Swakudya Leswi Humaka eNtangeni Wa Wena
HI MUTSARI WA XALAMUKA! ECENTRAL AFRICAN REPUBLIC
EMATIKWENI yo tala, nchumu lowu vanhu va karhatekeke ha wona siku ni siku i ku kuma ndlela leyi va nga ta wundla mindyangu ya vona ha yona. Ku durha ka matsavu ya ntolovelo hakanyingi swi tikisa swilo. Nilokoswiritano, van’wana va kume ndlela yo olova yo tlhantlha xiphiqo lexi—ku byala matsavu ya vona!
Kumbexana u nga ha rhandza ku ringeta ku tiendlela xirhapa xa wena lexitsongo. Swi nga ha endleka ku nga ri na ndhawu leyi ringaneke exitandini xa wena, kumbexana ku ni ndhawu leyi u nga rhandzaka ku yi rima ekusuhi ni laha u tshamaka kona. Ehleketa hi mali hinkwayo leyi u nga yi hlayisaka hi ku tibyalela matsavu yo nandziha ni lama nga ni rihanyo! Ku rima xirhapa i ndlela yin’wana yo endla vutiolori lebyi u faneleke u byi endla. Ku rima xirhapa ku nga ha va ntirho wun’wana lowu mi wu endlaka tanihi ndyangu lowu vana va wena va nga wu tsakelaka. Kunene, ku va ni xirhapa xa matsavu swi nga ku dyondzisa swo karhi. Swi nga ku dyondzisa timfanelo to kota ku lehisa mbilu. (Yakobo 5:7) Tlhandlakambirhi, ku hlalela swilo swi ri karhi swi kula swi nga ku tshineta ekusuhi ni Muvumbi wa swilo hinkwaswo leswinene.—Pisalema 104:14.
Phela, u nga ehleketi leswaku ku tibyalela matsavu ya wena swi ta olova nileswaku u ta hatla u tshovela swo nyawula. Hambiswiritano, loko u tiyimiserile naswona u ri ni vutivinyana bya leswaku swi byariwa njhani, u nga humelela!
Ndyangu Wun’wana Wu Hlangavetana Ni Ntlhontlho Lowu
Hi xikombiso, ehleketa hi Timothée na Lucie—mpatswa lowu nga Vakreste, lowu tshamaka eBangui, ku nga ntsindza wa Central African Republic. Wu kume leswaku ku tisungulela xirhapa xa wona a ku ri ndlela leyinene ni leyi tsakisaka ya ku engetela eka muholo wa wona lowutsongo.
Loko Lucie a ri ni malembe ya 13, a a ri ni xirhapa lexitsongo exitandini xa ka vona, a a xi khathalela loko a huma xikolweni ni hi mahelo-vhiki. A a tsaka loko a vona leswi a swi byaleke swi ri karhi swi kula. Kambe, ku hundze malembe a nga si ehleketa ku endlela ndyangu wakwe xirhapa. U ehlekete ku tirhisa nsimu leyi a yi ri ekusuhi ni le kaya rakwe leyi a ku lahleriwa thyaka eka yona. Lucie u swi vonile leswaku yi nga pfuna. Thyaka leri a ri lahleriwa kwalaho a ri yi onhanga nikatsongo, kambe ri yi endle yi va ndhawu leyi noneke yo byala swilo eka yona. Lucie na Timothée va ehlekete ku cinca ndhawu yoleyo yi va xirhapa lexinene.
Va Sungula
Xo sungula, va boheke ku endla vulavisisi. Va vulavule ni van’wana lava nga ni vutivi hi ku byala matsavu kutani va rhiya ndleve. Leswi ndhawu yoleyo a yi fanele yi cheletiwa, va dyondze ni ku cela xihlovo xa vona vini. Ku hlaya tibuku leti vulavulaka hi xirhapa na swona swi pfunile.
