vafana lava leteriwaka ku va masocha. Vana lava va tekiwa hi nkani, va khomiwa hi tihanyi ivi va sindzisiwa ku endla swiendlo leswi nga riki swa vumunhu eka maxaka ya vona leswaku va tiyisekisa ku tshembeka ka vona eka ntlawa lowu va nga eka wona. Xana ripfumelo leri sekeriweke eBibeleni ri ni matimba lerova ri nga hundzula vutomi bya vantshwa vo tano? Ri swi kotile eka vambirhi.

Le Liberia, Alex a a pfuneta ealitarini eKerekeni ya Khatoliki. Kambe loko a ri ni malembe ya 13, u joyine ntlawa lowu lwaka ivi a va socha leritsongo leri nga ni ndhuma. Leswaku a ta va ni xivindzi enyimpini, u ye emungomeni a ya khendla. Alex u vone vanghana va yena vo tala va dlayiwa, kambe yena u ponile. Hi 1997 u hlangane ni Timbhoni ta Yehovha ivi a kuma leswaku a ti n’wi languteli ehansi. Ku ri na sweswo, ti n’wi pfune ku dyondza leswi Bibele yi swi vulaka hi madzolonga. Alex u tshike ku va socha. Loko ripfumelo ra yena ri sungula ku kula, u landzele xileriso xa Bibele lexi nge: “A a fularhele leswo biha kutani a endla leswi nga swinene; a a lave ku rhula, a ku landzelela.”—1 Petro 3:11.

Hi nkarhi lowu fanaka, khale ka n’wana loyi a ri socha la vitaniwaka Samson u ye edorobeni ra laha Alex se a a tshama kona. A a ri jaha leri a ri yimbelela ekhwayereni kambe hi 1993 u ve socha ivi a sungula ku tirhisa swidzidzirisi hi ndlela yo biha, a tirhisa ni vungoma ni ku va ni mahanyelo yo biha. Hi 1997 u ntshunxiwile evusocheni. Samson a a kongome eMonrovia leswaku a ya joyina vuthu ro hlawuleka ra vusirheleri loko munghana wa yena a ta n’wi khutaza ku dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha, naswona hikwalaho ka sweswo, u ve ni ripfumelo leri sekeriweke eBibeleni. Leswi swi n’wi nyike xivindzi xa ku tshika tindlela ta yena ta madzolonga. Alex na Samson sweswi va hanya vutomi byo rhula, lebyinene. Xana wu kona nchumu wun’wana lowu nga hundzulaka vutomi bya vanhu lava a va ri ni tihanyi swinene, handle ka ripfumelo leri sekeriweke eBibeleni?

Muxaka Lowunene Wa Ripfumelo

Sweswo swo va swikombiso swi nga ri swingani swa vanhu vo tala swinene leswi nga tshahiwaka ku kombisa matimba ya ripfumelo ra xiviri leri sekeriweke eBibeleni. Ina, a hi vanhu hinkwavo lava tivulaka leswaku va pfumela eka Xikwembu lava hanyaka hi ku pfumelelana ni mimpimanyeto leyi tlakukeke ya Bibele. Hakunene, vanhu van’wana lava alaka vukona bya Xikwembu va nga ha va va hanya vutomi byo antswa swinene ku tlula lava tivulaka Vakreste. Leswi swi vangiwa hileswi ripfumelo leri sekeriweke eBibeleni ri katsaka leswi tlulaka ku tivula la pfumelaka eka Xikwembu ntsena.

Muapostola Pawulo u vule leswaku ripfumelo i “ku langutela loku tiyisekisiweke ka swilo leswi tshembiwaka, vumbhoni lebyi tiyeke bya leswi nga swa xiviri hambiloko swi nga voniwi.” (Vaheveru 11:1) Hikwalaho, ripfumelo ri katsa ku kholwa swinene—loku sekeriweke eka vumbhoni lebyi nga kanetekiki—eka swilo leswi nga vonakiki. Ngopfu-ngopfu ri katsa ku nga kanakani nikatsongo leswaku Xikwembu xi kona, leswaku xa khathala hi hina, ni leswaku xi ta katekisa lava endlaka ku rhandza ka xona. Muapostola u tlhele a ku: “La tshinelelaka Xikwembu u fanele a kholwa leswaku xi kona ni leswaku hi xona muhakeri wa lava va xi lavaka hi mbilu hinkwayo.”—Vaheveru 11:6.

I muxaka lowu wa ripfumelo lowu hundzuleke vutomi bya John, Tania ni van’wana lava ku vulavuriweke hi vona exihlokweni lexi. Ri va endle va tshemba swinene Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele, leswaku ri va kongomisa loko va endla swiboho. Ri va pfune ku titsona swo karhi swa xinkarhana leswaku va nga teki ndlela leyi olovaka, kambe yi ri leyi hoxeke. Hambileswi mintokoto leyi yi hambaneke, hinkwayo yi sungule hi ndlela leyi fanaka. Hinkwavo ka vona va dyondze Bibele ni Mbhoni yin’wana ya Yehovha, naswona va vone ntiyiso wa leswi Bibele yi swi vulaka: “Rito ra Xikwembu ra hanya naswona ri ni matimba.” (Vaheveru 4:12) Matimba ya Rito ra Xikwembu ma pfune un’wana ni un’wana wa vanhu lava leswaku a aka ripfumelo leri tiyike leri hundzuleke vutomi bya yena byi va lebyinene.

Timbhoni ta Yehovha ti tirha hi ku hiseka ematikweni yo tlula 230 ni le swihlaleni swa lwandle. Ta ku rhamba leswaku u va ni dyondzo ya Bibele. Ha yini? Hikuva ta tiyiseka leswaku ripfumelo leri sekeriweke eBibeleni ri nga tisa vuyelo lebyikulu ni le vuton’wini bya wena.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 3]

Ripfumelo leri sekeriweke eBibeleni ri hundzula vutomi byi va lebyinene

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 2]

Title card of Biblia nieświeska by Szymon Budny, 1572