Langutelo Ra Bibele

Loko Ku Tshama Wexe Ku Ri Nyiko

‘NDZI ni xivundza, lexikulu swinene,’ ku vule wansati wa Mukreste loyi a ri noni malembe yo hlayanyana. ‘A ndzi langutele ku va ni munghana. Ku tshama u khomekile swa pfuna. Ku va ni vanghana swa pfuna. Kambe ndzi lava ku tekiwa.’

Loko u navela ku tekiwa kambe u nga n’wi kumi munghana, ku tshama wexe swi nga vonaka ku nga ri nyiko nikatsongo—swi nga ha vonaka onge u xanisiwa hi mintlhaveko leyi hoxeke leyi ku siyaka u hele matimba ni ku va ni gome. Kumbe loko ana se u ri ni ndyangu wa wena n’wini kambe u ri wena mutswari u ri wexe, u nga ha va ni vutihlamuleri lebyikulu byo enerisa swilaveko hinkwaswo swa vana va wena.

Hikwalaho, u nga ha languta xiyimo xa wena xa ku tshama wexe ku nga ri nyiko. Hambi swi ri tano, van’wana va teka ku tshama wexe ku ri nchumu wa nkoka swinene, naswona va hlawula ku tshama va ri voxe. Kutani xana ku tshama wexe i nyiko, naswona loko swi ri tano, i swa nkarhi wo tanihi kwihi naswona ha yini? Xana Bibele yi ri yini?

Xana I Xihinga Xo Kuma Ntsako?

Vukati byi nga ha va xihlovo xa ntsako lowukulu. (Swivuriso 5:18, 19) Van’wana “va tshemba leswaku vukati hi yona ndlela yi ri yoxe yo kuma ntsako ni ku eneriseka,” hi ku vula ka Los Angeles Times. Xana vukati i “ndlela” yi ri yoxe yo kuma ntsako?

Mutivi wa vuvabyi bya mianakanyo, Ruth Luban, hi ku ya hi Los Angeles Times, u ri: “Vavasati [ni vavanuna] va nga hlamala hi ndlela leyi va nga humelelaka ha yona loko vo tshika ku tshama va khomekile evuton’wini bya vona hi ku anakanya leswaku wanuna [kumbe wansati] u ta va ntshunxa eka vutomi bya ku tshama voxe.” Ina, ku tshama wexe a hi nchumu lowu nga xihinga xa vutomi lebyi tsakisaka, lebyi enerisaka. Vanhu vo tala lava dlayeke vukati va nga vula leswaku vukati a hi ndlela leyi olovaka yo kuma ntsako. Ntsako wa xiviri wu tisiwa hi vuxaka lebyinene ni Xikwembu. Xisweswo, Mukreste a nga kuma ntsako hambi a tshama yexe kumbe a nghenele vukati.—Pisalema 84:12; 119:1, 2.

Handle ko boxa swirhalanganya swo tivangela, Marie Edwards na Eleanor Hoover, ebukwini ya vona leyi nge The Challenge of Being Single, va hlamusela xihinga xin’wana lexi tumbeleke xo kuma ntsako—ntshikilelo wa vanghana. Va ri “mianakanyo leyi nga kona hi leswaku loko u nga byi nghenelanga vukati u khomiwa hi vuvabyi lebyikulu bya mintlhaveko ni gome. . . . Entiyisweni, swin’wana a swi fambi kahle eka wena.”

Hambi ku ri vanghana lava tshembekeke handle ko swi xiya va nga vanga ntshikilelo lowukulu eka vanhu lava tshamaka voxe hi ku vutisa hi ndlela leyi tlhavaka, ‘Xana u ta tekiwa rini?’ kumbe, ‘Ha yini mpohlo yo fana na wena yi nga si kuma nsati ku fikela sweswi?’ Hambi leswi timhaka to fana ni leti ti nga vuriwaka hi ndlela ya mafenya, ti nga ‘tlhava ku fana ni tlhari,’ swi twisa ku vava kumbe swi khomisa tingana.—Swivuriso 12:18.

Nyiko Ya Un’wana Ni Un’wana

Muapostola Pawulo a a nga tekanga hi nkarhi lowu a famba tanihi murhumiwa. Xana leswi a swi endliwa hi leswi a a venga vukati? Nikatsongo. Muapostola Pawulo a titshamele yexe hikuva a hlawule ku tshama a nga tekanga “hikwalaho ka Mahungu Lamanene.”—1 Vakorinto 7:7; 9:23.

Pawulo a a ri ni matimba ya ku papalata ku nghenela vukati, hambi swi ri tano u swi xiyile leswaku a hi hinkwavo lava nga fanaka na yena. U te: “Un’wana ni un’wana ú ni nyiko leyi nga ya yena, leyi humaka eka Xikwembu, un’wana hi ndlela yo karhi, un’wana hi ndlela yo karhi.”—1 Vakorinto 7:7.

