Nseketelo Ni Ntwela-Vusiwana Lowu Humaka eTindhawini To Tala

VATIRHI VA KU TIRHANDZELA va fikile va huma etindhawini tin’wana ta le United States ni le matikweni man’wana. Un’wana wa vatirhi volavo va ku tirhandzela a ku ri Tom (la kombisiweke laha henhla), la nga ni malembe ya 29, loyi a tirhaka ku tima ndzilo le Ottawa, eCanada. U byele Xalamuka! a ku: “Ndzi vone swiendlakalo leswi eka TV kutani ndzi lava ku ya pfuna vatirhi-kulorhi lava timaka ndzilo eNew York. Hi Ravuntlhanu ndzi nghene endleleni ndzi kongoma kona, kutani hi Mugqivela ndzi kongome eNdhawini ya Mhangu ku ya pfuna. Ndzi nyikiwe ntirho wo hakula misava leyi a yi hirimukele kwalaho.

“Hakatsongo-tsongo a hi ri karhi hi handza endhawini yoleyo, hi yimelana ku tlhava foxolo, hi ri karhi hi lava vatimi va ndzilo lava weriweke hi khombo. Ndzi kume xitirho xa Halligan lexi tirhisiwaka ku pfula timbanti leti lotleriweke, ndzi tlhele ndzi kuma nsimbi yo hlanganisa tiphayiphi. Ntirho wa kona a wu tika swinene. Vatirhi va ku tirhandzela lava ringanaka 50 a va heta tiawara timbirhi ku layicha lori yin’we yi tala.

“Hi Musumbhunuku, September 17, hi humese mintsumbu ya vatirhi van’wana va ku tima ndzilo lava a va tsutsumele ku ya pfuna emuakweni wolowo hi Ravumbirhi la hundzeke. A ndzi nge xi rivali xiyimo xexo—hinkwavo vatirhi va xilamulela-mhangu va tshike ku tirha, va rhula swihuku swa vona ni vamakarapu, va ku whii—ku ri ndlela ya ku kombisa ku xixima vatirhi-kulobye lava feke.

“Loko ndzi yimile ndzi languta Ndhawu ya Mhangu, ndzi swi vonile leswaku vutomi byi nga hela hi ku copeta ka tihlo hambi ku ri rini. Swi endle leswaku ndzi ehleketa hi vutomi bya mina, ntirho wa mina ni ndyangu wa mina. Hambileswi ntirho wa mina wu nga ni khombo, kambe wa pfuna—wu pfuna vanhu hambi ku ri ku ponisa vutomi bya vona.”

Timbhoni Ti Hoxa Xandla

Emasikwini yo sungula mambirhi ya mhangu leyi, vanhu va kwalomu ka 70 va tsutsumele eyindlu-nkulu ya misava hinkwayo ya Timbhoni ta Yehovha. Van’wana lava heleriweke hi vutshamo bya vona etihotela ni ku lahlekeriwa hi nhundzu ya vona va nyikiwe ndhawu ya ku tshama ni swiambalo swin’wana. Va nyikiwe swakudya. Kumbexana xa nkoka ngopfu, va pfuniwile emintlhavekweni hi vakulu va Vakreste lava nga ni ntokoto.

Timbhoni ta Yehovha na tona ti rhumele swipfuno swa xilamulela-mhangu ni switirhisiwa swin’wana leswi a swi tirhisiwa hi vanhu lava a va ri eku laveni ni le ku poniseni ka vanhu, lava a va tirha eNdhawini ya Mhangu. Ti tlhele ti pfuna ndzawulo ya ndzilo hi swofamba leswaku yi yisa vatimi va ndzilo endhawini leyi nga ni mhangu. Ricardo (exineneni, ehenhla), Mbhoni leyi nga ni malembe ya 39, leyi tirhaka ku rhwala thyaka, na yena u hoxe xandla swin’we ni van’wana vo tala, lava a va rhwala thyaka ro tala ngopfu siku ni siku. U byele Xalamuka! a ku: “Ndhawu yoleyo a yi khomisa munhu gome, ngopfu-ngopfu vatimi va ndzilo, lava a va lava vatirhi-kulobye lava lahlekeke. Ndzi va vone va humesa mutimi un’wana wa ndzilo a ri karhi a hanya. Mutimi un’wana wa ndzilo u dlayiwe hi mintsumbu leyi a yi wa. Vatimi va ndzilo vo tala a va ri karhi va rila. Na mina ndzi te xi buku. Hi siku rero, a nga kona loyi a a ri ni xivindzi lexikulu ku fana na vona.”

