Langutelo Ra Bibele

I Yini Leswi Nga Ku Pfunaka Ku Langutana Ni Gome Ra Wena?

XANA u ni gome? Loko swi ri tano, lavo kota wena va tele. Leyi i “minkarhi yo nonon’hwa,” naswona vanhu va malembe hinkwawo ni va swiyimo hinkwaswo swa vutomi va ni gome. (2 Timotiya 3:1) Vativi van’wana va vula leswaku ku tlula hafu ya lava yaka eka dokodela va yela swiphiqo leswi fambisanaka ni gome.

Kambe entiyisweni gome a hi nchumu wo biha. “Entiyisweni,” ku vula mukongomisi wa tliliniki ya gome, “ra hi nyanyula, ri hi endla hi hisekela ku hanya, ri ku nyika matimba yo endla swilo. Loko hi kota ku langutana na rona—ha ri tsakela.”

Hi hala tlhelo, gome ri nga onha, ni ku lovisa. Kutani ku vuriwa yini loko gome ri ku vangela swiphiqo? Hi leswi swiringanyeto swi nga ri swingani leswi sekeriweke evutlharhini bya Bibele leswi nga ku pfunaka ku hunguta vuyelo bya rona lebyi dlayaka.

Papalata Ku Langutela Swilo Leswi Nga Kotekiki

“Ku langutela lo’ku hlwelaka ka v̌av̌isa timbilu,” ku vula Bibele. (Swivuriso 13:12) Loko ku langutela ku nga hetiseki, gome ri to vuya-vuyani. Leswi swo fanela swi humelela hi ku langutela ku tlurisa.

Hi xikombiso, vuhaxi lebyi navetisaka byi kanganyise vo tala onge ntsako wa vona wu titshege hi ku va ni swilo leswi vonakaka. Loko munhu a navela swilo leswi a nga taka a nga koti ku swi kuma vuyelo bya kona ku nga va gome ni ku karhateka. Xisweswo Bibele yi nyikela xitsundzuxo lexi: “Loko hi ri ni swakudya ni tinguvu, hi ta kolwa hi swona.” (1 Timotiya 6:8) Ina, hambi loko u nga ri na movha, kaya kumbe fenichara leyi u nga yi lavaka, tsakela leswi u nga na swona. U nga languteli swilo swo tala leswi vonakaka hi ndlela leyi tlurisaka mpimo.

Ku langutela loku nga kotekiki eka vanhu na kona ku nga vanga ni gome. Hi xikombiso, hambi leswi muthori kumbe mulanguteri a nga ni mfanelo yo langutela mpimo lowu kotekaka wa ntirho eka lava va nga ehansi ka yena, i vuphukuphuku ku langutela leswaku va endla swilo leswi hetisekeke. Carlos, mulanguteri wa fektri ya le Brazil, u ri: “U fanele ku teka vanhu hi laha va nga ha kona. Loko u langutela ku tlula leswi va nga swi endlaka, swi ta engetela gome, swi endla hinkwavo va nga tsaki.”—Ringanisa Yeremiya 17:5-8.

Lawula Gome Leri Vangiwaka Hi Ku Lava Ku Humelela

Latin America Daily Post yi boxa nchumu wun’wana lowu vangaka gome, yi vula leswaku ‘ku lava ku humelela kumbe moya wa mphikizano, i xivangelo xin’wana xa vuvabyi bya mbilu.’ N’watinkota un’wana lontsongo wa pfumela: “Ehofisini ndzi chuha swinene naswona ndzi khomiwa hi rhumbyana ra leswaku ndzi nga tshuka ndzi endla xihoxo. Ndzi tirha swinene naswona swa ndzi karhata loko van’wana va nga swi xiyi.”

Mayelana ni torha ro tano ro lava ku voniwa ni ku humelela, Solomoni u te: “Nḍi ṭunḍukile ntiro hikwawo ni ntiro wihi ni wihi lo’wu nga ni v̌utlhari, kutani nḍi v̌onile leswaku munhu uṅwana o ni mona e ka uṅwana. Na ŝona i ŝa hav̌a, ni ku lanḍa mheho.”—Eklesiasta 4:4.

Ntiyiso hi leswaku, “ŝiṭuṭumi a ŝi siyi v̌aṅwana hi masiku” loko hi ta eku antswisiweni ka ntirho kumbe ku lava ku humelela ni ku xiyiwa. (Eklesiasta 9:11) Maria, mutirhi wa le hofisi wa le Brazil, u swi veka hi ndlela leyi: “Munhu a nga ha va ni vuswikoti, kambe swiyimo, kumbexana ni xihlawuhlawu, swi nga sivela ku tlakusiwa exitulwini.”—Ringanisa Eklesiasta 2:21; 10:6.