Ku tshama wexe ku nga ha va ndlela yo kuma ntsako, hambi leswi ku nga ha vaka ku nga ri yona leyi a wu kunguhate ku famba ha yona. Entiyisweni, vukati byi katsiwa eka tinyiko to tala leti humaka eka Yehovha. Kambe Bibele yi komba leswaku ku tshama wexe ku nga ha va “nyiko”—loko u swi kota ‘ku yi amukela.’ (Matewu 19:11, 12; 1 Vakorinto 7:36-39) Kutani, hi byihi vuyelo bya ku tshama wexe?

Pawulo u vule leswaku lava ngheneleke vukati va tikarhatela “ku tsakisa” vanghana va vona, kasi lava nga nghenelangiki vukati va “tikarhatela swa Hosi.” Leswi swi kombisa yin’wana ya mimbuyelo ya ku titshamela wexe—vuswikoti byo tirhela Yehovha ‘handle ko kavanyetiwa hi swin’wana.’—1 Vakorinto 7:32-35.

Bibele a yi vuli swona leswaku vanhu lava titshamelaka voxe a va kavanyetiwi hi nchumu nikatsongo evuton’wini. Hambi swi ri tano, munhu loyi a titshamelaka yexe hakanyingi u ni swihinga switsongo ku tlula loyi a nga ni vutihlamuleri bya ndyangu, tanihi leswi la nga yexe a tikhathalelaka yena a ri yexe loko a endla xiboho. Hi xikombiso, loko Xikwembu xi lerise Abrahama leswaku a suka eKarani a ya etikweni ra Kanana, Bibele yi ri: “Abrama a teka Sarai, nsati wa yena, na Lot, ṅwana wa makwav̌o, ni ŝa v̌ona hikwaŝo leŝi v̌a ŝi fuweke, ni v̌anhu lav̌a v̌a v̌a v̌elekeke Karan, kutani v̌a suka.” (Genesa 12:5) Hambi leswi xiyimo xa ndyangu wa Abrahama a xi nga n’wi kavanyeti, a swi kanakanisi leswaku u hete nkarhi wo tala a lulamisela ndyangu xiavelo xo tano.

Ringanisa ku rhurha ka Abrahama ni ka muapostola Pawulo. Loko Pawulo na Silasi va ri karhi va chumayela mahungu lamanene etikweni ra Tesalonika, ntshungu lowu hlundzukeke wu hlengeletanile leswaku wu lwa na vona. Hi vusiku bya kona, vamakwerhu va hatlise va balekisela Pawulo na Silasi eBeriya. Eka xiendlakalo xin’wana, eTrowasi, ku humelele xivono eka Pawulo xi ku “pelela eMakedoniya, u [ya va] pfuna.” Hi ku hatlisa loko a vone xivono, u yile eMakedoniya. Entiyisweni, ku pfumala ka Pawulo nsati ku n’wi nyike ntshunxeko lowukulu wo suka hi xihatla, ku nga nchumu lowu a wu ta tika ngopfu loko a a ri ni ndyangu.—Mintirho 16:8-10; 17:1-15.

Mbuyelo wun’wana lowu ku titshamela wexe ku wu tisaka i ntshunxeko lowukulu wo tihlawulela. Loko u titshamela wexe hakanyingi swa olova ku hlawula laha u lavaka ku tshama kona, leswi u rhandzaka ku swi dya ni nkarhi lowu u rhandzaka ku dya ha wona, hambi ku ri nkarhi lowu u lavaka ku ya eku etleleni ha wona. Nakambe ntshunxeko lowu wa kumeka ni le mintirhweni ya moya. U kuma nkarhi wo tala wo endla dyondzo ya munhu hi xiyexe ya Rito ra Xikwembu, ku hlanganyela evutirhelini bya le rivaleni, ni ku tirhisa nkarhi wo pfuna vanhu van’wana.

Hikwalaho, hambi loko u tshama wexe hikwalaho ko tihlawulela kumbe hikwalaho ka swiyimo, tikarhatele ku tirhisa nkarhi wa wena hi vutlharhi. U ta va ni vutomi lebyi tsakisaka loko ku tshama wexe ka wena u ku tirhisela ku pfuna van’wana. (Mintirho 20:35) Loko u navela ku nghenela vukati, u nga tixanisi hi mintlhaveko leyi hoxeke kumbe u hanya tanihi munhu loyi a nga hetisekangiki hikwalaho ka leswi ‘munhu wa mbilu ya wena’ u nga si hlanganaka na yena. Tshama u khomekile entirhweni wa Xikwembu, naswona hi laha Pawulo a vuleke ha kona, u nga ha kuma leswaku ku tshama wexe i nyiko.