“Nkarhi Ni Xiendlakalo Lexi Nga Languteriwangiki”

Ku fe vanhu va magidi eka mhangu leyi. Exikarhi ka vona ku ni Timbhoni ta 14, leti a ti ri ekusuhi kumbe endhawini leyi weriweke hi khombo. Joyce Cummings, la nga ni malembe ya 65 loyi a humaka eTrinidad, a a fanele a vonana ni dokodela wa meno ekusuhi ni le World Trade Center. Khombo ra kona, nkarhi wakwe wu kotlane ni wa khombo. U kamiwe hi musi kutani a tsutsumerisiwa exibedlhele xa le kusuhi. Va tsandzekile ku n’wi ponisa. U ve un’wana wa vanhu lava langutaneke ni vuyelo bya “nkarhi ni xiendlakalo lexi nga languteriwangiki.” (Eklesiasta 9:11) A a tiviwa a ri muchumayeri la hisekaka ngopfu.

Calvin Dawson (vona bokisi) a a tirha efemeni leyi xavisaka miavo ya timali eka xithezi xa vu-84 edzongeni wa xihondzo lexi. A a ri ehofisini yakwe naswona u xi vone kahle xihondzo xa le n’walungwini loko xa ha ku biwa hi xihaha-mpfhuka. Muthori wakwe, loyi a a nga ri kona ehofisini yakwe, u be riqingho a vutisa leswi endlekeke. U ri: “Calvin a a ringeta ku ndzi hlamusela leswi a a swi vona. U te, ‘Vanhu va le ku tluleni!’ Ndzi n’wi byele leswaku a humela ehandle naswona a humesa ni van’wana etihofisini.” Calvin u tsandzekile ku huma. Muthori wakwe u ya mahlweni a hlamusela: “Calvin a a ri munhu lonene naswona hinkwerhu ka hina a hi n’wi rhandza, a a rhandziwa na hi hina a hi nga ri vakhongeri. A hi rhandza ndlela leyi a a lulame ha yona ni vumunhu byakwe.”

Mbhoni yin’wana leyi weriweke hi khombo leri, a ku ri James Amato (exineneni ehansi eka tluka lerin’wana), tata wa vana va mune tlhelo ndhuna ya le ka ndzawulo ya ndzilo ya le New York. Lava a va n’wi tiva a va vula leswaku a a ri ni xivindzi lerova “a a ta nghena emuakweni lowu tshwaka hambiloko vanhu va ri eku balekeni.” James va sele va n’wi tlakusa a nga ri kona leswaku a va ndhuna-nkulu entirhweni.

Mbhoni yin’wana leyi a yi tirha ku tima ndzilo, leyi a yi ri ni ntokoto wa malembe ya nkombo, a ku ri George DiPasquale. A a tekane na Melissa, naswona a va ri ni n’wana wa malembe mambirhi, la vuriwaka Georgia Rose. A a ri nkulu evandlheni ra Timbhoni ta Yehovha ra Staten Island naswona a a ri emuakweni wa vukhume loko xihondzo xa le dzongeni xi wa. Na yena u lahlekeriwe hi vutomi byakwe loko a ri karhi a ringeta ku ponisa van’wana.

