Langutelo Ra Bibele

Xana Muapostola Pawulo A A Nga Kumani Ni Vavasati?

TIDYONDZO ta muapostola “Pawulo ti tirhisiwe tanihi xisekelo xa mboyamelo wa rivengo lerikulu eka va xisati ekerekeni ya . . . Vakreste.” Sweswo swi vuriwe hi Muavanyisi Cecilie Rushton wa le Auckland, eNew Zealand, etsalweni leri humesiweke eku sunguleni ka 1993 leri a ri ya eka Nhlangano wa Nawu wa Matiko Lama Khomisaneke le Cyprus. U engeterile: “Epistola yakwe leyi yaka eka Timotiya, yi paluxa mianakanyo yakwe: ‘A ndzi pfumeleri wansati ku dyondzisa kumbe ku kulela vavanuna; ú fanele ku tshama a miyerile.’”—1 Timotiya 2:12.

Loko Pawulo a tsala malunghana ni xiphemu kumbe xikhundla xa vavasati, xana a a tiphofulela mianakanyo ya yena n’wini, kumbe a huhuteriwe hi Xikwembu? Loko ku langutiwa tiepistola kumbe mapapila hinkwawo ya Pawulo, xana ya kombisa mboyamelo wo venga va xisati hakunene? Xana marito ya Pawulo lama yaka eka Timotiya lama tshahiweke laha henhla ma tirha eka mongo wihi?

Mapapila Ya Vumboni Ya Pawulo

Etibukwini ta 27 ta Matsalwa ya Xigriki ya Vukreste, 14 ku vuriwa leswaku ti tsariwe hi Pawulo. Vumbhoni bya ku tirha ka moya lowo kwetsima ehenhla ka yena a byi ri vuswikoti byakwe byo vulavula hi tindzimi to tala hi hlori. Ku engetela kwalaho, u tiyisise vumbhoni bya swivono swa mahlori. (1 Vakorinto 14:18; 2 Vakorinto 12:1-5) Ku tinyiketa kakwe hi mbilu hinkwayo, ni xikombiso xa rirhadzu swi tiyise xiboho lexikulu xa rirhandzu ra vumakwerhu exikarhi ka yena ni vanakulobye va Vukreste. (Mintirho 20:37, 38) Matsalwa yakwe, ku katsa ni leswi a swi vuleke hi vavasati, swi vumba xiphemu xa ‘Matsalwa hinkwawo . . . lama huhuteriweke hi Xikwembu ni lama pfunaka ku dyondzisa.’—2 Timotiya 3:16.

Vavasati eMapapileni Ya Pawulo

Leswaku Pawulo a a xiya ni ku xixima vavasati swi vonaka swinene ematsalweni yakwe hinkwawo. Hi ku phindha-phindha, u vulavula hi vona mayelana ni mintirho ya vona yo hambana-hambana ya le vandlheni ni ya le kaya. Eka rin’wana ra mapapila yakwe, u fanise timfanelo leti naveriwaka ta murisi wa Mukreste ni letiya ti kombisiwaka hi manana la hlayisaka vana va yena.—1 Vatesalonika 2:7.

Vunyingi bya vamakwerhu va xisati va muapostola va Vukreste, lava boxiweke hi mavito emapapilweni yakwe, u va bumabumele hi rirhandzu. Van’wana lava a va runguleke eka swirho swa vandlha ra Rhoma a ku ri vavasati vo karhi lava a va boxeke hi mavito lava “tirhaka hi matimba eHosini.” (Varhoma 16:12, NW) Loko a kombetela eka Efodiya na Sintika, u khutaze vamakwerhu va le Filipiya ku ‘pfuna vamanana lava ndzi seketeleke swinene entirhweni wa Evhangeli.’ (Vafilipiya 4:3) Epapileni rakwe ro ya eka Timotiya, Pawulo u bumabumele ripfumelo leri nga xikombiso ra Luwisa kokwa wa jaha rero ni mana wa rona, Yunika.—2 Timotiya 1:5.

Hi tlhelo lerin’wana, xana xi kona xikombiso xa leswaku vamakwavo va xisati va Vukreste va Pawulo a va titwisa ku yini ha yena? Lexi tsakisaka, u nyikele vumbhoni mayelana na Akwila na Prisila, mpatswa lowu tekaneke lowu a tolovelane na wona, laha ku nga riki Akwila ntsena kambe na yena Prisila, nsati wakwe, lava “nyiketeke vutomi bya vona ku [n’wi] ponisa.”—Varhoma 16:3, 4.

Xana I Mboyamelo Wo Venga Va Xisati?

