The Bible’s Viewpoint

Rirhandzu Leri Bohaka

HI 1978 xihuhuri lexikulu eAtlantiki N’walungu xi hunge xikepe xa vulovolovo xa le lwandle Queen Elizabeth 2. Magandlati yo leha ku ringana ni muako wa khume ra swithezi ma wele ehenhla ka xikepe lexi, ma xi endla xi phaphamala kukota khokho. Nhundzu ni vakhandziyi va cukumeteriwe hala ni hala loko xikepe xi ri karhi xi wa xi pfuka hi matimba. Lexi hlamarisaka vakhandziyi va xona va 1200 va lo vavisekanyana. Vunjhiniyara, lebyinene, nhundzu leyi xi akiweke ha yona ni maakelo ya xona lamanene swi endle xikepe lexi xi nga phatluki hi le xikarhi.

Malembe-xidzana yo tala lama hundzeke a ku ri ni xikepe xin’wana exikarhi ka xihuhuri xa vukarhi. Muapostola Pawulo ni van’wana va 275 a va ri endzeni ka xona. Hi ku chava leswaku xikepe xi ta phatluka hikwalaho ka xihuhuri lexi xa matimba, vatluti va tsemakanyise “mapindza”—tinketana ni tingoti—hi le hansi ka xikepe ku suka eka tlhelo lerin’wana ku ya eka lerin’wana leswaku va tiyisa mapulanga ya le handle ya xikepe lexi xa bindzu. Vakhandziyi hinkwavo va ponile, kambe xikepe xona a xi ponanga.—Mintirho, ndzima 27.

Minkarhi yin’wana evuton’wini miringo yi nga ha hi endla hi titwa onge hi le xikepeni lexi nga elwandle leri kariheke. Magandlati ya ku vilela, ya ku khomisiwa tingana, ni gome ma nga hi kukula, ma ringa rirhandzu ra hina hilaha ku heleleke. Leswaku hi kota ku tiyisela swihuhuri swo tano, naswona hi nga phatluki hi le xikarhi, na hina hi fanele hi kuma mapindza.

Loko Swihuhuri Swi Pfuka

Ripfumelo ni ku tiyisela ka muapostola Pawulo swi hlamuseriwe kahle eBibeleni. U tirhele mavandlha ya Vukreste yo sungula. (2 Vakorinto 11:24-28) Ku humelela ka yena entirhweni wa Hosi ku nyikela vumbhoni bya rirhandzu rakwe ro rhandza vaakelani ni vuxaka bya yena lebyi tiyeke ni Xikwembu. Kambe, vutomi bya Pawulo a byi nga ri ku tluta elwandle leri rhuleke minkarhi hinkwayo. Hi xiviri ni hi ndlela yo fanekisela, muapostola u tiyisele swihuhuri swo tala.

Esikwini ra Pawulo, loko xikepe xi hlangavetana ni xihuhuri xa vukarhi, leswaku vakhandziyi ni xikepe swi pona a swi titshege hi vutshila bya vafambisi ni hi leswaku xikepe a xi tiye ku fika kwihi. Leswi a swi ri tano ni loko muapostola a hlangavetana ni swihuhuri swo fanekisela. Hambileswi Pawulo a tiyiseleke nsiko, ku khotsiwa, ni nxaniso wa xiviri, swihuhuri leswikulu leswi kavanyeteke ku tiya ka vumoya ni mintlhaveko yakwe ni vuswikoti bya yena byo hambeta a ri ni rirhandzu, a swi huma evandlheni ra Vukreste.

Hi xikombiso, Pawulo u tirhe lembe hinkwaro ni hafu a nga karhali leswaku a simeka vandlha emutini wa Korinto. Leswi a hlangavetaneke na swona ni Vakorinto swi n’wi vangele ku hlakulela rirhandzu ro rhandza ntlhambi. Pawulo u kale a tivula tata wa vona. (1 Vakorinto 4:15) Kambe, ku nga khathariseki rhekhodo ya rirhandzu ni ntirho wakwe wa matimba a tirhela vandlha, van’wana eKorinto a va vulavula hi Pawulo hi ndlela yo tlhava. (2 Vakorinto 10:10) Hikwalaho ka leswi a a tirhe hi ku tinyiketela, vona ndlela leyi leswi a swi heta matimba ha yona!

