Vantshwa Va Namuntlha—Xana Va Phasiwa Hi Ku Olova Hi Vugandzeri Bya Sathana?

“VUGANDZERI bya Sathana bya toloveleka exikarhi ka vantshwa,” ku vike phepha-hungu ra Xifinixi ra February 27, 1993. Hi ku ya hi rungula leri kumiweke hi maphorisa ya le Tampere, eFinland, swigevenga leswi xavisaka swidzidzirisi swi nghenisa lava ha riki vatsongo, ngopfu-ngopfu vanhwanyana, evugandzerini bya vusathana. Hakanyingi vaphasiwa lava ni lava va ha ku joyinaka, i vana lava sukelaka emalembeni ya 10 ku ya eka 15. Phepha-hungu leri ri te: “Vugandzeri bya Sathana byi amukeriwa swinene hi vana lava nga le malembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi.”

Phepha-hungu leri ri tsundzuxile: “Ku nghena hi vuntshwa ka vugandzeri bya Sathana a hi ka le (Finland) ntsena. Hi xikombiso, magazini lowu nge Star wa le Joni, eAfrika Dzonga, wa ha ku tsundzuxa leswaku vugandzeri bya Sathana byi tinyika matimba eka vantshwa va valungu lava nga ni swa le mandleni etikweni leri.” Entiyisweni, vugandzeri bya vusathana i khombo leri weleke matiko hinkwawo eka vatswari ni le ka vana.

Xa nkoka, vugandzeri bya Sathana byi kanganyisa hi ku tshembisa leswaku u ta vuyeriwa ngopfu kambe u nga tirhanga ngopfu. “Gandzela diyavulosi; endla mintirho yakwe leyi thyakeke, kutani u ta ku hakela hi leswi u swi lavaka. Kutani hi swona leswi endlaka leswaku vana van’wana va vona vugandzeri bya Sathana byi tsakisa swinene,” ku hlamusele magazini wa ’Teen.

“Ndzi lava ku hanya vutomi hi ku helela. Ndzi vona swilo swimbirhi evuton’wini: vunene ni vubihi. Hinkwaswo swilo leswi vanhu va vulaka leswaku swi bihile, hi swona leswi ku tsakisaka. Swidyoho swi endla leswaku u nyanyuka emintlhavekweni, u tsaka emirini ni le mianakanyweni,” ku vule muntshwa wa malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi loyi a pfumelaka leswaku i xirho xa ntlawa wa vugandzeri bya Sathana.

Loko fokisi ra le Denver, le Colorado, eU.S.A., mutivi wa vugandzeri bya vusathana, a vutisiwa xivangelo lexi a ehleketaka leswaku hi xona xi endlaka vana va kondlo-a-ndzi-dyi va amukela vugandzeri bya Sathana hi ku olova swonghasi, u te: “A ndzi nge swi rivali leswi n’wana un’wana wa malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi wa vugandzeri bya Sathana a ndzi byeleke swona. U te, ‘I yini lexi hi hanyelaka xona? Hi fanele hi hanyela swa namuntlha naswona hi endla leswi hi swi lavaka. A ku na vumundzuku.’”

Dok. Khalil Ahmad, mukongomisi wa mintirho ya vana va malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi eXibedlhele xa Nova Scotia eDartmouth le Canada, u hlamusele mavonelo yakwe hi ntlhamu wa vugandzeri bya Sathana. “Vana va malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi va lava nyanyuko. Lavo tsana, lava hakanyingi va nga tlharihangiki, va kokeriwa [evugandzerini bya Sathana]. Byi va endla va titwa onge va ni matimba.”

Phorisa rin’wana leri tivekaka, leri ri nga fokisi le San Francisco, leri ri kambisisaka vugandzeri bya Sathana, ri andlala xiphiqo lexi hi ndlela leyi: “Misava ya hina i ndhawu leyi nga ni tihanyi. Hi tikhathalela ngopfu ku tlula ku khathalela vanhu van’wana. Hi hanya etikweni leri nga ni madzolonga ni vanhu vo oma tinhloko. Vantshwa va swi vona ku ri ndlela leyi tolovelekeke ya vutomi, xisweswo va kokeleka evugandzerini bya Sathana.”

Xana vantshwa va namuntlha va katseke ku fikela kwihi evugandzerini bya Sathana? “Vantshwa va tidlaya vona vini ni vanghana va vona. Hi langutane ni xiphiqo,” ku tsundzuxe Larry Jones, muungameri wa vandla ra Cult Crime Impact Network, tlhelo muungameri wa ndzawulo ya maphorisa le Boise, Idaho, eU.S.A. Phorisa rin’wana ra le tikweni ra Illinois, leri tirhaka ku kambisisa ntirho ni ku andza ka vugandzeri bya Sathana, leri nga mutsundzuxi exikolweni xa le henhla, ri vule leswaku vantshwa va 90 wa tiphesente lava tlangaka hi vugandzeri bya diyavulosi va byi nghenela hi leswi ku nga fexeni, kambe 10 wa tiphesente “va phaseka ivi va ya va nghena hi nhloko eka byona.”