Lava ko va vatimi va ndzilo vambirhi eka vatimi va ndzilo va madzana swin’we ni maphorisa ni vatirhi va ku tirhandzela lava feke loko va ri karhi va ringeta ku ponisa vanhu. Kunene vavanuna lava va ntirho wa xilamulela-mhangu a va ri ni xivindzi lexikulu. Le New York, meyara wa Doroba Rudolph Giuliani, hi ku famba ka nkarhi u byele ntlawa wa vavanuna lava timaka ndzilo lava tlakusiweke eswikhundlheni swa vona a ku: “Ku tiyimisela ka n’wina ku ya emahlweni mi nga chavi nchumu ehansi ka swiyimo swo nonon’hwa ngopfu i xikhutazo eka hinkwerhu. . . . Naswona a va . . . kona vanhu lava nga ni xivindzi ku fana ni va Ndzawulo ya Ndzilo va le Dorobeni ra New York.”

Vutirheli Bya Ku Chavelela

Emasikwini wolawo ya khombo, Timbhoni ta Yehovha ta le United States ta kwalomu ka 900 000 ti endle matshalatshala lamakulu etikweni hinkwaro leswaku ti chavelela lava nga enhlomulweni. Rirhandzu leri ti nga na rona hi vaakelani ri ti susumetele ku chavelela lava nga enkosini. (Matewu 22:39) Hi ntirho wa tona wo chumayela, ti tlhele ti lwela ku kombisa leswaku vanhu va nga wu kuma kwihi ntshembo wa xiviri.—2 Petro 3:13.

Timbhoni a ti kombisa musa loko ti vulavula ni vanhu. Xikongomelo xa tona a ku ri ku chavelela vanhu hi Matsalwa ni ku tekelela xikombiso lexi phyuphyisaka xa Kreste, loyi a nga te: “Tanani eka mina, n’wina hinkwenu lava tirhaka hi matimba ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi phyuphyisa. Tlhandlekani joko ra mina ehenhla ka n’wina mi tlhela mi dyondza eka mina, hikuva ndzi ni moya wo rhula ni mbilu yo titsongahata, kutani mi ta kumela mimoya-xiviri ya n’wina ku phyuphya. Hikuva joko ra mina ra olova ni ndzhwalo wa mina wa vevuka.”—Matewu 11:28-30.

Ntlawa wa vakulu lava humaka emavandlheni ya le Manhattan ya Timbhoni ta Yehovha wu pfumeleriwile ku ya eNdhawini ya Mhangu ku ya vulavula ni vatirhi vo phalala swin’we ni ku va chavelela. Vanhu va angule kahle. Vatirheli lava va te: “Vavanuna lava, a va xiririka mihloti loko hi ri karhi hi va hlayela matsalwa.” Vatirhi vo phalala a va wisile endzeni ka byatso le hlalukweni ra mabyatso. “Vavanuna volavo a va languteka va heleriwe hi ntshembo, va korhamise tinhloko, va nga swi koti ku langutana ni leswi va swi voneke. Hi tshame ehansi na vona, hi va hlayela tindzimana ta Bibele. Vavanuna lava va hi nkhense ngopfu hi ku va hi va endzerile, va vula leswaku a va lava nchavelelo hakunene.”

Hakanyingi vanhu lava ku vulavuriweke na vona endzhaku ka mhangu a va lava nchumu lowu va nga wu hlayaka, naswona va nyikiwe tibroxara to tala ngopfu mahala. Tin’wana ta tibroxara ta kona hi leti nge, Loko u Feriwa Hi Loyi U N’wi Rhandzaka, Xana Xikwembu Xa Hi Khathalela Hakunene?, ni leyi nge Will There Ever Be a World Without War? Ku tlhele ku tirhisiwa swihloko leswi tlhandlamanaka leswi nga eminkandziyisweni yimbirhi ya Xalamuka!, nkandziyiso lowu vulavulaka hi vutherorisi (June 8, 2001) ni lowu vulavulaka hi ntshikilelo lowu vaka kona endzhaku ka ku hlaseriwa (September 8, 2001). Eswiyin’weni swo tala, Timbhoni ti hlamusele ntshembo lowu nga eBibeleni wa ku pfuxiwa ka vafi. (Yohane 5:28, 29; Mintirho 24:15) Swi nga ha endleka ku fikeleriwe vanhu va timiliyoni hi rungula leri ri chavelelaka.

