Vantshwa Va Vutisa . . .

Ndzi Nga Endla Njhani Leswaku Ku Tshama Ka Mina eTikweni Rimbe Ku Va Loku Humelelaka?

“Loko ndzi fika erivaleni ra swihaha-mpfhuka, a ndzi nga ha lavi nchumu, handle ka ku ya ekaya! . . . Ku navela loku a ndzi ri na kona ko ringeta swilo leswintshwa ni ntsako hinkwawo wo lava ku tshubula swi nyamalarile. Hi ku komisa ndzi nga ku, se a ndzi navela ku va ekaya ku ri ni ku famba.”—Uta.

SWA chavisa ku tikuma u ri swaku etikweni rimbe. Kambe tanihi laha xihloko lexi hundzeke xa ntlhandlamano lowu xi kombiseke ha kona, vantshwa vo tala va hlawula ku ya heta nkarhi wo karhi va hanya etikweni rimbe. Van’wana va yela dyondzo kumbe ku ya kuma vuleteri byo hlawuleka. Van’wana va lava ku ya dyondza ririmi. Van’wana vo lava ntsena ku kuma swa le mandleni. Hambiswiritano, van’wana va ye ematikweni mambe leswaku va ya tirha laha ku nga ni xilaveko xa vachumayeri va Mfumo.

Loko ku ri leswaku u tshama etikweni rimbe hikwalaho ka swivangelo leswinene—swivangelo leswi nga honisiki swilaveko ni tipakani ta wena ta moyaa—i yini lexi u nga xi endlaka ku tiyisekisa leswaku ku tshama ka wena ku ta humelela?

Tiyimisele Ku Pfumelelana Ni Swiyimo

Xo sungula, u fanele u tiyimisela ku pfumelelana ni swiyimo. Leswi a swi vuli swona leswaku u fanele u fularhela minsinya ya milawu ya Vukreste kumbe swilo swa moya leswi u toloveleke ku swi endla. Kambe swi nga vula ku rhandza muxaka lowuntshwa wa swakudya, ku dyondza milawu leyintshwa ya mahanyelo kumbe ku ringeta tindlela letintshwa ta ku endla swilo. Mikhuva leyi leyintshwa swi nga endleka yi hambane ngopfu ni ndlela leyi a wu endla swilo ha yona ekaya ka n’wina. Kambe xileriso xa Yesu lexi nge “tshikani ku avanyisa,” xi nga tirhisiwa kahle emhakeni leyi. (Matewu 7:1) Entiyisweni, ku hava ndhavuko kumbe rixaka leri nga ni mfanelo ya ku tivula leri tlakukeke ku tlula rin’wana. (Mintirho 17:26) Leswi vanhu lavakulu va faneleke ku papalata ku ringanisa vantshwa va tolweni ni vantshwa va namuntlha hi ndlela leyi hoxeke, ni vantshwa lava nga etikweni rimbe va fanele ku papalata ku ringanisa vantshwa va le tikweni rimbe ni va tiko ra rikwavo hi ndlela leyi hoxeke. (Eklesiasta 7:10) U fanele ku languta swilo leswinene leswi tiko lerintshwa ni ndhavuko wa kona swi nga na swona. Nakambe, loko u hatlisa u dyondza ririmi ra tiko leri, swi nge ku tekeli nkarhi ku titwa u ri ekaya.

Muapostola Pawulo u kote ku titwananisa ni mindhavuko yo hambana-hambana hi ndlela leyi humelelaka loko a ri entirhweni wakwe wa vurhumiwa, hikwalaho ka leswi a a tiyimisele ku va “swilo hinkwaswo eka vanhu va mixaka hinkwayo.” (1 Vakorinto 9:22) Langutelo leri fanaka ri nga ku pfuna leswaku u kota ku pfumelelana ni xiyimo. Adrianne i wanhwana wa tiko rimbe la tirhelaka ndyangu wo karhi eJarimani leswaku a ta kota ku kuma kamara ro lata rimbambu. Wa hlamusela: “Ndzi fanele ku pfumelelana ni swiyimo hikuva a ndzi nge languteli leswaku vanhu van’wana va cinca hikwalaho ka mina.”

‘Ndzi Navela eKaya!’

Eka mavhiki ma nga ri mangani yo sungula, swi tolovekile ku titwa u ri ni gome naswona u navela ekaya. Bibele yi vula leswaku Yakobo a a ‘navela yindlu ya tata wa yena swinene,’ hambileswi Yakobo se a a hete malembe yo tlula 20 a ri etikweni rimbe! (Genesa 31:30) Kutani swi nga ku hlamarisi loko minkarhi yin’wana u titwa u ri ni gome. Ina, loko wo tshamela ku anakanya hi ta le kaya, u ta ti engetelela gome. (Tinhlayo 11:4, 5) Ndlela leyinene ya ku hlula gome i ku lwela ku tolovela mahanyelo ni matshamelo ya wena lamantshwa. Hambileswi swi nga swinene ku tihlanganisa ni va ndyangu wa wena hi mapapila ni ku va bela riqingho, kambe loko swo hundzuka risimu ra chela, swi nga ha ku sivela ku endla mindzulamiso ekaya ra wena lerintshwa.

