Mutswari La Nga Yexe Kambe A Ri Ni Nseketelo
“Loko vana va mina va vuya kutani va ndzi angarha, va ndzi byela leswaku va ndzi rhandza, sweswo swi endla ndzi titwa ndzi ri manana hakunene.”—DORIS, MANANA LA NGA YEXE LA NGA NI VANA VAMBIRHI.
VATSWARI lava nga voxe va nga tiyisiwa nhlana hi marito ya Bibele lama nge: “Vana i nkateko ni nyiko leyi humaka eHOSINI.” (Pisalema 127:3, Contemporary English Version) Vana lava kulelaka endyangwini wa mutswari un’we, na vona i va risima emahlweni ka Xikwembu. Muvumbi wa hina u lava leswaku swi yi fambela kahle mindyangu ya mutswari un’we. Bibele yi vula leswi ha yena: “U lamulela n’wana la nga riki na tatana ni noni.” (Pisalema 146:9) Vatswari lava nga voxe va nga khorwiseka leswaku Xikwembu xi tiyimisele ku va seketela.
N’wana un’wana ni un’wana u ni mfanelo ya ku kurisiwa hi ndlela ya rirhandzu, endhawini leyi sirhelelekeke leyi nga ta endla leswaku a kula kahle emirini, emintlhavekweni ni le moyeni. Mutswari un’wana ni un’wana u ni vutihlamuleri ni lunghelo ra ku tirhisiwa hi Xikwembu leswaku a letela n’wana wakwe.
Vatswari vo tala lava nga voxe va swi vonile leswaku va fanele va khongela hi nkhinkhi, va hambeta va tirhisa misinya ya milawu ya Bibele naswona va tshemba Yehovha hilaha ku heleleke, leswaku va ta humelela. Leswi swi fambisana ni xikhongotelo lexi kumekaka eka Pisalema 55:22: “Lahlela ndzhwalo wa wena eka Yehovha, u ta ku seketela.”
Minkarhi yin’wana, vakokwana, vakulu va vandlha ni vatswari lava nga ni ntokoto evandlheni ra Vukreste va nga ha pfuna ndyangu wa mutswari un’we leswaku wu kota ku langutana ni swiyimo swo tika. I ntiyiso leswaku maxaka ni vagandzeri-kuloni va nga ha hoxa xandla swinene eka matshalatshala lawa mutswari la nga yexe a ma endlaka ku kurisa vana va yena, kambe Xikwembu xi byarhise mutswari yoloye vutihlamuleri hinkwabyo byo kurisa vana.a
Lexi tsakisaka, mindyangu yo tala ya mutswari un’we yi swi kotile ku langutana ni mintlhontlho leyi yo hlawuleka eka xiyimo lexi yi nga eka xona naswona yi kurise vana lava nga ni vutihlamuleri, lava tikhomeke kahle naswona va chavaka Xikwembu. Xalamuka! yi bule ni van’wana va vona. Hi leswi swin’wana swa swilo leswi vatswari volavo va langutaneke na swona.
• Ku khathalela kaya hi mfanelo. Vatswari lava nga voxe lava humelelaka va lwela ku tshama va hlelekile naswona va tirha hi matimba leswaku ku landzeriwa xiyimiso lexi va xi vekeke. I swa nkoka leswaku swilo swi kunguhatiwa ni ku hleriwa hi mfanelo. Bibele yi ri: “Kunene makungu ya lava va gingiritekaka ma endla leswi pfunaka.”—Swivuriso 21:5.
• Ku tinyiketela. Vatswari lava nga voxe lava humelelaka va rhangisa ndyangu wa vona eka hinkwaswo leswi va swi endlaka. Va lwela ku rhangisa swilaveko swa vana eka swa vona.—1 Timotiya 5:8.
• Ku endla swilo hi ndlela leyinene. Vatswari lava nga voxe lava humelelaka a va swi tekeli ehansi swiphiqo kumbe va swi hundzeleta; va lava ndlela yo swi tlhantlha. Va swi xiya leswaku va langutane ni swiyimo swo tika kutani va lava ndlela yo swi tiyiselela handle ko titshandza kumbe ku hlundzuka.
• Mbulavurisano lowunene. Vatswari lava nga voxe lava humelelaka va khutaza mbulavurisano endyangwini. Va khutaza leswaku un’wana ni un’wana endyangwini a ntshunxeka ku vula ndlela leyi a titwaka ha yona. Tatana la nga yexe u vula leswi hi vana va yena: “Ndzi tshama ndzi ri karhi ndzi vulavula na vona. Hi endla leswaku nkarhi wa ku lunghiselela swakudya wu va ‘lowu tsakisaka.’ Hi nkarhi wolowo va phofula leswi nga etimbilwini ta vona.”
• Ku tikhathalela. Hambileswi vatswari lava nga voxe lava humelelaka, va faneleke va tirhisa nkarhi wa vona eka swilo swo tala, va swi xiya leswaku i swa nkoka ku tikhathalela ni ku khathalela swilaveko swa vona swa moya ni swa mintlhaveko. Ethel, manana la nga yexe la nga ni vana vambirhi, loyi vukati bya yena byi hahlukeke, u ri: “Ndzi lwela leswaku ndzi kuma nkarhi lowu ndzi vaka ndzexe. Hi xikombiso, loko munghana wa mina a dyondzisa vana vuyimbeleri, ndzi kuma awara leswaku ndzi va ndzexe. Ndzi tima TV, ndzi tshama ehansi.”
