Vantshwa Va Vutisa . . .
Xana Loko Ku Tshuka Ku Va Ni Mhangu Ndzi Nga Langutana Njhani Na Yona?
“Hikwalaho ka yini matherorisi ma dlaye mana wa mina?”—Kevin.a
“[Emahlweni ka September 11], a a ndzi rhandza mihocho. Sweswi ndzi ti ehleketa ndzi fela emuhochweni hikwalaho ko va wu bulusiwe hi bomo.”—Peter.
MANA wa Kevin u dlayiwile hi September 11, 2001, loko ku hlaseriwa World Trade Center le Dorobeni ra New York. Peter a nga feriwanga, kambe a khumbekile swinene hi swiendlakalo leswi.
Xiviko xin’wana xa mahungu xi te: “Magidi ya vana lava tshamaka eNew York va langutane ni xiphiqo xo kavanyeteka emianakanyweni, lexi vangiweke hi nhlaselo wa September 11, lexi nga ha va karhataka ku fikela loko va kurile.” Lexi vavisaka, hileswaku swikombiso swa ku karhateka emintlhavekweni “swa fana exikarhi ka vana lava a va ri ekule ni ndhawu ya mhangu ni lava a va ri kwalaho, lava yi voneke hi mahlo minhlaselo leyi.”b
Hi laha ku fanaka, ku kavanyeteka ka mianakanyo ku nga ha vangiwa hi ku vona vanhu va tidlaya hi tibomo leswi endlekaka le Israyele ni ku tshamela ku baleselana loku nga kona etindhawini tin’wana. Malunghana ni ku baleselana ka muxaka wolowo, mutivi un’wana loko a hlamusela malunghana ni vuyelo bya ntshikilelo lowu vaka kona u te: “Hambiloko [vana] va tshama ekule ni laha mhangu yi humeleleke kona hi timayele ta 2 000, kambe swiendlakalo leswi, swi nga endla leswaku va chava ngopfu.”
Ha yini? Loko ku humelele timhangu leti chavisaka swinene, vana va tshamela ku vona swifaniso sweswo eka swihaxa mahungu. Swifaniso leswi chavisaka swa ku bulusela ka matherorisi, ku balaselana exikolweni ni makhombo ya ntumbuluko swi kombisiwa ko tala, leswi endlaka leswaku vana va nga swi rivali swifaniso sweswo. A swi hlamarisi leswi vukambisisi lebyi endliweke hi va Ndzawula ya Dyondzo eDorobeni ra New York byi boxeke leswi: “Endzhaku ka tin’hweti ta tsevu loko World Trade Center yi mbundzumuxiwile, nkarhi na nkarhi swichudeni swa tiphesente ta 76 eka swa 8 266, swa ha ehleketa hi ku hlasela ka matherorisi.”
Hi hanya enkarhini lowu Bibele yi wu vulaka “minkarhi ya mangava.” (2 Timotiya 3:1-5) Xana u nga langutana njhani ni makhombo loko ma tshuka ma humelela?c
Leswi Endlaka Leswaku Swilo Swo Biha Swi Humelela
Ndlela yin’wana yo langutana ni mintlhaveko leyi tinyikaka matimba i ku tirhisa ‘matimba ya wena ya ku ehleketisisa.’ (2 Petro 3:1) Ringeta ku languta swilo hi matlhelo hinkwawo, ni hi langutelo ra Xikwembu. Hi xikombiso, swi nga ha lava u titsundzuxa leswaku makhombo yo tala ma va kona hikwalaho ka “nkarhi ni xiendlakalo lexi nga languteriwangiki.” (Eklesiasta 9:11) Yesu Kreste u nyikele xikombiso xa leswi loko a vulavula hi kuwa ka xihondzo eSilowama. Vanhu va 18 va dlayiwile emhangwini yoleyo. Hambiswiritano, Yesu u swi veke erivaleni leswaku vanhu lava va dlayiweke emhangwini leyi a va nga xupuriwi hi Xikwembu. Va fe hi ku va va ri endhawini leyi hoxeke hi nkarhi lowu nga riki wunene. (Luka 13:1-5) Loko wo anakanyisisa hi ndlela leyi, swi ta ku pfuna ku langutana ni makhombo hi ndlela leyinene.
