Xana Swa Boha Leswaku Mukreste A Va Nghwendza Leswaku A Ta Fanelekela Ku Va Murhangeri Eka Vukhongeri?

EMISAVENI hinkwayo tikereke to tanihi Kereke ya Rhoma Khatoliki, tikereke to hambanahambana ta Orthodox, ta Vubudha ni tin’wana, ti koxa leswaku vanhu lava lavaka ku va varhangeri kumbe vafundhisi va fanele va va tinghwendza. Kambe vanhu vo tala va anakanya leswaku sweswo hi swona leswi endleka leswaku vafundhisi va vukhongeri byo hambanahambana, va tikhoma ku biha hi timhaka ta masangu hilaha swiviko swa sweswinyana swi kombisaka hakona.

Hikokwalaho, sweswo swi tlakusa xivutiso lexi nge, xana Bibele yi vula leswaku Mukreste u fanele a va nghwendza leswaku a ta fanelekela ku va murhangeri eka vukhongeri? Leswaku hi kuma nhlamulo ya xivutiso lexi, a hi kambisiseni laha mukhuva lowu wu sunguleke kona ni lexi endleke wu tinyika matimba swin’we ni ndlela leyi Xikwembu xi wu langutaka ha yona.

NDLELA LEYI VUKHONGERI BYI SUNGULEKE MUKHUVA LOWU HA YONA

Loko a vulavula ni vakongomisi va Kereke ya Rhoma Khatoliki hi 2006, Mupapa Benedict wa vu 16, u vule leswaku “mukhuva lowu wu sungule endzhakunyana ka nkarhi wa Vaapostola.”

Kambe mukhuva lowu a wu nga ri kona hi nkarhi wa Vaapostola. Muapostola Pawulo, u lemukise vapfumerikulobye leswaku a ku ta humelela vanhu lava a va ta vula “marito yo hambukisa lama huhuteriweke” ni ku ‘arisa van’wana ku teka.’—1 Timotiya 4:1-3.

Mukhuva lowu wu sungule hi tikereke leti a titivula ta Vukreste ta le Yuropa emalembeni ya va 100. Buku leyi vuriwaka Celibacy and Religious Traditions, yi vula leswaku mukhuva lowu, “a wu fambisana ni nawu lowuntshwa wa le Rhoma lowu a wu yirisa ku endla timhaka ta masangu.”

Eka malembexidzana lama landzeleke, minhlangano ya varhangeri va vukhongeri swin’we ni lava a va vuriwa Vatatana va Kereke, a va khutaza leswaku vafundhisi va fanele va va tinghwendza. A va anakanya leswaku timhaka ta masangu a ti nyamisa vafundhisi naswona a ti fambisani ni ntirho lowu a va wu endla. Hambiswiritano, buku leyi vuriwaka Encyclopædia Britannica, yi vula leswaku “hi va 900, vafundhisi vo tala ni vabixopo van’wana a va ri ni vavasati.”

Leswaku vafundhisi va va tinghwendza, swi simekiwe ximfumo eka Nhlangano wa varhangeri va vukhongeri lowu a wu khomeriwe eRhoma hi 1123 ni hi 1139 naswona ku sukela kwalaho, Kereke Ya Rhoma Khatoliki ya ha khomelele eka mukhuva wolowo. Mukhuva lowu wu endle leswaku kereke yi nga ha lahlekeriwi hi vulawuri ni mali tanihi leswi vafundhisi lava a va ri ni mindyangu a va tsarisa vana va vona leswaku va ta sala va lawula kereke loko vona va file.

LANGUTELO RA XIKWEMBU HI MUKHUVA LOWU

Ndlela leyi Xikwembu xi langutaka mukhuva lowu ha yona, yi hlamuseriwe kahle eBibeleni. Eka yona hi kuma marito lawa Yesu a ma vuleke malunghana ni vanhu lava nga byi nghenelangiki vukati ku fana na yena “hikwalaho ka mfumo wa matilo.” (Matewu 19:12) Hilaha ku fanaka, Muapostola Pawulo na yena u vulavule hi Vakreste lava va hlawuleke ku nga byi ngheneli vukati ku fana na yena, “hikwalaho ka mahungu lamanene.”—1 Vakorinto 7:37, 38; 9:23.

