Xana Ku Nga Va Kona Ku Hundzuka Ka Ntiyiso?
“A nga kona la nga sindzisaka munhu un’wana leswaku a hundzuka emiehleketweni. Munhu yoloye u fanele a tiyimisela ku cinca naswona a swi rhandza.”—VIVIEN STERN, A SIN AGAINST THE FUTURE—IMPRISONMENT IN THE WORLD.
KU CINCA ka xiviri ka vabohiwa ku titshege hi dyondzo ni ku cinca swilo leswi munhu a swi langutaka swi ri swa xiviri swin’we ni langutelo rakwe. Handle ko kanakana, ku ni vanhu lava hakunene va tiyimiseleke ku endla matshalatshala ya ku dyondzisa vabohiwa ni ku va pfuna. Vabohiwa vo tala va wu tsakela swinene ntirho wolowo lowunene ni wa mbilu hinkwayo lowu endliwaka hi vanhu volavo.
Vanhu van’wana va nga ha vula leswaku fambiselo hinkwaro ra makhotso a ri nge lunghiseki nileswaku a swi nge koteki nikatsongo leswaku vabohiwa va cinca exiyin’weni xo tano. Hambileswi ku nga ntiyiso leswaku ku pfalela munhu ekhotsweni ku ri koxe a ku n’wi cinci, kambe ndzetelo wa Bibele wu pfunile ku cinca vutomi bya vanhu van’wana. Leswi swi kombisa leswaku munhu a nga cinca.
Namuntlha, hi ku pfuniwa hi Bibele, vabohiwa van’wana va cinca va sungula ku ehleketa kahle ni ku tikhoma kahle. Njhani? Hi ku yingisa ndzayo ya Bibele leyi nge: “Tshikani ku titwananisa ni mafambiselo lawa ya swilo, kambe mi hundzuka hi ku hundzula mianakanyo ya n’wina, leswaku mi ta tiyiseka hi ku rhandza ka Xikwembu loku nga kunene ni loku amukelekaka ni loku hetisekeke.” (Varhoma 12:2) Xana leswi swi endliwa njhani?
Leswi Bibele Yi Swi Endlaka
Vanhu vo tala va vona onge makhotso ma nga pfuna vabohiwa leswaku va hundzuka eswiendlweni swa vona swa le nkarhini lowu hundzeke. Kambe, xiphiqo lexikulu hi sweswo hi leswaku ku cinca hambi ku ri kwihi loku mubohiwa a ku endleke loko a ha pfaleriwile ku nga nyamalala loko a ntshunxiwa. Mubohiwa un’wana u swi vekisa xileswi: “Vanhu vo tala va vula leswaku se va kholelwa eka Kreste loko va ri laha—kambe loko va huma, va n’wi fularhela Kreste!”
Ntokoto wu kombise leswaku ku cinca ka xiviri ku fanele ku endleka eka munhu—emiehleketweni ni le mbilwini leyi nga ni vugevenga—nileswaku swi fanele swi endliwa exisekelweni xa ku hundzuka ka xiviri eswidyohweni leswi hundzeke. Nongonoko wa dyondzo ya Bibele wu nga pfuna munhu leswaku a vona ndlela leyi Xikwembu xi titwaka ha yona hi vubihi ni xivangelo xa ku va byi nga amukeleki. Sweswo swi nga n’wi nyika swivangelo leswi twalaka swo lava ku fularhela ndlela yoleyo.
Timbhoni ta Yehovha ti ni nongonoko wo tano wo fambisa dyondzo ya Bibele emakhotsweni yo hlayanyana emisaveni hinkwayo, naswona mimbuyelo ya kona i yinene ngopfu. (Vona tluka 10.) “Hi pfuniwe ku tiva leswi Bibele yi swi vulaka hi xikongomelo xa vutomi ni mikateko leyi vumundzuku byi yi tameleleke vanhu,” ku vula mubohiwa un’wana, u tlhela a engetela: “I dyondzo leyinene ngopfu!” Mubohiwa un’wana u te: “Hi endla swiboho leswi sekeriweke eka ndzayo ya Xikwembu. . . . Ha swi vona leswaku hi cincile. Ha swi tiva swilo swa nkoka evuton’wini.”
Ina, vanhu a va fanelanga va cinciwa emakhotsweni ntsena. Ntlhantlho wa xiviri wu ta va ku herisiwa ka makhotso. Ntiyiso wun’wana lowu vangamaka wa Bibele lowu khumbeke timbilu ta vabohiwa vo tala wu kumeka exitshembisweni xa Xikwembu lexi nge: “Lava endlaka swo biha va ta herisiwa . . . Lavo lulama va ta dya ndzhaka ya misava, va ta tshama eka yona hi masiku.”—Pisalema 37:9, 29.
Loko sweswo swi humelela, vanhu va ta dyondzisiwa mimpimanyeto leyi tlakukeke ya Xikwembu, hi hulumendhe leyi nga onhakiki leyi nga ni rirhandzu kambe yi namarhelaka swo lulama, Mfumo wa Xikwembu ehansi ka Kreste—ku nga hulumendhe leyi Vakreste va dyondzisiweke ku yi khongelela. (Matewu 6:10) Emisaveni yoleyo leyintshwa, muaki un’wana ni un’wana u ta cinciwa hi ku dyondza hi milawu leyi tlakukeke ya Xikwembu. Kutani, ku tlula rini na rini, “kunene misava yi ta tala hi ku tiva Yehovha kukota mati lama funengetaka lwandle,” hi ndlela ya xiviri. (Esaya 11:9) Vuyelo bya kona byi ta va byihi? Vaaki va le misaveni leyintshwa lava yingisaka nawu “va ta kuma ntsako lowu heleleke eku rhuleni lokukulu.”—Pisalema 37:11.