Swi Fanele Swi Tlhontlha Miehleketo Ya Hina

Makhombo yo fana ni leri ri humeleleke eDorobeni ra New York ma fanele ma hi endla hi ehleketa hi ndlela leyi hi hanyaka ha yona. Xana hi hanya hi ndlela ya vutianakanyi, kumbe, xana hi ringeta ku endla leswaku ni van’wana va tsaka? Muprofeta Mikiya u vutisile: “Xana Yehovha u kombela leswaku u n’wi tlherisela yini, loko ku nga ri ku kombisa vululami ni ku rhandza musa ni ku titsongahata loko u famba ni Xikwembu xa wena?” (Mikiya 6:8) Ku titsongahata ku fanele ku hi susumetela ku ya eRitweni ra Xikwembu ku ya kuma ntshembo wa xiviri malunghana ni lava feke ni ku kuma leswi Xikwembu xi nga ta swi endla ku nga ri khale leswaku xi pfuxelela swiyimo swa Paradeyisi emisaveni leyi. Loko u tsakela ku tiva switshembiso swo tala leswi nga eBibeleni, hi ku khutaza leswaku u tihlanganisa ni Timbhoni ta Yehovha endhawini ya ka n’wina.—Esaya 65:17, 21-25; Nhlavutelo 21:1-4.

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 11]

XIKHONGELO XA TATIANA

Lena, noni leyi feriweke hi nuna wa yona ku nga Calvin Dawson, u byele Xalamuka! hi ta xikhongelo xa n’wana wakwe wa xinhwanyetana la nga ni malembe ya nkombo, lexi a xi khongeleke endzhaku ka masiku yo hlayanyana loko a byeriwe leswaku tata wakwe a nge he vuyi. Loko Lena a heta ku khongela, Tatiana u n’wi vutise a ku, “Manana, xana ndzi nga khongela?” Mana wakwe u pfumerile. Tatiana u khongerise xileswi: “Yehovha, Tata wa hina la nge matilweni, hi rhandza ku ku nkhensa hi swakudya leswi ni hi siku leri. Naswona hi kombela leswaku moya wa wena wu va na mina na Manana leswaku hi va ni matimba. Naswona hi kombela leswaku moya wa wena wu va na Tatana, leswaku a va ni matimba loko a vuya. Hi kombela leswaku loko a vuya, a va a ri kahle, a ri ni matimba, a tsakile naswona a hanye bya cheleni, ina, hi ta tlhela hi n’wi vona. Hi vito ra Yesu . . . eeh, naswona u nga rivali ku nyika Manana matimba. Amen.”

Lena, a a nga tiyiseki leswaku Tatiana u swi twisise kahle, u te: “Tiana, xikhongelo xa wena a xi ri kahle swinene. Kambe, N’wananga, xana wa swi tiva leswaku Tata wa wena a nge vuyi?” Hiloko xikan’we-kan’we Tatiana a vonaka a hlamarile. Kutani a ku: “Xana a nge vuyi?” Hiloko mana wakwe a ku: “Ina, a nge vuyi. A ndzi ehleketa leswaku ndzi ku byerile. A ndzi ehleketa leswaku u swi twisisile leswaku Tatana a nge vuyi.” Tatiana a ku: “Kambe minkarhi hinkwayo a wu ndzi byela leswaku u ta vuya emisaveni leyintshwa!” Eku heteleleni, loko a lemuka leswi n’wana wakwe a a swi vula, Lena u te: “Ndzi khomele, Tatiana. A ndzi ku twisisanga. A ndzi ehleketa leswaku u vula leswaku Tatana u ta vuya mundzuku.” Lena u ri: “Ndzi tsakile swinene loko ndzi lemuka leswaku misava leyintshwa i ya xiviri eka yena.”