Langutelo Ra Bibele

Ku Hemba—Xana Minkarhi Yin’wana Ku Fanerile?

“MINKARHI YIN’WANA KU HEMBANYANA KU ENDLA LESWAKU MUNHU A NGA HLAMUSELI SWO TALA.”

MARITO lama ma kombisa ndlela leyi vanhu vo tala va titwaka ha yona malunghana ni ku hemba. Va kholwa leswaku ku hemba a ku hoxanga loko ku nga vavisi munhu. Vonelo rero ri thyiwe ni vito—ku nga ku avanyisa mhaka hi ku ya hi mongo, leswi vulaka leswaku nawu lowu faneleke wu landzeriwa, hi lowu vuriwaka nawu wa rirhandzu. Hi marito man’wana, Diane Komp wa hlamusela, “loko xikongomelo xa wena xi ri xinene ni mbilu ya wena yi ri yinene (kutani) mhaka ya leswaku u hembile . . . a hi ya nkoka.”

Langutelo ro tano ri andzile emisaveni ya namuntlha. Tingana leti vangiweke hi mavunwa lama vuriweke hi van’watipolitiki lava dumeke ni varhangeri van’wana va misava ti hlamarise tiko. Hikwalaho ka mboyamelo lowu, eka vanhu vo tala, ku vulavula ntiyiso a ka ha ri mhaka ya nkoka. Eka mimfumo yin’wana, ku hemba swa amukeleka enawini. “Ndza holeriwa leswaku ndzi hemba. Loko ndzi hemba, ndzi wina mimphikizano ya mbhukuto ni ku tlhomiwa tinsiva lembe ni lembe. . . . Ndlela leyi yi vonaka yi ri ya nkoka eku leteleni vaxavisi va le switolo kun’wana ni kun’wana,” ku vilela matsalana un’wana. Vanhu vo tala va vona swi nga bihanga loko munhu a nga vavisi munhu hi mavunwa yakwe. Xana swi tano? Xana yi kona minkarhi leyi ha yona swi nga vaka swi fanerile leswaku Vakreste va hemba?

Langutelo Leri Tlakukeke Ra Bibele

Bibele ya ma sola swinene mavunwa hinkwawo. Mupisalema u ri: “[Xikwembu xi] ta va lovisa lava vulavulaka mavunwa.” (Pisalema 5:6; vona Nhlavutelo 22:15) Eka Swivuriso 6:16-19, Bibele yi longoloxa swilo swa nkombo leswi Yehovha a swi vengaka. Swin’wana swa swilo leswi katsiweke eka nxaxamelo lowu i “ririmi ra vunwa” ni “mbhoni ya vunwa leyi tisungulelaka mavunwa.” Ha yini? Hikuva Yehovha u venga vubihi lebyi vangiwaka hi mavunwa. Lexi hi xin’wana xa swivangelo leswi endleke Yesu a vula leswaku Sathana i muhembi tlhelo mudlayi wa vanhu. Mavunwa yakwe ma vangele vanhu mbitsi ni rifu.—Genesa 3:4, 5; Yohane 8:44; Varhoma 5:12.

Leswaku Yehovha u languta ku hemba hi tihlo ro tshwuka swi kombisiwe hi leswi swi humeleleke Ananiya na Safira. Vanhu lava vambirhi va hembe hi vomu eka vaapostola, va lava ku vonaka va ri vanhu lava hananaka ngopfu. Xiendlo xa vona a xi ri xa hi vomu naswona xi kunguhatiwe ka ha ri emahlweni. Hikwalaho muapostola Petro u te: “U hembele Xikwembu, ku nga ri vanhu.” Hikwalaho ka leswi, Xikwembu xi va dlele havambirhi ka vona.—Mintirho 5:1-10.

Endzhakunyana ka malembe, muapostola Pawulo u tsundzuxe Vakreste: “Mi nga hembelani.” (Vakolosa 3:9) Xitsundzuxo lexi i xa nkoka, ngopfu-ngopfu evandlheni ra Vukreste. Yesu u vule leswaku rirhandzu leri fambisanaka ni misinya ya milawu hi rona ri nga ta hlawula valandzeri vakwe va ntiyiso. (Yohane 13:34, 35) Rirhandzu ro tano leri nga riki na vukanganyisi ri nga kula ni ku andza ntsena laha ku nga ni ku tshembeka. Swa tika ku rhandza munhu wo karhi loko hi nga tiyiseki leswaku minkarhi hinkwayo u ta hi byela leswi nga ntiyiso.

