Vantshwa Va Vutisa . . .

Tivhidiyo Ta Vuyimbeleri—Xana Ndzi Nga Ti Hlawula Njhani Hi Vutlhari?

“Loko ndzi vona ku navetisiwe vito ra ntlawa kumbe ra risimu leri vonakaka ri nga basanga, ndza xi cinca xitichi xexo.”—Casey.

TIVHIDIYO TA VUYIMBELERI—vantshwa vo tala va ti kuma ti tsakisa ngopfu. Kambe, hilaha xihloko lexi hundzeke xa ntlhandlamano lowu xi kombiseke hakona, tivhidiyo to tala ta vuyimbeleri ti tamele swifaniso leswi tsemaka nhlana swa ku tikhoma loko biha ka rimbewu swin’we ni madzolonga.a Ina, loko vuhungasi hambi byi ri byihi byi khutaza leswi Xikwembu xi nga swi laviki, Mukreste a nga fanelanga a byi hlalela. Kambe, a hi tivhidiyo hinkwato ta vuyimbeleri ti biheke ngopfu. Tin’wana ti nga ha va ti ri tinene. Tin’wana ti nga ha vonaka onge a ti bihanga. Kambe tivhidiyo teto ti nga ha hundzisa rungula leri lwisanaka ni Rito ra Xikwembu.

Loko vatswari va wena va pfumela leswaku u hlalela tivhidiyo ta vuyimbeleri, u fanele u hlawula hi vutlhari naswona u tirhisa ‘matimba ya wena ya ku twisisa’ lama sekeriweke eBibeleni leswaku u kota ku hambanisa exikarhi ka leswi faneleke ku hlaleriwa ni leswi nga fanelangiki. (Vaheveru 5:14) Hi yihi misinya ya milawu ya Bibele leyi nga ku pfunaka emhakeni leyi? Hi lawa matsalwa man’wana ya Bibele ni tinhlamuselo leti nga ha ku pfunaka.

Swivuriso 4:23: “Hlayisa mbilu ya wena ku tlula hinkwaswo leswi swi faneleke swi hlayisiwa, hikuva swihlovo swa vutomi swi le ka yona.” Xana u ni swilo swo karhi swo tlanga ha swona mintlango kumbe swichaya-chayana leswi nga swa risima eka wena? Handle ko kanakana wa tikarhata leswaku u swi hlayisa swi ri exiyin’weni lexinene naswona swi ri endhawini leyi sirhelelekeke. A swi kanakanisi leswaku a wu nge swi siyi exitarateni swi nga languteriwanga hi munhu, hambi ku ri swa xinkarhana, hikuva wa chava leswaku swi nga ha onhiwa kumbe swi yiviwa. Ina, wa swi hlayisa. Hilaha ku fanaka, u fanele u endla xiboho xa leswaku u ta yi hlayisa mbilu ya wena, a wu nge yi hoxi ekhombyeni hambi ku ri swa xinkarhana hi ku yi hoxa eka vuhungasi lebyi nga riki byinene.

Vaefesa 2:1, 2: “Hi n’wina lava Xikwembu xi mi hanyiseke hambileswi a mi file eswivini swa n’wina ni le swidyohweni, leswi mi tshameke mi famba eka swona hi ku ya hi mafambiselo ya swilo ya misava leyi, hi ku ya hi mufumi wa vulawuri bya moya, moya lowu sweswi wu tirhaka eka vana lava nga yingisiki.” Moya lowu i moya wa misava, ku nga wona wu endlaka leswaku vanhu va ehleketa va tlhela va voyamela eka mahanyelo yo biha. Moya lowu wu kona eka tivhidiyo to tala ta vuyimbeleri naswona a wu fambisani nikatsongo ni moya wa Xikwembu, lowu wona wu humesaka timfanelo to kota ntsako, ku rhula ni ku tikhoma.—Vagalatiya 5:22, 23.