Kasi a swi lo yini ku kala vanhu lava Pawulo a va kombeke rirhandzu rakwe hinkwaro va n’wi khoma hi tihanyi ni ku n’wi tsongahata hi ndlela leyi? Pawulo u fanele a titwe onge a a phatluriwa hi le xikarhi, kukota xikepe lexi nga exikarhi ka bubutsa. Vona ndlela leyi a swi ta n’wi olovela ha yona ku hela matimba, a vona onge matshalatshala yakwe ya nkarhi lowu hundzeke hinkwawo a ya ri ya hava, kumbe a va hlundzukela swinene! Xana i yini lexi khomeke Pawulo a nga phatluki? Xana i yini lexi n’wi siveleke ku phatluriwa hi le xikarhi loko a hetiwa matimba?

Rirhandzu Leri Hi Bohaka

Pawulo a nga siyanga vahlayi vakwe va mbambela hi ta xihlovo xa matimba ni nsusumeto wakwe. U tsarile: “Rirhandzu ra Kreste ra hi fambisa.” (2 Vakorinto 5:14) Pawulo u boxe xihlovo-nkulu xa matimba ni nsusumeto. Matimba lama susumetaka i “rirhandzu ra Kreste.” (Xiitaliki i xerhu.) Mudyondzi wa Bibele u hlamusele leswi mayelana ni tsalwa leri: “Pawulo a nga vuli leswaku rirhandzu ra hina ro rhandza Kreste ri hi khomelerisa evutirhelini bya hina . . . Sweswo ko va ku boxa xiphemu xa mhaka ntsena. Rirhandzu ra hina ro rhandza Kreste ra pfurheteriwa ni ku tshama ri ri karhi ri phameriwa hi rirhandzu ra yena ro hi rhandza.”—Xiitaliki i xerhu.

Rirhandzu leri Kreste a ri kombiseke hi ku tinyiketela rifu leri vavisaka emhandzini ya nxaniso—xisweswo a nyikela vutomi byakwe lebyi hetisekeke tanihi munhu byi va nkutsulo leswaku a ta ponisa vanhu hinkwavo lava pfumelaka—hi rona leri susumeteleke, ri kongomisa ni ku tiyisa Pawulo leswaku a hambeta a tirhela Kreste ni vamakwavo. Xisweswo, rirhandzu ra Kreste ri lawule Pawulo, ri n’wi sivela ku va ni vutianakanyi, naswona ri endla tipakani takwe ti tshama ti ri ta ku tirhela Xikwembu ni vanhu-kulobye.

Hakunene, xihlovo lexi susumetaka Mukreste evuton’wini byakwe byo tshembeka i rirhandzu ra Kreste. Loko hi langutane ni miringo leyi yi nga ha vaka ni vuyelo byo biha ehenhla ka hina enyameni, emintlhavekweni ni le moyeni, matimba lama susumetaka ya rirhandzu ra Kreste ma hi endla hi kota ku hundza laha munhu un’wana la nga riki na nsusumeto lowukulu a a ta hela matimba kona. Ri hi nyika matimba yo tiyisela.

A hi nge tshembeli eka mintlhaveko ya hina leyi nga hetisekangiki leswaku yi hi tiyisa ni ku hi susumeta. Leswi swi tano ngopfu-ngopfu loko miringo ya hina yi vangiwa hi ku khomisiwa tingana kumbe ku vilela. Hihala tlhelo, rirhandzu ra Kreste ri ni matimba yo hi khomelerisa evutirhelini bya hina, leswaku ya hi tiyisa ni ku hi susumeta ku nga khathariseki ndzingo wa hina. Rirhandzu ra Kreste ri pfuna Mukreste ku tiyisela ku nga ri ntsena hi ndlela leyi van’wana va nga yi langutelangiki kambe ku tlula ni ndlela leyi kumbexana yena n’wini a yi languteleke.

Ku tlula kwalaho, tanihi leswi rirhandzu ra Kreste ri tiyiselaka, vuyelo bya kona a byi heli. I matimba lama susumetaka lama nga tsekatsekisiwiki kumbe ku hela. “Rirhandzu a ri heli.” (1 Vakorinto 13:8) Ri hi endla hi kota ku ya emahlweni hi n’wi landzela hi ku tshembeka, hambi ku humelela yini na yini.

Miringo ya mintlhaveko yi ta hi matimba lama nga hi phatlulaka hi le xikarhi. Hikwalaho, vona ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona, ku anakanyisisa hi rirhandzu leri Kreste a hi kombiseke rona. Rirhandzu ra Kreste ri ta hi tiyisa. Rirhandzu rakwe ri hi pfuna ku papalata ku wa eripfumelweni ra hina. (1 Timotiya 1:14-19) Ku engetela kwalaho, rirhandzu ra Kreste ri hi susumetela ku endla hinkwaswo leswi hi nga swi kotaka hi kwetsimisa loyi a endleke leswaku Kreste a hi komba rirhandzu rakwe, ku nga Yehovha Xikwembu.—Varhoma 5:6-8.