• Langutelo lerinene. Vatswari lava nga voxe lava humelelaka va tshama va ri ni langutelo lerinene hi vutomi ni hi ku kurisa vana. Hambiloko va langutane ni swiyimo swo nonon’hwa a va heleriwi hi ntshembo. Manana un’wana la nga yexe u ri: “A swi vuli leswaku loko u ri mutswari la nga yexe u tshama u langutane ni swiyimo swo tika.”
Lava Swi Va Fambeleke Kahle
Xana minkongomiso leyi ya tirha? Ina ya tirha, hilaha swi vonakaka hakona eka vamanana vo tala lava nga voxe, lava swi va fambeleke kahle. Gloria wa le Nghilandhi la nga manana la nga yexe, loyi vukati bya yena byi hahlukeke naswona a tirhaka, la boxiweke eka xihloko xo sungula, u kurise vafana vambirhi ni nhwanyana. Hi vunharhu bya vona loko va kurile va ve vatirheli va nkarhi hinkwavo lava nga Vakreste, va nyikele hi vutomi bya vona leswaku va dyondzisa hi Bibele. Loko a vutisiwa leswaku u swi kote njhani, Gloria u hlamusele a ku: “Ntlhontlho wo sungula a ku ri ku va ni dyondzo ya ndyangu ya Bibele ya nkarhi hinkwawo, leyi tsakisaka. A ndzi lava leswaku vana va mina va tsaka, va va ni ku rhula ka mianakanyo, va eneriseka naswona va sirheleleka eka mintlhamu ya vutomi. A ndzi tirha nivusiku leswaku ndzi ta va ni vana ninhlikanhi. Ndzi nga siya entirhweni, a hi khongela swin’we tanihi ndyangu kutani va ya eku etleleni. Mhani-nkulu a a sala endlwini loko ndzi ri entirhweni.”
Xana Gloria u va pfune njhani vana va yena leswaku va rhangisa swilo leswi nga swa nkoka? U ya emahlweni: “Xikongomelo xa mina lexikulu a ku ri ku rhangisa swilo swa moya. A hi nga ri swigwili naswona sweswo ndzi swi veke erivaleni eka vana va mina. Xin’wana ni xin’wana lexi a ndzi va byela leswaku va xi endla, na mina a ndzi xi endla naswona hinkwavo a va ndzi yingisa.” Loko hi bula na yena leswaku a a swi kotisa ku yini ku hlayisa ndyangu leswaku wu va ni vun’we, Gloria u ri: “Nchumu wa nkoka a ku ri ku endla swilo hi ri swin’we. A nga kona loyi a a tshama a tipfalele ekamereni rakwe. A hi sweka, hi basisa ni ku khavisa yindlu hi ri swin’we. A hi ringanisela eka leswi hi swi endlaka. Minkarhi hinkwayo a ndzi tiyiseka leswaku ku va ni nkarhi wa vuhungasi.”
Carolyn, manana la nga yexe la nga ni n’wana la vuriwaka Joseph, wa tsaka hi ndlela leyi a kulaka ha yona. Hi xihi xihundla xa yena? U ri: “Hi dyondza Bibele swin’we a nga si ya eku etleleni kutani ndzi n’wi vutisa swivutiso hi leswi a swi dyondzeke. Tlhandlakambirhi, hi hlaya tindzimana to karhi eminkandziyisweni leyi sekeriweke eBibeleni kutani hi tirhisa leswi hi swi dyondzeke, evuton’wini bya hina. Sweswo swi pfuna Joseph loko a langutane ni swiphiqo swo fana ni ku xanisiwa hi vafana lavakulu eka yena exikolweni.” Carolyn wa pfumela leswaku a nga hanyi bya le ka byandlana kambe a nga titwi a ri yexe. U ri: “Ndzi wa ndzi pfuka kambe ndza swi vona leswaku Yehovha u ndzi pfunile hakunene. Vandlha ra Vukreste ri ndzi khutazile swinene.”
Leswi vuriweke hi vatswari va magidi lava nga voxe lava humeleleke, ku fana na Gloria na Carolyn, swi kombisa leswaku namuntlha vatswari va nga tshembela eka misinya ya milawu ya Bibele leyi nga hundzukiki leswaku va kurisa vana lavanene lava tiyeke emoyeni. (Swivuriso 22:6) Swilo swi nga va fambela kahle! Ku ni mintlhontlho yo tala leyi vatswari lava nga voxe va langutanaka na yona, leyi endlaka leswaku va va ni ntokoto nileswaku va tsemelana nhloko ya njiya ni vana va vona. Ndlela yo antswa swinene yo langutana ni mintlhontlho ya ku va mutswari un’we i ku tshembela hilaha ku heleleke eka Xikwembu ni ku khorwiseka leswaku xi ta ku pfuna.—Pisalema 121:1-3.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke leri kombisaka leswaku swi nga yi fambela kahle mindyangu ya mutswari un’we, vona buku leyi nge Xihundla Xa Ntsako eNdyangwini, ndzima 9, leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 11]
Dyondzo ya ndyangu ya Bibele yi pfune vana vanharhu va Gloria leswaku va va vatirheli va nkarhi hinkwawo lava nga Vakreste. Laha va khome papila naswona va langute xifaniso xa mativula ya yena loyi sweswi a nga murhumiwa
[Swifaniso leswi nga eka tluka 12]
Carolyn ni n’wana wakwe, Joseph