[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 10]
Vabohiwa Va Nga Pfuniwa Va Va Ni Ntshembo
Emalembeni lama tlulaka 20, vatirheli va ku tirhandzela lava nga Timbhoni ta Yehovha va fambise nongonoko lowu humelelaka wa dyondzo leyi sekeriweke eBibeleni ekhotsweni leri lawuriwaka hi mfumo eAtlanta, le Georgia, eU.S.A. Enkarhini wolowo, vabohiwa lava tlulaka 40 va pfuniwile leswaku va va vatirheli lava khuvuriweke, lava nga Timbhoni ta Yehovha, naswona vabohiwa van’wana lava tlulaka 90 va vuyeriwile etidyondzweni leti ta nkarhi hinkwawo ta Bibele.
Xalamuka! ya ha ku vulavula ni vadyondzisi va Bibele vo hlayanyana lava va tirheke hi ku swi rhandza ekhotsweni rolero.
◼ Ha yini dyondzo ya Bibele yi swi kota ku khutaza vabohiwa van’wana ku cinca vutomi bya vona?
David: Vabohiwa vo tala a va si tshama va rhandziwa, niloko va ha ri vatsongo. Kutani, loko va lemuka leswaku Xikwembu xa va rhandza naswona va phofula leswi nga etimbilwini ta vona hi xikhongelo, kutani xi hlamula swikhongelo swa vona, xi va xa xiviri eka vona. Timbilu ta vona ti va susumetela leswaku na vona va xi rhandza.
Ray: Un’wana wa vabohiwa lava ndzi dyondzeke na vona u xanisiwile loko a ha ri ntsongo. Loko ndzi n’wi vutisa leswaku i yini lexi n’wi kokeleke eka Yehovha, u ndzi byele leswaku loko u dyondza ntiyiso wa Bibele, wa swi lemuka leswaku Yehovha wa ku twisisa hakunene tanihi munhu. Leswi swi n’wi endle leswaku a lava ku dyondza swo tala hi vumunhu bya Xikwembu xo tano xa rirhandzu.
◼ Van’wana va vula leswaku vabohiwa va hundzukela eka vukhongeri hikwalaho ka swikongomelo leswi hoxeke—leswaku va hunguta swigwevo swa vona kumbe ku hungasa ntsena. I yini lexi wena u xi lemukeke?
Fred: Loko vabohiwa va ta edyondzweni ya hina, a hi endli leswaku va tekeka. Hi dyondza na vona Bibele ntsena. Hi ku hatlisa, va lemuka leswaku va ta dyondzisiwa Bibele nileswaku hi swona leswi hi swi endlaka ntsena. Vabohiwa van’wana va tile eka mina va ta kombela mpfuno malunghana ni milandzu ya vona ya le hubyeni. A ndzi buli nchumu na vona hi mhaka leyi. Hikwalaho, lava va taka entlaweni wa dyondzo kutani va hamba va va kona, hakunene va va va lava ku tiva Bibele.
Nick: Nchumu wun’wana lowu ndzi wu lemukaka i ku cinca loku vabohiwa van’wana va ku endlaka loko va khomiwile. Van’wana va vona va ve vatirheli lava khuvuriweke naswona va xanisiwile swinene hi vabohiwa lavan’wana. Sweswo swi endla leswaku va koka exilogweni. Loko Bibele a yi nga fikelelanga timbilu ta vona, a va ta va va nga swi kotanga ku tshama va tshembekile ehansi ka swiyimo sweswo.
Israel: Entiyisweni, i vanhu lava swi tsakelaka swinene ku dyondza hi Yehovha, naswona va swi kombisa hi ndlela leyinene ngopfu. Wa swi vona leswaku swi huma embilwini ya vona.
Joe: Lava va hundzukeke Vakreste va ntiyiso va swi twisisile leswaku ha yini swilo swi va fambele ximatsi. Nakambe va swi vona leswaku wu kona ntshembo wa ku cinca—va ni ntshembo. Sweswi va nga languta emahlweni eku hetisekeni ka switshembiso swa Yehovha enkarhini lowu taka.
◼ Ha yini fambiselo ra le khotsweni hi roxe ri nga taka ri nga swi koti ku hundzula swigevenga?
Joe: Xikongomelo xa ku xupuriwa hi ku pfaleriwa a hi ku pfuna vabohiwa, kambe i ku susa swigevenga evanhwini. Xiphiqo xi kwalaho—xikongomelo xa makhotso hi vabohiwa lava.
Henry: Fambiselo ra khotso a ri swi koti ku cinca timbilu ta vatluri va nawu. Vo tala va vanhu lava va ta endla vugevenga lebyi fanaka loko va huma.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 8, 9]
Vabohiwa vo tala va pfuniwe ku dyondza ntiyiso wa Bibele