U Fanele U Etlela Nkarhi Lowu Ringaneke!
Xana u kona la nga kanetaka leswaku munhu u fanele a etlela kahle leswaku a tshama a hanye kahle? A hi tshembi leswaku u kona. Kambe vanhu vo tala a va na mhaka ni vurhongo. Shawn Currie, dokodela wa miehleketo tlhelo xandla xa profesa eYunivhesiti ya le Calgary, eCanada, u ri: “Kambe mundzuku wa hakela.” Loko u nga etlelanga tiawara leti ringaneke, u nga ha tala ku siringeka naswona minkarhi yin’wana u nga ha va ni ntshikilelo.
Phepha-hungu leri vuriwaka Calgary Herald ri ri: “Vativi va sayense va ehleketa leswaku ku etlela swa byi pfuxelela byongo, nileswaku munhu wa dyondza niloko a etlele.” Profesa Currie u ri: “Loko u etlele, byongo bya wena bya wisa naswona hinkwaswo leswi u swi dyondzeke ninhlikanhi, swi tshama endhawini leyi faneleke loko u etlele.” Loko munhu a nga wu kumi nkarhi wolowo a nga ha kavanyeteka loko a dyondza. Tlhandlakambirhi, u vula leswaku “loko u etlela nkarhi lowu ringaneke, swa pfuna ku lawula mintlhaveko ya wena.”
Kutani, munhu u fanele a etlela tiawara tingani? Hambileswi vativi va vulaka leswaku ku fanele ku va tiawara ta nhungu, Currie u ri: “Vanhu a va fani emhakeni ya ku etlela.” Hikwalaho, u ringanyeta leswaku munhu a lwela ku etlela bya n’wankingiri na n’wantenyana. Kambe munhu a nga swi kotisa ku yini ku etlela hi ndlela leyi, ngopfu-ngopfu leswi van’wana va nga ni nkelunkelu? Hi leswi swiringanyeto swin’wana:
◼ Hlamba hi mati yo kufumela u nga si ya eku etleleni.
◼ Endla vutiolori hi mpimo wa kahle ko hlayanyana hi vhiki; kambe u nga endli vutiolori lerova u karhala loko u ri ekusuhi ni ku etlela.
◼ Kamara leri u etlelaka eka rona ri fanele ri ku tititi, ku va ka ntima naswona ri nga titimeli ngopfu kumbe ku hisa ngopfu.
◼ Ringeta ku pfuka hi nkarhi lowu fanaka mpundzu wun’wana ni wun’wana leswaku miri wa wena wu tolovela nkarhi wa kona.
Leswi swi nga erivaleni leswaku swa pfuna ku etlela tiawara leti ringaneke, endla swiboho swa vutlhari naswona u teka ku etlela ku ri nchumu wa nkoka evuton’wini bya wena.