Langutelo Ra Bibele

Loko Byi Ri Vuoswi—Xana U Fanele U Rivalela Kumbe U Nga Rivaleli?

“RIVALELANI loyi mi nga va ni mhaka na yena, leswaku na yena Tata wa n’wina la nge matilweni, a mi rivalela swidyoho swa n’wina.” (Marka 11:25) Marito wolawo ya Yesu ma vanga swivutiso swin’wana swo tika loko vukati byi hlaseriwa hi vuoswi: Xana wansati wa Mukreste la nga riki na nandzu u fanele ku rivalela munghana wakwe ivi a sirheleta vukati?a Loko a kunguhata ku dlaya vukati, xana u tionhela xiyimo xakwe emahlweni ka Xikwembu? A hi voneni ndlela leyi Bibele yi hi pfunaka ha yona ku hlamula swivutiso leswi.

Xana Minkarhi Hinkwayo U Fanele Ku Rivalela?

Xana marito ya Yesu lama nge, “rivalelani loyi mi nga va ni mhaka na yena,” ma vula leswaku minkarhi hinkwayo—ku katsa ni loko munghana a oswa—Mukreste u boheka ku rivalela? Marito ya Yesu ma fanele ma twisisiwa ku ri karhi ku anakanyiwa hi swin’wana leswi a swi vuleke malunghana ni ku rivalela.

Hi xikombiso, hi dyondza nsinya wa nawu wa nkoka hi ku rivalela emaritweni ya Yesu lama tsariweke eka Luka 17:3, 4 lama nge: “Loko makwenu a dyohile, n’wi tshinye; loko a tisola, n’wi rivalele. Ni loko a ku dyohela ka 7 hi siku rin’we, kutani a tlhelela eka wena ka 7, a ku: ‘Ndza tisola’, n’wi rivalele.” (Xiitaliki i xerhu.) Entiyisweni loko ku tiwa etimhakeni ta xidyoho lexikulu, la dyoheriweke u khutaziwa ku ringeta ku rivalela loko munhu a tisola swi huma embilwini. Yehovha hi yexe u languta timhaka hi ndlela leyi; leswaku hi rivaleriwa hi Xikwembu, hi fanele hi hundzuka swi huma embilwini.—Luka 3:3; Mintirho 2:38; 8:22.

Hambi swi ri tano, leswi swi komba leswaku loko munghana la osweke a nga hundzuki, a ala ku amukela vutihlamuleri bya xidyoho xakwe, swa twisiseka leswaku munghana la nga riki na nandzu a nga ha hlawula ku ka a nga n’wi rivaleli.—Ringanisa 1 Yohane 1:8, 9.

Ku Rivalela—Ku Vuriwa Yini Hi Vuyelo Bya Xidyoho?

Kutani ke, ku vuriwa yini hi loko la osweke a tisola? Loko ku tisola ku ri kona, ku ni xivangelo xo rivalela. Kambe xana ku rivalela swi vula leswaku mudyohi u ntshunxekile eka vuyelo hinkwabyo bya xiendlo xakwe xo homboloka? Xiya swikombiso swin’wana swa ku rivalela ka Yehovha.

Loko Vaisrayele va xandzukile endzhaku ko yingisela tinhlori leta khume leti ti va nyikeke xiviko xo biha hi tiko ra Kanana, Muxe u kombele Yehovha a ku: “Wa nga riv̌alela tiko leri e nanḍu wa rona.” Yehovha u angule a ku: “Nḍi v̌a riv̌alele hi laha u nga v̌ula ha kona.” Xana leswi a swi vula leswaku vadyohi a va ntshunxekile eka vuyelo hinkwabyo bya swiendlo swa vona? Yehovha u ye emahlweni a ku: “Loko v̌a ri v̌anhu la’v̌a . . . nga yingisangi[ki] rito ra mina, hikwav̌o lav̌a v̌a nga ka v̌a nga v̌oni tiko leri nḍi ri hlambanyeleke v̌atata wa v̌ona.” (Tinhlayo 14:19-23) Yehovha u hetisise leswi a swi vuleke; vanhu lavakulu—handle ka Yoxuwa na Kalebe—a va ri vonanga Tiko ra Xitshembiso.—Tinhlayo 26:64, 65.

Hi laha ku fanaka, loko muprofeta Natani a tshinye Hosi Davhida hikwalaho ka xidyoho xakwe na Batixeba, Davhida la tisolaka u pfumerile: “Nḍi dyohele Yehova.” Kutani Natani a byela Davhida a ku: “Yehova o hunḍisile šidyoho ša wena.” (2 Samuwele 12:13) Kambe, hambi leswi Yehovha a rivaleleke Davhida vutomi byakwe hinkwabyo, Davhida u xanisiwe hi vuyelo bya xidyoho xakwe.—2 Samuwele 12:9-14; nakambe vona 2 Samuwele, ndzima 24.