2 Timotiya 2:22: “Balekela ku navela loku fambisanaka ni vuntshwa.” Ku hlalela swifaniso leswi kombisaka rimbewu—hambiloko swi ri swa xinkarhana—swi ta endla leswaku ku navela ku kula. Vantshwa vo tala va vula leswaku swa tika ku rivala swifaniso swo tano; va nga ha tshamela ku swi tsundzuka. Jaha leri vuriwaka Dave, leri hlaleleke vhidiyo leyi kombisaka swifaniso leswi thyakeke, ri ri: “Endzhaku ka sweswo, nkarhi ni nkarhi loko ndzi twa risimu rero, a ndzi ehleketa hi vhidiyo leyi.” Ku hlalela tivhidiyo to tano swi nga ha endla leswaku hi navela vuxaka byo biha bya rimbewu.—1 Vakorinto 6:18; Vakolosa 3:5.

Swivuriso 13:20: “Loyi a tirhisanaka ni lavo hunguka, a swi nge n’wi fambeli kahle.” Tivutise, ‘Xana ndzi nga va rhamba vanhu va madzolonga, vangoma, swidakwa kumbe lava tikhomaka hi ndlela yo biha leswaku va ta endlwini ya mina?’ Ku tihlanganisa ni vanhu volavo hi thelevhixini swa fana ni ku va rhamba va ta ekaya ra wena. Xana ku endla tano swi nga endla leswaku ‘swi nga ku fambeli kahle?’ Kimberly u ri: “Ndzi tshame ndzi vona van’hwanyana van’wana, loko va ri exinkhubyanini xo karhi, va ri karhi va tekelela maambalelo kumbe macinelo yo biha lawa va ha ku ma vonaka eka vhidiyo.” Swi nga ha endleka na wena u tshame u swi vona leswi. Loko vantshwa lava va tekelela vanhu lava nga riki na mhaka ni mimpimanyeto ya Xikwembu, va va va kombisa leswaku swilo se swi sungula ku ka ‘swi nga ha va fambeli kahle.’ Hikwalaho, papalatani “vunakulobye byo biha hinkwabyo.”—1 Vakorinto 15:33.

Pisalema 11:5: “Yehovha u kambela wo lulama ni wo homboloka, kunene moya-xiviri Wakwe wa n’wi venga un’wana ni un’wana la rhandzaka madzolonga.” Loko hi hlalela tivhidiyo leti khutazaka madzolonga, xana sweswo swi ta va swi kombisa leswaku ha ma ‘rhandza madzolonga’?

Ntlhontlho Wa Ku Hlawula Kahle

Hikwalaho ka leswi “misava hinkwayo yi [nga] le hansi ka matimba ya lowo homboloka,” se swi tika ngopfu ku kuma vuhungasi lebyi nga thyakisiwangiki hi moya wa misava. (1 Yohane 5:19) Switichi swin’wana leswi kombisaka vuyimbeleri swi nga ha va swi tele hi swifaniso ni rungula leri nga amukelekiki. Hambiloko swilo leswi kombisiwaka swi vonaka swi nga bihanga ngopfu kumbe swi nga ri na madzolonga yo chavisa, kambe hakanyingi swi va swi khutaza moya wa misava. Xilombe xin’wana xi xiye leswaku xitichi xin’wana lexi dumeke xa vuyimbeleri bya vhidiyo “xi cincile, a xa ha ri xitichi xa vuyimbeleri kambe se xi hundzuke xitichi lexi khutazaka ‘mahanyelo yo karhi.’”

Swi nga ha vonaka swi olova ku tlhantlha xiphiqo lexi: Loko vhidiyo yoleyo yi bihile, cinca xitichi. Xiphiqo hileswaku swi nga ha lava u tshama u xalamukile niloko u pfulele switichi swin’wana swa TV. Swo tala swi ni minongonoko leyi nga ni madzolonga yo chavisa kumbe leyi thyakeke kumbe leyi kombisaka vanhu va ri eswiyin’weni leswi khutazaka mahanyelo yo biha. I ntiyiso leswaku swi nga ha nyangatsa—hambi ku ri ku pfilunganya—loko u ringeta ku tsakela vuhungasi byo karhi kasi hi hala tlhelo u tshama u rindze ku cinca xitichi xolexo. Naswona minkarhi yin’wana, loko u cinca xitichi xexo, swi va se swi onhakile. Swifaniso swa ku tikhoma loko biha swi va swi sele emianakanyweni ya wena. Nilokoswiritano, tiyiseka leswaku Yehovha Xikwembu u ta ma katekisa matshalatshala hinkwawo lawa u ma endlaka leswaku u hlayisa mbilu ya wena.—2 Samuwele 22:21.