Phepha-hungu ra xikolo ra le Brooklyn, eNew York, leri vitaniwaka School News Nationwide, January-February-March 1994, eka xiyenge xa rona xa “Vukhongeri,” ri humese xihloko lexi nge “Lexi Endlaka Leswaku Vugandzeri Bya Sathana Byi Phasa Vana Va Malembe Ya Kondlo-a-ndzi-dyi.” Ri vikile: “Endzhaku ka loko vafana vambirhi va lwile ekhefini ya le xikolweni xa le henhla, loyi a hluleke u tlulele ehenhla ivi a ba saluti hi ndlela leyi nga tolovelekangiki, a fumbarhele xibakele naswona xintihwana xa tshameleni ni xa sasankambana swi langute ehenhla. Mudyondzisi wa ntivo-vuxongi a nga swi twisisi leswi endlaka leswaku vantshwa vo tala va dirowa swifaniso swa vavanuna lava onge va ni mademona va ri ni tinhloko ta timbuti. Naswona tibuku ta vungoma a ti mila milenge elayiburari ya le xikolweni.

“Entiyisweni, vantshwa a va tlanga hi matimba, masalamusi, ku nga mihlolo ya vugandzeri bya Sathana. Eka vo tala, a swi ri ntlangu wo hungasa ni lowu nyanyulaka. Eka van’wana, a swi ri ni khombo—swi dlaye Lloyd Gamble wa malembe ya 17 hi vukhale—loyi a feke egandzelweni ra vusathana.

“Endzhaku ka rifu ra Lloyd ni ku khomiwa ka ntsongwana yakwe ya malembe ya 15 hi vukhale, hikwalaho ko dlaya, vanhu lavakulu va le Monroe va sungule ku twisisa mimfungho leyi a yi nga tiviwi eku sunguleni: ‘mfungho wa diyavulosi’ lowu endliwaka hi mavoko, swifaniso swa tinhloko ta timbuti ni tibuku leti a ti hlohlotela mianakanyo ya vana va malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi, mihivahivana ni mirhi ya vungoma.”

Swiviko swa vana lava nga le hansi ka malembe ya kondlo-a-ndzi-dyi ni lava nga le malembeni ya kondlo-a-ndzi lava dlayaka vatswari va vona ni swirho swin’wana swa mindyangu ya vona hikwalaho ka vugandzeri bya Sathana swi tikomba swi ya emahlweni. Vana va dlayiwe hi vana van’wana eswiendlakalweni swo tano. Ku fana ni vanhu lavakulu lava gandzelaka Sathana, vana va tseme swirho swa swiharhi ni ku swi dlaya. Ku endliwe gandzelo ealtarini ya mihivahivana ya vusathana hi swifuwo. Ku hava ndhawu leyi ringaneke laha hi nga katsakanyaka hi ku komisa ku dlaya ka tihanyi loku endliweke hi vana lava katsekaka evugandzerini bya Diyavulosi.

Xana leswi ko va swikombiso ntsena swa vana lava tlangaka hi vugandzeri bya Sathana? Xana lava va ngheneke hi nhloko evugandzerini bya Diyavulosi a va talanga, naswona a va kumeki etindhawini to tala? A swi tano, hi ku vula ka lava va kambeleke vanhu lava endlaka vungoma lebyi. David Toma, khale ka xirho xa ntlawa wa valavisisi loyi a veke xivulavuri lexi khutazaka, u vule leswaku exikolweni xin’wana ni xin’wana lexi a vulavulaka eka xona, u vutisa xivutiso lexi fanaka, “Xana i vangani eka n’wina vana, lava tivaka munhu wo karhi kumbe lava tweke hi munhu wo karhi la katsekaka eswiendlweni swa vugandzeri bya Sathana?” U ringanyeta leswaku “n’we-xa-nharhu eka vana hinkwavo a va tlakuse mavoko.”

Hi ku ya hi Shane Westhoelter, muungameri wa National Information Network, swichudeni swa xikolo xa le henhla leswi sukelaka eka 30 ku ya eka 40 wa tiphesente swa katseka eka vungoma bya muxaka wo karhi. Tlhandla-kambirhi, Westhoelter u vula leswaku ku fikela eka 70 wa tiphesente ta milandzu leyi endliwaka hi vana va kondlo-a-ndzi-dyi lava nga le hansi ka malembe ya 17, yi vangiwa hi ku katseka evungomeni.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 5]

Vugandzeri bya Sathana byi amukeriwa kahle exikarhi ka vantshwa va namuntlha