Ku ehleketa hi ndlela leyinene swi nga ku sivela ku “karihela Yehovha” ni ku n’wi sola hikwalaho ka swiendlakalo swo biha. (Swivuriso 19:3) Ematshan’weni yo hi vangela mbitsi, Yehovha i “Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo.” (2 Vakorinto 1:3) Loko ku humelela timhangu, hi fanele hi tshinela eka yena—hayi ku tihambanisa na yena hikwalaho ko hlundzuka. Anakanyisisa hi marito ya le Bibeleni lama kumekaka eka Yakobo 1:13 lama nge: “Loko a ri endzingweni, munhu a nga vuli a ku: ‘Ndzi ringiwa hi Xikwembu.’ Hikuva Xikwembu xi nga ka xi nga ringiwi hi swilo swo biha naswona xona a xi ringi munhu.”d
Mhangu leyi endlekeke eka malembe-xidzana lama hundzeke le Vuxa-Xikarhi yi nga va xikombiso lexinene emhakeni leyi. Bibele yi hi byela leswaku munhu la poneke emhangwini yoleyo leyi hlomulaka mbilu u te: “Ndzilo wa Xikwembu wu we hi le tilweni wu hisa tinyimpfu ni vatirhi kutani wu va herisa.” (Yobo 1:16) Hakunene, i khombo leri chavisaka! Swi le rivaleni leswaku wanuna loyi, loyi a a chuhile u ehlekete leswaku i Xikwembu xi vangeke mhangu leyi. Kambe a ku nga ri Xikwembu. Yobo 1:7-12 yi kombisa leswaku ndzilo wolowo a wu nga rhumeriwanga hi Xikwembu, kambe hi Nala wa Xikwembu—Sathana Diyavulosi!
Yehovha a a nyike Sathana mpfumelelo enkarhini wolowo leswaku a ringa ripfumelo ra Yobo. Kutani u nga gimeti hi ku vula leswaku Sathana hi yena a nga ni vutihlamuleri eka makhombo ya ntumbuluko yo fana ni swidzedze ni ndhambi.e Hambiswiritano, Bibele ya vula leswaku “misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya lowo homboloka.” (1 Yohane 5:19) Hikwalaho, a nga tirhisa malandza ya yena ku vanga timhangu ni ku onhetela.
Hambiswiritano, a hi fanelanga hi titwa hi nga pfuni nchumu. Vona xiendlakalo xin’wana lexi tsariweke eBibeleni eka 1 Samuwele 22:12-23. Kwalaho hi dyondza hi ku dlayeteriwa ka ntlawa wa vaprista lava tshembekeke ni mindyangu ya vona. A swi kanakanisi leswaku Sathana u hoxe xandla eku khutazeni ka Hosi yo biha Sawulo leswaku yi endla xiendlo lexi xa tihanyi. Hambiswiritano, Davhida la tshembekeke, loyi hi ku famba ka nkarhi a veke hosi, u tsale Pisalema ya vu-52, laha eka yona a kombiseke ntshembo wa leswaku Xikwembu xi ta herisa vanhu lava nga ni vutihlamuleri eka makhombo lama humelelaka vanhu.—Pisalema 52:5.
Hilaha ku fana ni namuntlha, hi nga tiyiseka leswaku Xikwembu xi nge pfumeleli mintirho yo biha ya Diyavulosi yo dlaya hi vomu ni madzolonga swi ya emahlweni. Hikwalaho ka yini, Bibele yi tshembisa leswaku ku nga ri khale Xikwembu xi ta tirhisa N’wana wa xona Yesu ku “herisa mintirho ya Diyavulosi”! (1 Yohane 3:8) Eku heteleleni, ni xitshwati xa leswi Sathana a swi onheke a xi nge he vi kona. Hi ku pfuxa vanhu eku feni, Xikwembu xi ta pfuxa vanhu lava feke hi nkarhi wa madzolonga lama hlomulaka mbilu kumbe hi kwalaho ka vutherorisi.—Mintirho 24:15.
Tindlela Leti Pfunaka Ku Langutana Ni Xiyimo Lexi
Ntshembo lowu sekeriweke eBibeleni wu nga ku pfuna leswaku u papalata ku va ni rhumbu. Kambe ku ni tindlela leti tirhaka leti nga ku pfunaka. Hi xikombiso, vona nsinya wa nawu wa Bibele lowu nga eka Swivuriso 12:25. U nga kuma ‘marito lamanene’ ya xikhutazo ntsena hi ku phofula mintlhaveko ya wena eka van’wana. Loko u endla tano swi ta ku pfuna ku vona leswaku a hi wena ntsena la langutaneke ni mhaka leyi. Kutani loko u titwa u ri ni ntshikilelo, ringeta ku phofula mintlhaveko ya wena eka vatswari va wena kumbe eka munhu la wupfeke evandlheni ra Vukreste.f
Xiringanyeto xin’wana: U nga tshameli ku languta swifaniso leswi kombisaka timhangu leswi kombisiwaka hi vahaxi va mahungu. Loko wo tshamela ku swi languta a wu nge swi rivali.—Pisalema 119:37.
Xana u Mukreste? Kutani hambeta ni mintirho ya wena ya Vukreste. (Vafilipiya 3:16) Mintirho yoleyo yi katsa ku hlanganyela minhlangano ni Vakreste kulobye ni ku avelana ripfumelo ra wena ni van’wana. (Vaheveru 10:23-25) Sweswo swi ta ku pfuna leswaku u nga tshameli ku ehleketa hi swilo leswi nga pfuniki nchumu. Loko u ti hambanisa ni van’wana swi nga ku vavisa—emintlhavekweni ni le moyeni.—Swivuriso 18:1.