Swikombiso leswi swa ndzivalelo wa Xikwembu swi kandziyisa dyondzo ya nkoka: Hi nga ka hi nga dyohi handle ko xupuriwa. (Vagalatiya 6:7, 8) Hambi leswi mudyohi la tisolaka a nga ha rivaleriwaka, a nga suseriwi vuyelo bya xiendlo xakwe xo homboloka. Xana leswi swi vula leswaku munghana wa vukati la nga riki na nandzu a nga ha rivalela muoswi—hi nga ku hi mianakanyo ya ku tshika xikhomela lexo biha—kambe a tama a dlaya vukati?

Ndzivalelo Ni Ku Dlaya Vukati

Hi nkarhi wa vutirheli byakwe, eka makhamba manharhu Yesu u vulavule hi ku dlaya vukati. (Matewu 5:32; 19:3-9; Luka 16:18) Lexi tsakisaka, ku hava ni kan’we eka mabulo lawa laha Yesu a boxeke ndzivalelo. Hi xikombiso, hi laha swi nga ha kona eka Matewu 19:9, u te: “Un’wana ni un’wana la tshikaka nsati wa yena, loko ku nga ri hi mhaka ya vunghwavava, kutani a teka un’wana, wa oswa.” Hi ku vula leswaku “loko ku nga ri hi mhaka ya vunghwavava,” Yesu u kombise leswaku ku tikhoma loko biha ka rimbewu ku nga nyika munghana la nga riki na nandzu mfanelo, kumbe “xivangelo,” xa Matsalwa xo dlaya vukati. Kambe, Yesu a nga vulanga leswaku la nga riki na nandzu u fanele ku dlaya vukati. Ku ri na sweswo, hi ndlela leyi twalaka a a vula leswaku a nga swi endla sweswo.

Vukati i fundzu leri hlanganisaka vanhu vambirhi. (Varhoma 7:2) Kambe loko un’wana wa vona a nga tshembeki, xiboho xi nga ntshunxiwa. Eka swiyimo swo tano munghana la nga riki na nandzu kunene u langutane ni swiboho swimbirhi. Xo sungula, xana u fanele ku rivalela? Hi laha hi voneke ha kona, nchumu lowu nga wa nkoka laha hi leswaku xana muoswi u tisola swi huma embilwini kumbe e-e. Loko a tisola, munghana la nga riki na nandzu hi ku famba ka nkarhi a nga ha n’wi rivalela—hi mianakanyo ya ku tshika xikhomela.

Xiboho xa vumbirhi, xana u fanele ku dlaya vukati? Xana xivutiso lexi xi nga tisiwa hi yini loko a n’wi rivalerile?b Kahle-kahle, ku vuriwa yini hi loko a ri ni swivangelo leswi twalaka swa vuhlayiseki byakwe ni bya vana vakwe, ngopfu-ngopfu loko nuna wakwe a a n’wi karhata enkarhini lowu hundzeke? Kumbexana ku vuriwa yini hi loko a chava ku tluletiwa vuvabyi lebyi tluletiwaka hi rimbewu? Kumbe ku vuriwa yini hi loko embilwini yakwe a vona leswaku u xengiwile, lerova a nge he swi koti ku n’wi tshemba evuxakeni bya nuna na nsati? Eswiyin’weni swo tano swa twala leswaku munghana la nga riki na nandzu a nga rivalela munghana wakwe (hi mianakanyo ya ku tshika xikhomela) kambe a tama a boha ku n’wi thala hikwalaho ka leswi a nga ha laviki ku hambeta a tshama na yena. Ku tshika xikhomela swi nga ha n’wi pfuna leswaku a hambeta a tihanyela kahle. Swi nga ha pfuna ni leswaku enkarhini lowu taka ku tirhisana ka yena ni loyi a osweke ku xiximeka.

Leswaku wa n’wi thala munghana la nga tshembekiki kumbe e-e i xiboho xa munhu hi yexe, lexi munghana la nga riki na nandzu a faneleke a xi endla hi vukheta ni hi xikhongelo, a kambisisa timhaka hinkwato leti katsekaka. (Pisalema 55:22) Van’wana a va na mfanelo yo ringeta ku lerisa kumbe ku sindzisa munghana la nga riki na nandzu leswaku a boha ku n’wi thala kumbe a nga n’wi thali. (Ringanisa Vagalatiya 6:5.) Tsundzuka, Yesu a nga vulanga leswi munghana la nga riki na nandzu a faneleke ku swi endla. Kutani ke, swi le rivaleni leswaku Yehovha a nga hlundzukisiwi hi lava va hlawulaka ku dlaya vukati hi swivangelo leswi faneleke swa Matsalwa.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 10]

Life