Ringanisela ku langutela ka wena naswona u xiya mindzilakano ya wena. Tirhela ntsako lowu tisiwaka hi ntirho hi woxe, ku ri ni ku tirhela ntsena ku humelela. (Eklesiasta 2:24) Entiyisweni, munhu la godzomberiweke hi ku lava ku humelela a ngo lahlekeriwa hi ntsako wakwe ntsena evuton’wini, kambe a nga ha karhateka lerova a tsan’wa na matshalatshala yakwe ya ku humelela. Xisweswo, Dok. Arnold Fox wa tsundzuxa: “Ku lava ku endla swo antswa entirhweni wa wena i pakani leyi tsakisaka, kambe u nga pfumeleli mianakanyo yo tano yi fuma vutomi bya wena. Loko u papalata ku kombisa rirhandzu, ku hleka, ni ntsako wa vutomi, kumbe u khomeke hi ku lava ku humelela lerova u rivala ku tiphina hi vutomi, u tivangela gome.”

Swilo Leswi U Nga Swi Endlaka

Ndlela yin’wana yo lwisana ni gome ra mintshikilelo ya siku na siku i ku va ni langutelo ra misavu. (Eklesiasta 3:4) A swi kali swi lava leswaku u va n’wamisavu leswaku u va ni langutelo ro tsaka. “Mbilu le’yi ṭakeke i muri lo’wu tiyisaka, kasi moya lo’wu dyaka mbiṭi wu omisa marambu.”—Swivuriso 17:22.

Xana u ni mboyamelo wo kokela endzhaku? Hi ku famba ka nkarhi, ku kokela ndzhaku koloko ku engetela gome ematshan’wini yo ri hunguta. Bibele ya tsundzuxa: “Ku chivirika ka n’wina ku nga vohli.” (Varhoma 12:11) Endla nxaxamelo, lowu tsariweke kumbe lowu nge nhlokweni, wa swilo leswi u faneleke u swi endla. (Swivuriso 21:5) Kutani u kunguhata leswaku hi swihi swilo leswi swi faneleke swi rhangisiwa—ivi u sungula ku swi endla.

Kutani ke, ku vuriwa yini loko hambi se u endle matshalatshala lamakulu swinene, kambe wa ha titwa u karhatekile naswona u ri ni gome? U nga ha fanela ku endla matshalatshala lama hlelekeke yo hundzula mianakanyo ya wena. U nga tshameli ku anakanya hi swihoxo swa nkarhi lowu hundzeke. Leswi swi nga engetela ntshikilelo lowu u nga na wona sweswi. Mutivi wa filosofi wa lembe-xidzana ra vu-19 u tsarile: “Hi kota ku twisisa vutomi ntsena hi ku anakanya hi leswi humeleleke; kambe hi fanele hi hanya hi ri karhi hi lunghiselela nkari lowu taka.” Hambi leswi hi nga dyondzaka swin’wana eka swihoxo swa hina, swiendlo swa hina swa sweswi swi vumba vumundzuku bya hina.

Hosi Davhida u vulavule hi ntsembyana lowunene wo susa gome loko a khongela eka Yehovha a ku: “Mahlomulo ya mbilu ya mina ma engetekile; U nḍi humesa e makhombyeni ya mina!” (Pisalema 25:17) Ina, Davhida u tshembele eka Xikwembu leswaku xi herisa maxangu yakwe. Loko u tirhisa nkarhi u hlaya ni ku anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu, hi ku fanana u ta titwa u ri kusuhi swinene ni Xikwembu. Loko u ya u twisisa swikongomelo swa Xikwembu, u ta susumeteleka ku rhangisa ku rhandza ka xona evuton’wini bya wena, leswi swi nga ta ku rhula maxangu yo tala lama nga faneriki. (Matewu 6:31, 33) Dyondza ku langutana ni swilo swa siku rin’we. Ha yini u engetela ni timhaka ta mundzuku eka ta namuntlha? Yesu u swi veka hi ndlela leyi: “Mi nga tshuki mi vilela hi swa mundzuku, hikuva mundzuku wu ta tikarhatela swa wona. Ku karhateka ka siku rin’wana ni rin’wana, ku ringene rona.”—Matewu 6:34.

Loko u ri ni swivutiso swo karhi swa Bibele endzhaku ko hlaya magazini lowu, hi kombela u titwa u tshunxekile ku vutisa Timbhoni ta Yehovha eHolweni ya Mfumo leyi nga ekusuhi na wena, kumbe u tsalela vakandziyisi va magazini lowu. (Vona tluka 5.)

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 32]

“Munhu a nga ha va ni vuswikoti, kambe swiyimo, kumbexana ni xihlawuhlawu, swi nga sivela ku tlakusiwa exitulwini”

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 31]

The Metropolitan Museum of Art, Funds given by the Josephine Bay Paul and C. Michael Paul Foundation, Inc., and the Charles Ulrick and Josephine Bay Foundation, Inc., and the Fletcher Fund, 1967.