Swikombo Swa Minkandziyiso Leyi Nga Eka Xiyimiso Xa Minhlangano Xa Mahanyelo Ni Ntirho
AUGUST 7-13
it-2 1136 ¶4
Tiri
Ku Lovisiwa Ka Muti. Loko Nebukadnetsara a rhendzele muti wa Tiri nkarhi wo leha, tinhloko ta masocha ti “tsemetiwe mpandla” hikwalaho ko khuhliwa hi swihuku swa wona naswona makatla ya wona ma “tshwumukile”, hikwalaho ko rhwalela switirho leswi a swi ta tirhiseriwa ku aka leswaku ku ta rhendzeriwa muti. Yehovha u tshembise Nebukadnetsara leswaku u ta n’wi nyika rifuwo ra Egipta, hileswi a nga kumangiki “hakelo” hikwalaho ka leswi a n’wi tirheleke loko a avanyisa muti wa Tiri. (Ezk 29:17-20) Hi ku ya hi n’wamatimu Josephus, muti wu rhendzeriwe malembe ya 13 (Against Apion, I, 156 [21]), naswona swi koxe Vababilona mali yo tala. Matimu a ma boxi hi ku kongoma ndlela leyi Nebukadnetsara a tirheke hi matimba ha yona. Swi nga ha endleka muti wa Tiri wu lahlekeriwe hi vanhu ni nhundzu yo tala.—Ezk 26:7-12.
it-1 698 ¶5
Egipta, Vaegipta
Eka rungula ra Vababilona leri tsariweke hi lembe ra vu-37 ra ku fuma ka Nebukadnetsara (588 B.C.E.), ku kumeke leswaku ku vulavuriwa hi tsima ro lwa ni tiko ra Egipta. A swi tiveki leswaku ku vulavuriwa hi ku hluriwa ka tiko kumbe hi nyimpi leyi a yi ta va kona endzhakunyana. Ku nga khathariseki leswi nga endleka, Nebukadnetsara u yi kumile hakelo yakwe ku nga rifuwo ra Egipta, hileswi a tirhiseke masocha yakwe leswaku ku hetiseka vuavanyisi lebyi Yehovha a byi vekele muti wa Tiri, lowu a wu lwisana ni vanhu va Xikwembu.—Ezk 29:18-20; 30:10-12.
it-2 604 ¶4-5
Ku Hetiseka
Mudyohi wo sungula ni hosi ya Tiri. Xidyoho ni ku nga hetiseki swi sunguriwe hi xivumbiwa xa moya hilaha marito ya Yesu lama nga eka Yohane 8:44 ni leswi rungula leri nga eka Genesa ndzima 3 ri swi kombisaka. Risimu ra xirilo leri nga eka Ezekiyele 28:12-19, hambileswi ri kongomisiweke eka “hosi ya Tiri” entiyisweni ri fambisana ni swiendlo swa n’wana wa Xikwembu wa moya loyi a dyoheke. Ku tikukumuxa ka “hosi ya Tiri,” yi tiendla ‘xikwembu’ hi ku va yi vitaniwa “kerubu” leyi yimelaka “Edeni, ntanga wa Xikwembu,” swi fambisana ni rungula ra le Bibeleni malunghana na Sathana Diyavulosi, loyi a sunguleke ku tinyungubyisa ivi a fanisiwa ni nyoka ya le Edeni naswona u vitaniwa “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo.”—1Tm 3:6; Gn 3:1-5, 14, 15; Nhl 12:9; 2Ko 4:4.
Hosi ya Tiri leyi nga tivekiki leyi a yi tshama etikweni leri a yi vula leswaku ri “saseke hilaha ku hetisekeke” a yi ri leyi ‘teleke vutlhari ni leyi sasekeke hilaha ku hetisekeke’ ni ku “pfumala xihoxo” hi ku ya hi vonelo ra yona ku sukela loko yi tumbuluxiwile ku fikela loko yi kumiwe yi ri leyi nga lulamangiki. (Ezk 27:3; 28:12, 15) Xiendlakalo xo sungula xa risimu ra xirilo eka Ezekiyele, swi nga ha endleka xi kombetela eka vafumi va le Tiri ku nga ri eka hosi yo karhi hi ku kongoma. (Ringanisa ni vuprofeta lebyi kongomeke bya “hosi ya Babilona” leyi nga tivekiki eka Esa 14:4-20.) Emhakeni leyi, swi nga ha endleka swi kombetela eka vunghana ni ku tirhisana ka vafumi va le Tiri hi nkarhi wa ku fuma ka hosi Davhida na Hosi Solomoni loko muti wa Tiri wu katseke eka ku aka tempele ya Yehovha eNtshaveni ya Moriya. Eku sunguleni a ku nga ri na xisolo eka ndlela leyi Vatiri a va khoma vanhu va Yehovha ha yona. (1Th 5:1-18; 9:10, 11, 14; 2Tk 2:3-16) Endzhakunyana, tihosi ti tshike ku ‘pfumala ka tona xihoxo’ naswona vaprofeta va Xikwembu ku nga Yuwele, Amosi na Ezekiyele va lemukise muti wa Tiri hikwalaho ka vubihi bya wona. (Yw 3:4-8; Am 1:9, 10) Malunghana ni mahanyelo ya “hosi ya Tiri” lama fanaka ni ya Nala lonkulu wa Xikwembu, vuprofeta lebyi byi tlhela byi kombisa ndlela leyi ku ‘hetiseka’ ni ku “pfumala xihoxo” swi nga tirhisiwaka ha yona hi ndlela leyi pimiweke.
it-2 1172 ¶2
Murindzi
Murindzi Wo Fanekisela. Yehovha u hlawule vaprofeta lava a va tirha tanihi varindzi vo fanekisela etikweni ra Israyele (Yr 6:17), naswona mikarhi yin’wana a va vulavula hi varindzi hi ndlela yo fanekisela. (Esa 21:6, 8; 52:8; 62:6; Hs 9:8) Vaprofeta lava a va ri ni vutihlamuleri byo lemukisa vanhu vo homboloka hi khombo leri a ri ta va wela naswona loko va tsandzeka ku endla tano, a va ta tihlamulela hikwalaho ka sweswo. Loko vanhu volavo va nga xi yingisi xilemukiso, ngati ya vona a yi ta laviwa eka vona. (Ezk 3:17-21; 33:1-9) Muprofeta loyi a nga tshembekiki a nga pfuni nchumu ku fana ni murindzi kumbe mbyana leyi nga vukuliki.—Esa 56:10.