“Ku Lova Ka Xuma”

HI MUYIMERI WA XALAMUKA! WA LE NIGERIA

HI KU ya hi xiviko xa UNICEF (Nkwama wa Vana wa Nhlangano wa Matiko), Afrika leri nga xiphemu xa Sahara ri langutane ni “ku lova ka xuma.” Kwalomu ka hafu ya vaaki va kona—ku nga vanhu va kwalomu ka 220 wa timiliyoni—va le vuswetini lebyo chavisa, a va koti ku kuma swilaveko swa vona swa xisekelo. Muaki la tolovelekeke u hundzuke xisiwana hi 20 wa tiphesente eka leswi a a ri xiswona khume ra malembe lama hundzeke.

Xiviko xi ri, “hi tlhelo ra dyondzo, malembe ya va-1980 ma nga hlamuseriwa ntsena tanihi lembe-xikhume leri loveke.” Mali leyi tirhiseriwaka xichudeni ha xin’we yi hunguteke hi n’we-xa-nharhu, naswona lava tsarisaka eswikolweni swa le hansi va ye hansi ku suka eka 79 ku ya ka 67 wa tiphesente. Tindhawu ta vutshunguri na tona ta hunguteka ematikweni yo tala ya Afrika, naswona titliliniki to tala ta pfala hikwalaho ka ku kayivela ka vatirhi ni mirhi.

Xiviko xi longoloxa swivangelo swo hlaya swa swiphiqo swa ikhonomi ya tiko-nkulu leri, ku katsa ku tirhiseriwa ka mali eka swa tinyimpi, ku hunguteka ka mintirho, ni swikweleti leswikulu, leswi vativi va vulaka leswaku a swi nge hakeleki. Xiviko xa UNICEF xi ri: “Afrika a ri nge hlakarheli, handle ka loko ko endliwa mphalalo wo huma eka matiko hinkwawo hi mpimo lowukulu lowu nga si tshamaka wu va kona.”

Xana leswi swi nga endleka? Bibele hi ku tiyiseka yi vula leswi: “Mi nga tiṭhembeleni tihosi, hambi v̌a ri v̌ana v̌a v̌anhu la’v̌a hlulekaka ku ponisa.” (Pisalema 146:3) Ntlhantlho wa swiphiqo swa Afrika leswi nga dzima timitsu a wu nge tisiwi hi tihulumendhe ta vanhu. I Mfumo wa Xikwembu lowu nga ta tisa ku wisa loku nga heriki—ku nga ri eAfrika ntsena kambe emisaveni hinkwayo.—Matewu 6:10.

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 31]

WHO/OXFAM