“U nga holoveli munhu nkulukumba, kambe n’wi khongotele tanihi tata wa wena; vavanuna lavantshwa u fanele ku va khoma tanihi vamakwenu va xinuna. Vavasati lavakulu u va languta tanihi vamanana, ni vavasati lavantshwa tanihi vamakwenu va xisati, hi ndlela ya ku tenga matlhelo hinkwawo.” (1 Timotiya 5:1, 2) Xana marito lawa ya Pawulo eka Timotiya a ma kombi xichavo lexi tengeke eka vavasati? Pawulo u kombise xichavo lexi fanaka eka vavanuna ni vavasati evandlheni ra Vukreste. U tsarile: “Hikokwalaho, a ku na Muyuda kumbe Mugriki, a ku na hlonga kumbe muntshunxeki, a ku na wanuna kumbe wansati, hikuva hinkwenu mi un’we eka Kriste Yesu.”—Vagalatiya 3:28.

Hi ku xixima mintirho leyi averiweke hi Xikwembu evukatini, Pawulo u tsarile: “N’wina vavasati, titsongahateni eka vanuna va n’wina, kukota loko mi titsongahata eka Hosi. Hikuva nuna i nhloko ya nsati wa yena, kukota leswi Kriste na yena a nga nhloko ya Kereke, naswona Kriste i muponisi wa Kereke, miri wa yena.” (Vaefesa 5:22, 23; ringanisa 1 Vakorinto 11:3.) Ina, malunghelo yo xixima ya wanuna ni wansati ma hambanile, kambe a swi vuli swona leswaku munghana lon’wana u tekeriwa ehansi. Swiphemu swa hetisisana, naswona ku hetiseka ka xin’wana ni xin’wana swi vumba mphikamakaneta leyi ndyangu wu langutanaka na yona. Ku tlula kwalaho, ku tirhisiwa ka vunhloko bya wanuna a ku fanelanga ku tshikilela kumbe ku nga kombisi rirhandzu. Pawulo u ya emahlweni a ku: “Vavanuna na vona va fanele ku rhandza vasati va vona, hilaha va rhandzaka miri wa vona hakona,” hi ku tiyimisela ku tinyiketela vona. (Vaefesa 5:28, 29) Vana va fanele ku xixima tatana na manana.—Vaefesa 6:1, 2.

Nakambe, lexi faneleke ku tekeriwa enhlokweni, i marito ya Pawulo malunghana ni vuxaka bya le vukatini. Pawulo a a nga ri na xihlawu-hlawu loko a tsala marito lawa: “Nuna a a nyike nsati leswi swi nga fanelo ya yena, swi va tano na yena nsati eka nuna wa yena. Nsati a nga na matimba ehenhla ka miri wa yena, kambe matimba ma na nuna. Swi tano na yena nuna, a nga na matimba ehenhla ka miri wa yena, matimba ma ni nsati.”—1 Vakorinto 7:3, 4.

“Wansati . . . U Fanele Ku Tshama A Miyerile”

Hi ku ya hi marito ya Pawulo lama nga eka 1 Timotiya 2:12, lama tshahiweke eka ndzimana yo rhanga, xana xileriso xakwe xa ku “miyela” ka vavasati a xi vangiwa hi mboyamelo wo venga va xisati? E-e! Ku “miyela” loku a ku fambelana ni ku dyondzisa ni ku rhangela etimhakeni ta moya evandlheni, xivangelo a ku ri vuxaka bya wanuna ni wansati lebyi lerisiweke hi Xikwembu eku sunguleni.a

Leswi a swi vuli swona leswaku vavasati a va fanelanga ku va vadyondzisi va ntiyiso wa Xikwembu. Pawulo u khutaze vavasati lava kuleke leswaku ‘va dyondzisa vavasati lavantshwa leswo lulama.’ Hi ku tekelela xikombiso xa Yunika na Luwisa, lava leteleke Timotiya, vamanana va Vakreste va fanele ku letela vana va vona hi tindlela ta Xikwembu. (Tito 2:3-5; 2 Timotiya 1:5) Namuntlha, emavandlheni ya Timbhoni ta Yehovha, madzana ya magidi ya vavasati va Vakreste va hetisisa matsalwa hi ku tekelela swikombiso swa Efodiya na Sintika eku twariseni ka mahungu lamanene erivaleni ni ku endla vavanuna ni vavasati vadyondzisiwa.—Pisalema 68:11; Matewu 28:19; Vafilipiya 4:2, 3.

Xisweswo hi rihi langutelo ra wena? Loko hi languta tibuku ta Pawulo hinkwato, xana ti kombisa rivengo eka va xisati?

[Nhlamuselo ya le hansi]