Hambileswi ku hemba hinkwako ku nga fanelangiki, mavunwa man’wana ma bihe ku tlurisa. Hi xikombiso, munhu un’wana a nga ha hemba hikwalaho ko khomiwa hi tingana kumbe hikwalaho ka ku chava. Un’wana a nga ha va ni mukhuva wo biha wa ku hemba hi xikongomelo xo vavisa kumbe ku onha van’wana vito. Hikwalaho ka xikongomelo xakwe xo biha, munhu wo tano la hembaka hi vomu i khombo eka van’wana naswona u ta susiwa evandlheni loko a nga hundzuki. Tanihi leswi ku nga riki mavunwa hinkwawo lama vangiwaka hi mona, loko munhu a hembile, ku fanele ku tirhisiwa vurhon’wana leswaku hi nga hatliseli ku avanyisa munhu loyi a hembeke swi nga fanelanga, kambe hi nga rhanga hi kumisisa swivangelo hinkwaswo leswi katsekaka. Ku fanele ku anakanyeriwa swikongomelo ni swiyimo swin’wana leswi nga tolovelekangiki leswi nga ha vaka swi katseka.—Yakobo 2:13.

“Vanani Ni Vuxiyaxiya Kukota Tinyoka”

Kambe ku vulavula ntiyiso a swi vuli leswaku hi fanele hi paluxa rungula hinkwaro eka mani na mani la hi vutisaka ha rona. Yesu wa tsundzuxa eka Matewu 7:6: “Mi nga nyiki timbyana leswi kwetsimaka, hambi ku ri ku hoxa tiperela ta n’wina emahlweni ka tinguluve, leswaku ti nga tshuki ti . . . hundzuluka ti mi handzulela.” Hi xikombiso, ku ni swilo swin’wana leswi nga vuriwiki eka vanhu lava nga ni swikongomelo swo biha. Vakreste va swi lemuka leswaku va hanya emisaveni yo biha. Hikwalaho, Yesu u tsundzuxe vadyondzisiwa vakwe leswaku va ‘va ni vuxiyaxiya kukota tinyoka’ kambe va “kala nandzu kukota matuva.” (Matewu 10:16; Yohane 15:19) Yesu a a nga paluxi ntiyiso hinkwawo minkarhi hinkwayo, ngopfu-ngopfu loko ku paluxa vuxokoxoko hinkwabyo swi ta tisa khombo swi nga fanelanga eka yena n’wini kumbe eka vadyondzisiwa vakwe. Hambiswiritano, hambi ku ri eswiyin’weni swo tano, a nga kalanga a hemba. Ematshan’weni ya sweswo, a a hlawula ku miyela kumbe a cinca mhaka leyi a va bula ha yona.—Matewu 15:1-6; 21:23-27; Yohane 7:3-10.

Vavanuna ni vavasati vo tshembeka lava boxiweke eBibeleni, vo kota Abrahama, Isaka, Rahava na Davhida, na vona a va tirhisa vutlhari ni vuxiyaxiya loko va tirhisana ni vanhu lava nga ha vaka va ri valala. (Genesa 20:11-13; 26:9; Yoxuwa 2:1-6; 1 Samuwele 21:10-14) Bibele yi vula leswaku vavanuna ni vavasati volavo a ku ri vagandzeri vo tshembeka lava vutomi bya vona a byi funghiwe hi ku tshembeka. Sweswo swi endla leswaku va faneriwa hi ku tekeleriwa.—Varhoma 15:4; Vaheveru 11:8-10, 20, 31-39.

Ku ni minkarhi leyi ku hemba ku nga ha humesaka munhu ekhombyeni. Kambe namuntlha Vakreste va endla kahle ku landzela ntila wa Yesu ni ku landzela ripfalo ra vona leri leteriweke hi Bibele loko va langutane ni swiyimo swo tika.—Vaheveru 5:14.

Bibele yi hi khutaza leswaku hi vulavula ntiyiso naswona hi tshembeka. Ku hemba a ku lulamanga, naswona hi fanele hi landzela xitsundzuxo xa Bibele: “Un’wana ni un’wana wa n’wina a a vulavule ntiyiso eka warikwavo.” (Vaefesa 4:25) Hi ku endla tano, hi ta tshama hi ri ni ripfalo leri baseke, hi khutaza ku rhula ni rirhandzu evandlheni, naswona hi ya emahlweni hi dzunisa “Xikwembu xa ntiyiso.”—Pisalema 31:5; Vaheveru 13:18.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Ananiya na Safira va lahlekeriwe hi vutomi bya vona hikwalaho ko hemba