Va dyondze hi ta ndlela leyi swimilana swi khumbanaka ha yona, naswona va kume leswaku swimilana swa pfunana leswaku swi kula. Kambe, ku ni swimilana leswi hi ntolovelo swi kavanyetaka ku kula ka swin’wana. Van’wana va vula leswaku makherotsi ni matamatisi i vanghana hala xirhapeni. Hilaha ku fanaka, swa pfuna ku byala selari ni kholifulawa ndhawu yin’we. Naswona dili i “munghana” wa tinyawa, marhakarhaka, lethasi ni tinyala. Hambiswiritano, lethasi ni parsley a swi dzahisani fole. Tinyala i valala va tinyawa leta rihlaza ni ti-pea. Loko swimilana swi nga dzahisani fole, swa tsana kutani swi hlaseriwa hi ku olova hi mavabyi ni switsotswana leswi nga riki swinene.
Timothée na Lucie va tlhele va dyondza leswaku a hi vutlhari ku byala ximilana xa muxaka wun’we exirhapeni. Loko xo hlaseriwa hi switsotswana kumbe mavabyi, va ta huma ximandla-mandla. Ku byala ka vona swimilana swo hambana-hambana leswi twananaka swi va pfunile ku hunguta khombo leri. Mintsembyana ni swiluva swi engetele muvala, vutomi ni ku saseka ka ntanga wa vona wa matsavu kutani sweswo swi endle leswaku tinyoxi ni switsotswana swin’wana leswi pfunaka leswaku mintanga yi tshama yi ri kahle, swi khitikanela entangeni wolowo.
Mpatswa lowu wu tlhele wu kuma tindlela ta ku papalata ku tirhisa mirhi leyi nga ni khombo eka swibyariwa swa wona. Wu dyondze leswaku ku byala swinyalana swi nga pfuna ku hlongola switsotswana swo karhi.a
A swi lava ku tikarhata ni matshalatshala, kambe namuntlha Timothée na Lucie swi va fambela kahle exirhapeni xa vona. Va tshovela makhavichi, tiphasili, matamatisi, makherotsi, marhakarhaka ni ti-eggplant—minkarhi yin’wana va kuma swo tala lerova ndyangu a wu swi heti!
Vana Ni Xirhapa Xa Wena N’wini!
Kambe, a hi le Afrika ntsena laha vanhu va kumeke leswaku ku va ni xirhapa swa pfuna. Hi xikombiso, eJarimani ku ni swirhapa leswi tlulaka miliyoni swa vanhu lava tshamaka edorobeni. Minkarhi yin’wana va swi vula Schrebergaerten (va swi thye hi vito ra mutivi un’wana wa le Jarimani Daniel Schreber), ku ni ndhawu leyi tsemiweke switandi leswitsongo (exikarhi ka timitara ta 200 ku ya eka ta 400 leti ringanaka matlhelo hinkwawo) leswi qachisiwaka eka vanhu lava tshamaka emadorobeni. Hi ku ya hi mulavisisi un’wana, swirhapa leswi leswitsongo “swi endla ntirho wa nkoka wa ku humesa mihandzu ni matsavu.” Swirhapa leswi swi tlhela swi tirha tanihi “paradeyisi” eka varimi va swirhapa—ndhawu leyi va tirhaka va tlhela va wisa eka yona.
Bibele yi tshembisa leswaku ku nga ri kungani, misava hinkwayo yi ta va ntanga—ntanga wa xiviri. (Luka 23:43) Kambe swa sweswi, kumbexana u nga kuma xindhawana kutani u tsakela ku kuma matsavu exirhapeni xa wena lexitsongo.
[Nhlamuselo ya le hansi]
a Leswaku u kuma swiringanyeto swin’wana malunghana ni ku dlaya switsotswana handle ko tirhisa tikhemikhali, vona xihloko lexi nge “Ku Tirhisa Manyoro Ya Ntumbuluko eXirhapeni Xa Wena,” enkandziyisweni wa Xalamuka! ya Xinghezi ya March 22, 2002.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Timothée na Lucie va ri karhi va ka mati yo chelela ntanga wa vona
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Xirhapa le Munich, eJarimani