Hambiswiritano, Yesu na Pawulo a va nga sindzisi vanhu leswaku va va tinghwendza. Yesu u vule leswaku ku nga ngheneli vukati i “nyiko” leyi van’wana va valandzeri vakwe a va ri na yona. Loko Pawulo a vulavula hi vanhu lava nga byi nghenelangiki vukati, u te: “A ndzi na xona xileriso lexi humaka eka Hosi, kambe ndzi nyika mavonelo ya mina.”—Matewu 19:11; 1 Vakorinto 7:25.

Ku engetela kwalaho, Bibele yi vula leswaku Vakreste lava a va rhangela hi nkarhi wa vaapostola, ku katsa na Petro, a va ri ni vavasati. (Matewu 8:14; Marka 1:29-31; 1 Vakorinto 9:5) Leswi vanhu vo tala va le Rhoma a va tikhome ku biha hi timhaka ta masangu hi nkarhi wolowo, Pawulo u tsale leswaku mulanguteri loyi a nga Mukreste, loko a nghenele vukati, u fanele a va “nuna la nga ni nsati un’we” naswona “vana vakwe va tiveka ehansi ka yena.”—1 Timotiya 3:2, 4.

Lebyi a ku nga ri vukati bya vanhu lava a va tekanile kambe va nga endli timhaka ta masangu, hikuva Bibele yi vula leswaku ‘wanuna u fanele a nyika nsati wa yena mfanelo yakwe’ ni leswaku vatekani a va fanelanga va ‘tsonana’ mfanelo ya vukati. (1 Vakorinto 7:3-5) Swi le rivaleni leswaku a swi bohi leswaku Mukreste a va nghwendza leswaku a ta fanelekela ku va murhangeri eka vukhongeri.

HIKWALAHO KA MAHUNGU LAMANENE

Loko ku ri leswaku ku va nghwendza a swi bohi, hikwalaho ka yini Yesu na Pawulo va bumabumele vanhu lava nga byi nghenelangiki vukati? Hikuva loko munhu a nga nghenelanga vukati, u pfulekeriwa hi nkarhi wo tala wo chumayela van’wana mahungu lamanene. Ku hambana ni vanhu lava ngheneleke vukati, vanhu lava nga byi nghenelangiki va nga kota ku heta nkarhi wo tala va ri karhi va tirhela Xikwembu tanihi leswi va nga riki na swilo swo tala leswi nga va kavanyetaka.—1 Vakorinto 7:32-35.

Anakanya hi David, u tshike ntirho lowu a wu n’wi hakela mali yo tala eDorobeni ra Mexico, leswaku a ta kota ku ya chumayela vanhu lava a va tshama etindhawini ta le matikoxiya eCosta Rica. Xana ku nga ngheneli vukati swi n’wi pfunile David leswaku a kota ku rhurhela etikweni rin’wana? Ina, loko a hlamusela u ri: “A swi nga olovi ku tolovela ndhavuko wa tiko rero ni swiyimo leswintshwa, kambe leswi a ndzo va ndzexe ndzi hatle ndzi tolovela.”

Claudia, ku nga Mukreste loyi a nga nghenelangiki vukati naswona a rhurheleke laha ku nga ni xilaveko xa ku dyondzisa vanhu Bibele, u ri: “Swa ndzi tsakisa ku tirhela Xikwembu. Ripfumelo ni vuxaka bya mina ni Xikwembu swa tiya swinene loko ndzi vona ndlela leyi xi ndzi khathalelaka ha yona.”

Ku nga ngheneli vukati a swi fanelanga swi tekiwa tanihi ndzhwalo. Claudia u tlhele a ku: “Ku nga khathariseki leswaku u nghenele vukati kumbe a wu byi nghenelanga, loko u endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u tirhela Yehovha Xikwembu, sweswo swi ta endla leswaku u tsaka.”—Pisalema 119:1, 2.