Swivutiso Swa Vahlayi
Tanihi leswi Bibele yi talaka ku vulavula hi “mufana la nga riki na tatana,” xana leswi swi kombisa leswaku vanhwanyana a yi na mhaka na vona?
Nikatsongo.
New World Translation of the Holy Scriptures yi tirhisa xiga lexi nge “mufana la nga riki na tatana” etindzimaneni to tala leti kombisaka leswaku Xikwembu xa khumbeka hi vana lava nga riki na mutswari. Xikwembu xi kombise ku khumbeka loku emilawini leyi xi yi nyikeke Vaisrayele.
Hi xikombiso, Xikwembu xi te: “Mi nga ṭhuki mi šanisa wansati wa noni, hambi [mufana la nga riki na tatana, NW]. Loko u v̌a šanisa, kutani v̌a nḍi khongela, nḍi ta v̌a yingisa kunene, kutani nḍi ta kariha, nḍi mi dlaya hi tlhari; v̌asati v̌a ṅwina v̌a ta v̌a e tinoni, ni v̌ana v̌a ṅwina v̌a ta v̌a [vafana lava nga riki na vatatana, NW].” (Eksoda 22:22-24) “Yehova, Šikwembu ša ṅwina, Šikwembu ša ŝikwembu, ni Hosi ya tihosi, i Šikwembu le’šikulu, le’ša matimba, ni le’ši tšhav̌isaka, le’ši nga yiki hi ngohe ya v̌anhu, leši nga amukeriki tinyiko; leši yingisaka timhaka ta [mufana la nga riki na tatana], ni ta noni.”—Deteronoma 10:17, 18; 14:29; 24:17; 27:19.
Ku hundzuluxela ko tala ka Bibele ku ri, “n’wana la nga riki na tatana” kumbe “xisiwana” etindzimaneni leti, xisweswo ku katsa vafana ni vanhwanyana. Hambi swi ri tano, ku hundzuluxela loko tano, ku honisa swihlawulekisi leswi kumekaka eritweni ro sungula ra Xiheveru (ya·thohmʹ), leri vulaka wa xinuna. Ematshan’wini ya sweswo, New World Translation of the Holy Scriptures yi tirhisa ku hundzuluxela loku kongomeke loku nge “(va)mufana la nga riki na tatana,” tanihi le ka Pisalema 68:5, laha hi hlayaka leswi: “Tatana wa [vafana lava nga riki na vatatana, NW] ni muyimeri wa tinoni, hi leši Šikwembu ši nga ŝona e ndlwini le’yo kwetsima ya šona.” Hi ku landza mavekelo ya Xiheveru yo sungula, nhlamuselo leyi vulaka va xisati ya riendli leri nga eka Pisalema 68:11 yi hlayeka hi ndlela leyi: “Vavasati lava vulaka mahungu lamanene i vuthu lerikulu.”a
Hambi leswi “mufana la nga riki na tatana” ku nga ku hundzuluxela loku kongomeke ka ya·thohmʹ, leswi a swi fanelanga swi langutiwa ku ri ku tekela vanhwanyana lava nga riki na mutswari ehansi. Tindzimana leti tshahiweke laha ni tin’wana ti komba leswaku vanhu va Xikwembu a va khutaziwa ku khathalela vanhu va xisati, ku nga tinoni. (Pisalema 146:9; Esaya 1:17; Yeremiya 22:3; Zakariya 7:9, 10; Malakiya 3:5) Nakambe eNawini, Xikwembu xi katse mhaka leyi khumbaka vuavanyisi lebyi a byi tiyisa ku averiwa ka ndzhaka ya vana va vanhwanyana va Selofihada lava nga hava tatana. Nawu wolowo wu ve xileriso eku tameleni ka swiyimo leswi fanaka, xisweswo wu seketela timfanelo ta vanhwanyana lava nga riki na vatatana.—Tinhlayo 27:1-8.
Yesu a a nga yi hi rixaka loko a kombisa tintswalo eka vana. Ematshan’wini ya sweswo, ha hlaya: “Vanhu van’wana va tisa vana eka Yesu leswaku a va khumba; kambe vadyondzisiwa va va tshinya. Loko Yesu a swi vona, a vilela ngopfu, a ku ka vona: ‘Tshikani vana va ta ka mina, mi nga tshuki mi va sivela, hikuva Mfumo wa Xikwembu i wa lava fanaka na vona. Ndzi tiyisile ndzi ri ka n’wina: La nga amukeriki Mfumo wa Xikwembu tanihi n’wana, a nga ka a nga ngheni ka wona.’ Kuteloko a vukarhile vana, a va tlhandleka mavoko, a va katekisa.”—Marka 10:13-16.
Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriweke laha va ku, ‘vana lavatsongo’ ri hlanganisa va xinuna ni va xisati. Xihlamusela-marito xa Xigiriki lexi xiyekaka xi vula leswaku rito leri ri “tirhiseriwa vafana ni vanhwanyana.” Yesu a a kombisa ku tsakela loku fanaka ni ka Yehovha eka vana hinkwavo, vafana ni vanhwanyana. (Vaheveru 1:3; ringanisa Deteronoma 16:14; Marka 5:35, 38-42.) Xisweswo swi fanele ku xiyiwa leswaku ndzayo leyi nga eMatsalweni ya Xiheveru malunghana ni ku khathalela “vafana lava nga riki na vatatana” yi fana ni xitsundzuxo xa ndlela leyi hi faneleke ku khumbeka ha yona hi vana hinkwavo lava pfumalaka mutswari kumbe vatswari.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Tanakh ya Xiyuda yi ri: “Hosi yi nyika xileriso; kutani vavasati lava tisaka mahungu i vuthu lerikulu.”