Vantshwa vo tala lava nga Vakreste va kume leswaku ku tlhelela eka xiyimo lexiya xa vona xa moya, hi wona murhi wo antswa wa ku hlula xivundza. (Vafilipiya 3:16) Amber u tsundzuka mavhiki yakwe yo sungula a ri etikweni rimbe, u ri: “Nimadyambu a ku ri tlakula va xurhe, loko ndzi pfumala xo xi endla, a a ndzi ringeta ku tinyika nkarhi lowu engetelekeke wo dyondza kumbe ndzi hlaya buku yo karhi.” Rachel la ha riki muntshwa wa le Britain loyi a tirhela kamara ro lata rimbambu eJarimani, u vula leswi a swi tokoteke, u ri: “Hatlisa u tihlanganisa ni vandlha. Sungula ku ya eminhlanganweni.” Loko wa ha ku sungula, u nga lava mpfuno wo karhi malunghana ni mafambelo yo ya eminhlanganweni. Kambe exikarhi ka vandlha ra Vukreste, u ta kuma vanghana lavanene lava nga vaka ‘vamakwenu va xinuna kumbe va xisati kumbe manana.’—Marka 10:29, 30.

Ku hlanganyela entirhweni wa Vukreste wa ku chumayela evhangeli i nchumu wun’wana wa risima eka mahanyelo lamanene ya moya. Ku chumayela a ku nge ku pfuni ntsena hi tlhelo ra moya, kambe ku ta tlhela ku ku pfuna leswaku u tolovelana ni ndhavuko lowuntshwa ni ririmi ra kona.

Xo hetelela, tshama u ri karhi u khongela ni ku va ni dyondzo ya munhu hi xiyexe. Swi ta ku pfuna ku tshama u hanyile hi tlhelo ra moya. (Varhoma 12:12; 1 Timotiya 4:15) Hikwalaho ka leswi, Adrianne, loyi a boxiweke eku sunguleni, a nga swi rivalanga ku famba ni tibuku ta Bibele ta ririmi ra rikwavo.

Ku Tshama Ni Ndyangu Lowu Ku Amukeleke

Vantshwa van’wana va Vakreste va hlele ku tshama ni mindyangu ya vapfumeri-kulobye loko va ri etikweni rimbe. Hambileswi ndyangu lowu ku amukeleke wu nga languteriwangiki ku rhwala ndzwalo wa vutswari, wu nga va ni vunghana lebyinene ni ku va xihlovo xa xikhutazo xa moya.—Swivuriso 27:17.

Hambiswiritano, ku bula hi leti na letiya ni ndyangu lowu ku amukeleke i swa risima leswaku ku hlayisiwa vunghana lebyinene. (Swivuriso 15:22; 20:5; 25:11) Amber u ri: “U fanele ku va ni nxaxamelo wa leswi u faneleke u swi endla. U fanele u tiva leswi lava va ku amukeleke va swi languteleke eka wena. Naswona va fanele va tiva leswi u swi languteleke eka vona.” Vutisa hi ta milawu ya yindlu ya ndyangu wolowo, nileswaku hi yihi mintirho ya la kaya leyi u languteriweke ku hoxa xandla eka yona. Timhaka to fana ni leti ti lava ku tlhuvutsiwa hi vurhon’wana.

Minkarhi yin’wana u ta khoma xo tika, hi xikombiso, loko u tirhela ndyangu lowu ku amukeleke, kambe mi nga ri na ripfumelo leri fanaka. Tanihi leswi swi nga endlekaka leswaku ndyangu lowu wu nga yi twisisi misinya ya milawu ya Bibele leyi u pfumelaka eka yona, u nga tikuma u ri eka xiyimo lexi lavaka u honisa leswi nga swinene. (Swivuriso 13:20) Ku lwela ku hetisisa mintirho ya le kaya, swi nga kotlana ni swiboho swa moya, swo fana ni ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste. Kutani loko swiyimo leswi nga papalatekiki swi ku sindzisa ku tshama ni ndyangu lowu u nga avelaniki na wona ripfumelo, u fanele ku huma mano.

Rachel, wa khutaza: “Tiyiseka leswaku va swi tiva leswaku u Mukreste. Swa antswa u nga dyi nkarhi, u va byela ntiyiso wa ha ku fika.” Ku hlamusela swiyimo swa wena swa mahanyelo ni swa vukhongeri swi ta ku sirhelela. Nakambe, swi veke erivaleni eka muthori wa wena, leswaku minhlangano ya Vukreste ni ku chumayela i swa risima eka wena. Xo hetelela, i vutlhari ku tiyiseka leswaku timhaka ta nkoka to fana ni minkarhi ya ntirho, masiku yo wisa ni muholo swi tsariwa ehansi u nga si sungula ku tirha. Leswi swi ta sivela ku pfilunganyeka loku nga vaka kona hi ku famba ka nkarhi.

