Mindyangu Leyi Nga Riki Na Vatatana—I Xikombiso Xa Minkarhi

XANA u nga ku hi xihi xiphiqo lexikulu xa vanhu namuntlha? Vanhu va kwalomu ka 80 wa tiphesente lava vutisiweke enkambisisweni wa Gallup le United States va kholwa leswaku xiphiqo lexikulu i “ku pfumaleka ka tatana ekaya.” Hi ku ya hi Gallup, vana lava tlulaka 27 wa timiliyoni eUnited States a va tshami ni vatata wa vona va xiviri, nileswaku nhlayo yoleyo yi engeteleka hi ku hatlisa. Xiviko lexi endliweke hi Nkwama wa Vana wa Nhlangano wa Matiko xi vula leswaku vana va valungu va kwalomu ka 50 wa tiphesente lava velekiweke eUnited States ku sukela hi 1980 “va ta heta malembe yo karhi ya vutsongwana bya vona endyangwini wa mutswari un’we. Eka vana va vantima va le Amerika, nhlayo yoleyo yi le ka xiringanyeto xa 80 wa tiphesente.” Kutani, USA Today yi vula leswaku United States hi rona “ri nga ni mindyangu yo tala leyi nga riki na vatatana ku tlula matiko hinkwawo ya misava.”

Nilokoswiritano, xihloko lexi nga eka The Atlantic Monthly xi ri: “Ku engeteleka ka mindyangu leyi hahlukaka a ku khumbi vanhu va le Amerika ntsena. Ka vonaka ni le matikweni hinkwawo lama hluvukaka, ku katsa ni tiko ra Japani.” Hambileswi swi tikaka ku kuma tinhlayo ta kona, swi vonaka onge matiko yo tala lama hluvukaka ma langutane ni xiphiqo lexi fanaka. Hi ku ya hi magazini lowu nge World Watch, “vavanuna [va le matikweni lama nga evuswetini] hakanyingi va siya vasati ni vana va vona hikwalaho ka swiphiqo leswi engetelekaka swa timali.” Kunene, nkambisiso lowu endliweke etikweni ra Kharibiya wu paluxe leswaku i vatatana lava ringanaka 22 wa tiphesente ntsena lava va tshamaka ni vana va vona lava nga ni malembe ya nhungu.

Vana lava nga riki na vatatana a va ri kona ni le minkarhini ya Bibele. (Deteronoma 27:19; Pisalema 94:6) Hambiswiritano, eminkarhini yoleyo, xivangelo-nkulu lexi a xi endla leswaku vana van’wana va nga vi na vatatana a ku ri ku fa ka tatana. Mutsari la vuriwaka David Blankenhorn u ri: “Namuntlha, ku pfumala tatana swi vangiwa ngopfu-ngopfu hi vona vatatana.” Kunene, hilaha hi nga ta vona hakona, nhlayo leyi engetelekaka ya vana lava nga riki na vatatana yi nyikela vumbhoni bya leswaku vanhu vo tala namuntlha a va na “xinakulobye xa ntumbuluko.” Hi ku ya hi Bibele, lexi i xikombiso xin’wana xa leswaku hi hanya “emasikwini yo hetelela.”—2 Timotiya 3:1-3.

Hambiswiritano, vana va titwa va weriwe hi khombo loko tatana a nyamalala evuton’wini bya vona. Ku va ku ri masungulo yo vava ni ku pfilunganyeka leswi nga vaka ni mimbuyelo yo biha leyi nga heriki. Hikwalaho, eka swihloko leswi swi tlhandlamanaka, hi ta bula hi timhaka leti, ku nga ri hi xikongomelo xo vangela vahlayi gome, kambe hi xikongomelo xo nyikela rungula leri nga pfunaka mindyangu leswaku yi herisa mboyamelo lowu wo biha.