Swilo Leswi U Swi Hlawulaka Leswi Khumbaka Rihanyo Ra Wena

HAKANYINGI ku dya hi mfanelo ni ku tshama u wundleke kahle swi tisa ntlhontlho. Ehansi ka mintshikilelo ya namuntlha, swi vonaka swi olova ngopfu ku dya “swakudya swo thova mbilu” leswi olovaka ku swi lunghiselela ni ku tshama u hlalele TV kumbe u tirhisa khompyuta, ematshan’weni yo sweka swakudya leswi akaka miri ni ku endla mintirho ya mavoko. Kambe, swakudya swo tano swi nga ha endla leswaku vanhu vo tala lavakulu ni vana va va ni swiphiqo leswikulu swa rihanyo.

Malunghana ni le Asiya, magazini wa Asiaweek wu vula leswaku “swakudya leswi fuweke, ku heta nkarhi wo leha u tshame hansi, swi vanga vuvabyi bya chukele.” Lexi twisaka ku vava, vuvabyi lebyi se byi hlasela ni vana. Naswona eCanada, “valavisisi va kume leswaku i muntshwa un’we eka va nkombo la dyaka mihandzu ni matsavu hi mfanelo nileswaku vo tlulanyana hafu lava tlangaka va kondza va juluka,” ku vika The Globe and Mail. Ku hanya hi ndlela yoleyo swi hoxa vantshwa “ekhombyeni ra ku khomiwa hi vuvabyi bya mbilu loko va ri emalembeni ya va-30,” hi ku vula ka xiviko lexi.

Hilaha ku fanaka, vativi va ta ku etlela va vula leswaku vanhu lavakulu va nga ha lava kwalomu ka tiawara ta nhungu ta ku etlela vusiku byin’wana ni byin’wana nileswaku vana va nga ha lava to tlula teto. Entiyisweni, enkambisisweni lowu endliweke eYunivhesiti ya Chicago, vafana lava hanyeke bya cheleni lava a va etlela ntsena tiawara ta mune emasikwini ya tsevu hi ku landzelelana va sungule ku vonaka onge va khomiwe hi mavabyi lama talaka ku khoma vanhu lavakulu. Hambileswi vanhu vo tala va tirhisaka nkarhi wa risima wa ku etlela leswaku va tirha, va endla swilo swa xikolo kumbe va titsakisa, va kuma leswaku a va pindzuli eka swilo sweswo. James Maas, mulavisisi wa ta ku etlela eYunivhesiti ya Cornell le New York, u ri: “Munhu a nga ha tikuma a endla swo karhi kambe a nga xalamukanga, a tikuma a biwe hi xithongwana a ri karhi a chayela egondzweni lerikulu.”

Ina, ku ni swin’wana leswi khumbaka rihanyo ra hina. Hi xikombiso, ku va ni langutelo lerinene swi nga ha hi pfuna hi tlhelo ra rihanyo. Naswona ku va ni xikongomelo xa xiviri evuton’wini swi nga ha hi susumetela ku hlawula swilo leswi nga ta hi pfuna hi tshama hi hanye bya cheleni.