Ku Tlhantlha Swiphiqo

Xiphiqo xi ta humelela ku nga khathariseki matshalatshala ya wena lamanene. Hi xikombiso, ku vuriwa yini hi loko lava va ku amukeleke va ku hlongola ekaya ra vona? Leswi swi nga xumbadza ngopfu. Loko ku nga twanani ko karhi ku humelela, u nga ringeta ku burisana ni lava ku amukeleke hi musa ni hi ndlela leyi xiximekaka. (Swivuriso 15:1) Tiyimisele ku pfumela swihoxo leswi u nga ha va ka u swi endlile. Kumbexana va nga cinca mianakanyo ya vona. Loko swi nga ri tano, u fanele u lava ndhawu yo veka nhloko.

Swiphiqo swin’wana swi nga ha lava leswaku u kombela mpfuno eka un’wana. Hi xikombiso, u nga ha va ni swiphiqo swa timali kumbe u khomiwa hi mavabyi. Hi ku chava leswaku vatswari va wena va nga ta va ta ku teka, u nga ha kanakana ku va byela leswaku swi famba njhani. Handle ka sweswo, va le kule swinene, kutani va nga ha tsandzeka ku tiva ndlela yo tlhantlha xiphiqo xexo etikweni rimbe. Hambiswiritano, vakulu va vandlha va kwalaho swi nga endleka va ri ni ntokoto wa ku tlhantlha swiphiqo swo tano naswona va nga ha swi kota ku ku pfuna hi ndlela leyi tirhaka. Va nga tlhela va ku pfuna hi mabyongo loko mhaka leyi yi boheka ku fika etindleveni ta vatswari va wena.

Ku Tlhelela eKaya

Ku nga khathariseki ku nonon’hweriwa ni mintlhontlho, ku heta nkarhi u ri etikweni rimbe ku va ntokoto lowu vuyerisaka, ngopfu-ngopfu loko u ya hi swivangelo leswi khumbaka swilo swa moya. Ina, nkarhi wu ta fika leswaku u tlhelela ekaya. Andreas u ri: “Leswi a ndzi endla swilo swo tala leswi tsakisaka—swo biha ndzi swi rivale hi ku copeta ka tihlo—a a swi nga ndzi oloveli ku vuya.” Hambiswiritano, u nga languteli leswaku vanghana kumbe va ndyangu wa wena, va cinca ndlela ya vona ya ku endla swilo hi leswi wena u nga vuya ni mikhuva leyintshwa leyi u yi dyondzeke etikweni rimbe. Ku tlhandlekela kwalaho, u nga va nyangatsi hi ku tshamela ku va tsundzuxa leswaku swilo swi endlisiwa ku yini endhawini yo karhi. Hi ntolovelo, u ta lava ku byela mani na mani hi ntokoto wa wena, kambe u nga wi mapa loko ku nga ri vanhu hinkwavo lava nyanyuriwaka hi leswi u va byelaka swona.

Kahle-kahle, ku endla xiboho xa ku ya tshama etikweni rimbe swa nkarhinyana ku fanele ku anakanyiwa kahle. Loko endzhaku ka ku vulavula ni vatswari va wena u vona ku ri ni swivangelo leswi twalaka leswaku u famba, tiyimisele ku ya langutana ni mintlhontlho leyi u nga ta fika u hlangana na yona. Ku fana ni mhaka yin’wana ni yin’wana leyi u langutanaka na yona evuton’wini, i vutlhari ku hlayela ntsengo ku sungula.—Luka 14:28-30.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 11]

Switsundzuxo Swa Vuhlayiseki

● Veka pasi ra wena ro endza, mali ni thikithi ro tlhela ha rona endhawini leyi hlayisekeke.

● Endla tikopi ta pasi ra wena ro endza swin’we ni phepha ra mpfumelelo wa ku nghena kumbe vhisa, thikithi ro tlhela ni maphepha yan’wana ya nkoka. Tshama ni xiputsa xin’wana xa tikopi leti, kutani u rhumela xin’wanyana eka vatswari kumbe vanghana va wena ekaya.

● Tshama u ri ni tinomboro ta tiqingho ta vatswari kumbe vanghana va wena va le kaya swin’we ni ta ndyangu lowu ku amukeleke.

● U tikhoma kahle loko u ri ni vanhu va rimbewu leri hambaneke ni ra wena, ku nga ha va endyangwini lowu ku amukeleke, exikolweni, entirhweni kumbe etindhawini tin’wana.

● Dyondza marito ma nga ri mangani ya xisekelo ni swiga swin’wana swa ririmi ra tiko leri u ri endzeleke.

● Kuma vukamberi bya vutshunguri u nga si famba. Tiyiseka leswaku u ni mirhi leyi eneleke ya vuvabyi byin’wana ni byin’wana lebyi u nga na byona.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Loko ku va ni ku nga twanani ni ndyangu lowu ku amukeleke, burisana na wona hi musa