Ku ni magoza man’wana lama nga ha pfunaka. Casey, la boxiweke eku sunguleni, u hlamusele leswi a swi kumeke swi pfuna: “Hakanyingi vito ra ntlawa lowu yimbelelaka ni xihloko xa risimu ra wona swa kombisiwa eku sunguleni ka vhidiyo. Mintlawa leyi ya tiveka, xisweswo hakanyingi u nga ha va u swi tiva leswaku hi yihi mintlawa ni tinsimu leti nga ha vaka ti bihile. Xisweswo loko ndzi vona vito ra ntlawa lowu dumeke hi swo biha kumbe loko risimu ra kona ri tivisiwa, a ndza ha yima-yimi, ndzi vhela ndzi cinca xitichi.”

‘Ku Vulavula Ntiyiso eMbilwini’

Hambiloko u yi tiva kahle misinya ya milawu ya Bibele, swi nga ha endleka leswaku u sungula ku amukela swilo swo homboloka. Njhani? Hi ku sungula ku sasa swilo leswi nga riki swinene. (Yakobo 1:22) Bibele yi hi byela leswaku munghana wa Yehovha hi loyi a “vulavulaka ntiyiso embilwini ya yena.” (Pisalema 15:2) Hikwalaho u nga wu tumbeleli ntiyiso. U nga tikanganyisi. Loko u kuma leswaku wa tisirhelela emhakeni ya ku hlalela swilo leswi thyakeke, tivutise, ‘Xana Yehovha u ta swi tsakela loko ndzi hlalela leswi?’ Tsundzuka, hakanyingi ntlhontlho a hi ku tiva ntsena leswinene ni leswi hoxeke, kambe i ku endla xiboho xa ku endla leswinene! U fanele u teka vuxaka bya wena na Yehovha byi ri bya nkoka ku tlula vuhungasi hambi ku ri byihi.—2 Vakorinto 6:17, 18.

Xiboho xa wena xi fanele xi huma embilwini, u tiyimisele ku hlawula vuyimbeleri lebyi faneleke. Loko u nga tiyimiselanga, u nga ha tsandzeka. Bibele yi hi byela hi ndlela leyi munhu wa Xikwembu la vuriwaka Yobo a a tiyimisele ha yona ku tshama a tshembekile eka nsati wakwe. U te: “Ndzi endle ntwanano ni mahlo ya mina. Xana ndzi nga n’wi langutisisa ku yini nhwana?” (Yobo 31:1) Ehleketa hi sweswo! Yobo u endle ntwanano kumbe xihlambanyo, malunghana ni leswi a nga ta pfumelela matihlo yakwe ku swi languta. Na wena u nga endla leswi fanaka. Endla xiboho lexi tiyeke—xihlambanyo xa wena n’wini—xa ku nga swi languti swilo leswo biha. Tivekele swipimelo. Khongela hi mhaka leyi. Kutani namarhela ntwanano lowu u wu endleke, hambi ku ri ku wu tsala ehansi loko sweswo swi nga ku pfuna. Loko u lava nseketelo wun’wana, ha yini u nga buli ni un’wana la kuleke loyi u n’wi tshembaka—hi xikombiso, mutswari wa wena?

Hikwalaho ka makhombo lawa, vantshwa van’wana lava nga Vakreste va endle xiboho xa ku ka va nga ti hlaleli tivhidiyo ta vuyimbeleri. Ku nga khathariseki leswaku u endla xiboho xihi emhakeni leyi, tirhisa matimba ya wena ya ku anakanya. Hlayisa ripfalo lerinene. Hi ku hlalela vuhungasi lebyi akaka ni lebyi phyuphyisaka, u nga papalata ku tivavisa u tlhela u hlayisa vunghana bya wena na Yehovha.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

Tivhidiyo tin’wana leti vonakaka ti nga bihanga ngopfu, ta ha khutaza langutelo ro biha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 22]

Endla xiboho xa leswaku a wu nge swi hlaleli swilo leswi Xikwembu xi swi vengaka