Ku hambeta u hlaya Bibele siku ni siku swi nga pfuna swinene eka ntshikilelo wun’wana ni wun’wana. Mhani wa muntshwa un’wana la vuriwaka Loraine a a vabyela ku fa hikwalaho ka khensa. Xiya ndlela leyi Loraine a koteke ku langutana ni xiyimo lexi ha yona: “Ndzi tsundzuka ndzi hlaya buku ya Yobo minkarhi yo tala loko ndzi ri emaxangwini. Buku ya Tipisalema na yona yi ndzi khutazile swinene. Loko ndzi ri karhi ndzi hlaya marito lama chavelelaka eMatsalweni, a ndzi twa onge Yehovha u ndzi vukarhe hi byakwe.” Hilaha ku fanaka, Mishael sesi wakwe u ri: “Loko ko tshuka ku va ni siku ndzi nga yi hlayanga Bibele a ndzi swi twa. Miehleketo ya mina a yi tlhelela eka swilo leswi nga pfuniki nchumu. Ku hlaya Bibele a swi ndzi nyika swakudya swa moya leswi a ndzi swi lava leswaku ndzi langutana ni siku rin’wana ni rin’wana.”
Loko u feriwile—ngopfu-ngopfu hi munghana wa wena la rhandzekaka—ku hlaya broxara leyi nge Loko U Feriwa Hi Loyi U N’wi Rhandzakag swi nga va nchavelelo lowunene. Ti nyike nkarhi wo hlaya kutani u anakanyisisa hi matsalwa lama tshahiweke. Nakambe anakanyisisa hi ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi. Loraine u ri: “A ndzi vona mana wa mina a pfuka eku feni. A ndzi n’wi ehleketa ndzi n’wi twa a vula a ku: ‘Ndzi vuyile. Xana u sweke yini swa ni nhlikanhi?’ Sweswo a swi ndzi endla ndzi n’wayitela.”
Ku titshega hi Yehovha hi xikhongelo swi nga ku nyika ni matimba lawa u ma lavaka leswaku u tiyiselela makhombo lamakulu. Loraine u ri: “A ndzi ri ekamareni na manana loko fa. Hi ku hatlisa ndzi kombele Yehovha leswaku a ndzi nyika matimba yo tiyisela ni ku langutani ni xiyimo lexi. Hi xinkarhana ndzi titwe ndzi ri ni ku rhula ka Xikwembu.” Loko u khongela eka Yehovha veka mhaka ya wena erivaleni. N’wi byele ndlela leyi u titwaka ha yona. “Chululani timbilu ta n’wina emahlweni ka xona,” ku vula mupisalema.—Pisalema 62:8.
Loko nkarhi wu ya wu famba swi le rivaleni leswaku mahlomulo ma ta ya ma andza emisaveni. (2 Timotiya 3:13) Hambiswiritano, Bibele ya tshembisa: “Lava endlaka swo biha va ta herisiwa, . . . Kambe lavo rhula va ta dya ndzhaka ya misava, hakunene va ta kuma ntsako lowu heleleke eku rhuleni lokukulu.” (Pisalema 37:9-11, 29) Ku khoma swi tiya eka ntshembo lowu, swi ta ku pfuna ku langutana ni makhombo loko ma humelela.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
a Mavito man’wana ma cinciwile.
b Hi ku ya hi vativi va rihanyo ra miehleketo, van’wana va nga ha vonaka hi ku tsana emintlhavekweni, ku hahama, ku tiendla guwela, ku chava ku endla leswi endliwaka hi vanhu van’wana ni ku titwa u ri ni nandzu naswona u tshamela ku hlundzuka.
c Hambileswi xihloko lexi xi vulavulaka hi makhombo lama humelelaka emisaveni hinkwayo, xitsundzuxo xa kona xi nga tirha ni le timhangwini ta munhu hi xiyexe, ku fana ni ku feriwa hi murhandziwa wa wena.
d Loko u lava mhaka leyi vulavulaka hi leswaku ha yini Xikwembu xi pfumelela vubihi, languta eka ndzima 7 ya buku leyi nge Gandzela Xikwembu Xi Ri Xin’we Xa Ntiyiso, leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.
e Vona “Swivutiso Swa Vahlayi” eka Xihondzo xo Rindza xa Xinghezi xa December 1, 1974.
f Loko u ri ni nhlomulo lowukulu kumbe u khome hi ntshikilelo, ku nga va vutlhari ku lava vutshunguri.
g Yi Kandziyisiwe hi Timbhoni ta Yehovha.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Swi nga va vutlhari ku hunguta ku hlalela swifaniso swa vahaxi va mahungu leswi hlomulaka mbilu